Funke's Roggebrood
J. SEYFFERT J
'T KLEVERPARK
Rolluikenfabriek
TWEEDE BLAD
Bezoekt Het Huis met de Luifel
J. LETSCHERT
Automobielen en Rijtuigen
A. KUIJPERS
„DE WOLBAAL"
Timmer&Zonneveld Haarlem
JAC. STOELMAN
„Bloemendaalsch Weekblad''
Zaterdag 4 Februari 1922.
Elsevier's algemeene
Bibliotheek.
Belt U even op:
J J. H. BAUER
De JKoderne Jileeding
JA. J. Dekker
Schoten. 3Caarlem.
Oude Groenmarkt 12-Tel. 324
j Complete Badkamerinrichtingen
ELECTR. WASCH- EN STUURINRICHTING
W. J. A. TUSSEN
Eerste Nederl. Vulcaniseerinrichting
Alleen de A.E.G. „Nitra"'Lamp
Alleen: Tuchthuisstraat 14.
EDAMMER KAAS.
Magazijn van Tuin- «n Serremeubelen
Reismanden en Waschkoffers
Strandstoelen, Ligstoelen, enz.
Moderne Wiegen vanaf f8.—
Reparatie aan alle soorten
RIET- EN MANDENWERK
GIERSTRAAT 74, HAARLEM
v|h W. HAZEVOET Co.
H. VAN BILDERBEEK
EHnmsaoMH
TER DE DAMIATEN"
14. KOEHLLR
21 Winkels MT 120 Depóts
No. 5.
Eeue algemeene en eene bijzondere opwek
king.
De eerste stelselmatige poging om buiten
arbeiderskringen in Nederland redelijke denk
beelden te wekken omtrent de beteekenis van
de Russische revoluticn van Maart en van
November 1917, in het bijzonder de nog niet
beeindigde laatste, dagteekent van Mr. J. H.
Carp's boekje: „Hét Bolsjewisme"': dit is
overzicbtiglijke, helder geschrevene, veelzij
dige en onbevangen wetenschappelijke lectuur.
Even onbevangen, klaar en overzichtiglijk,
doch meer populair en misschien nog veel-
zijdiger is het boekje dat de heer J. de Gruy-
ter deed verschijnen als eerste deel van een
serie nieuwe werken, welke de ondernemen
de Uitgevers-maatschappij „Elsevier" te Amster
dam in het licht zendt. Het heet: De Rus
sische Revolutie, een onderzoek naar haar
wording en toekomst." De geheele serie wer
ken gewijd aan algemeene vraagstukken,
literatuur, beeldende kunsten, wijsbegeerte en
wetenschap, waarvan dit deeltje het eerstge
boorterecht heeft, wordt uitgegeven onder
leiding van dezen schrijver met Herman Rob
bers samen; iedere maand verschijnt een
deeltje: de 24 deelen welke ons van deze
algemeene bibliotheek voor 1922 en 1923 be
loofd worden vormen een rijke afwisseling
van verhandelingen, studie's, romans, bloemlezin
gen en verhalen: bij inteekening betaalt men
slechts fl 1.25, voor een gebonden deel fl 1.75
in de maand: tal van uiteenloopende perso
nen van Berlage tot generaal van Heutsz, van
'In 1921 verschenen bij Martinus Nijhoff,
prijs fl 2.
Wibaut tot burgemeester Zimmerman en Mr.
Plemp van Duiveland bevelen haar aan.
Het schijnt ons goed gezien, dat met een
werkje van een der redacteuren begonnen is
en dan wel van den minst bekende der twee.
De Ligt, Henri Polak, prof. Prinsen, prof. Ovink,
ds. H. Bakels, Just Havelaar, Aug. Vermeijlen,
Sem. Dresden, dr. Valewiok (de sterrekundi-
ge), Herman Robbers, Jan Wils, om maar de
meest bekende te noemen doen mee: uit een
en ander in verband -met de keurige verzor
ging dezer uitgave als boek blijkt hoe veel
zijdig ontwikkelde lieden de uitgevers, de
beide heeren Robbers zijn; men kan niet an
ders dan deze onderneming het beste toewen-
schen, en ieder die het goed meent met Neder -
landsche volksontwikkeling zorge in eigen
kring, dat leeszalen, leesgezelschappen, vrien
den en kennissen (niet het minst hunne
kinderen) zich de voor dezen tijd geringe kos
ten getroosten van een abonnement. De uit
geversmaatschappij gevestigd op den Singel
151 - 153 zal voor U, waarde lezer van dit
weekblad op aanvrage nog wel een prospec
tus ter beschikking hebben. Wij twijfelen er
niet aan of nog meermalen zullen wij aanlei
ding hebben met lof van de uitgaven dezer
serie te gewagen. Ditmaal zijn wij bijzonder
voldaan. In de eerste plaats om de keuze van
onderwerp. De Russische revolutie die in
Maart 1917 begon met het lawineus omver-
stooten van liet ook in Nederland niet bemin
de czaristnc* trad in November van dat jaar
in haar tweede groote phase, welke nog niet
beëindigd is.
Vertoont zij in beide pliasen gelijkenis
met de Fransche revolutie van het einde
der 18de eeuw (mensjewieken zijn te verge
lijken met de Girondijnen van destijds, de bols
jewieken met de Jacobijnen, de Petrus- en
Paulusvesting met de Bastille, de duistere
handelingen der czaristische geheime politie
Ochran(k)a met de lettres de cachet enz.
enz.) en is door de begeleidende verschijnselen
van beiden een groot deel der menschheid
van toen en van nu verontrust het aan
merkelijk verschil doet zich in dezen tijd
die zooveel sneller leeft dan de oude
voor dat de intellectueele en andere ver
keersmiddelen van dezen tijd groote scha
ren in staat stellen de geschiedenis te begrij-
le.t zeer kort nadat zij hem beleefden, het-
,éeu in de laatste jaren der Fransche revo-
i'tlie slechts het voorrecht was van enkelen.
De heer de Gruyter, dit is een tweede rede
van voldaanheid, is daarbij een zeer rustige
en voor zoover wij konden nagaan een zeer
betrouwbare gids. Nog minder dan mr. Carp
gevangen in cenig anti-revolutionnair vooroor
deel, stelt hij zich toch geen partij maar
tracht naar den wijzen versregel onzer dich
teres de gebeurtenissen te begrijpen in hunne
bevestigende beteekenis, dat is in hun kracht.
Hij blijkt op de hoogte te zijn van de voor
naamste te dezer zake verschenen geschrif
ten van Brailsford, Morel, Price, Rickman,
Ransome, Wiljoekof, Russell, Reed, Snowden,
Farbman, Marchand, Kerensky, Lenin, Trotz-
ky, zelfs miss. Clara Sheridan en de Neder
landers van Dillen, Roland Holst, en het echt
paar Buriks- van Linden van den Heuvel, met
elkander een aanzienlijke schaar verslaggevers,
reizigers, dagboekschrijvers, partijpolitici, voor-
en tegenstanders, doch allen menschen van
studie en beschaving, wier gegevens hij vlot
tot een bevattelijk organisch geheel samenvat,
dat leven krijgt voor de verbeelding van ieder
die Nederlandsch lezen kan en voor degenen
die het dieper inzicht beminnen toch genoeg
aan vergelijkende geschiedenisbeschouwing be
vat ook om voor hen de uiterst gemakke
lijke lectuur niet onvruchtbaar te doen zijn.
Het hier in den aanhef genoemde werkje van
Mr. Carp hebben wij niet aangehaald gevon
den, dat had deze oorspronkelijke studie met
zijn hier en daar duidelijke formuleeringen
overigens wel verdiend.
Na de inleiding behandelt de schrijver te
recht den wereldoorlog als den vulcanischen
bodem, waaruit deze tijdelijke verwording der
Europeesche menschheid klaarblijkelijk is ont
sproten, en waarin ook de nog levende Rus
sische revolutiekrachten wortelen; de half
slachtige Maart-revolutie wordt in het derde
hoofdstuk behandeld, waarop volgt de be
schrijving van het tijdperk der coalitie-regee-
ring, waarin een van het czarisme ontdaan
Rusland, maar waarin de scherpe klasse-tegen-
stellingen nog bestonden, wat het buitenlandsche
beleid betreft op het oude czaristische stra
mien dachten voort te borduren.
De November-revolutie vormt dan hoofdstuk
V; de daaruit ontstane Sovjet-republiek wordt
dan globaal beschouwd in het hoofdstuk, geti
teld: „In de Smeltkroes", d.w.z. in de smelt
kroes van omstandigheden, vijandschappen,
innerlijke zwakheden en kracht, inet haar roode
terreur in verband met zijn tegenhanger, de
witte terreur, die volgens Philip Snowden, geen
vriend der Bolsjewiki, aan tienmaal meer men
schen het leven kostte. Een reeks „gevolgtrek
kingen en vooruitzichten" besluit het boek.
Iets van dezen tijd te begrijpen, is iets te
begrijpen van het leven, voor zoover wij er
zelf dagelijks den invloed van ondergaan, het
is iets begrijpen ten aanzien van onszelf. Wie
in Nederland aan de groote wereldgebeurtenis,
in den titel van dit boekje vermeld en die
volgens den schrijver grooter is dan eenige
andere, welke de mensch tot nu toe beleefde,
tot beter begrip wil komen omtrent zichzelf
en zijn omgeving, hij grijpe leergierig naar dit
gemakkelijke boekje, waarin aan de hand van
objectieve gegevens vele sluiers worden opge
licht en veel inzicht wordt verspreid ten aan
zien van onze, door de gelijktijdige veelheid
van verschijnselen oogenschijnlijk ingewikkel-
den tijd, maar die, hoe somber en tragisch ook,
aan de hand van gidsen als dezen schrijver,
voor den mensch van rustige, onbevreesde,
onpersoonlijke waarneming en vergelijking
evengoed te begrijpen, te overwinnen en te
overkomen is als elke andere, waarvan hij in
andere geschiedenisboeken las engenoot.
Want dit is het voorrecht van den geest,
dat hij gevat in het raam van zijn tijd niettemin
op de vleugelen der verbeelding en gedachten
zich daar bovenuit weet te heffen.
Lof en dank aan hen, die ons daartoe in
staat stellen, die door lezen, denken, schiften
en ziften ten onze behoeve slijten in dienst der
waarheid, d.i. de zichzelve steeds verbeterende
zienswijze, en aan hen, die daarvoor offers
aan geld overhebben, vertrouwende, dat hun
volk even begeerig is naar leering als hunne
beurs er naar is om in klinkende vorm terug
te ontvangen, wat zij riskeerden te geven.
en U weet dadelijk, dat hij het best gesorteerd en het scherpst
concurreerend is in
Klein-IJzerwerk, Kippengaas, Asphaltpapier, enz. enz.
Magazijn „Het Klooster"
KLOOSTERSTRAAT 16 SCHOTEN TELEF. 2830
Hel komt Uw gezondheid ten goede als U
de roggebrood-gewoonte aanneemt.
Het is een uitstekend voedsel en werkt
tevens zacht laxeerend.
kunt U bij uwen bakker koopen, het is ge
merkt M, F.
zoowel voor Dames als JCeeren, welke aan de
hoogste eischen voldoet, lever ik 11 naar maat.
Coupons worden ook tegen zeer lagen prijs aan
genomen. Vraagt mijn uitgebreide stalencollectie.
SBankastraat 43. Schouwtjesl. 25.
O Jt. Jfc. Jfc. Jfc. Jfc, Jfc. Jfc. Jfc, Jfc. Jfc. Jfc. Jt. Jfc. Jt. Jt. Jt. Jt. jfc.
dtt TTT* -****- -ar**"
TT *5F TT AT T"D
Spui 28, AMSTERDAM, Telefoon Noord 3539
Gezellig zitje Specialiteit in Heinekens Bieren
VERGUNNING
Aanbevelend W. OVERBEËK
3 :c
SANTPOORTERSTRAAT 41 HAARLEM
AMSTERDAM, Kuiperstraat 94—96 Telefoon Z. 3167
HAARLEM, Kerkstraat 12 Telefoon 2493
GROOTSTE INRICHTING voor het repareeren
van Automobiel Buiten- en Binnenbanden
Leveranciers en reparateurs v. Provinc.-en Gemeentebedrijven
geeft in alie opzichten voldoening.
Schitterend helder wit licht.
Langste levensduur.
Zeer gering stroomverbruik.
Laagste prijs 75 Watt. 100 kaars f1.75
A.E.G. Metaaldraadlampen 50 kaars f 0.90
Speciale Inrichting voor liet SCHILDEREN van
ESSENSTRAAT 27,
HAARLEM, - TEL. 3460
Jansweg 14 Haarlem,2 min. van het station en tram)
Amsterdam, Kinkerstraat 144. Telefoon Z. 6904
Groote sorteering Kousen en Sokken,
DAMES HANDWERKEN - BÉ BÉ-ARTIKELEN
VOLVETTE EDAMMER KAASp. pond 95 ct.
ROOMMELANGE BOTER90
Bij ieder pond 2 dividend coupons.
40 Bonnen geven recht op f 1.—.
RANJA is de gevraagde Limonade. 6 deelen water, 1 deel
limonade, per flesch f 1.95, Vs flesch f 1.05.
L. STIENS, Firma C. Harmse v. d. Geer
Telefoon 1592 HAARLEM Gierstraat 35.
Nieuwe Groenmarkt I
MEUBELEN, BETIMMERINGEN, BEHANGERiJ
STOFFEERDERiJ EN BEDDENMAKERIJ
SCHOTEN, God. Schalkburgergr. 9
Specialiteit in vervaardigen en plaatsen van Rolluiken,
Marquizen, Jalousieën, Zonschermen, Broeikast- en Ser
rebedekking.
□□□□□□□□□□□□□oannnDDODnnocanDDDDDDDDDnon
g KLEIN HEILIGLAND 19, HAARLEM, g
O Speciale inrichting voor het Q
Schilderen van Automobielen en Rijtuigen.
D Nette envluggeafwerking.Prijsopgaafzonderverplichting.
□jaaanaaoaannaaaaaaaanaaaaaaaaoannaannno
Technisch Handelsbureau NIJMAN Co.
Hartenstr. 2a AMSTERDAM Telef. 696 N.
Specialiteit in Elect rische Kachels en Straalkacliels, Strijk-en
Persbouten, Melkkokers, enz.
Levering van alle soorten weerstanden. Elec. materialen in
den uitgebreidsten zin. Zwakstroom, Sterkstroom, Radio
Artikelen. Eerste klas Reparatie-inrichting voorElectrische
Verwarmings-Elementen. Aanbevelend,
NIJMAN Co.
WONINGINRICHTINGEN
«GERIJ STOFFEERDERIJ
ERSTRAMI5HAARUM TELEFOON
PRIJZEN ALS OVERAL - KWALITEIT EENICi
P. J. A CHRISPIJN's Wijnhandel, A'dam Flesch
BISSCHOPWIJN (klaar voor gebruik f 0.80
MEIWIJN en BESSENWIJN-0.80
ANANAS, SINAASAPPEL, GRENADINE en CITROEN
LIMONADE SIROOP1 12
FRAMBOZEN LIMONADE SIROOP (voor zieken) - 1.44
Verkrijgbaar in de Depflts:
GEBR VERMEER, Bloemendaalscheweg 75-77 en Korte Kleverlaan 30.
J. VAN CITTERT, Jansweg 32, Haarlem.
H. FRANTZEN, Kamperstraat 16, Haarlem.
R. HOOGLAND. Dr. Leydsstraat 56, Schoten, Tel. 3022.
P. BUIJ WARTENA, Frans Halsstraat 28, Haarlem,
