AI
H. KRUL Jr.
Uit naburig Haarlem
r-STODMT;
TWEEDE BLAD
i
Bet Bloemendaalsch Weekblad
ÏCiRïNG
offenhandel
NTHRACIET
HORGIS EH ZOON
lU-VERVER'J,
NOi 39
ZATERDAG I OCTOBER 1927
„IJKE STA^D
A E II D
ALLERLEI
"®9®®®
TEENVEGERS.
t
Telefoon 13310. f,
i
6
8a zw.
arlem.
BLOEMENDAAL
Telefoon 22012
:evert
4dstoffen tegen con-
rijzen en wordt al-
ïngelsche-, belgische-
1jnen geleverd, wier
(end staan als de
dwaarde te bezitten
speld; Hartman, Alb. Thijm-
tl, een klut; Oosterhof, Alb.
ïendaal, een jongensregenjas;
alscheweg 20, B loeinen daal,
we, Dompvioedsiaaa 3,
istingmerk 1927; J. Fortgens,
Santpoort, een blauwe klut;
nhout, drie sleuteltjes aan een
■eau van politie te Overveen:
rozenkrans, een paardetuig
indkaart polikliniek ten name
en fantasiespeld.
G. BonariusNieuwanhiiis,z.;
d.
C. Metzlar en J. H. Fraissi-
T. Clay; W. B. Buma en A. E.
van iDet'h en I. L. de Jong.
37 j., overleden te
Rahusen, Grenslaan 4, Aerden-
Bentveldsweg 4a, Aerdenhout;
20, Bloemen-
Lanhhorst, Kennemerweg 14,
2 OCTOBER 1927
IEMENDAAL.
EENTE, voormiddag 10 uur,
)ijk.
ag 1 October, 's avonds 9 uur
iekamer.
1ENKOMST in gebouw „Mara-
ormiddags 10 uur
irdeau, Algem. Seer. N. J. V.,
KERK, voormiddags 10 uur,
ard.
J. C. Brussaard.
PROTESTANTENBOND in het
atgielerweg 4 v.m. 10.30 uur.
p, Enschedé.
IVERVEEN.
ÏENTE (Ramplaan) v.in. 10 uur,
'aassen, Haarlem.
•RDENH0UT.
HNG" AerdenhoutBentvel"»-
aal Eikenlaan 5, v.m. 10.30 u.
Em. Pred., Heemstede.
ANTP00RT
1EENTE, voormiddags 10 uur,
andam.
Een der aangelegenheden, welke een ge
deelte der ingezetenen van Haarlem op 't
oogenblik interesseeren, is er eene, voor
het stedenschoon van onzen nabuur, niet
zonder beteekenis. Het gaat om het zooge
naamde Verwulft of Verwulf, het vier
hoekig pleintje, gelegen in het Centrum
der stad. De Groote Markt of 't Sand, zoo-
als dit plein in de grafelijke middeneeuwen
heette, lag vóór de uitbreiding der stad
buiten de tegenwoordige Nieuwe Gracht,
Oude (nu Gedempte) Oude Gracht en
Spaarne, ook topografisch ongeveer in het
midden der bebouwing. Ook toen de sin
gels weder aangelegd en de vestingwerken
die later hun naam zouden geven aan
Kampervest, Raemvest, Kinderhuisvest,
enz., bleef de Groote Markt zoo ongeveer
op de helft gelegen tusschen de meest-zui-
delijke, de Groote Houtpoort, en de meest
noordelijke, de Nieuwpoort, staande ter
plaatse ongeveer waar nu een nieuwp brug
wordt gemaakt. Het Verwulft was een
overwelfd deel van de Oude Gracht die
Spaarne aan Nieuwe Gracht verbond.
Daaraan ontstond van zelf een nauwere
bebouwing, dan aan de beide zijden der vrij
breede en aan beide kanten van een straat
voorziene Oude Gracht.
Tnen die gracht werd gedempt werd dus
als verkeersweg 'het nauwere Verwulft
tot een soort vernauwing van het verkeer.
Daarvan werd echter nog tot voor enkele
jaren weinig hinder ondervonden. Met de
uitbreiding van het auto- en tramverkeer
dwars door de stad van noord tot zuid en
ten deele ook haaks daarop, heeft het Ver
wulft voor het verkeer een beteekenis ge
kregen, welke alleen met die van de Groo
te Markt te vergelijken is; aan oost- en
westzijde ingesloten door straten met
druk verkeer ook van trams van groote
afmeting, gelegen precies in het hart van
ier groote winkelstraten: de beide Groote
Houtstraten, Koningstraat en Gierstraat,
zelf met winkels bezet, eenigszins hooger
van peil dan de omgeving en beplant met
rijen opgaand hout, die aan beide zijden
over de Gedempte Oude Gracht worden
voortgezet, is het Verwulft zelf een korten
tijd een rustig, misschien het eenige rusti
ge stadsplekje van Haarlem geweest, dat
tot een intiem stuk stadsschoon kon wor
den gemaakt, immers alle innerlijke kwa
liteiten daarvoor in zich zelf vereenigde:
regelmatigheid van vorm, symmetrische
omlijsting, hart van verkeer, zelf niet door
onjuiste verkeersopvatting bedorven. Men
wees dan ook terecht het Verwulft aan
[als plaats voor de wekelijksche bloemen
markt. Dit werd anders, toen het gemeen
tebestuur, tuk op een tramlijn met breed
spoor uit 't hart van de stad naar Over-
[veen en later verder (Bloemendaal en/of
jZandvoort) aan de tram toestond met
groote Wagens hier standplaats te nemen
en toen, (ook als een verkeerd paard over
de brug is komen er meer) wederom met
roorbijzien van alle eischen van stede-
schoon, allerlei vreemdgevormde doozen
en cylinders van de gemeentebedrijven
daar werden neergezet, alsof dit hart der
stad ware der stede endeldarm.
Onmiddellijk nadat de desbetreffende be
sluiten in de uitvoering bewezen tot welk
onaesthetisch effect ze leidden, werd of
ficieel het vraagstuk der Reorganisatie
van het Verwulft geboren en tot de op
lossing daarvan heeft de daad van een
firma, die zich in korten tijd alhier een
Sroote plaats veroverde, nu onlangs
bijgedragen.
De N.V. Haarlemsche Manufacturenhan-
pel van Vroom Dreesman heeft zich
voortschrijdende op haar weg van onafge
broken uitbreiding in den loop der jaren
den eigendom weten te verzekeren van de
Heeste perc., gelegen 'binnen de 3lijnen:
(l)Groote Houtstraat westzijde van af de
ipotheek van den heer Florijn, (2) Ver
wulft zuidzijde en (3) Gierstraat tot een
indje voorbij de Paardensteeg. Met den
'er-zienden en schranderen blik den groo-
en koopman eigen, heeft die firma begre
pen in welk een moeilijkheid het gemeen
tebestuur, wat het Verwulft betreft, door
'e omstandigheden, speciaal den groei van
|tad, bevolking en verkeer, geraakt was en
iS beeft om haar eigen belang te zijner
'ld op de meest doeltreffende wijze te
■innen dienen, 't Gem.-bestuur doen weten,
pt 't haar wel 'n offer waard zou zijn en
D t algemeen verkeersbelang aan 't Ver-
fuift wel zou willen dienen, wanneer zij,
jjvorens eigen plannen en begrootingen
ut te werken voor een nieuw groot gebou
wen-complex binnen die drie lijnen, zou
"ogen rekenen op het verdwijnen van de
aardesteeg, overdracht daarvan aan haar
in verder eenige geldelijke tegemoetko-
ï"ng; zij verklaarde zich dan bereid van
.,en aan Groote Houtstraat, Verwulft en
[lerstraat gelegen grond, in zoover haar
'gendom, zooveel aan de gemeente Haar-
dn over te dragen als noodig zou zijn om
v erwulft te verbreeden in de lijnen van
ft reorganisatieplan van den directeur
jan Openbare Werken.
et denkbeeld alleen, dat in den tegen-
'""'digen tijd een bijna 5 Meter breede
'aat die op een der drukste gedeelten
de ~77rch ifecfen
Groote Houtstraat en Gierstraat verbindt,
de eerste ontlast en de laatste verlevendigt,
zou verdwijnen en ook de eenigszins ver
rassende wijze waarop deze zaak in den
Raad en voor het publiek werd gebracht
heeft dadelijk vele geesten, niet alleen van
onmiddellijk belanghebbenden wakker ge
maakt en twee der naamlooze vennoot
schappen, die der heeren Haverschmidt
Klaje en Droste hebben zich zelfs fluks,
maar tevens degelijk, tot den Raad van
Haarlem gewend met het verzoek in deze
vooral beraden te werk te gaan, daarbij
bij wijze van één voorbeeld uit vele
mogelijke, een proeve van oplossing der
vragen uit verkeers- en uit aesthetisch
oogpunt, zelf aan de hand doende. De
Haarlemsche bladen hebben aan deze zaak
aandacht en teekeningen gewijd, doch tot
dusver zijn nog niet gepubliceerd de oor
spronkelijke teekeningen van onze plaats-
genooten, de architecten Mulder en Van
Asdonk, die in opdracht van adressan
ten, tot het omschreven doeleinde
hebben gediend, van welke teekenin
gen de Haarlemsche raadsleden allen een
door den heer Terhorst, Korte Zijlstraat
te Haarlem in een ommezien vervaardigde
blauwdruk ontvingen.
In 't bizonder is op de in die bladen ge
publiceerde situatie-teekeningen niet uit
gekomen de fraaie oplossing op het Ver
wulft zelf.
De gedachten, welke aan die proeve ten
grondslag liggen zijn deze:
De hoofdgedachte van deze vluchtige één-
dags schetsen is geweest om aan te toonen
dat een andere, ja zelfs naar het oordeel
van de ontwerpers een betere oplossing,
mogelijk is met behoud van de verbinding
Groote HoutstraatGierstraat door een
ongeveer 4.5 M. breede passage te projec
teeren, die een groote aantrekkelijkheid
zal vormen voor het publiek. Deze passage
is alleen gedacht voor voetgangers, die dan
rustig dé étalages aan weerszijden kunnen
beschouwen, wat weer ten goede komt aan
de daaraan gelegen zaak.
Maar tevens is degelijk aandacht geschon
ken aan de noodige verkeersverbetering
op het Verwulft. De ontwerpers hebben
zich gedacht, het gebouw van de Manufac-
turenhandel meer in de lijn van 't perceel
Jamin te moeten houden en niet nog meer
terugliggend zooals in het voorstel van B.
en W. is gedaan. Een aanmerkelijke ver
breeding van het Verwulft blijft aldus
mogelijk door een arcadebouw aan de
Verwulftzijde, waaronder een breed trot
toir van 3.5 M. Terloops zij opgemerkt, dat
bij de voorgestelde roolijn van B. en W.
nog een trottoir moet gedacht worden. On
getwijfeld zal dit het aanzien van het
nieuwe gebouw kunnen verhoogen, als men
zich deze galerij voorstelt bij voorkeur
in boogvorm met een aardige schaduw
werking langs het geheele Verwulft en
i daarbij een aardige doorkijk van de zijde
Groote Houtstraat door de overdekte pas
sage. Dit alles kan zulk een massaal ge
bouw een veel aesthetischer aanzien geven
en het grove van êen steenblok veredelen
en verfijnen. Wij verwijzen voor een ander
naar de bijgaande teekeningen.
Waar opgeworpen zou kunnen worden dat
de zaak op de begane grond in tweeën zou
worden gedeeld, meenen de ontwerpersi,
dat dit voor een dergelijke zaak met haar
groote verscheidenheid van artikelen geen
enkel bezwaar, eer een voordeel is.
In het midden van het plantsoen hadden de
ontwerpers zich gedacht een aardig laag
gebouwtje, een combinatie van wachtlo
kaal voor trampassagiers, aan weerszijden
een bloemen- een krantenkiosk en verder
ingangen voor dames en heeren naar de
onder dit gebouwtje gelegen toiletten, wat
toch zoo langzamerhand voor Haarlem ook
geen overbodige weelde is.
De tramlijn is natuurlijk gedacht niet op
het Verwulft standplaats, alleen halte te
hebben; dat de lijn via Ged. Oude Gracht
en Spaarne naar de Oostzijde van Haar
lem, en misschien verder doorloopen zal,
ligt immers in de bedoeling.
De firma's, welke ons in staat stelden om
van deze teekeningen gebruik te maken,
hebben ons op het hart gedrukt, bij de toe
lichting te doen uitkomen dat zij op gee
nerlei wijze, behalve dan wat betreft de
opheffing van den bedoelden verkeersweg,
„het beter willen weten dan B. en W. van
Haarlem" zij hebben het meest zichtbare
en tastbare bewijs willen leveren van hun
belangstelling in deze zaak ook uit het
oogpunt van het algemeen belang en zij
vertrouwen, dat de gemeenteraad, eventu
eel volgende college's, aesthetisch belang
en verkeersbelang zoodanig zullen weten
aaneen te smeden met 't commercieel be
lang van den Manufact.handel, dat Haar
lem ditmaal op de belangrijkste binnenstad-
plek, spoedig werkelijk een schoon gebouw
rijker worde, waardoor alle aanliggende
straten worden gesierd en ontlast, zondgr
dat eenige bestaande openbare weg kome
te vervallen.
Zij stellen niet als dogma, dat dit
nergens moet of mag plaats hebben, maar,
uit ervaring bekende zijnde met de nood
zakelijkheid van het behoud der straat
voor zichzelf en voor anderen, protesteeren
zij, (wij moeten zeggen op de meest ac
tieve en smaakvolle wijze) tegen een voor
nemen, waarvan zij aannemen, dat het
Dag. Bestuur de gevolgen niet volledig had
overwogen. Eene oplossing als door de
protesteerende firma's aan de hand is ge
daan zal den Manufacturenhandel niet
vreemd aandoen; immers in Nijmegen
heeft een manufacturenhandel van gelij
ken naam zelf eene passage door haar
perceelen aangebracht en zij weet dezelve
uitnemend productief te maken.
Deze zaak heeft nog meerdere kanten,
waarop wij ons voornemen in deze rubriek
terug te komen. Voor ditmaal over deze
zaak genoeg.
TWEEëRLEI MAATSTAF.
Degen-en, die klagen, dat in Indië zich arbeidstoe
standen voordoen, die den toets eener billijke be
oordeeling niet kunnen doorstaan, pleiten en
terecht voor invoering van de arbeidsinspectie
ook op Java. Maar meer dan eens is erop gewezen,
dat die arbeidsinspectie zich dan vooral niet mo-et
bepalen tot het alleen inspecteeren van de groote,
onder Europeesch beheer staande landbouwonder
nemingen, waar, dank zij goede financieele reser
ves, voor de arbeiders het noodige wordt gedaan
en kan worden gedaan, doch zij vooral zich moet
bemoeien met de kleine of groote Inlandsche en
Chineesche bedrijven, waar "het in den regel niet
in orde is.
Pat men van bepaalde zijde met tweeëerlei maat
meet, kan blijken uit hetgeen de heer Stokvis, het
bekende sociaal-democratisch lid van den volks
raad, heeft gezegd. "Hij vindt het tenminste van
zelfsprekend, dat ook de Inlandsche werkgever
paar behooren zal hebben te zorgen voor zijne
werknemers. Maar, men mag van hem vooral niet
betzelfde verlangen als van de Europeesche be
drijven. Want Inlandsche waarom verzuimt hij
te spreken van Chineesche bedrijven, zijn weinig
draagkrachtig en ingeschoten op traditioneele ar
beidstoestanden en verhoudingen. Bij de Inlandsche
bedrijven zijn de werknemers in eigen sfeer en
yeel wat hen, wat de verhoudingen betreft, bij de
Europeesche 'bedrijven tegenstaat, ondervinden zij
bij de eigen Inlandsche bedrijven niet. Maar vooral
zoude het zaak zijn met de draagkracht van het
Inlandsdh bedrijf rekening te houden en daar mag
de arbeidsregeling nooit zóóver ingrijpen, dat men
de bedrijfsmogelijkheid op het spel zet.
Of hier de woordvoerder niet met de socialistische
leer spot is een andere vraag. Voorop sta, dat het
dus bij het streven naar verbetering der arbeids
verhoudingen niet moet gaan om het verbeteren
alleen van de ellendigste arbeidsverhoudingen
desnoods met regeeringssteun, maar dat no. 1 is
opvijzelen tot of tot over de grenzen van 't redelij
kerwijs mogelijke ten bate van de arbeiders in de
Europeesche bedrijven. Het is wel merkwaardig
van socialistische zijde te hooren waarschuwen,
dat men vooral met de draagkracht van den werk
gever moet rekening houden. Beroep daarop bij de
behandeling van de Arbeidswet en zoovele andere
maatregelen in Nederland placht met een massale
sneer te worden ontvangen. En als men in Indië
ten aanzien van de doorvoering van een bepaalde
sociale voorziening bezwaar maakt met 't oog op
minder rendabele ondernemingen, moest men steeds
hooren, dat bedrijven, die niet in staat zijn vol
waardige arbeidsverhoudingen in stand te houden,
geen bestaansrecht hebben! Wat zou den werk
gever in Europa wel worden geantwoord als hij
zich, ter bestrijding van welken maatregel van so
cialen aard ook, zou durven beroepen op „traditio
neele arbeidstoestanden en verhoudingen". Indien
hij ter vergoelijking bijvoorbeeld van toestanden in
de huisindustrie, zou willen wijzen op het feit,
dat de werknemers er in „eigen sfeer" zijn en
zich onder deze arbeidsverhoudingen zoo „seneng"
(lekker) gevoelen!
PERSONEELSKEUZE.
De beslissende factoren, die bij indienstneming van
personeel den doorslag geven, zijn:
diploma's,
getuigschriften en,
de „indruk", dien de sollicitant op den werkgever
maakt.
Toch is door het volgen van deze methode bij
personeelskeuze, meermalen gebleken, dat men zich
in een sollicitant, niettegenstaande zijn schitteren
de „referenties", leelijk vergistte en hem een werk
kring toevertrouwde, dien men 'hem later weer ont
nemen moest; terwijl zich daarentegen ook dikwijls
het geval voordoet, dat iemand, die een twijfel-
achtigen indruk maakte, later beter bleek te zijn
dan zijn getuigschriften of eerste optreden deed
vermoeden.
In eenige zeer lezenswaardige artikelen over Per
soneelskeuze lazen we, dat toen Amerika zich in
den wereldoorlog mengde, een Commissie belast
werd om te onderzoeken welke soldaten een be
roep kennen; 250.000 man, die allen beweerd had
den met een of ander vak vertrouwd te zijn werden
onderzocht met het resultaat, dat slechts 6% of
15.000 werkelijk beschikten over de kennis, waar
op zij aanspraak maakten; 1/3 wist absoluut niets
van het vak, waarin zij 'beweerden bedreven te
zijn! Dit bracht een feit aan het licht dat in tijden,
waarin zich veel sollicitanten aanbieden, ook voor
de industrie van groote beteekenis is. Hoe dik
wijls leest men niet bij vacatures dat zich honder
den sollicitanten aangemeld hebben, waarna voor
den werkgever de moeilijke taak pas begint om de
geschikten uit te kiezen. Om dezen werkgever, die
bij zooveel sollicitatiebrieven wel eens met de
handen in het haar zal zitten, in zijn personeels
keuze althans eenigszins te hulp komen, memo-
reeren we voor hem, dat Dr. Walter Scott, schrij
ver van bovengenoemde artikelen, die op dit ge
bied statistieken heeft aangelegd, welke zich over
niet minder dan 3 millioen candidaten uitstrekken,
tot de conclusie gekomen is, dat er meer intelli
gentie vereischt wordt voor een verkooper, dan
voor eenfabrikant, en dat men aan meester
knechts "hoogere eischen moet stellen dan aan kan
toorpersoneel!
Doet men dit niet, zoo waarschuwt de auteur, dan
berokkent men niet alleen zichzelven als werkgever
zeer veel onaangenaamheden, maar bewijst ook den
minderbekwamen geen dienst door hem in een
werkkring te stellen, die boven zijn krachten
gaat en waar hij z'ich niet op zijn plaats, dus niet
gelukkig kan voelen, en met allerlei kunst- en vlieg
werk zal trachten zich te 'blijven handhaven, tot
groote schade der belangen, die 'hij had moeten
dienen.
Rechter (tot beklaagde, die juist voor de twee
honderd acht en dertigste keer veroordeeld is):
Heb je nog iets te zeggen?
Beklaagde: Jawel, meneer de rechter, dit alleen,
dat geen mensch nu eenmaal volmaakt is!
