GOSEl>
Centra
Oliestc
Het Oioemendaalsch Weekblad
KIJKJES BUITEN.
VOETBAL.
De uitslagen der Zondag gespeelde wedstrij
den 2e klas A zijn:
V. V. A.W. F. C. 40
HaarlemAlcmaria V. 20
H. R. C.Kinheim 41
Z. V. V.De Spartaan 22
D. W. S.—Bloemendaal 3—0
Het tot Zondag ongeslagen W.F.C. leed een
zware nederlaag tegen de V.V.A.'ers, die nog
weinig gepresteerd hadden, en bovendien nog
met drie invallers uitkwamen.
Nadat er vijf kwartier gespeeld was, had
nog niemand zoo'a resultaat verwacht, het
stond toen 00, terwijl de kansen gelijk wa
ren, wat de spelverhouding betreft. Maar als
de thuisclub dan door een fortuintje de leiding
neemt, is het gansch met W.F.C., wier achter
hoede totaal ineenstort, gedaan en kost het
den Amsterdamschen aanvallers betrekkelijk
weinig moeite, nog drie maal te scoren. Bij
W.F.C. moet het hoofdzakelijk komen van den
midvoor Bleeker, doch deze speler werd der
mate in de gaten gehouden, dat hij geen en
kele behoorlijke schietkans kreeg.
Kinheim beleefde weinig genoagen van de
verre reis naar het Noorden. De Velsenaren
troffen daar eén ploeg, die physiek gelij k is
aan hun elftal, maar bovendien een nog groo-
ter dosis enthousiasme bezit. De Kinheimers,
die toen werkelijk voor geen geruchtje ver
vaard zijn, werden totaal overspeeld, en incas
seerden een zeer regelmatige 4—1 nederlaag.
Overigens had de wedstrijd een onaange
naam verloop, en de scheidsrechter zag zich
zelfs genoodzaakt de H.R.C.-midvoor naar het
kleedhuis te verwijzen. Dat de nederlaag nog
niet grooter werd, dankte Kinheim aar. zijn
doelverdediger Druiven, die ook nu weer pri
ma 'speelde.
De Spartaan behaalde haar eergte succesje,
dear in Zaandam gelijk te spelen. Ook nu weer
werd Z.V.V. door pech achtervolgd, want voor
het eerst volledig, moest nog voor de rust de
doelverdediger wegens een opgeloopen b'essure
zijn plaats afstaan. Hierbij werd door den
Z.V.V. captain een groote fout gemaakt: hij
verzuimde namelijk de scheidsrechte1- van de
keepers-verwisseling officieel in kennis te stel
len, zcodat toen de plaatsvervanger het eerste
op hem afgezonden schot opving, de Spartaan
voor penalty appelleerde. Inderdaad moest de
arbiter een strafschop toekennen, waaruit d
gaeten hun tweede doelpunt maakte, watt on
middellijk na het begin was door een misver
stand in de verdediging het eerste gat in
het Zaandamsche net geschoten.
In de tweede helft gelukte het den gasthee-
ren de achterstand in te halen, maar niette
genstaande de meest hardnekkige pog'ngen,
konden zg het zoo zeer verdiende winnende
punt niet fokken.
Het aantal ongeslagen clubs in deze afdee-
ling is thans, nu Alcmaria aan den Schoterweg
ver oor, tot twee teruggebracht (Haarlem cn
H.R.C.). Het loopt de roodbroeken anders niet
tegen, want evenals tegen D.W.S. hal Haar
lem het geluk op haar hand. De bez jokers ont
wikkelden direct na den aftrap z^o'n over
rompelend spel, dat de thuisclub alle zeilen bij
kunnen wg niet aannemen, dat de Spartanen
op het Heldersche elftal hun eerste overwin
ning behalen. Wg zouden het al een kranige
prestatie vinden, indien er één puntje in Am
sterdam bleef.
Laat Bloemendaal zich niet verblinden door
de minder gunstige plaats, welke Z.V.V. mo
menteel op de ranglijst inneemt. Er gaat meer
kracht van de Zaandammers uit, dan vermoed
wordt. De kans is groot, dat we een volledig
Z.V.V. op bezoek krijgen, en zoo'n plorg is
niet voor de poes. Willen we ons veilig stellen,
dan moet er gewonnen worden. Dit kan, als
alle spelers zich ten volle geven. Aanpakken
als 't eerste kwartier tegen Spartaan gespeeld
werd, en de zege is ons!
De lagere elftallen speelden als volgt:
V.O.G.Bloemendaal 2 72
Bloemendaal 3Stormvogels 4 34
Bloemendaal 5Kenau 3 01
R.C.H. 6—Bloemendaal 4 3—2
Juniores:
Bloemendaal aE.D.O. a 6—1
KenauBloemendaal c 16
R.C.H. c—Bloemendaal d 230
Adspiranten.
D.S.K.Bloemendaal a 1—16
Bloemendaal bE.D.O. b 1i
Bloemendaal c—E.D.O. d 50
Zondag a.s. speelt.
Bloemendaal 2I.V.O. 10 uur
Kennemers 4Bloemendaal 3 10 uur
D.O.A.—Bloemendaal 4 10 üur
Bloemendaal 5Hillinen 3 10 uur
Adspiranten (Zaterdag)
Bloemendaal aR.C.H. a 3.30 uur
R.C.H. dBloemendaal c 2.30 uur
waerschouwinghe aller Zeevarende, die Godt be
hoede".
Ook in de 17e en 18e eeuw heeft de Brandaris
groote diensten bewezen aan onze marine en aan
de groote koopvaardijvloten uit Indië en de
vant. Soms lagen er tegelijk 1000 schepen op
't Vlie.
Toen de Engelschen in 1666 daar binnenvielen
om een vloot van koopvaarders te overvallen,
brandden zij Terschelling plat. Alleen de Bran
daris bleef gespaard. Jan de Witt echter wreekte
die laffe daad door de Ruyter de Theems en
de Medway op naar Chattam te laten gaan,
waarbij de Britsche vloot voor het grootste deel
vernield werd. De admiraalsvlag van de Royal
Charles hangt nog in het Paleis op den Dam.
K. Zw.
IETS UIT DE GESCHIEDENIS VAN EEN
BEROEMDEN VUURTOREN.
Ver boven de lage huisjes van het dorp West
Terschelling steekt de hcoge stompe toren uit
welks „vuur" over het heele eiland, het breede
zeegat en ver daarbuiten te zien is. Hij werpt
zijn draailicht over Boomkesdlep, Noordergron
den en Stortemelk langs Vlieland's duinen de
Noordzee m en is zichtbaar op den wijden Vlie-
stroom tot ver over Schuitengat, Jacobsbruggen
en Meepen.
Datis onze wereldberoemde Brandaris, thans
over de heele wereld bekend wegens de inrich
tingen die tweemaal per jaar, in de trektijderi,
voor honderdduizend vogels van onberekenbaar
nut zijn.
Zooals men weet, heeft er iedere herfst een
geweldige tijdelijke landverhuizing van vogels
plaats, die wij den grooten trek noemen. Die
trekkers vólgen vaste wegen naar het zuiden.
Een van die wegen leidt uit de Oostzeelanden en
Skandinavië over Helgoland, de Oostfriesche
eilanden, onze Wadden-eilanden en duinen naar
warmer streken.
Voor die trekkers is onze Brandaris ïn den
nacht een reddende vuurbaak in den lucht-
oceaan geworden, sedert zijn platform en het
koepeldak van zijn lantaarn voorzien zijn van
rekken, die aan de vermoeide vogels een rust
plaats bieden, als ze een tijdlang onder de be-
toovering van het verblindend draailicht om den
toren hebben gezwierd. In sommige Oetober-
nachten zijn al die rekken bezet. Dan zitten er
moest zetten om onheilen te^ voorkomen. Met dikwijls duizenden vogels op hun slaaprikjes.
i>-ï i. j Reecis eerijge jaren voor den wereldoorlog be
Utrecht, heeft deze gestaakt en is naar Zuid-
Afrika teruggekeerd. Deze beurs, welke uit het
legaat Van-der-Dinden alleen kan worden toe
gekend aan een Zuid-Afrikaansche, is nu we
der beschikbaar.
Deze maand heeft de letterkundige A. M. de
Jong, de schrijver van Merijntje Gijzen, de
reeks der voordrachten in Vlaanderen voor den
a.s. winter, uitgaande van het hoofdbestuur
van het A.N.V. geopend met een lezing over
eigen werk. De rondreis is aldus geregeld:
18 October Antwerpen; 19 Octoosr uostende;
20 October Lokeren; 21 October Kortrijk; 22
October Aalst; 23 October Brussel.
kenst en vliegwerk lukte dit en even voor de
thee kwam 't succes aan den kant vanwaar
het 't minst verwacht werd als Isever bij een
uitval Haarlem de leiding geeft. Ook na de
rust blijft Alcmaria uitnemend partij geven,
maar blijft voor de goal ongelukkig; tyvee
doelpunten werden geannuleerd. Als dan K.'am-
meijer voor de tweede maal scoort is het pleit
beslecht maar krijgt Haarlem veel mee;- dan
haar toekomt.
Bloemendaal speelde in Amsterdam togen
D.W.S. een uitstekenden wedstrijd. De uitslag
30 voor D.W.S. is zeer geflatteerd. Een
kwartier voor het einde stond het nog 10,
en was het resultaat door de uiterst snelle
aanvallen der witten onzeker. Van een kleine
inzinking onzer verdediging, die met keeper
Huisman aan het hoofd prachtig stand gehou
den had, wisten de Amsterdammers dan te
profiteeren en in korten tijd nog twee doel
punten te maken.
W(j hadden met schieten pech, daarbij kwam
dat enkele onzer voorhoedespelers „dash" mis
ten voor een succesvolle afwerking der aan
vallen, terwijl onze middenlinie in dezen wed
strijd o.i. te veel aandacht wijdde aan haar
verdedigende taak, waardoor 't voeden van den
aanval wel iets te wenschen overliet. Van Es
werd door Immer afdoende bewaakt: hij was
slechts zelden gevaarlijk.
Het geheel was een prettige, hoogst spor
tieve ontmoeting waarvan het 5000-koppige
publiek naar waarde genoten heeft. Trouwens,
de sympathie welke men voor Bloemendaal in
Amsterdam blijkbaar heeft werd niet onder
stoelen of banken gestoken, en de wijze, waar
op de verslaggever van „Het Amsterdamsch
Sportblad"" zich over de sportiviteit van Bloe
mendaal uitlaat, spreekt voor zich zelf.
Voor a.s. Zondag luidt het programma:
W. F. C.—D. W. S.
Alcmaria V.V. V. A.
Kinheim'Haarlem.
De SpartaanH. R. C.
BloemendaalZ.V.V.
Wil D.W.S. serieuse aanspraker voor de
eerste plaats houden, dan dient het Zendag in
Wormerveer Ve winnen. Dit is niet onmogelijk,
hoewel er op grooten tegenstand gerekend
most worden. W.F.C. is in eigen huis nog
niet geslagen, iUhs niet door Haarlem, zoodat
de Spaarndammerpolder-bewoners zich van
meet af aan met volle energie behooren te ge
ven. Doen zij dit, dan houden wij het op
D.W.S.
Of V.V.A. bet in Alkmaar weet te bolwer
ken, meenen wg te moeten betwijfelen. Gezien
de goede verrichtingen tegen Haarlem, geven
wij den Alkmaarders de beste kansen. Echter,
V.V.A. is een zeer wisselvallig spelend elftal,
groote nederlagen worden afgewisseld door
dito overwinningen. Hebben Dassen c.s. het op
hun heupen, dan kunnen ze zeer ongemakkelijk
zijn. In elk geval zal Alcmaria geen walk over
hebben.
Dit zouden we evenmirt van Haarlem durven
beweren, dat Kinheim in eigen hol gaat be
strijden. Ontegenzeggelijk speelt Haarlem
knapper voetbal. Dit voofdeel wordt misschien
geëlimineerd door de geestdrift der Kinheim-
spelers. Het zou ons niets verwonderen, als de
roodbroelin Velsen een veer moeten laten,
te meer, daar het Kinheim-veld zich aller
minst leent voor technisch spel.
De Spartaan aangemoedigd door het succes
tegen Z.V.V. zal het bezoekende H.R.C. onge
twijfeld een warme ontvangst bereiden. Toch
hoedde de Brandaris iederen trektijd tuinduizen-
den vogels voor verplettering tegen hooge stee-
nen muren. Toen werd nog nergens in Europa
aan dit dubbele gebruik van een vuurtoren ge
dacht. In 1911 kwam mij een aflevering van
,.Le Gerfaut" (de Giervalk), revue de la So-
eiété Ornithologiue du Centre de la Belgique, in
handen. Daar las ik in dat in den nacht van 13
op 14 November 1910 tegen den vuurtoren van
Gotteville bij Cherbourg 2000 vogels verpletterd
waren. Op een anderen morgen had de toren
wachter 1500 stuks doode en stervende vogels
ingezameld. Teen daarop netten om den toren
waren gehangen, had men in vier opeenvolgened
nachten niet minder dan 5914 vogels gevangen,
die voor Culinaire doeleinden wel een aardig
sommetje zullen hebben opgebracht.
Eenigen tijd daarna kon ik het Brandaris-
rapport van 1911 daarmee vergelijken en vond
daarin, dat in den nacht van 13 op 14 October
een ontelbare schare spreeuwen, leeuwerikken en
lijsters, door het licht van den toren aangetrok
ken, daar omheen gezwierd was en eindelijk rust
op de rekken had gevonden. Van de duizenden
waren maar zeven om het leven gekomen. Den
beelen nacht door waren alle rekken door de
tienduizenden die in den noodlottigen toover-
kring van het buitengewoon sterke draailicht
waren geraakt, bezet gebleven. Geen enkele
nacht te voren had zooveel vogels aangevoerd.
Van 2 op 3 Augustus was het begonnen met een
troep sternen, meeuwen en wulpen, van welke
een sterntje te pletter vloog. Van 13 tot 14 Nov.
rustten 6000 vogels op de rekken; een snip
kwam toen om. In de tweede helft van Novem
ber waren het meestal eenden. Gedood werden
een steenuiltje en een paar eidereenden.
Naar aanleiding van dit rapport en de mede-
deeling in „Le Gerfaut" kwam ik in correspon
dentie met een bekend Duitsch ornitholoog, die
mij aanspoorde er eens over te schrijven in
Natur". Hij zelf zou het in de „Mitteilungen
über die Vogelwelt" doen. Dit gebeurde van mijn
kant met een artikeltje: „Der Leuchtturn Bran
daris auf der Insel Terschelling und der Vogel-
sehutz". Van de redactie van „Natur" mocht ik
vernemen, dat dr. Rözig en dr. Kennicke, twee
vermaarde Duitsehg vogelkundigen, naar Ter
schelling zouden gaan om de zaak in oogen-
schouw te nemen. Daarop begon het Brandaris-
rapport ook de aandacht van anderen te trek
ken. Van verschillende kanten werden inlichtin
gen gevraagd, o.a door de Direction des Pharet
en door de Mecklenburgsche en Pruisische re
geeringen.
Weldra werd het prachtige voorbeeld van Ne
derland over een groot deel van Europa gevolgd.
Nu nog wat anders uit de geschiedenis van
onzen vermaarden toren. Hij heeft zijn naam
ontleend aan dien van den Ierschen abt Bran
danus uit de zesde eeuw. Aan het hoofd van 17
monniken zou die tal van zeetochten hebben on
dernomen naar verre streken en eindelijk „het
Land van Belofte" hebben ontdekt. Op een dier
tochten kwam hij ook op Skillinge, zooals toen
Terschelling heette. Het legendarisch verhaal
van zijn reizen, „Navigatio Sancti Brandani", is
in verscheidene talen verwerkt, het laatst nog
in 1870 in het Duitsch door Schrödor,
In het midden van de 16e eeuw liet keizer
Karei V den Brandaris tot een hoogte van 206
voet en een breedte van 30 voet boven het zee
gat verrijzen ten behoeve van de graanvloten die
in d'e dagen van de Oostzee uit het Vlie moes
ten binnenvallen. Op een steen van den toren
De verbreiding van Esperanto.
Door z'n bewonderenswaardige eigenschap
pen had Esperanto spoedig in vele landen aan-
hapgers en beoefenaars gevonden, maar toch
was het een moeilijke tijd voor de nieuwe thai.
Reeds zoovele stelsel? van Wereldtaal waren
gepubliceerd en hadden schipbreuk geleden.
Nog pas was het „Volapuk", dat samengesteld
werd door een Duitsch priester, Schleyer ge
naamd, en dat met groote moeite door velen
was bestudeerd, onbruikbaar gebleken.
In 1889 verscheen te Nürnberg het eerste
Esperanto-tijdschrift. In 1892 werd te Peters
burg de eerste Esperanto-vereeniging opge
richt. In 1901 nam de Fransche Academie van
Wetenschappen het vraagstuk in studie en
verklaarde, dat Esperanto een „Meesterwerk
van Logica en Eenvoud" is. Intusschen func-
tionneerde Esperanto volmaakt. Vele vereeni-
gingen werden opgericht en vele boeken en
tijdschriften verschenen in Esperanto. Een
gloriedag in de geschiedenis, der Esperanto-
beweging werd de 5e Aug. 1905. Toen werd te
Bologne sur Mer het eerste Esp.-Congres ge
houden. Niet minder dan 688 Esperantisten uit
20 landen namen er aan deel. Allen waren over
tuigd van de schoonheid en doelmatigheid van
hun Esperanto, maar nu moest blijken of het
inderdaad aan de verwachtingen zou beant
woorden. Dr. Zamenhof nam het woord en
sprak zijn beroemd geworden, onvergetelijke
rede uit. Het was een openbaring. Allen ver
stonden hem, klaar en duidelijk vanaf het eerste
oogenblik, en allen verstonden elkander zonder
moeite. Toen had Esperanto overwonnen!
Jaarlijks werden opnieuw congressen gehou-
houden met steeds stijgende belangstelling. In
1908 werd de Universala Esperanto Asocio op
gericht met Hoofdzetel te Genève. Het scheen
of de nieuwe wereldtaal spoedig volledig zou
zegevieren.
In 1914 was het Xe {Congres vastgesteld te
Parijs. Op 1 Aug. zou het Worden geopend. Er
hadden zich 4000 deelnemers uit 50 landen
aangemeld om hun jaarlgksch fee3t te vieren.
De groote oorlog trad echter op als spelbreker
en Dr. Zamenhof kon slechts langs een verren
omweg zijn vaderland weer bereiken. Sneller
dan Esperanto gegroeid was, scheen bet tijdens
den oorlog te verdwijnen. De samensteller, de
groote menschenvriend Dr. Zamenhof, die
n Warschau het eenvoudige beroep van oog
arts uitoefende, en wel speciaal onder de armen
der stad, overleed op 57-jarigen leeftijd, den
14en April 1917.
In 1915 was te San Francisco het Xle Con
gres gehouden, met slechts een 100-tal deel
nemers. Na den oorlog echter leefde de be
weging weer onverwacht snel op. In 1920 werd
te Den Haag het 12e Congres bijeengeroepen.
Er waren 408 deelnemers uit 27 landen. In 1921
waren te Praag op het 13e Congres 2561 deel
nemers uit 35 landen en zoo werd de zegetocht
voortgezet.
In 1922 werd door het Secretariaat van den
Volkenbond een onderzoek ingesteld en verd
een zeer gunstig rapport uitgebracht, waarin
verklaard wordt, dat Esperanto 8 10 maal
gemakkelijker is dan welke taal ook.
In 1925 werd Esp. door de intern. Telegraaf
Unie erkend en tot het telegrafisch verkeer
KENNISMAKING MET KENNEDY.
door
Charley Amer.
We hadden er geen spgt van den raad van
Archy Hainies te hebben opgevolgd. Hij mocht
in sommige opzichten een rare snuiter zijn,
maar in ieder geval wist hij wat een mensch,
die bijna een jaar lang in een stad kantoorwerk
heeft verricht, toekwam. Dick was dat vol
komen met me eens. Het pension Landown, dat
Hainies ons had aanbevolen, was volkomen ïr.
orde en hetzelfde was het geval met Durfield,
het gezellige dorpje waar d)it voortreffelijk
pension gevestigd was. Het scheen, dat nog
niet velen op de hoogte waren van het schoons
dat Durfield te bieden had, want het aantal
acantiegangers, dat zich in het vriendelijke
dorp ophield, was zeer gering. De weinigen,
aie Durfield als doel van hun reis hadden ge
kozen, schenen allen een vriend of kennis fa
hebben gehad, die hun pension Dandown had
aangeraden. Want, terwijl het eenige hotel, dat
het dorp rijk was, maar enkele gasten telde,
had mevrouw Brown geen kamer meer vrij.
Dick en ik hadden op de laatste vertrekken
beslag gelegd.
Mevrouw Brown was een vriendelijke oude
dame met grijzend haar, die iedereen graag
mocht. Ze had, toen haar man nog leefde, de
leiding gehad, maar sinds drie jaar had haar
dochter Sybil haar die taak .van de schouders
genomen. De oude dame liet haar dochter den
zakelijken kant behartigen. Zelf deed ze de
kleine dingen, die er in een pension roe kun
nen hydragen een prettige sfeer te scheppen.
Dick en ik waren er reeds twee dagen zon
der nog met een der andere gasten te hebber,
kennis gemaakt. Dit was niet zoo vreemd, als
men bedenkt, dat we beide dagen al heel vroeg
waren opgestaan en de heide hadden opgezocht,
allebei in het bezit van een boek, hoewel er
van lezen niets kwam. Dat hadden we trou
wens vooruit geweten.
Onze maaltijden hadden we op onze kamers
gebruikt en de avonden hadden we benut voor
wandelingen in de omgeving.
Den derden dag vertoonden we ons echter
op de veranda, waar mevrouw Burns met eeni
ge harer gasten in gesprek was. We werden
voorgesteld. Aan Mr. Ciapham,'n streng uitzien-
den ouden heer, aan den schrgver Clive Middle-
ton en diens zuster Janet en tenslotte aan
mevrouw Brooks, echtgenoote van den beken
den George S. Brooks, bankier. Er werd, zoo
als dat gaat met menschen, die vacantie heb
ben en des avonds bijeenzitten met het pret-
te arresteeren. Ik had hem byna, wachtte al
leen nog op een laatsten schakel. Wat dat was
doet er weinig toe, want de vogel is nu toch
gevlogen. Luister!
We luisterden. Er was het geluid van een
motor, die werd aangezet. Een auto reed weg.
Mevrouw Burns kwam verschrikt door den
gang op ons toe. Mr. CiaphamCummins keek
haar bedro'efd aan.
U komt ons vertellen dat mr. Clive
Middleton en zijn zuster zijn verdwenen, merk
te hij op.
En tot Dick en my:
Jongelui, een van de mooiste kansen om
Charles Kennedy en zy'n vriendin Myra te ar
resteeren behoort tot het verleden.
Zelden heb ik Dick's gelaat zulk een som
bere uitdrukking zien dragen. Maar in zgn
volgende woorden keerde iets van zgn zelf
vertrouwen terug.
Je bent nog niet van me af. Charles Ken
nedy, zei hij.
HET OOG IN DEN RUG.
Een nieuwe uitvinding ter bevor
dering der verkeersveiligheid.
Hoe kort is het betrekkelijk nog geleden, dat
wij, automobilisten, het zonder achteruitkijk
spiegel moesten stsllen. Wat er achter ons ge
beurde ontsnapte volkomen aan onze aandacht.
En wie zal thans In een gesloten wagen zonder
een dergelijke spiegel durven rijden
De spiegel is onze troost geworden. Hooren
wg achter ons het hoornsignaal van een nade
rend voertuig, dan is onze eerste blik gericht
op den spiegel. Menig ongeluk heeft deze reeds
weten te verhoeden.
En toch heeft de klassieke spiegel, zooals v/g
die thans kennen, een ernstig gebrek. Zgn ge
zichtsveld is uiterst beperkt. In de stad
rijdende, zien wg slechts rechts en links achter
den wagen, de rond van het trottoir, het bene
denste stuk van de diehtstbgzijnde 1 uizen,
enkele meters van den weg en de motorkap van
de wagens, die ons volgen of die ons inhalen.
Vandaar, dat de uitvinding van den bekenden
gevechtsvlieger Jauget, die een der bekendste
piloten was van het Fransche luchtfront, ons
zoo welkom is. De DIO van den heer Jauget
geeft den automobilist in den waren zin des
woords een .„oog in den rug", een oog met een
compleet gezichtsveld in elk richfing, zoowei
links als rechts. De bekende Fransche Jauget-
fabrieken hebben dit toestel op de markt ge
bracht en in het buitenland heeft het inderdaad
heel veel opgang gemaakt; thans wordt Hol
land er stelselmatig mede veroverd.
Een korte vergelgking tusschen de Dio-spie-
gel en een gewone achteruitkijkspiegel is reeds
voldoende om in te zien welk een groote ver
betering in de verkeersveiligheid hiermede tot
stand is gebracht.
H-st Dio-apparaat is eigenlijk niets anders,
dan een optische lens, aan een kant hol, aan
den andere vlak, die de functie van een peris
coop vervult. Het geheele apparaat is in twee
minuten binnen in den wagen tegen de achter
ruit bevestigd en dan weerkaatst in het spiegel
tje voorin (ge kunt Uw oude wegsplegel behou
den) den geheelen weg met alle voertuigen, die
zich daarop bevinden, den hemel tot aan den
tige gevoel dat den volgenden dag geen bezig- horizont, de bergen (indien men in een berg-
toegelaten.
Het 24e Congres zal in Aug. 1932 wederom
te Parijs plaats hebben.
In vele scholen in binnen- en buitenland is
Esperanto-onderwijs de laatste jaren als facul
tatief leervak ingevoerd. Bijna alle jaarbeurzen
in Europa gebruiken Esperanto. Meer en meer
vindt Esperanto ook ingang bij internationale
vereenigingen en vakbonden. Het aantal deel
nemers aan de Esp.-examens neemt zeer toe.
In alle plaatsen worden Esp.-groepen gevormd.
De beweging is uitstekend georganiseerd.
Er was een internationaal taalcomité, dat uit
deskundigen bestaat en de evolutie der taal in
goede banen leidt en er voor waakt, dat buiten
staanders door willekeurige veranderingen aan
te brengen geen verwarring kunnen stichten.
Het fundament, door Dr. Zamenhof gelegd,
moet zorgvuldig bewaard blijven, tot eenmaal
de regeeringen gezamenlijk de zaak in handen
zullen nemen en dan misschien nog eens en
voorgoed enkele veranderingen in het wezen der
taal mogen aanbrengen. Wel wordt geregeld
de Esp. woordenschat aangevuld met nieuwe
woorden, die door veranderde tijdsomstandig
heden noodig blgken.
INKTVERSPELLTVG.
Toekomstvoorspellingen, toekomstplannen.
Voorspellingen en plannen zijn reeds voldoende
want niemand voorspelt het verleden of maakt
er plannen voor!
Ir. E. F. Suringar is voor een ambtelijk
zending naar West-Indië vertrokken en heeft
door onze bemiddeling verscheidene rolprenten
meegenomen ter vertooning voor onze Groepen
Suriname en Nederlandsche Antillen, voor
welke hij ook voordrachten hoopt te houden.
Prof. dr. P. Serton uit Stellenbosch heeft 27
Augustus met eenige leden van het hoofdbe
stuur als gasten van de MUZ (Maatschappij
tot Uitvoering der Zuiderzeewerken) een auto
tocht langs den Wieringermeerpolder en een
vaartocht langs den bgna voltooiden afsluitdijk
van Den Oever naar Friesland gemaakt.
Prof. Serton vertoeft thans in Amerika, waar
hg voor studenten voordrachten over Neder
land en Zuid-Afrika zal houden.
Na zijn terugkomst in December hoopt hij
vóór zijn vertrek naar Zuid-Afrika ook nog
enkele lezingen voor Nederlandsche Veroonds-
afdeelingen te geven.
heden wachtten, over van alles en nog wat
gesproken, zonder ergens dieper op in te gaan.
Mr. Ciapham vertelde een paar typische by-
zonderheden over een Egyptische reis, mevrouw
Brcoks .vroeg de aandacht voor een vreemd
verhaal over Sir Edward Stevenson en een
veaudeville-artiste en deelde tevens mee, dat
ze niet kon gelooven, dat het waar was. Ze
kende Sir Stevenson persoonlijk; een keurig
persoon. Middleton verhaalde van de omzwer
vingen van een zijner manuscripten.
Toen de conversatie wat luwde, vroeg me
vrouw Brown of iemand er bezwaar tegen had,
als ze de radio aanzette. Het voorstel werd
met instemming begroet. Ik keek Dick aan.
daar ik wist, dat hij geen bepaald liefhebber
van radio was. Hij gaf echer geen teeken van
protest of het moest het bijna onmerkbaar
fronsen zgner wenkbrauwen zijn.
We luisterden. De omroeper was juist mid
den in een zin:
van den in ons land teruggekeerden
Charles Kennedy. Waarschijnlijk houdt hij zich
op in de omgeving van Lineolntown. Het laat
ste werd hij gesignaleerd te Blitford, waar hij
zich als reiziger voordeed. Den ochtend van
zgn vertrek vond de hotelhouder een briefje
op de kamer, waarin zijn gast mededeelde
Charles Kennedy te heeten. Daar het briefje
duidelgk de zoo goed als niet te vervalschen
handteekening van Kennedy droeg, kan als
vaststaand worden aangenomen, dat een der
gevaarlijkste misdadigers dezer eeuw weer in
ons midden is. Zij die inlichtingen kunnen
De omroeper sprak door, maar Dick noch ik
luisterden meer. Er was sprake van Dincolntown
nog geen 10 K.M. verwijderd van Durfield. En
er was bovendien sprake van Kennedy, den
man die vijf werelddeelen in rep en roer haa
gebracht. Dick stond langzaam op en lachte.
Het klonk wat geforceerd:
Dames en heeren, zei hij, het is iets waar
ik al lang naar verlangd heb. Ik ga dien
Charles Kennedy vangen. Ik weet wel, het
klinkt naar opschepperij» maar ik kan het
zoo goed probeeren als een ander.
Natuurlijk, merkte Middleton op. U lgkt
me scherpzinnig en u bent jong. Maar me
dunkt dat u veel in de waagschaal stelt.
Waar is Mr. Ciapham? vroeg Dick plot
seling.
ZonJer dat iemand het gemerkt had, was,
de oude heer verdwenen.
Ik keek verbaasd en Middleton floot tus
schen zijn tanden door en schudde het hoofd
om die verdwijning.
Dick wachtte het antwoord op zgn vraag
niet af, maar snelde het huis binnen. Ik volgde
hem op den voet. Toen we de trap wilden
opgaan, kwam er een man naar beneden, hij
nam drie, vier treden tegelijk. Het was nu
Ciapham. In zijn hand een revolver. Als wg
hem trachtten tegen te houden, zou hij on
getwijfeld schieten. We gingen opzij. Maar toen
de man beneden was gekomen en den gang
door wilde snellen, stak Dick zijn voet uit. De
man struikelde. Een oogenblik later lagen we
boven op hem, ontnamen hem de revolver en
hielden hem met ons Deiden slechts met moeite
in bedwang.
Zoo, Mr. Kennedy, zei ik opgeruimd, wat
hebt u ons nu te vertellen?
Jongens, zei de man, dien wij als Mr.
Ciapham hadden leeren kennen, alleen vergis
jullie je een beetje. Mijn naam is Cummins
streek rijdt) de daken der huizen bg het rgden
door de stad, terwijl men tegelijkertgd, zonder
iets aan den spiegel te veranderen of te verstel
len, tot op 50 centimeter achter den wagen op
den Viieg kan zien. Zelfs de boomen langs den
rijweg komen in hun geheel op het panorama
beeld.
Het Dio-appaVaat stelt ons dus in staat een
blik naar achteren te hebben, die volkomen ge
lijk is aan ons gezichtsveld naar voren, ja
zelfs nog meer ziet men, want in den wagen
gezeten, zou men onmogelijk tot op 50 c.M. voor
zich uit den weg kunnen waarnemen. En nu
begrijpt men direct de sterk verhoogde veilig
heidscoëfficiënt die de Dio den automoblist
geeft, naast de groote vermeerdering van het
genot van het rijden tengevolge van een goed
uitzicht naar achteren.
Een tweede enorm voordeel is het feit, dat
het apparaat anti-verblindend is. Bg gebruik
in de duisternis zal het nooit kunnen voor
komen, dat men verblind wordt door de lichten
van een achteropkomenden wagen.
Twee minuten voor het bevestigen, een S, twee
uur voor het wennen aan het verkleinde beeld,
dat door de Dio op de spiegel getooverd wordt
en er is een totale omkeer gebracht in het uit
zicht, dat men uit den wagen heeft. Dank zij
de Dio heeft men voortdurend het gezicht op
de reserveband of het reservewiel en op den
autokoffer. Bij open wagens kan het geheele
apparaat gemakkelijk aan de kap worden vast
geklonken, waarbij beschadiging niet ketn voor
komen. Het appaarat is voorts te gebruiken met
iederen spiegel, betzij bol af vlak.
Mej. A. ï^aas, aan wie een beurs was toe-Ivan den Cummins' particulieren detectiven-
staan de woorden van den keizer gebeiteld: „Tot gekend voor haar huishoudschoolstudie tel dienst. Ik was hier om dien Oharlos Kennedy
KONING EN GRENADIER.
Koning Frederik Wilhelm I (1688—1740), wiens
hoofddoel den Pruisischen staat onafhankelgk te
maken, waarom hij een groot en krachtig leger
vormde, had een merkwaardig sterk geheugen.
Niet alleen kende hy al de soldaten van zyn
lijfgarde in Potsdam en van het garnizoen In
Berlgn bg naam, maar ook tal van andere man
schappen in z'n leger. Zijn kennis beperkte zich
echter niet tot een groot aantal namen. Van me-
nigen soldaat wist hg byzonderheden uit diens
gewone leven.
Toen de koning in 1738 bg den Prins van
Oranje op het Loo vertoefde en deze hem bij
zijn aankomst het bordes op geleidde, herkende
hij onmiddellgk den grenadier, die de wacht
hield bg de deur, als een deserteur van zgn garde.
Heet ge niet, aldus de koning tot den sol
daat - Hendrik Ma? Hebt ge niet in 't garde
regiment gediend? Waart ge niet by de achtste
compagnie? Zijt ge niet vijf jaar geleden gede
serteerd? Waar hebt ge u al die jaren opgehou
den? Om welke redenen zijt ge weggeloopen?
De grenadier was heelemaal van streek ge
raakt en hy bekende spoedig, dat alles wat de
koning gevraagd had, waar was.
De Godsdienstonderwijzer verklaart zijn leer
lingen, dat bij alle dingen Gods zegen noodig is.
„Wanneer ik den akker heb bewerkt en het
koren gezaaid, en dan de zon schgnt en er ge
noeg regen valt, wat heb ik dan nog meer noo
dig voor een goeden oogst
„Mest, meneer!
H
het haar niet aan ondem
ontbreekt.
We wenschen inzonderhe
die zich met voorbeeldige
drgf geeft geluk met de
magazgnen in de perceeler
13—17. Behoud van de ou
N.V. doen zien dat ze me
haar zaak iets heeft onder
ces bekroond wordt.
de NIEUWE WINKEL Dl
Bloemendaal is een nieuv
den in den winkel, die de
Zn. als filiaal van haar ma
opend heeft. We vermelde
want de naam Crama hee
bg wie in het zakenleven
streken geen onbekende is.
het hier een zaak geldt, d
bescheiden onderneming do
groote werkkracht van de
tot een zaak, die haar rela
en bg welhaast geen huisrr
poort en Bennebroek (en
kend zal zgn.
aren, band, kleine ga
waren zoo de eerste zaken,
van de heer P. Crama ziel
tiging te Haarlem, waar Y
geen onbekende was, toeleg
niet, of zyn reputatie wa
Men wist, dat men aan
't slagwoord, dat de heer C
aangewend, meteen aan
het beste adres was, en d
thode: goede waar voor u
hier niet. Lang duurde he
den winkel in de kleine
uitbreiding. Behalve het
firma (want de heer Cran
werking van zgn zoons ver
grossierderij toe en een n
plaats, toen een afdeeling
het bedrgf werd toegevoeg
De ontzageiijke groei v
Noorden gaf de firma aa:
openen in de Gen. Cronjf
dat alsmede met groot
en als derde winkel is th£
daalschen Straatweg 105 e
eischen des tijds ingericht
Wat over dezen nieuwen
valt zoo weinig nieuws n
vertellen! Men kent het b
honderden artikelen, van
het klosje garen tot de
tische instrumenten en
hier te vinden zijn
parool ,,'t goedkoopst ac
loont de moeite, eens een
voor de fraaie vitrines, 1
wgze diverse artikelen, bel
facturen, daarnevens ruim
messen, vorken, klokjes, i
gestald. Men ga eens kijk
volgt dan vanzelf wel. E
men den ondernemingszin
van de leiding dezer voo
zaak prgzen en onze gem
aanwinst gelukwenschen.
BELICHTING HOT]
Tgdeos Öe Haarlemschi
plaatsgenoot, de heer Erl
tel pension en restaurant
eveneens belicht. Deze be
middel van drie groote
eenr lichtsterkte van 300(
bouw bestralen. Al in di
„Iepenhove" in een zee
Verder zijn op iederen s
rastering die het terras
weg scheidt, witte lamp
hun sobere verlichting, e<
We kunnen een ieder aai
Iepenhove te gaan om
te zien. Zaterdag en Zon
nog belicht.
DE NIEUWE STOOMP
Over de pas in dienst
het Noordzeekanaal bij V<
der Haarlemsche Kamer
Het is een vrijvarend
tingen. De lengte bedraag
meter. Het rijdek is 7.2<
rijen auto's naast elkaar
den. Het rijdek is met
vakken verdeeld. Ter wei
bevinden zich cvergeboui
rgders en voetgangers.
De kleppen, die uit dri
len bestaan, worden doo:
wogen. Voor dit doel bev
nekamer twee stoomwei
één. Voor- en achterstevi
schermd, door gsstevei
eiken steven een roer er
De brug is zeer moder
heeft aan alle kanten ee
geschiedt centraal van
eigeniyke schip wordt
schotten in vier wate
verdeeld. De voortbeweg
2-cyl. compound stoomm
beide Schotsche ketels
de machine gebouwd,
als ketels door één man
De bedoeling is, dat vo<
nist-stoker zal worden
ook daarom zeer goed n
diensten niet zwaar zgn,
afstanden, die behoeven
het vele stilliggen.
Met groote teleurstel
worden, dat de eerste
nieuwe pont niet gun;
kleppen, die op de oev
korter zijn dan by 4a
aansluiting msi
