Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Bloemendaal,
Overveen, Aerdenhout, Vogelenzang, Jan Gijzenvaart en Santpoort
Hypothecaire Beleggingsbank
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
LOKET-KLUIZEN.
CINEMA PALACE
13e Jaargang.
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1919.
No. 33.
BLOEMEND
WEEKBLAD
Uitgave van de Vereenigde Drukkerijen, Bloemendaal. Kantoor voor Redactie en Administratie: De Genestetweg 23. - Tel. 5003
Abonnement:
Tot 31 December.
Voor een vol jaar.
Advertentiën.
15 cent de regel, bij afname van 500 regels of meer korting.
Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop en verkoop, 50 cent
en f 1.— bij vooruitbetaling.
Dit nummer bestaat uit vier bladzijden
en Kinderbijvoegsel.
Verbeteringen van het Onderwijs.
Belangwekkend is wat op het gebied
van het onderwijs door de stichting
„Pallas Athene" te Amersfoort, waar
van o.a. onze plaatsgenooten Mevr. van
Heerdt tot Eversberg, Mej. H. J. M.
Barger, Mej. A. Gratama en Dr. J. W.
Boissevain deel uitmaken, beoogd
wordt. Om onze lezeressen en lezers
daar eens kennis mede te doen maken,
geven wij hier een kort overzicht van
het door de commissie uitgebracht rap
port omtrent de grondbeginselen van
een verbeterd middelbaar onderwijs.
Alle leden waren er diep van door
drongen, dat de komende tijden een
ander stelsel van opvoeding en onder
wijs vragen dan dat der verloopen eeuw.
Dit laatste mag mede verantwoordelijk
worden gesteld voor de ramp, die Eu
ropa in 1914 heeft getroffen. Zoo ergens
dan heeft het intellectualistisch-materia-
listisch en dus afscheidend streven der
19e eeuw zich gewroken in het onder
wijs. De drang naar uiterlijke feitenkennis
had zich als een besmettelijke ziekte
over geheel Europa verbreid, ieder
wendde zich tot de wetenschap, die al
maar hooger vlucht nam. Men meende
van haar, die toch slechts eenzijdig zocht
naar de verklaring der verschijnselen,
alles te mogen verwachten, tot de op
lossing van het wereldraadsel toe. Wie
in 't geloof der vaderen geen bevredi
ging meer vond, meende die te moeten
zoeken bij de wetenschap. „Kennis is
macht" werd het wachtwoord der eeuw.
En in den drang naar kennis is de
bindend-ééne, de religie, die het onmis
baar element van het denken is, zoek
geraakt. Analyze beheerschte alle onder
zoek, de synthese ontbrak. Alleen het
afscheidende, verstandelijke denken, niet
de rede, vond bevrediging. Als product
van de 19e eeuw, is het M.O. geheel
van haar geest doortrokken.
Omtrent de bezwaren tegen het hui
dig onderwijs heet het verder:
De Commissie zal hier niet in den
breede haar bezwaren ertegen ontwik
kelen, haar werk is van opbouwenden
aard. Maar bij wijze van tegenstelling
kan zij niet nalaten in 't kort op de
volgende tekortkomingen van het hui
dige M.O. te wijzen.
Het werkt nivelleerend, doordat het
aan allen op denzelfden leeftijd en in
denzelfden tijd hetzelfde wil leeren, zon
der dus rekening te houden met den
individueelen aanleg van den leerling.
De leerlingen worden volmaakt toe
vallig bij elkaar gebracht, soms alpha-
betisch over parallelklassen verdeeld,
om toch vooral goed te doen uitkomen,
dat aan bijeenbrengen van groepen naar
den aanleg niet gedacht is.
Er is van concentratie geen sprake,
m.a.w. niet om een bepaald vak, dat
volgens den aanleg van den leerling al
zijn belangstelling heeft, groepeeren zich
andere leervakken, maar zonder eenig
verband volgen de vakken elkaar op.
Vandaar groote versnippering der aan
dacht, en verlies van arbeidsvermogen,
terwijl oppervlakkigheid, werken in de
breedte en niet in de diepte, wordt be
vorderd.
Het geheele onderwijs is theoretisch
theorie en praktijk kunnen thans niet
samengaan, door dat de leerling eerst
tot arbeid wordt toegelaten, ais hij de
school heeft afgeloopen.
Van ontwikkeling door middel van ar
beid komt zoo goed als niets terecht,
terwijl juist een groot aantal leerlingen,
die niet gemakkelijk opnemen door mid-
BLOEMENDAAL.
Bloemendaalscheweg 113
Kapitaal en Reserve c.a. f 5.000.000.
Effecten, Prolongation, Coupons, Vreemde Munt.
Neemt Fondsen in Leendepöt en vergoedt daarop Leengeld.
Open en gesloten Bewaarneming.
Koop, Verkoop en Incasseering van Wissels op Binnen- en Buitenland.
30
ww
te HAARLEM, Jansstraat 59. -:- Telefoon 3168.
Kapitaal f 1.000.000.— 35
Bankiers: HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING.
Plaatst voor particulieren Kapitaal op
Ie Hypotheek onder hare Borgtocht.
Absoluut veilige belegging, geen koersverlies. Vraagt inlichtingen en condities t/k. der Bank.
del van het gezicht of het gehoor, zich
slechts door het verrichten van arbeid
ontwikkelen.
De vraag is klaarblijkelijk nietwat
kan men uit het kind halen, maar: wat
kan men er in brengen. En het gevolg
is een zeer eenzijdige oefening van het
verstand. Niet tot zelfdenken wordt de
leerling gevormd, maar tot het verrich
ten van geheugenarbeid.
Aan de ontvouwing van het aandoe
ningsleven, zoo belangrijk op dezen
leeftijd, wordt weinig aandacht besteed.
Immers waar is de muziek, de zang
Waar zijn de kunstbeschouwingen? Het
is waar, hier en daar wordt een aarze
lende stap in deze richting gedaan, maar
het is nog van weinig beteekenis. Alleen
teekenonderwijs wordt overal gegeven,
maar meestal zóó, dat van ontwikkeling
van den schoonheidszin en van het op
wekken tot zelfvoortbrenging heel wei
nig is te merken.
De school meent de zorg voor de
lichamelijke opvoeding geheel aan de
ouders over te kunnen laten. Ze heeft
met de invoering van het gymnastiek
onderwijs een mislukte poging gedaan
om die zorg aan zich te trekken, maar
daarbij is het gebleven. Lessen in ge
zondheidsleer zijn sporadisch. Wat er
georganiseerd wordt op 't gebied van
sport en spel, gaat als regel buiten de
school om en dan nog op initiatief van
de leerlingen.
Wel strekt de school haar bemoeienis
met de intellectueele ontwikkeling van
den leerling tot in het huisgezin uit.
Niet tevreden met hem den geheelen
dag in het enge gareel te houden, be
last zij hem 's avonds met groote hoe
veelheden huiswerk. En als de leerling,
wat nogal eens gebeurt, er niet mee
overweg kan, wordt de harmonie en de
rust in huis maar al te dikwijls op min
der verkwikkelijke wijze verstoord. Pri
vaatlessen, die nog maar meer werk
medebrengen, moeten al te vaak dienen
om het gezonken peil wat hooger op
te voeren.
Repetities, proefwerken en examens
verontrusten als om strijd het leven van
den scholier en beletten rustig, zelfstan
dig werken.
Steeds wordt hij voortgedreven, zon
der eigen neiging te mogen volgen en
daardoor is de tucht bijna geheel uiter
lijk. Aan karaktervorming wordt heel
weinig aandacht geschonken, er is trou
wens ook geen tijd voor. Vandaar dat
zooveel jonge menschen tot bandeloos
heid vervallen, wanneer zij in de school
jaren, of als ze de school verlaten heb
ben, op eigen beenen moeten staan.
Ouders, die hun verantwoordelijkheid
Oroote Houtstraat 111113 Haarlsm.
PROGRAMMA
van 15 tot en met 21 Augustus
1. UTRECHT.
Interessante opname.
2. DE WEDDENSCHAP VAN DEN
BANDIET.
Comedie in 1 afd.
3. ONDER DWANG.
Dramatische Comedie in 5 afd.
Het kind van heden is de man der toekomst.
Een huwelijk zonder kinderen is gelijk een
tuin zonder bloemen.
4. Optreden van GRETA UHLENHOP.
Instromen taliste.
- PAUZE. -
5. O, DIE NACHT.
Komische comedie in 2 afd. 30
DINSDAGSAVONDS GEEN EXPLICATIE.
niet beseffen, zeggen dan in hun ver
blinding, dat de jeugd moet uitvieren.
Of daardoor tallooze jonge levens te
gronde gaan en geheele geslachten
moreel en lichamelijk besmet worden,
komt er blijkbaar minder op aan.
Uit de beginselen voor een verbeterd
onderwijs, door de commissie uitge
sproken, noemen wij er hier eenige der
voornaamste.
Het leervak zij het middel om te ge
raken tot schoonheidservaring, tot oefe
ning van den wil, tot ontplooiing van
het verstand, het middel om volharding,
praktischen zin, concentratie, geduld,
ondernemingsgeest, zorgvuldigheid, zin
voor orde aan te kweeken. Maar dan
moet de leerling vrij gelaten worden in
de keuze van de leervakken, hij moet,
onder leiding, die vakken kunnen kie
zen, welke het best zijn aanleg naar
buiten kunnen brengen. Dan behoeft
ook geen uiterlijke en daardoor
verkeerde tucht hem te drijven tot
handeling, maar zal er een hoogere,
een innerlijke tucht geboren worden,
die in het vak en door het vak zal
voeren tot ontwikkeling van genoemde
eigenschappen. Zoo alleen kweekt men
zelfstandige individuen.
Ook zal de gelegenheid voor sport,
spel, gymnastiek (ook rhythmische) en
dans in ruime mate moeten geboden
worden om aan den ingeboren drang
naar beweging, oefening en rhythmete
voldoen.
Innerlijk en uiterlijk kan men dus de
geheele ontwikkeling van het kind be
schouwen als machtigen arbeid aan zich
zelf, waar het woord arbeid dan betee-
kenthet volbrengen van een bepaalde,
natuurlijk-opgelegde taak. Om dezen
arbeid te doen slagen moet het kind
zich in werk (werken scheppen) kun
nen vinden. En nu spreekt het van zelf,
dat de mensch zich niet voldoende kan
vinden in theoretischen arbeid, zoodat
reeds op vroegtijdigen leeftijd ook ar
beid in en voor de gemeenschap de
aandacht zal vragen. Theoretiseeren
heeft geen zin, wanneer de drang naar
de theorie niet onmiddellijk uit den ar
beid voortkomt. Deze arbeid voor de
gemeenschap kan een betaalde zijn,
zoodat geen enkele categorie van het
bezoek der school wordt uitgesloten.
Ook behooren de jongelieden mede
verantwoordelijk gesteld te worden
voor den goeden gang van zaken in de
gemeenschapzij moeten dus in den
vorm van zelfgekozen bestuurslicha
men deel hebben aan het betuur.
Zoo wordt het verantwoordelijkheids
gevoel opgewekt en in den omgang
met anderen, wier rechten voortdurend
geëerbiedigd moeten worden, wordt
zelftucht aangekweekt. In het gemeen
schapsleven, in gedeelden arbeid, ge
deelde vreugde, gedeelde ontroering,
komen de leerlingen tot onderlinge
waardeering en worden zij gevoerd tot
het begrip broederschap (eenheidsbe
sef) in den diepsten zin des woords.
Waar de aanleg van jongens en meis
jes op zoo verschillend gebied ligt, zou
het bijeenbrengen van beide seksen in
leer- en arbeidsgroepen iets kunstma
tigs krijgen, wat in strijd zou zijn met
de vooropgestelde beginselen. Van co-
instructie kan dus als regel geen sprake
zijn. Maar het onderling verkeer tus-
schen beide geslachten heeft groote op
voedende waarde, zcodat het bijeen
brengen ervan bij spel en andere ont
spanning en op andere daartoe geschik
te tijden in co-educatie sterk moet
worden aanbevolen.
Ziehier eenige grepen uit de begin
selen, door de commissie opgesteld, ter
verbetering van het zoo eenzijdige
hedendaagsche onderwijs. Alle hulde
BLOEMENDAAL.
Het maken van twee bruggen aan
Korte ZijlwegRampenlaan en aan
Rollandslaan, tevens het maken van 2
grafkelders van gewapend beton, aan
besteed door B. en W., is gegund aan
den laagsten inschrijver, den heer C.
Kuipers uit Rotterdam voor f 7400.
De heer D. A. S. Oortman, onder
wijzer der Gemeenteschool alhier, is
voor het examen L.O. Engelsch geslaagd.
De heer E. C. Witsenburg, alhier, is
voor een jaar benoemd tot leeraar aan
de Rijks H.B.S. te Oud-Beijerland.
De politie heeft aangehouden een
zekeren C. W., electricien alhier, wegens
het plegen van onzedelijke handelingen
met een meisje van 8 jaar. Ook is tegen
bovengenoemden persoon proces-verbaal
opgemaakt wegens diefstal van verschil
lende electrische voorwerpen ten nadeele
van den heer C. Cassée. De voorwerpen
zijn in beslag genomen.
De heer W. Lokerse, agent van
politie le klasse te Vogelenzang, is be
noemd tot voorzitter der Bloemendaal-
sche Politie-schietvereeniging alhier.
Landdag Stadszending voor
Haarlem en Omstreken.
Het heerlijke zomerweer lokte velen
naar het Bloemendaalsche bosch om al
daar de Evangelische samenkomst der
Stadszending voor Haarlem en Omstr.
bij te wonen. De samenkomst werd ge
leid door den heer J. J. van Kempen.
