A. H. v. d. STEUR Jr.
Alzijdige Omgang*
SCHOENMAKERIJ
L. FABER Zn.
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR BLOEMENDAAL, OVERVEEN, AERDENHOUT,
VOGELENZANG, SCHOTEN, SANTPOORT, ENZ.
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
VERRICHT ALLE BANKZAKEN
THEO BELTERMANN
Boekhandel - Schrijfbehoeften
A* Hommersen
Doozen luxe post vanaf 50 ct.
Heeren" en Dameskleermakerij
A. Hoogstraten
20ste JAARGANG
ZATERDAG 16 JANUARI 1926
No. 2.
UITGAVE DER N.V. „HET MIDDEN" - EXPL.: LEIDSCHE UITG.-MIJ, OUDE RIJN 39, LEIDEN, TEL. 53 EN 73, POSTGIRO 93154
hoofdadministratie
de genestetweg 23,
leidsche uitg.-maatschappij plaatselijke adressen voor redactie en administratie duinwijckweg 3, telefoon 22177 en drukkerij timmer,
telefoon 22003, postgiro 30785 te haarlem bij oen boekhandel edw. joris, £roote houtstraat 94, telefoon 13684, postgiro 93208 -•
adres van den plaatselijken verslaggever, bloemendaalscheweg 19, telefoon 22265. advertentién worden uiterlijk tot donderdagmiddag 3 uur aangenomen
Bijkantoor BLOEMENDAAL, Bloemendaalscheweg
147
normaal en abnormaal schoenwerk
ELEGTR. REPARATIE-INRICHTING
van alle soorten Schoenen en Laarzen
PLAATSELIJK NIEUWS,
BLOEMENDAAL
i GARAGE F. STAPPERS
S Gedempte Oude Gracht 40, Haarlem
le kl. Reparatie-Inrichting. Expertise m
Ged. Oude Gracht 64, Haarlem
HTOAKffil
öiortps
Kieverparkweg 154 - Telefoon 10303
tegenover de middelb. techn. school
Het beste adres v. Dames en Heeren die prijs
stellen op Elegante en Duurzame Kleeding
RIDDERSTRAAT 6 - HAARLEM
Abonnementsprijs 13.50 per jaar, fl.75 per halt jaar bij
vooruitbetaling aan een der onderstaande adressen of met
verhooging van 15 ct. incassokosten. Voor Indië en 't
Buitenland met verhooging der porto. Losse nummers 7^/2ct.
Abonnementen kunnen met elk nummer beginnen
ADVERTENTIÉN: 18 ct. per regel, bij contract belangrijke
korting. Kleintjes: Vraag en aanbod, huur en verhuur, koop
en verkoop, van 1 tot 5 regels 60 ct., elke regel meer 12 ct
uitsluitend bij vooruitbetaling. Boven, onder ot naast den
tekst speciaal tariel - -
Teruggekeerd van mijn bezoek aan de
door den watersnood getroffen streken is
het mij eene behoefte een persoonlijk
woord tot mijn Volk te richten.
Naast dank aan God, zij dat een woord
van oprechte waardeering tot de redders
der kostbare levens, die in gevaar verkeerd
hebben, zoowel als tot allen, die medewerk
ten tot het liefdevol onthaal, dat den van
hun dak beroofden alom bereid is.
Niet minder waardeering heb ik voor
hen, die rust noch kracht hebben ontzien,
om verder onheil te keeren en die niet ver
sagen, waar nog steeds onvermoeide werk
zaamheid geboden is.
Ik ben verzekerd van Uw aller innig
medeleven met het leed dat zoovelen ge
troffen heeft, een leed waarvan ik zelf
getuige ben geweest.
Kennend de kracht, die er van uitgaat
zich gedragen te weten door gemeenschap
pelijk gebed, zoowel voor de door den wa
tersnood getroffenen als voor de verdedi
gers onzer dijken, zullen allen zonder on
derscheid een wensch van mij vervullen
wanneer zij zich daarin met mij ver
eenigen. WILHELMINA.
ik het lot, dat mij in mijn jeugd nog met
kameraadjes van allerlei huize op dezelfde
schoolbanken gezet heeft. Hierdoor is het
mij, ondanks alle, vaak op zeer goede gron
den berustende verdeeldheid der maat
schappij, mogelijk gebleven, de gemeen
schap als een geheel te bezien.
Als leerling van een dorpsschool uit den
tijd, toen het bizonder onderwijs nog niet
overal was doorgedrongen, hadden-wij ge
legenheid, op natuurlijke wijze kennis te
maken met het huiselijk milieu van al onze
kameraadjes. Wij groeiden op met den
boer en den arbeider, den ambachtsman en
het armhuis. Wij behoefden niet van een
wandplaat de schoenmakerswerktuigen te
leeren, want we kwamen om pik met het
schoenmakerszoontje mee in de werkplaats
van zijn vader. Met den bakker kneedden
we koekjes, bij den smid trokken wij den
blaasbalg en des Zondags na kerktijd ston-
(Nadruk verboden).
Welk een verandering het gemeenschaps
leven sinds de laatste halve eeuw heeft on
dergaan, openbaart zich nergens duidelij
ker dan in den omgang van onze kinderen.
Het heeft nauwelijks zin van een vader
land, een woonplaats, een school te spreken,
want de burgers van hetzelfde vaderland,
de -inwoners van dezelfde gemeente, de
schoolkinderen van denzelfden leeftijd
kennen elkaar niet langer. De gemeenschap
van vroeger is uiteengevallen in groepen,
die slechts in federatief verband met elkaar
staan, als ze in de volksvertegenwoordiging
de opbrengst van 's lands inkomsten
pondspondsgewijze verdeelen of coöpera
tief optreden, als ze van hetzelfde post
kantoor hun briefkaarten betrekken.
De eenzijdigheid van de groepsgewijze
opvoeding wreekt zich in een ontstellende
onkunde, gepaard met een vijandige ach
terdocht jegens de andere partij. Het kind
leert de wereld kennen als de werk- en ver
blijfplaats van de stand-, geloofs- en par-
tijgenooten zijner ouders. Buiten deze be
kende wereld om bemerkt bij de aanwezig
heid op aarde van andere schepselen, die
hem op straat tegenkomen of naast wie hij
in de trein plaats neemt; wezens van een
ander geloof en een andere orde, wezens
ook met een andere bestemming dan hij.
Voor de arbeiders zijn het de rijkelui;
voor de gegoeden is het het volk. De Pro
testant noemt hen Roomschen; de Room-
sche duidt ze als Protestanten aan. De
liberaal spreekt van rooien, de socialist van
de bourgeoisie. Het klinkt ongeveer zooals
bij een vorig geslacht de naam Hottentot
of Chinees klonk voor den Europeaan. Wat
weten ze van elkaar meer dan dat ze de
anderen, de vreemdelingen en bijwoners
zijn?
Er mogen misschien zeer ingrijpende
redenen geweest zijn om ze op te heffen, ik
betreur toch om haar opvoedkundige
strekking het verdwijnen van de alge-
meene volksschool, zooals vader Comenius
die heeft ontworpen. Hoe erkentelijk blijf
Vakkundige Schoenreparatie wordt gehaald en bezorgd
Haarlem bakenesserqracht 40
den we tusschen de kringetjesspugers op^mendaal ahopvolger van „Meester" van
WTli Leeuwen. De Openbare school was toen gevestigd
OCXXXXXXXXXXXXXX' .XXXXXXXXXXXXJOCG
KLEINE HOUTSTRAAT 10, TEL. 12806
Goncurr. prijzen en vlugge bediening
DOGOCOQCOCOOCXXXX30COCOOOOCXXXXX30
JUBILEUM A. IJZERMAN.
In ons vorig nummer berichtten we reeds, dat
het 15 Januari 40 jaar geleden zou zijn, dat de heer
IJzerman zijn intrede bij het o-nderwijs deed.
Het is de minder gunstige gezondheidstoestand
van Mevrouw IJzerman, die den jubilaris nood
zaakt, aan deze herdenking geen officiëele of offi
cieuze plechtigheden te doen verbinden. Hij is ten
slotte gezwicht voor den drang zijner leerlingen en
van zijn personeel, toch iets te mogen doen.
De heer IJzerman werd den 6den December 1866
te Leerdam geboren. Hij bezocht daar de lagere
school, doorliep de H. B. S. te Rotterdam, daarna
die te Amsterdam, waar hij van 15 Januari 1866 tot
Mei 1892 als leerkracht verbonden was. Daarna
volgde zijn benoeming als hoofd der school te Die-
men, totdat hij in 1896 in gelijke betrekking te Bloe
de brug. Wij leerden als vanzelfsprekende
ervaring, dat socialistische, Roomsche,
„fijne" en „grove" kinderen uit hetzelfde
vleesch en bloed zijn geschapen en dezelfde
spelletjes het prettigst vinden.
Treffen we ze thans, volwassen gewor-
ftavt - A1<2 -ïinTIpvcs/Ton
politieke tegenstanders aan, dan is er in
onze verhouding toch steeds iets van be
kende welgezindheid, welke dien ijveraars
ontbreekt, die van kindsbeen af in hun
eigen omsloten kring opgevoed zijn.
Helaas, welk een kruisnet van Chineescbe
muren houdt ons goede vaderland in vakjes
verdeeld
Onze jeugd, op de standen- of secte-
school groot gebracht en door vader en
moeder vermaand, toch vooral niet met
straatkinderen om te gaan, kent slechts één
enkel vak van deze in haar bonte verschei
denheid zoo rijke en harmonische wereld.
Zoo kon het gebeuren, dat een mijner
meest gewaardeerde vriendinnen me vroeg,
wat voor soort menschen het talrijkst zijn,
de „beschaafden" of „het volk". En toen
ik haar antwoordde, dat dit toch geen
vraag was, omdat immers „het volk" verre
overheerscht, vroeg ze„Maar waar wonen
dan toch al die mensehen, je ziet ze nooit!"
Deze jongedame, steeds zorgvuldig om
heind gebleven binnen het rayon van het
„beschaafde" Museum-kwartier, had van
het bestaan van de Amsterdamsche volks
buurten in haar onmiddellijke nabijheid
even weinig notie als van de wilde volks
stammen op de eilanden in de Stille Zuid
zee. Even ontsteld staat omgekeerd een
Amsterdamsch „boefje" te kijken, als men
hem plotseling neerzet in het salon van een
patriciër uit het Museum-kwartier.
Nu spreekt het vanzelf, dat alzijdige om
gang tusschen de jeugd op een klein dorp
gemakkelijker is te bereiken dan in een
groote stad. Maar legt men zich niet te
spoedig bi; de moeilijkheden neer? Beseft
men wel vc1 doende de noodlottige strekking
van deze wederzijdsche onkunde?
Voor jongelieden, die zich voor maat-
schappelijken arbeid willen bekwamen, zet
ten de leiders excursies op touw naar fa-
briekswijken, armenbuurten en buitenbe-
drijven. Maar, al mogen de bezoekers van
het andere volksdeel zich nog zoo ver
trouwd maken met alles wat het oog aan
schouwt, in den geest en de sfeer dringen
zij nooit zoo door als een kind, dat met zijn
schoolkameraadje naar huis gaat. Al
tracht men de denkwijze van andersden
kenden in het geloof of van tegenstanders
in de politiek door bergen lectuur en
reeksen vergaderingen te doorgronden, het
blijft van buiten aangebrachte wijsheid bij
hetgeen het kind onbewust leert verstaan
in het gezin van zijn schoolmakker.
De in zijn jeugd geleden schade haalt de
volwassene nimmer in en in het belang van
onze gemeenschappelijke samenleving
ware het derhalve te wenschen, dat de
ouders hun kroost opzettelijk en stelsel
matig gingen gewennen aan algemeene
menschenkennis, vrucht van alzijdigen om
gang. C.
Openbare school was toen gevestigd
in de lokaliteiten van het gemeentegebouw Bloe-
mendaalsche weg, hoek Donkere Laan, ze doen
thans dienst als garage der gemeente vrachtwagens.
De school had toen 45 leerlingen, waarvan nog
een groot gedeelte uit de gemeente Velsen kwam.
In 1903 kwam Kot er»lrnr*!.<S»tvrtn*ir -•-^.—3
stetweg gereed, en nierheen verhuisde de heer
IJzerman me tzijn kinderschare. De scepter werd
echter in 1914 overgedragen aan den heer Tinholt,
en de heer IJzerman werd benoemd als hoofd der
M.U.L.O school, het prachtgebouw aan den Vijver-
weg. Daar vindt Vrijdag de huldiging plaats door
personeel en leerlingen, een huldiging even
spontaan als eenvoudig van karakter, omdat het
een man betreft, die het vertrouwen en de achting
van zijn leerkrachten, en de liefde en aanhanke
lijkheid van zijn leerlingen de zijne kan noemen.
De heer IJzerman toonde zich een paedagoog
bij uitnemendheid. Schitterende resultaten bereikte
hij -met verschillende zijner leerlingen, en velen zijn
er, die een eervolle positie aan zijn leiding en in
zicht te danken hebbenl Ook genoot hij steeds, en
geniet nog het volle vertrouwen van de ouders der
aan zijn zorg toevertrouwde pupillen, en heel wat
intieme gesprekken zijn eerst met „meester" later
met „mijnheer" (tempora mutantur") IJzerman ge
voerd over aanleg hebbelijkheid en onhebbelijk-
heidjes van jongens en meisjes, die thans achtens
waardige leden onzer maatschappij zijn.
Verder bewoog de heer IJzerman zich gaarne op
maatschappelijk gebied. Vele jaren was hij als
secretaris verbonden aan de Bloemendaalsche af-
deeling van het Witte kruis, gedurende 25 jaar nam
hij het secretariaat waar van het Leesgezelschap
alhier, als secretaris van de afdeeling Bloemendaal
van het Centraal Genootschap voor kinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies verrichtte hij verdienste
lijk werk van dit genootschap is hij nu hoofdbe
stuurder). Ten slotte is hij scriba van de Commissie
tot wering van schoolverzuim en van de Commissie
van Toezicht op het lager onderwijs.
Men kan dus nagaan, welk een werkzaam leven
de jubilaris achter den rug heeft. En nog staat hij
daar, krachtig en levenslustig, met bewonderens
waardige vitaliteit.
Uitnemend verstaat hij de kunst met de kinde
ren om te gaan, en te zien, hoe de bijkans 60-jarige
met de spes-patriae omgaat, is een genot op zich
zelf.
Al is er dan geen kans in 't openbaar den heer
IJzerman te huldigen, hij kan er van verzekerd zijn,
dat vele stillle zegen- en heilwenschen geuit wor
den met de innige hoop, hem nog lang in ons mid
den te behouden! Lang leve onze IJzermanl
Telefoon 14454
(over „De Steen der Wijzen"); Ds. J. C. van Dijk
(over „Job in de XXste eeuw").
Kaarten voor deze 4 lezingen a 2.zijn ver
krijgbaar bij de boekhandelaren Bladergroen en
Stins.
Dr. Gunning zal het bij uitstek paedagogisch on
derwerp behandelen welke plaats naast huisgezin
en school de jeugdorganisatie in haar vele vormen
van den tegenwoordigen tijd in de opvoeding mag
innemen.
JUBILEUM A. M. SMITS.
Wij vestigen de aandacht op de advertentie in
dit nummer aangaande de lezing van Dr. Gunning,
Rector v. h. Amsterdamsch Lyceum.
Deze lezing is de eerste van vier winterlezingen
die gehouden zullen worden door Dr. Gunning, Prof.
de Sopper (over Pascal); Ds. J, A, van Leeuwen
Den 19en Januari zal het 25 jaar geleden zijn, dat
A, M. Smits als veldwachter-nachtwacht te Bloe
mendaal werd aangesteld. Toen was de heer Immink
nog burgemeester, en vergissen we ons niet, dan is
Smits een der weinigen van het corps, die onder
twee burgemeesters in deze gemeente dienden.
Gezien het feit van de vele en belangrijke dien
sten door Smit aan de burgerij bewezen, gelooven
we niet, dat dit jubileum ongemerkt voorbij zal
gaan.
Voor zijn indiensttreding was Smits heilsoldaat,
en behoort met zijn echtgenoote, tot de eerste Hol-
landsche officieren van het leger des Heils. Zijn
pioniersarbeid verrichtte hij in het Noorden des
lands, en van de bange oogenblikken daar doorge
bracht, vertelde Smits ons onopgesmukt en interes
sant. Meermalen gebeurde het, dat de vrouw van
Smits zich voor de kinderen plaatste, om ze te be
schermen tegen de vechtende menigte, opeenge
pakt in kleine zalen. Het was geen zeldzaamheid,
dat de vloer na ontruiming door den sterken arm
met bloed besmeurd was. Na eenige jaren als offi
cier van het Heilsleger werkzaam geweest te zijn,
volgde de 'benoeming te Bloemendaal, waarbij
Smits als standplaats Aerdenhout werd aange
wezen. Dit gedeelte der gemeente was toen als
bebouwde kom slechts in wording, en de huizen
waren te tellen. Het was een Eldorado voor allerlei
geboefte en gespuis, en over de ontmoetingen die
Smits met dit uitvaagsel had, vertelde hij ons op
zijn eigen smakelijke wijze, waarbij zijn zin voor
gezonde oud-Hollandsche humor hoogtij vierde,
n' importe de ernst van de gevallen: Eens, op sur
veillance met den rijksveldwachter Kooy, werden
eenige stroopers ontdekt, die, zich betrapt ziend
niet aarzelden, hun belagers met eenige geweer
schoten te begroeten. Bij de achtervolging geraakte
Smits te water, en bleef in deze benarde positie
twee uren, terwijl hij den revolver, om ,,'t kruid op
de pan" droog te houden, in den mond hield. Kooy
vond zijn collega in zijn onvrijwillig bad, trok hem
er uit, en zij hadden daarna het genoegen de daders
alsnog in handen te krijgen.
Welke moeilijkheden in dien tijd noodig waren
een verdachte te arresteeren blijkt uit het vol
gende: Op een nacht ontmoette Smits een stevige
polderwerker. Smits hield den laten wandelaar
staande, en vroeg hem zijn naam. Vergeefsche
moeite! De man bleef potdicht.
Wat nu te doen; bewoners waren er niet, de bur
gemeester nog minder. Al wandelende en pratende
kwam men bij een huis. Smits belde aan en zei
brutaal weg: „Heer Burgemeester, deze man ver
tikt het zijn naam op te geven." Deze gewaagde
manoeuvre had succes: de verlangde inlichtingen
werden gegeven.
Op 20 Juli 1902 hield Smits met zijn collega
W. v. d. Hulst, thans rechercheur te Haarlem, de
beruchte Frans Rosier aan. Met deze arrestatie
werd de naam Smits wijd en zijd bekend, en in
OVERVEEN TELEF. 10956
WERKEN NAAR EIGEN EN
GEGEVEN ONTWERPEN
OPGERICHT 1903
stilte en openlijk hebben heel veel oude en jonge
joffers Smits dank geweten.
Later betrapte hij op heeterdaad een rijwieldief,
die langeren tijd de omgeving onveilig gemaakt
ha:d..Dat Smi(s met deze arrestatie prachtig werk
ving.
Menigmaal trof Smits op zijn zwerftochten men
schen aan, die met zelfmoord-plannen rondliepen.
Met een schat van menschenkennis gewapend,
doorzag hij dikwijls met een oogopslag met welke
ongelukkigen hij te doen had, en een gesprek met
tact gevoerd, deed hen altijd van hun betreurens
waardige voornemens afzien.
De vorige Burgemeester Immink, wist al het
goede werk door Smits in dien tijd verricht, naar
waarde te schatten, en schonk hem een loffelijk
getuigschrift. Ook de gemeenteraad bleef niet ach
ter, en liet een passende woning bouwen. De
Spaarnebode van 20 Nov. 1907 roemde in een des
betreffend artikel de werkwijze van de Bloemen
daalsche politie, en releveerde in 't bijzonder de
activiteit van Smits en Louisse, waardoor de daders
van vele inbraken aan 't licht werden gebracht,
o.a. een inbraak, waarbij een verhuiswagen met
gestolen goederen in beslag werd genomen.
Onder de daders was een Duitscher, die er zich
op beroemde kampioen-bokser van Westfalen te
zijn. Dat de arrestatie met hevig verzet gepaard
ging, valt te begrijpen, doch de politie bleef ten
slotte baas.
In 1920 werd Smits bevorderd tot Hoofdagent
van Politie.
De jubilaris vertelde ons, dat van zijn geheele
levensloop een alleszins lezenswaardig boek ge
schreven kon worden, wat wij gaarne aannemen.
Smits vulde zijn practische werk met de noodige
theoretische kennis aan, en behaalde reeds in 1910
het diploma met aanteekening.
Dat hij een voorbeeld is van nauwgezetheid en
plichtsbetrachting, bewijst wel zijn blanco straf
register: nimmer werd hij door zijn superieuren ge
corrigeerd of ter verantwooding geroepen.
De jubilaris is thans 59 jaar oud, en hoopt op
1 Mei 1926 zijn 40-jarig huwelijksfeest te vieren.
Zijn huwelijk werd rijk gezegend: moeder Smits
schonk hem 13 gezonde spruiten.
Na het lezen van deze korte samenvatting uit
den eervollen staat van dienst zal ieder het met
ons eens zijn, dat de 19e Januari niet ongemerkt
voorbij mag gaan, maar op superieuren, collega's en
burgerij de plicht rust, den oud-gediende dezen dag
tot een onvergetelijke te maken.
Proficiat Smits!
TOOOOOOXMMOOOOOOOOOCOOCICXIOtXDCXXJXXJOOOCOOOaaXXXlOOOOOOOOOOOeO
VERANDER NIETS aan electrische kachels en
andere apparaten zonder eerst den steker uit het
stopcontact te halen. Omdraaien van den schake
laar aan den kachel is niet altijd voHoende.
fyywwwirifyyyifiOnnoooooOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOQ^OOOOOOC
VIOLEN, ALTEN, CELLO'S
Speciaal Oude Meester Instrumenten
Pirastro Snaren „STIMMGABEL"
