PLAATSELIJK ZEEUWS
BLOEMENDAAL
SCHAAKRUBRIEK
ONZE PLANTENDOKTER
VOOR DE HUISVROUW
HANDEL EN NIJVERHEID
TECHNISCH BUREAU
STUURMAN MAAS
Hl
ijk debat, overigens niet getuigende van
ennis der gemeentewet bij onze raads
leden (het is verbazingwekkend hoe wei-
ig onze Edeiachtbaren dit stramien,
Vaarop zij hebben te borduren, raadple-
en) ontspon zich over de vraag of de
mbtenaren verplicht of gerechtigd zijn
nliehtingen aan de raadsleden persoon
lijk hoofd voor hoofd, te verstrekken en
ot zij gesteld konden worden onder de
bevelen van een commissie van bijstand in
het beheer der gemeente, gelijk wij er
zoovele kennen. Wanneer de raadsleden
art. 123 e.a. van onze voortreffelijke ge
meentewet eens willen naslaan, zullen zij
gewaar worden, dat nu eens de burge
meester, in andere gevallen B. en W., in
weer andere de Raad (deze treden allen
op hun beurt als „gemeentebestuur" op)
gerechtigd zijn van de ambtenaren in
lichtingen te vorderen, maar dat nergens in
de wet aan commissie's, zelfs niet aan
Commissie van bijstand bevoegdheden
worden gegeven, op gron/d waarvan zij
gemeenteambtenaren iets zouden kunnen
bevelen. Zeifs in de instructies der Com-
missiën van bijstand zou zoodanige macht
tegenover de ambtenaren aan hen niet
kunnen gegeven worden, want zoogoed
als B. en W. de verantwoordelijkheid dra
gen voor het beheer der gemeente, langs
de lijnen, die de Raad hun daarvoor heeft
gegeven (welke lijnen weder in overeen
stemming moeten zijn met de wet), even
goed hebben de ambtenaren krachtens
hunne aanstelling de plicht zich te houden
aan de bevelen van het college, dat de ver
ordeningen en andere besluiten van den
Raad heeft uit te voeren, en die zij in
die uitvoering hebben ter zijde te staan.
Interessant was ook het debat over de
door de heeren Schulz, Nuyens en Van
Kessel gewenschte verhooging van den
belastingaftrek voor kinderen, die voor
namelijk de handenarbeiders ten goede
zou komen. Inderdaad het is, zooals de
heeren Schulz en van Kessel zeiden, wie
niet uit ervaring weet wat het is werk
loos arbeider te zijn, of te zitten op de
schopstoel van het telkens dreigend ont
slag met 1 of 2 weken, en met een salaris
net voldoende om niet et verhongeren, die
kan zich niet voorstellen wat het voor een
huisvrouw is belasting te moeten betalen,
waarvoor niets tastbaars direct verkregen
wordt en hoe moeilijk het is voor den man
om zijne, in deze omstandigheden ver-
keerende vrouw het begrip bij te brengen,
dat de gemeenschap, waarvan zij tal van
weeldeuitingen ziet en waaraan zij zelf
voor hare kinderen zoo vaak te kort komt,
financiëele offers eischen mag en moet.
De zaak is intusschen met medewerking
van de heeren de Waal Malefijt, Born-
water en Wethouder Laan, wederom in
goede banden geleid, blijkbaar dragen ook
deze drie den werkman een goed hart toe.
De duitsche architect van den heer
André de la Porte heeft zich mal aange
steld door te doen alsof hij met onze ge
meentelijke overheid en verordeningen
niets te maken had; wij zijn hier werke
lijk niet in achter-Pommerentoch komt
het ons niet rechtvaardig voor dezen heer
Berchenbreiter, die misschien geen woord
Hollandsch lezen kan als eene uitzonde
ring te beschouwen. Ook de meeste Neder-
landsche architecten maken bouwplannen
zonder vooraf de plaatselijke verordenin
gen te hebben bestudeerd; er bestaat op
dat punt een soort beroepspedanterie,
die in tal van gemeenten aan de
ambtenaren en de besturen veel on-
noodige last veroorzaakt en waarmede
vele architecten, in tegenstelling met wat
zij wanen, geen eer in leggen. De heer
André de la Porte mag zijn garage niet
bouwen; de Raad was, in navolging van
wethouder Laan weer goedig toen hij wat
het woonhuis betreft, allerlei door de vin
gers zag. In dit verband wijzen wij nog
eens op de ten Raadhuize ingeburgerde
onwettige gewoonte beschikkingen te
geven op adressen van onverantwoorde
lijke tusschenpersonen (architecten, ma
kelaars, rentmeesters, enz.), die wanneer
het puntje bij het paaltje komt, in con
flict met de gemeente door hunne last
gevers kunnen worden gedesavoueerd,
wanneer dezen bij de requesten geen be
hoorlijke volmachten hebben overgelegd,
volmachten, die in lijnrechten strijd met
de grondwet en den geest van onze wet
ten op ons Raadhuis nooit worden ge-
eischt.
De kosten van 150.a 200.voor
ééne schoolbioscoop-voorstelling, met in
begrip van die van het vervoer der kin
deren uit andere wijken naar de M.U.L.O.-
school te Bloemendaal, zijn erg hoog;
waarom het gemeentebestuur zich in deze
aangelegenheid niet verzekert van de aan
gewezen hulp op dit gebied den reeds ver
in het buitenland vermaarden deskundige
den heer J. C. Mol, is ons een raadsel.
Terecht heeft de heer Van Kessel de
houding van B. en W. gelaakt in zake de
watervoorziening, of liever, het gebrek
daaraan aan de Houtvaart. Hoe kortzich
tig van een gemeentebestuur om b.v. het
uitbreken van een typhusepidemie of iets
van dien aard af te wachten, alvorens in
de onmiddellijke nooden der volksgezond
heid te voorzien; alsof zoodanige voorzie
ning van overheidswege, in dit geval
de waterleiding, er ware om winst mede
te maken en niet om voor goede toestan
den te zorgen ook daar, juist daar, waar
ze zonder overheidsinmenging niet tot
stand kunnen komen. Over het doodrijden
van den ouden stakkerd op den Brede-
rodeweg zijn eenige hartige woorden ge
zegd. Vreemd alleen deed het ons aan,
dat de heer Van Kessel er van gewaagde,
reden, een strook nota bene van eenige
tientallen centimeters. Wordt het niet
hoog tijd, dat het gemeentebestuur van
dat de dader op „het voetpad" had ge-
het Provinciaal gesticht een strook langs
den weg opvordert over de geheele voor
zijde, voldoende breed om een flink, ver
hoogd voetpad te maken? Bij de Rond
vraag hadden wij van een der Bloemen-
daalsche leden een ernstige klacht ver
wacht, omtrent den miserabelen toestand
van de Kleverlaan, voor zoover ze ligt
op ons gebied. In deze is zoowel Haarlem,
dat met het onderhoud is belast, als Bloe
mendaal dat met de wet in de hand Haar
lem tot behoorlijk herstel en onderhoud
dwingen kan, schromelijk in gebreke.
De fameuse overeenkomst met de Er
ven Van der Vliet over de Zeewegterrei
nen kwam ten slotte nog even ter sprake.
Tot onze groote voldoening is de Firma
Van Dam, van welke wij voor onze ge
meente niets goeds verwachtten en van
welke wij nog nimmer met lof hebben
hooren gewagen, teruggetreden.
De heeren Stuurman Maas alhier hebben zich
gevestigd onder de firma Technisch Bureau Stuur
man Maas, welke ten doel heeft gesteld zich
in den meest uitgebreiden zin te belasten met het
aanleggen van centrale verwarming, sanitair, water
voorziening en verder alles wat tot deze branche
behoort,
Kantoor en teekenkamer zijn gevestigd in het
perceel De Genestetweg 16. Wij brachten er dezer
dagen een bezoek en konden ons overtuigen van
de degelijke opzet der zaak.
Wij hopen, dat de heeren veel succes zullen
hebben.
De 18de Mei, de herinneringsdag aan de eerste
Vredesconferentie, is op tal van plaatsen in ons
land herdacht, Voor de leeraressen en kinderen
van 't Kopje heeft mevrouw Van Heerdt op dien
dag eene uitnemend geslaagde causerie gehouden
over de Volkenbondsgedachte. De school heeft
met een engelsche brief geantwoord op de radio
boodschap der kinderen van Wales en Mou-»
monthshire.
Oplossingen, bijdragen, enz. te zenden aan den
Schaakredacteur van dit blad, De Genestetweg
23, Bloemendaal.
PROBLEEM No. 88.
H. J. DEN HERTOG,
Amsterdam.
Mat in drie zetten.
Stand der stukken:
Wit: Kei, Dh6, Le8, Pe6, a2, a5, b3, f3, g2.
Zwart: Ke5, Pa8, d5, f7.
HAARLEMSCHE SCHAAKVEREENINGING.
Voor den tweeden feestavond van de Haarlem-
sche Schaakvereeniging, den 12en Mei j.l. had de
heer Dr. M. Euwe zich bereid verklaard een simul-
taan-séance te geven. De Nederlandsche meester
speelde aan 41 borden. In slechts vier uur ver
sloeg hij 33 tegenstanders en maakte twee par
tijen remise, tegen de heeren A. C. Strumphler en
D. J. Tork. Winners waren de heeren Ph. Th.
Stol, dr. A, P. Timmer, Ch. Mook, H. T. v. Es,
P. Mobach en W. A, de Boer. Het reslutaat, bijna
83 pCt. is bijzonder mooi.
De simultaan-voorstelling werd door veel be
langstellenden bijgewoond, onder wie enkele da
mes, terwijl bovendien de verloofde van Dr. Euwe,
mej. C. E, Bergman, medespeelde.
De Voorzitter, de heer J. J. van Bork Jr. bracht
den simultaan-speler een woord van hartelijken
dank voor zijn sohitterend spel.
De 'Haarlemsche Schaakvereeniging kan met
voldoening terugzien op de beide feestavonden,
ter gelegenheid van haar 40-jarig jubileum,
OPLOSSINGSPROBLEEM No. 84.
(A. VERVEEN).
Stand der stukken:
Wit: Kal, Del, Lf5, Lg5, Pa5, a6, c4, d7, e6, g4.
Zwart: Kd4, Ta8, Tg8, La7, Lbl, Pb5, a2, a3,
c6, d3, g7, h4.
1. e6e7, enz.
GOED OPGELOST door:
J. VAN GULIK, te Overveenj
H. W. VAN DORT, te Schoten.
SCHAKEN, BloemendaalIJmuiden. Dinsdag
1 Juni a.s. komt de schaakclub IJmuiden tegen de
Bloemendaalsche schaakclub een matsch spelen in
Hotel „Vreeburg" te-Bloemendaal. Aanvang des
avonds 8 uur. Bezoekers en schaakliefhebbers zijn
welkom. Toegang vrij.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOf
Wanneer ge in de eene hand electrische toestel
len hebt (zooals stofzuiger, ketel, telefoon, lamp),
raak dan met de andere hand nooit een gaskraan
of eenig ander deel van de gas-, licht- of water
leiding aan.
fOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCXX>OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOQOO
14. Nauwelijks is het voorjaar in het land ge
komen en voelen we de lente in de lucht of reeds
blijken ook de kleine plaaggeesten ontwaakt. De
rozen laten pas haar eerste blaadjes schuchter
zien en nu wij dit ontluikende groen met blijd
schap betrachten, moeten we zoowaar ook de eer
ste bladluizen waarnemen. Echte dikkerds, die
aanstaande grootmoeders van een nakomeling
schap van duizenden. Wat zullen wij er mee be
ginnen? Bestrijden, hoe eer hoe beter!
Men kan deze luisjes het best dooden door tegen
den avond te sproeien met een insecticide, welk
is in dit geval bijzaak, want zij zijn niet moeilijk
te dooden. Men heeft dus de keuze tussc'hen XL
ALL, phytophiline, venetan, quaissiazeep, groene
zeep, enz. Maar als U mij vraagt geef ik dezen
raad: Sproei steeds met 'het volgende middel: In
1 maatje brandspiritus wordt 10 gram salicylzuur
opgelost en in 10 liter water 2 ons zachte zeep,
hetgeen het beste gaat door eerst een weinig
warm water te gebruiken. Beide oplossingen wor
den bij elkander gegoten en omgeroerd, waarna de
sproeivloeistof gereed is.
Met dit middel kunnen we de bladluizen met
zeer veel succes bestrijden. Maar niet alleen deze
plaaggeesten van de roozen, maar ook de cicaden,
■die vlugge beestjes, die men vooral bij klimroozen
tegen muren en schuttingen op warme plaatsen
zoo dikwijls kan vinden aan de onderzijde der bla
deren, waar zijn sappen zuigen, zoodat aan den
bovenkant tal van witte stipjes ontstaan, die
steeds talrijker worden, totdat de bladeren einde
lijk geheel wit schijnen en voor de voeding der
plant weinig waarde meer hebben.
Maar hiermee is nog niet alles gezegd van de
werkzaamheid van het middel, want ik moet er
nog aan toevoegen, dat men er ook het wit, de
bekende meeldauwziekte, uitstekend mee be
strijdt. Men ziet deze ziekte zoo vaak bij rozen,
vooral bij warm staande klimrozen en in het bij
zonder bij de soort Turners Crimson Rambler.
Van groote beteekenis voor den siertuin is nog
dat dit middel de rozen niet besmeurt. Er blijft
niets achter, de bladeren worden integendeel glan
zend groen en beschadiging heeft nimmer plaats.
Het is wel van belang om steeds des avonds te
sproeien, opdat de geringste kans op beschadiging
worde vermeden en opdat de vloeistof zoo lang
mogelijk op de insecten kan inwerken.
Men sproeit met een z.g. pulverisateur, hetzij
groot of klein maar hierover in het volgende stuk
je iets.
15. Het zijn niet alleen de rozen, die vroeg
in het voorjaar al worden opgezocht en geplaagd
door insecten. Zij deelen dit voorrecht met de
kruisbessen, die in vele tuinen worden gevonden,
waar slechts even plaats is voor vruchtboomen en
-heesters. Het insect dat de kruisbessen teistert,
is de bessenbladwesp, die aan de pas uitgeloopen
blaadjes eitjes legt. Waren er aalbessen, dan zou
den ze ook hierop eitjes kunnen leggen, maar zoo
vroeg in het jaar staan deze nog bladerloos en van
de zwarte bessen houdt deze bladwesp niet. Zoo
blijft dus de kruisbes alleen aan bod.
Uit de eitjes verschijnen binnen de twee weken
larven, z.g. bastaardrupsen, grijsgroen met glan
zend zwarten kop, geelachtig gekleurde zijden en
zwarte vratjes over het geheele lichaam. Men
ziet ze meestal in eigenaardig gebogen houding en
als men ze verontrust, slaan zij naar den aard der
bastaardrupsen het achterlijf omhoog. Zij schaven
in den beginne het blad af, daarna bijten zij er
gaten in en tenslotte eten zij de bladeren tot op
het dikste gedeelte der hoofdnerven in hun geheel
op. De beschadging begint gewoonlijk binnen in
de struiken en wordt dan dikwijls niet opgemerkt.
Als daarna de larven eenmaal groot zijn gewor
den, gaat door haar groot aantal de beschadiging
zóó snel, dat men in eerst wel meent, dat de
struiken in één nacht zijn kaal gegeten.
Er verschijnen in een zomer twee of drie, soms
zelfs vier generaties, waarvan elk volgende sterker
in aantal kan zijn en gewoonlijk ook is. Het is dus
zaak de bestrijding aanstonds in het voorjaar ter
hand te nemen. Men doet dit het best door de
struiken in den morgen te bestrooien met insec
ten poeder of poedervormige gebluschte kalk.
Men kan ook sproeien met 2% chloorbarium,
maar dan alleen na den bloei, opdat men de nut
tige bijen niet vergiftigd en den eigenaar verdriet.
Tenslotte rest mij te voldoen aan mijn belofte
om iets te vertellen van de pulverisateurs. Zeer
handig zijn de 1 of 2 liter inhoudende sproeima-
chines, die na het vullen met vloeistof tot een be
paalde hoogte met samengeperste lucht worden
gevuld, waardoor men zonder verder pompen alle
vloeistof kan verspuiten. Ik noem de „Sproeikan
Platz". Iets anders is de goedkoopere ballonspuit
Phénix en in de derde plaats kan men kiezen de
van een nevelverstuiver voorziene kasspuit, die
dus voor het sproeien met bestrijdingsmiddelen
geschikt is gemaakt.
Met een gieter of een gewone kasspuit kan men
niet sproeien!
Behang en Gordijnen.
Nieuw behang, nieuwe gordijnen, dat zijn de
dingen, die ons nu dikwijls bezig houden. Daarom
is het niet kwaad, een paar woorden aan deze
onderwerpen, die een huisvrouw zoo na aan het
'hart liggen, te wijden. Hoe langer hoe meer zien
we de behangers terugkomen van het behangen
met betengel, behangseldoek, dat eenige ruimte
tusschen muur en behang overliet. Ook in de nieu
we huizen, die toch dikwijls vochtig zijn, wordt
het behang direct op de muur geplakt (het be
hangen met doek was speciaal voor vochtige mu
ren). Vooral in gezinnen met kinderen, waar nog
al eens gestoeid wordt, werd maar al te dikwijls
het behang geschonden, door een duw of stoot. Is
bet behang echter dadelijk op den muur geplakt,
dan kan het tegen een stootje. Dan is er tegenwoor-
idig z.g. gezondheidspapier in den handel, dat is
papier, dat in de eerste plaats geen schadelijke
stoffen bevat en voorts, dat men met een vochti-
gen doek kan afnemen, zonder dat het bederft.
Ook voor kinderrijke gezinnen is dit wel te ver-
kiezen. Kleur en patroon van behang zijn lang niet
onverschillig. We moeten rekening houden met
hoogte en grootte van de kamer (geen enorm pa
troon in een kleine kamer, of een heel klein fi
guurtje in een groote kamer, enz.), met het licht
in de kamer (een donkere kamer verdient een
licht behangetje, een lichte kan met wat gedekter
kleur volstaan) en de kleur van het schilderwerk
en de meubelen. De aard van het vertrek is ook
lang niet onverschillig, een huiskamer moet een
sterk behang hebben, waarop nu niet dadelijk alles
te zien is, in de sdaapkamer waar wij rusten
behoort het behang rustig te zijn, niét met ru
moerige krullen en kleuren. En onze gordijnen?
Laat ze in de eerste plaats niet te dik of donker
zijn dat ze te veel licht wegnemen. Laat ze zoo
glad mogelijk en waschbaar zijn en zorg ervoor,
dat ze licht gelijkmatig doorlaten. We kunnen ze
hebben van katoen (wordt gauw vuil, maar is sterk
en goed waschbaar) of linnen (duur maar sterk en
waschbaar, terwijl ze ook lang niet gauw vuil wor
den). Rolgordijnen van lancaster, worden niet
gauw vuil, maar als ze het ook zijn, kunnen we ze
niet makelijk schoon maken. Rolgordijnen worden
steeds minder gebruikt. Voor overgordijnen heb
ben we gekleurd katoen, linnen, wol (warm en ge
zellig, maar echte stofnesten), vitrage (laten wel
veel lichrdoor en kunnen ook gewasschen worden,
maar alweererg stoffig), dan nog neteldoek
en z.g. kaasdoek. Deze laatsten zijn niet duur en
kunnen wel goed gewasschen worden. Maar 's-a-
vonds kijken we erdoor heen. Voor keukens of
andere minder intieme vertrekken wel te gebrui
ken.
Nutige wenken voor keuken en kamer.
Hoeveel zout moet er eigenlijk in groenten (die
gekookt worden) gedaan worden? Eén eetlepel
op 4 kan water.
Mahoniehout moet worden „afgenomen" met
azijn of koude thee. Dat is het beste voor de kleur.
Voorkom de vorming van schimmel op de kaas.
Leg daartoe een klontje suiker bij de kaas in den
kaasstolp.
Zijn die lakschoenen dof geworden? Met een
doek met terpentijn is er nog heel wat glans op
te krijgen.
Hardgekookte eieren kunnen gemakkelijk ge
peld worden, wanneer men ze van uit het kokende
water, in koud water dompelt.
Gaat U sausijsjes bakken? Dompel ze voor het
bakken dan eerst even in kokend water. Dat
voorkomt, dat ze openbarsten.
Messen, die voor langen tijd opgeborgen worden
moeten afgenomen worden met een lapje met zoe
te olie en dan één voor één in flanel, baai of
zeemleer gerold worden.
Spoel neteldoeksche gordijnen in aluinwater. Dit
houdt de kleuren in stand en maakt ze tevens on
brandbaar. Een half ons aluin op 4 liter water is
voldoende.
Te veel blauwsel in het waschgoed? Doe het
dan in een tobbe met kokend water en laat het
daarin een half uur staan. Helpt dit niet voldoende,
kook het goed dan, tot het wit is.
Rijstkoekjes.
Ter afwisseling van de pannekoeken, kunnen we,
zoo men wil voor „toe", wel eens rijstkoekjes bak
ken. We nemen 1 ons gekookte rijst (dat is rauw
ongeveer een theekopje), 3 eetlepels suiker, 3 eet
lepels bloem, 1 theelepeltje kaneel, 2 eetlepels boter
en een scheut melk (voldoende om een goed be
slag te maken). De suiker, bloem en kaneel men
gen we aan met de koude melk, waarna we er de
rijst bijvoegen. Van dit beslag bakken we in de
gewone koekenpan met de boter, telkens van één
lepel beslag, ronde koekjes.
Slakropjes met gehakt.
De heerlijke voorjaarsgroenten zijn er weer, al
zijn ze ook duur. Een fijn schoteltje is: slakropjes
met gehakt. Op 12 kropjes nemen we 7 ons kalfs
gehakt, 1 ons oud 'brood, ons boter, J L. bouil
lon, peper, zout, muskaat. Kropjes schoonmaken
en in ruim kokend water met zout gaar koken. In
tusschen het gehakt met geweekt brood en peper
enz. aanmengen. Maak twaalf kleine en 1 groote
bal en bak die in boter bruin. Doe de kropjes in
een vuurvast schoteltje, vul ze met balletjes ge
hakt, leg, den grooten in het midden, giet de af
gemaakte jus van het gehakt en bouillon er over,
strooi er wat paneermeel over (met wat boter) en
zet ze in een matig warmen oven, om er een bruin
korstje op te laten komen.
KOLENRAPPORT.
In Juli van het vorig jaar brak in Engeland een
conflict uit waarvan een oogenblik scheen, dat
het tot een geweldige botsing zou leiden. Het was
het bekende conflict in de kolenmijnen.
De kwestie, die toen rees, wilen wij nog even
kort releveeren.
De onvoldoende opbrengsten van de kolenindu-
strie brachten de mijneigenaars er toe, voorstellen
te doen, 'die voor de arbeiders in de mijnen, een
belangrijke verslechtering zouden medebrengen.
De grief van de mijneigenaars was, dat de genid-
dUde - opbrengst verlies beteekende daar de uit
komsten over heel het land een verlies van drie
stuiver per ton te zien gaven. Vandaar hun voor
stellen, die beoogden, door vermindering van de
productie-kosten, dit verlies op te heffen.
Van de zijde der mijnwerkers werd aangevoerd,
dat de verliezen ontstaan waren door een ondoel
matige productie, die een gevolg was van het niet
technische en economische beheer der mijnen. Zij
eischten daarom nationalisatie van de mijnen,
waardoor eenheid in de productie gebracht zou
DE GENESTETWEG 16 - BLOEMENDAAL
TELEFOON 22701
CENTRALE VERWARMING
WATERVOORZIENING - SANITAIR
BEGROOTjlNGEN KOSTELOOS
worden en ook de scherpe concurrentiestrijd van
de mijneigenaars onderling zou worden opgelost.
Deze nationalisatie werd geëischt als voorbereiding
voor de socialisatie. Een gevolg van beider hou
ding was, dat een ernstig conflict dreigde uit te
breken, dat vermoedelijk tot een groote ramp voor
Engeland geleid zou 'hebben, daar de mijnwerkers
steun hadden gezocht bij de transportarbeiders en
het spoorwegpersoneel en aldus een machtigen
driebond vormden. De regeering, het noodlottige
van een botsing maar ai te goed inziende, meende
in alle gevallen een oplossing te moeten vinden en
vond deze in het verleenen van een subsidie, die
tot 1 Mei 1926 zou duren. Deze subsidie kwam
hierop neer, dat de Regeering, dus feitelijk de En
gelsche belastingbetalers bet verlies van de mijn
eigenaars aanzuiverden. Tevens benoemde zij een
commissie, die den toestand zou hebben te onder
zoeken en haar bevindingen in een rapport zou
neerleggen.
Dit rapport is thans gepubliceerd. Een directe
oplossing bevat dit niet. Wel geeft het belangrijke
cijfers en mededeelingen maar of nu een behoorlijke
basis voor den zoo hoog noodigen bedrijfsvrede
in de Engelsche kolenmijnen gevonden zal worden,
lijkt twijfelachtig.
Uit het rapport blijken eerst recht de groote
moeilijkheden, die overwonnen moeten worden.
Maar wie het rapport goed leest, komt tot de
slotsom, dat de oplossing niet in nationalisatie van
de mijnen gezocht moet worden.
Uit dit rapport blijkt, dat twee oorzaken van
invloed zijn geweest op den algemeenen achteruit
gang, n.l. de oorlog bracht een verlies van afzet
gebieden, voornamelijk Rusland en Frankrijk, ter
wijl de toenemende electrificatie van grooten in
vloed was op de vermindering van het kolenver-
bruilc, eene vermindering die overigens in het al
gemeen gelukkig is te noemen daar de voorraad
steenkolen in de aardkorst beperkt is. De commis
sie zocht de oplossing in 'n grooter gebruik van de
steenkool en zocht naar middelen om de steen
kool zooveel mpgelijk in staat te stellen op de
wereldmarkt fe concureeren.
Van belang is de erkenning door de commissie,
dat het mijnbeheer economisch niet is zooals het
behoort. Er is te weinig samenwerking, de mijnen
zijn te veel op eigen voordeel uit, vandaar een on-
noodige verbrokkeling, waardoor met verlies ge
werkt wordt. Daarom zal samenvoeging van klei
nere, niet rendeerende mijnen, met grootere wél
rendeerende, moeten plaats vinden, waardoor een
betere verdeeling van lasten en kosten verkregen
zou worden en een loonender exploitatie het ge-
gevolg zou zijn. Dit is koren op den molen van de
tegenstanders der vrije concurentie.
Ofschoon de commissie erkent, dat met verlies
gewerkt wordt, merkt zij toch ook op, dat over 't
algemeen de grootere ondernemingen niet ongun
stig werken, en dat onder deze nog wel gevonden
werden, die een behoorlijk winstmarge konden
boeken. Een opmerking, die reeds vóórdien door
de mijnwerkersorganisaties gemaakt werd. Uit een
en ander blijkt, dat de economisten, die trust-vor
ming na de periode van wilde concurrentie voor
spelden, niet geheel in het ongelijk worden ge
steld.
De commissie stelt ook voor de z.g. royalties,
de recht en, dei de grondeigenaars heffen van de
mijnen, af te koopen voor de som van honderd
millioen pond sterling.
Over deze royalties is heel wat strijd gevoerd.
Thans wordt het bestaan ervan op sociaal-econo
mische gronden veroordeeld en wordt zelfs gerap
porteerd, dat geen vrede in de mijnen zal kunnen
heerschen en ook voor de toekomst geen oplossing
te vinden is, zoolang deze rechten niet zullen zijn
afgeschaft, Ook ons komt deze regeling, n.l., dat
de eigenaren van een stuk grond waar nu toeval
lig een mijn gevestigd is, jaar in jaar uit en van
het eene geslacht op hét andere, van de gedolven
kolen en 'belasting innen, onafhankelijk van de
vraag of zij eenig nadeel van de delving onder
vinden, economisch niet juist voor, het is een over
blijfsel uit een verouderde en door de economische
feiten achterhaald rechtsbeginsel.
Zooals men uit 't bovenstaande zien kan, worden
vooral voor de toekomst wel nuttige wenken ge
geven. Ook van een mogelijke nationaliseering
wordt niet gerept, iets wat ons niet verwondert,
•want een nationalisatie kan wel de lasten alleen
verleggen, immers instede, dat de mijnen deze
zouden dragen, zouden de belastingbetalers dit
doen, maar de toestand, de kwestie dus van vol
doende afzet, tegen behoorlijke winst, die kwestie
beheerscht ze niet.
Men ziet dat de zaak moeilijk is. En het is de
vraag hoe het op 1 Mei a.s. gaan zal. Dan toch
houdt de subsidie op en van loonsverlaging willen
den mijnwerkers niets weten.
Beter den nationalisatie, subsidie of loonsverla
ging lijkt ons een betere regeling van de kolenin-
dustrie. Het zal op den duur tot nationale en inter
nationale regelingen moeten komen. De kolenin-
dustrie heeft nu eenmaal haar hoogtepunt over
schreden.
OOOOooooooooooocKXicxxioooccooooooocooocxxxxxooooooooooooGcxxxJoooa
WEEST VOORZICHTIG en steek geen licht-
lamp op, terwijl ge met één hand de aardverbin-
ding of een „ge-aard" deel van Uw radio-toestel
vasthoudt. Aanraking van het koper der lamp zou
U licht het leven kunnen kosten.
lOOCXXJOOOCXXXXXXXXXïOOOOOOOCWOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
