EFFECTEN - COUPONS
Crêpe Schoenen
ALGE M. NIEUWS en ADVERTENTIEBLAD
VooRKENNEMEBLAND en HAARLEM
EXPL?%nADMINP^DRUKKER V T. Tl MMER
DE 0ENE5TETV/E(L23, BLOEMEND
UI TG AVE NYvHETHIDDEN
PLASTISCHE KUNST
Kunst aan het Volk
POSTERIJEN
HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING
W. G. HOOGESTEIN
BOEKHANDEL „LECTURA"
KANTOORBOEKEN
Hij meent 't zoo kwaad niet
TWEE KALENDERS VOOR 1929
worden bij ons Vakkundig gerepareerd
L. FABER Zn., KL. BOOTSTRAAT 10
Telefoon 12896 Opgerlcbt 1898
VOOR RADIOTOESTELLEN
Bloemendaalscheweg 123 - Telef. 22874
NOORSCHE LEVERTRAAN
A. J. VAN DER PIGGE
GIERSTRAAT 3 - HAARLEM
PER FLACONf 0.45
ZATERDAG 8 DEC. 1928
22e JAARGANG No. 49
den man in het raam ee
:woordingen.
doorgebroken, door mijn
had losgelaten en nu hil
bloote voeten een steUn
was op hetzelfde momen-
op zijn nek. Allebei 2ija
beproefden het vast te
gehangene moest kijken
ranckle die zich discreet
et raam in de kolenkelder
ie erin te komen om de
slot, gauw, haast U Wa,
nderdaad.
t om hem te steunen.
te ik, Mr. Franckle^
hij zal me helpen,
e mijn benauwde echtge-
Druk niet zoo. Kan je dat
jken?
s kleiner dan hij. Hij pro.
spieren gespannen, ram.
t vuisten. En het resultaat
was-,iets heel anders
d verwacht. De deur...
td, stond plotseling op een
beuk van Ralph's stevige
iar losgewerkt,
jovenaan een kleinen reet
hap sprong ik erop af.
Hij was toch niet ge.
loor de regen,
bezield door deze blijde
as, bonkte met een schok
:k. En ik, ik was in een
nidden van de eetkamer,
volkomen buiten adem en
rdeeligst uitziend na zijn
voor een uitvoerige uit
hijgde ik. Ralph kreeg
i zoo graag buiten, weet
r gesloten was; neemt U
geitachtig-grinnikends in
tiet, zei Franckle allerbe-
p de trap aangeland, be-
iaapkamer.
opgewekt zeggen:
zooveel last bezorgd heb,
van buitenslapen is schit-
en heelemaal niet. Waar-
Ie het ook niet?
r de achterdeur en kwam
in elk geval de lieer des
renen, knieën en nek be-
tiddelen om ons in onze
ermen tegen onbescheiden
der elementen,
npson, naar ze zei om te
buiten ons bevallen was.
we vonden het heerlijk
gezichten,
ïiten in de regen?
dat doen jullie toch ook?
jnen!
:ei mrs. Thompson, als
vij lekker naar binnen!
e.
opbloeien de wonderen
tinteling der ziel zijn als
id als de stralende warm-
:nslust vervullen het hart
zich laat inwerken. Zij
isch en scheppen een at-
n hartelijkheid, zij doen
en maken vertrouw d met
samenleven.
Uit Johannes Müller
in Unser Tageslaaf.
2N LOODMENIE
:e vijanden van den ar-
bestrijden, maar dit ge-
zorg. Zindelijkheid is
-gens op een verlaten hoek.
t lachen, toen ze daar on-
in den winkel zag staan.
:acao en een pond suiker en
m een handvol sausjes mee
vluchtte toen lachend naar
n haar feestdrank, een
water en stroop, uitge-
nd, na afloop van het feest
rok van de deurklink,
bleek gelaat. Ook de kinde-
op eens. En staarden elkaar
itjes wantrouwend aan.
ie en slaag.
Sinterklaas!!
leelde de eerwaardige grUs'
vijf kinderen en moeder een
echte chocola en een aak
was vader?! een pakie
iorgen maar eens een prei"
i had, staarde nu één en al
gast: hij rook niet naar
nschap, dat hij een lolletje
e mag met den staf spelen-
rklaas' meisjes mogen hem
:e trekken. En Sinterklaas
j een kus op haar wang
jjc-rjPLOEHEWDAALSeiL^
KBLAD
TELEF. 22003
GIRO 30785
v.;_>
Abonnementsprijs 3.50 per jaar, 1.75 per halfjaar bij vooruit
betaling vóór 1 Jan. of 1 Juli. Na dien datum verhooging van 0.15
incassokosten. Voor Indië en het Buitenland met verhooging der porto.
Losse nummers 0.10. Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan.
Advertentiën: 18 cent per regel, bij contract belangrijke korting.
Kleintjes: Vraag- en Aanbod, Huur en Verhuur, Koop en Verkoop,
van 1 tot 5 regels 60 cent, elke regel meer 12 cent uitsluitend bü
vooruitbetaling. Boven, onder of naast den tekst dubbel tarief.
BIJKANTOOR: BLOEMENOAAL, BLOEMENDAALSCHEWEG 147
OOK QEHEEL WISSELSTROOM
BOSCHLAAN 43 - BLOEMENOAAL
RUIME KEUZE
(Nadruk verboden)
Wanneer soms iemand door een onverschillige houding,
een hatelijke opmerking, een hoonende uitval of een
andere onhebbelijkheid zijn omgeving ergert, veront
schuldigt degeen, die hem van nabij kent, hem vaak
door te zeggen: „Hij meent het zoo kwaad niet; hij
doet zich slechter voor dan hij is."
Wij kennen allen het soort menschen, dat men pleegt te
kenschetsen als een ruwe bolster met een edele kern.
In de ouderwetscbe literatuur was dit type zeer ge
liefd: de ongelikte zeebonk, die in stilte op fijngevoelige
wijze weideed, heeft menig lezer uit een vorig tijdperk
een traan ontlokt. Wij kennen den dokter, die zich in
onbeschofte termen jegens zijn patiënten uitlaat en
toch in zijn hart vaderlijk met hen meeleeft. Wij
kennen den jongeling, die door linksch en onhandig
optreden de omstanders hindert of door zijn waan
wijzen bluf hen prikkelt, maar die naar de gelegen
heid hunkert, om iemand een kiesche oplettendheid te
bewijzen, tin het achterdochtig, kwaadsprekend oud
wijfje achter de horretjes kennen wij, dat voor haar
kinderen zulk een voortreffelijke moeder en voor haar
kleinkinderen zoon toegewijde grootmoeder is.
Inderdaad vele menschen zijn veel beter dan ze zich
voordoen. En wanneer wij moeten kiezen, hebben wij
liever met dezulken te maken dan met de op het eerste
gezicht zoo innemende menschen, die ze achter de
mouw hebben. De huichelaar is onder ons immers wel
het minste in tel.
Echter kan men zich bijwijlen afvragen, of er ook niet
een soort huichelarij bestaat, die in haar aard en ge
volgen bijna even bedenkelijk is als hetgeen wij ge
woonlijk onder huichelarij verstaan. Wie zich mooier
voordoet dan hij is, is een huichelaar, maar wie zich
slechter voordoet dan hij is, is het tenslotte toch ook.
Er zijn beste, brave menschen, die dit niet inzien. Door
hun afkeer van deugdzaam vertoon hebben zij zich
aan een houding gewend, waaruit men zou moeten
afleiden, dat zij allesbehalve deugdzaam zijn. Met
voordacht verbergen zij hun aantrekkelijke eigenschap
pen. Zij spelen een rol evengoed al die anderen.
De drijfveer, om inplaats van de goede de slechte rol
te spelen, is allereerst een overgroote mate van eerlijk
heid. De koopman, die zijn waren al te mooi inpakt
en etiketteert, loopt kans, dat de inhoud van de fraaie
doos den kooper teleurstelt. En de oprechte mensch
wil niet teleurstellen. Hij wil zijn medemenschen er
niet aan wagen, een kat in den zak te koopen. Als ze
met hem te maken krijgen, mag hij niet tegenvallen.
Daarom geeft hij zich zooals hij is. Men moet
hem dan maar aanvaarden met zijn goede en kwade
eigenschappen.
En uit overmaat van rechtschapenheid stalt hij zijn
kwade eigenschappen het opvallendst ten toon. Men
zal hem nooit mogen verwijten, dat men de dupe is
geworden van zijn verborgen gebreken. Hij is norsch,
ruw, onverschillig, spotziek, sceptisch, zwartgallig. Hij
heeft een kritischen kijk op de menschen, hij is het
slachtoffer van bittere levenservaring, hij gelooft niet
in mooipraterij, en dweepers of drijvers kunnen hem
niets op den mouw spelden.
Er zit aan deze overmatige eerlijkheid een onaange-
namen kant. Ietwat gevoelige personen laten zich door
den ruwen bolster afschrikken om tot de edele kern
door te dringen. En zoo blijft contact achterwege, dat
voor beide partijen profijtelijk had kunnen zijn.
Maar erger is, dat juist dergelijke overmatig eerlijke
personen door hun forschheid van optreden sterken
invloed op hun omgeving kunnen uitoefenen. De macht
van het voorbeeld kan men niet licht overschatten..
Het gebeurt dikwijls, dat iemand onder den indruk komt
van iets moois, dat hem treft. Om zijn onroering te
verbergen, gaat hij dat mooie kritisch ontleden of hij
drijft er den spot mee. En hiermee ontnuchtert hij
tevens zijn omgeving en verstikt het gevoel van be
wondering bij de omstanders.
Inderdaad is de betrokken persoon een gevoelig man,
maar hij wil alles liever dan voor sentimenteel door
gaan. Hierom veinst hij onaandoenlijk te zijn. Ook wil
hij niet graag van idealisme worden beticht. Daarom
EENOUD VERTROUWD ADRES VOOR
BLANKE
IS:
steekt hij den draak met allerlei streven naar hooger en
spreekt hij zijn ongeloof uit in het nut van bewegingen
en instellingen met een verheven doel. Om den schijn te
vermijden, als zou hij een kwezelaar zijn, noemt hij
zich ongodsdienstig. Wanneer in zijn hart het religi
euze gevoel gaat spreken, onderdrukt hij dit tegenover
de buitenwereld. En zoodra hij zich op iets van
enthousiasme betrapt, begint hij de omstanders te
wijzen op de fouten en gebreken van hetgeen zij zoo
onstuimig bewonderen.
„Hij meent het zoo kwaad niet als hij zegt; hij doet
zich slechter voor dan hij is", verontschuldigt hem
zijn intiemste vriend. En deze heeft gelijk; vaak moet
men zijn uiterlijk gedrag opvatten als een averechtsche
openbaring van hetgeen hem innerlijk beweegt. Het
is de valsche schaamte welke hem parten speelt. En
ook wel de vrees, om zich aan te stellen, om zich be
lachelijk te maken, om door een linksche en onhandige
wijze van uiten zijn kostelijkste zielsbezit bloot te
stellen aan de veroordeeling der menigte.
Door dit soort gehuichelde ondeugd berokkent men in-
tusschen zichzelf en de maatschappij onnoemelijk veel
schade. Het geloof in het slechte is zooveel gemakke
lijker dan het geloof in het goede. En wie deze huiche
larij niet doorziet, meent in den spotter en scepticus
alweer een versterking te hebben gevonden van het
gezag van het kwaad.
Groot is de macht van het voorbeeld. Wie in zijn
uiterlijk gedrag en in het woord, dat hij spreekt, het
kwaad propageert, ofschoon hij inwendig het goede
meent, suggereert hierdoor zijn omgeving en breidt de
macht van het kwaad uit. Wat heeft de samenleving
aan fijngevoeligheid, kieschheid, idealisme en geest
drift, welke verborgen blijven en slechts in het ge
heim een enkel individu ten goede komen? Zij laat zich
beïnvloeden door hetgeen de ruwe bolster haar te aan
schouwen geeft.
Valsche schaamte houdt den gang van het goede tegen.
Waarom, tenslotte, zich voor het goede te schamen?
Wanneer wij het niet zoo kwaad meenen, heeft het
geen zin, ons wel op het kwade te laten voorstaan.
H. G. Cannegieter
Kees Koeman en Aart van Dobbenburgh, de hout
snijder en de lithograaf, brachten dit jaar ieder een
kalender, waarover ik in deze kolommen gaarne
iets wil zeggen. Niet om tot een (altijd betrekkelijke
en meestal onrechtvaardige) vergelijking te komen
tusschen twee werkstukken van heel andere geaard
heid, doch uitsluitend om beider werk in de belang-
REPRODUCTlE VAN EEN DER BLADEN VAN DEN KALENDER
stelling van onze kunstzinnige lezers en natuurlijk
ook: lezeressen aan te bevelen.
Kees Koeman, reeds een goede bekende in deze con-
treiën vanwege z'n dierhoutsneden, waarover ik reeds
verschillende malen het mijne gezegd heb, geeft ons
thans ook weer een aantal bladen met verbeeldingen
uit de wereld van het dier.
Men kent zijn opvattingen. In groote zwarte partijen,
gesteld tegenover scherp uitgesneden witten, beeldt
hij met zeer weinig middelen het onderwerp zijner
keuzè. Zoo ook weer op deze 6 kalenderbladen, waar
bij telkens een houtsnede is gedrukt binnen een grijs-
kleurige omlijsting en boven twee met duidelijke cijfers
aangegeven maandbladen.
Het geheele blad maakt alzoo qua verdeeling een
rustigen indruk en bovendien we releveeren het
met genoegen er werd aan de allernoodzakelijkste
eisch: de duidelijkheid der be-cijfering niet te kort ge
daan.
We kunnen dus thans met een gerust geweten ons
tot de houtsneden zelf wenden, waarvoor Koeman de
volgende dieren als onderwerp koos:
Het waterhoen, de scholekster, de duiven
(zie afb.), het konijn, het damhert en de
eekhoorn.
Uit den aard der zaak zijn deze prenten
niet alle van dezelfde goede hoedanigheden.
In de eene wist de houtsnijder z'n vormen
meer spanning en inhoud te geven dan in
de andere. Maar uit alle spreekt toch de
beheerschte hand van doen, die ons direct
doet ervaren dat hier de man aan 't werk
is geweest, die z'n metier verstaat. Dat
Koeman daarbij in enkele prenten blijk gaf
de psyche van het dier heel zuiver te heb
ben aangevoeld, maakt het ons mogelijk zijn
werk, buiten de loutere zwart-wit-conceptie
om, ook als een uiting van een meer toege
spitste geestelijkheid te waardeeren, zoodat
we van deze kalender „Kees Koeman" van
harte hopen dat hij in vele interieurs
een „blijde noot" aan den wand mag
zijn gedurende het komende jaar. De kun
stenaar houd de kalender in eigen uitgave
te Santpoort.
De vierbladige gelithografeerde kalender
van Aart van Dobbenburgh te Bentveld
(eveneens in eigen uitgave U ziet, lezers,
ons jongere kunstenaars metamorfozeeren
zich langzamerhand van bohémien tot
zakenman!) biedt naast het kalendarium 4
uitnemende prenten, die, mij, als alle werk
van dezen levensvollen artiest, een werke
lijke verrassing waren.
Ik weet niet of ge dat gevoel kent, wanneer
ge over een nieuw werk verheugd kan zijn.
Mij althans gaat het zoo ik ben blij met
deze nobele onopvallende en ondanks
dat zoo geestelijk sterke prentjes.
Dit is werk op een gezonde moderne basis:
het is goed modern zonder exc'usief te zijn.
Om het eens wat burgerlijk te zeggen,
zulk een arbeid is voor niet-modern voelen
den even acceptabel als voor de verstok-
ste nieuwjagers en abstractelingen. Dit lijkt
mij voor den kunstenaar een compliment,
want het bewijst mij, dat hij deel heeft aan het gees
telijk leven van z'n tijd, zonder daarbij concessies te
hoeven doen aan „den" smaak van het publiek.
Van Dobbenburgh teekende een landschapsbeeld
(Buitenplaats te Bentveld) een stadsgezicht (Ophaal
brug in de houttuinen te Amsterdam) en twee dier-
prenten, een konijn en een duif.
Zijn Buitenplaats te Bentveld is een goed specimen
van z'n prachtige krijttechniek. Er is een brok muur
met een poort, een grasveld er voor, op den achter
grond het even onberoerde wit van gepleisterde
huizen alles in de meest subtiele schakeeringen, van
lichte grijzen tot diepe zwarten, gegeven. En ziet dan
hoe hij een afgezaagd gegeven, als een ophaalbrug in
een oud stadsdeel, plaatst in het licht van een voorbije
tijd. Vereenvoudigd in de structuur en opofferend de
detaileering, grootsch in de compositie van enkele
hoofdlijnen, die het beeld doorkruisen en het een
klaarte en rust geven, waardoor het onmiddellijk boven
wat men noemt het toevallige van deze of geene
situatie uitkomt, is deze droomerige en toch zoo sterk
in de realiteit wortelende verbeelding een wel zeer
karakterestiek voorbeeld van het bijzondere talent van
dezen steenteekenaar.
Een derde prent geeft een zwart in elkaar gedoken
konijntje. Het is heel eenvoudig en profiel ge-
teekend. De donzige huid leeft in de diepe zwarten.
Maar daarbuiten is in zoo'n beestje een innerlijkheid
en een gevoeligheid openbaar, die elk dierenvriend
verheugen moet.
Maar zoowel Koeman als Van Dobbenburgh hebben
recht op onze groote erkentelijkheid, waar zij ons
beiden voor een luttel prijsje zulke zuivere speciemen
van goed-Hollandsche grafische kunst hebben ge
schonken.
Ik hoop dat deze weinige regelen voor velen een aan
sporing mogen zijn, zich voor het werk van de ge
noemde grafiekers te interesseeren. Hun arbeid ver
dient het ten volle!
A. VAN DER BOOM.
TENTOONSTELLING VAN BEELDENDE
EN TOEGEPASTE KUNST IN DE
RAADZAAL AAN HET
PRINSENHOF
Dank zij de bereidwilligheid van het Gemeentebestuur
van Haarlem is de vereeniging Kunst aan het Volk in
de gelegenheid heden, Zaterdag 8 December een uit
gebreide tentoonstelling in de z.g. Statenzaal aan het
Prinsenhof te openen.
Het is de bedoeling geweest deze tentoonstelling, waar
kunstwerken van zeer verschillenden aard zullen wor
den geëxposeerd, in één geval als een gemeenschappe
lijk streven naar voren te brengen, n.l. als een demon
stratie voor de onvervangbare waarde van de, uit den
directen handenarbeid geboren, kunstuitingen.
Er zal zoodoende worden getoond, wat in beeldhouw
kunst, weefkunst, houtsnede en litho, in het meubel en
de pottenbakkerskunst aan werkelijke waarde ten
grondslag ligt.
Dit is geenszins gericht tegen de „Kunst in Industrie",
doch louter bedoeld als een daad ter rechtvaardiging
van een categorie, welker waarde den laatsten tijd nog
al eens onder invloed van de toenemende industriali
satie, ook van des kunstenaars arbeid, wordt onder
schat.
De tentoonstelling zal, zonder ook maar eenigszins een
afgerond geheel te willen zijn, bevatten:
Beeldhouwwerk o.m. van Hildo Krop, Polet, Theo van
Reijn, Chabot, M. Andriessen.
Gobelins en weefsels van J. F. Semey, die ook de
werking op een weefgetouw demonstreert.
Een belangrijke collectie houtsneden van de bekendste
Vlaamsche en Hollandsche houtsnijders; lithografiën
van Van Dobbenburgh, Bendien, Van Heil.
P. J. Hobbel, de bekende keramist zorgt voor een
nieuwe collectie aardewerk en tenslotte laat de interi
eur-architect C. de Jong meubelen zien, waaraan de
directe invloed van het handwerk en den gestoken
vorm een bijzondere charme geven.
Alles bij elkander genomen, belooft dit dus een in
teressante tentoonstelling te worden, waarvoor wij
gaarne de belangstelling van onze kunstminnende
plaatsgenoten inroepen.
A. v. d. B.
Indië KerstmisNieuwjaar.
Verzendt Uw Kerst- en Nieuwjaarsmail naar Neder-
landsch-Indië per vliegtuig.Vertrek: Amsterdam Schip
hol 11 December 7.30 uur v.m.
Men is verschuldigd, boven het gewone port, voor:
Stukken met voorrang: briefkaarten en postwissels 75
ct. per stuk (voorrangsrecht inbegrepen). Alle andere
stukken (brieven. Drukwerken, monsters, enz.) 75 ct.
per 20 gr. 40 ct. voorrangsrecht p. stuk.
Voor stukken zonder voorrang is men verschuldigd:
briefkaarten en postwissels 40 ct. per stuk.
Alle andere stukken (Brieven, drukwerken, monsters,
enz.) 75 ct. per 20 gram. Te voldoen met luchtpost
zegels. Nadere inlichtingen verkrijgbaar aan het Post
kantoor.