Pianolessen
A. S. G. N. GfORGIS i Zn.
MEUBELHANDEL B. A. GASSEE Zn.
V I V
Bitetr.18"" Haarlem, Tal. 13310
EIKEN MET NOTEN EETKAMER
v.h. J. H. KRUL Jr.
JAN F. VAN DANTZIG
ZIJLSTRAAT 83 TELEFOON 11307 ZIJLSTRAAT 83
ETALEERT HEDEN
N.B. Prima Twisted mating per Meter 50 cent
BURGERLIJKE STAND.
INGEZONDEN STUKKEN.
NAAIMACHINES
L GEYLKOET. Soeistraat 37 Haarlem Telefoon 1353ft.
Schoorsteenvegers
PRIMA BRANDSTOFFEN
PRIMA BEDIENING
N,V. STEENKOLENHANDEL
TEL. 11617 1410b. OVERVEEN
Dolhuis. Tijdens het beleg 15721573 had het
huis van de Spanjaarden veel te lijden. (Waar
schijnlijk staat de aanwezigheid van een massa-
kerkhof aan de Oostzijde in verband met het
verblijf der Spanjaarden aldaar. In 1702 werd
hst huis ook voor Kostkoopers of Proveniers
ingericht. Vandaar de naam Bultenproveniers-
huis of Buitenhuis. Daarnaast blijft nog lang
de naam Pest- en Dolhuis bestaan. Uit den
zelfden tijd dateert de hoofdpoort (1704), be
staande uit een rondbogig portiek met aan-
zetstukken. Boven het sluitstuk vertoont zich
een kroon met guirlandes, ter weerszijden
waarvan het oude en het nieuwe gemeente
wapen prijkt. De Regentenkamer is eveneens
uit de 18e eeuw. In 1857 werd het Buitenpro
veniershuis verdoopt tot Stadsarmen- en
ziekenhuis en geplaatst onder het Burgerlijk
Armbestuur.
Thans heet het gebouw al jaren Tehuis voor
Ouden van Dagen. En sinds eenige jaren is er
ook een Kinderhuis in gevestigd.
Onder de leiding der heeren De Haas van
Dorsser en Glasstra werd door twee groepen
een tocht door het gebouw en de inrichting
ondernomen. Op de Regentenkamer werd goede
notagenomen van de „Naamlijst der Regen
ten" en van het eigenaardige beschilderde be
hang met idyllische voorstellingen en gewezen
op Sint Jacob op den presidentszetel met de
Jacobsschelp.
Wat het gebouw betreft nog het volgende:
Onder de gevelsteentjes met jaartal noem
ik die van 1559, 1564, 1747 en 1602.
Bij het huis behoorden twee regentenstukken
van 1667 door Jan de Braaij en een schilderij
van 1637 door P. de Grebber. Dit laatste stelt
voor den profeet Eliza en den veldoverste
Naaman. Beide stukken zijn thans in het
Frans Halsmuseum.
De houten poort, het dichts bij den Kenne-
merbrug is de oudste ingang. In het vertrek
daar werden oorspronkelijk de melaatschen
geschouwd. Hier loopt langs de inrichting een
steenen muur. Een boomenrij wijst nog op een
ouden weg. Vóór het graven van Schoter- en
Kloppersingel liep een weg van de Kruis-
poort langs het Karthuizerklooster dat hier
vroeger stond door de tegenwoordige Ruijsdael-
straat naar het noorden. Het Schotervoetpad
vormde er een deel van. Hier was'nabij het ge
bouwtje met de gevelsteen d.d. 1559, dus aan
den Oostkant, een Kerkhof, waarschijnlijk van
de Karthuizermonnikken, misschien, als ge
zegd, het massa-kerkhof van de voor de
muren van Haarlem gesneuvelde Span
jaarden.
In de acht jaren, dat de heer Glastra hier
zetelt, zijn er heel wat verbeteringen aange
bracht, maar te begrijpen is, dat uit een zulk
complex van oude gebouwen niet een gemak
kelijk naar moderne eischen ingericht gesticht
is te maken. In de keuken zijn electrische kook
potten en een mengmachine, overal is elec-
trisch licht, ook zijn er afzonderlijke zieken
zalen. Alles is nu geijkvloersch. De oude slaap
zalen boven zijn tot magazijnen ingericht.
Vanuit de gezelschapszalen heeft men uitzicht
op den binnentuin, den grooten tuin of de
Kennemerbrug. Arbeidsdwang bestaat er niet,
wel arbeidsgelegenheid. Zoo houdt een ruim
80-jarigen man vrijwillig den tuin in orde. In
de laatste jaren werd een keurig breed wan
delpad langs de singelgracht aangelegd. Zoo
veel mogelijk doen allen naar kracht en
lust, iets.
Wij hadden een aardige leerrijke avond.
B.
TENTOONSTELLING IN DE BORSKI-
SILLEMSCHOOL IN DE BOSCHLAAN.
De Fröbelschool in de Boschlaan heeft in de
laatste dagen der afgeloopen week een ten
toonstelling ingericht, niet alleen van de leer-
en speelmiddelen van- en naar Fröbel, maar ook
van werk der leerlingen,
En om een denkbeeld te geven van alles wat
er gedaan wordt, om dit kleuteronderwijs te
steunen, toonde ze ook de nieuwste vorde
ringen, welke zich aanpassen bij de ontwikke
ling van den opgroeienden, kleinen mensch.
Wat een verbluffende rijkdom aan leer- en
speelmiddelen is dit in de laatste jaren ge
worden! Hoe hebben, nó, Fröbel, geleerden als
b.v. de Duitsche prof. Volkelt en zijn Holland-
sche collega, prof. Watering, Directeur van
het Pedalogiesch Instituut te Amsterdam,
waar men nieuwe spruiten aan den ouden
Fröbelboom, wetenschappelijk en proefonder
vindelijk onderzoekt en bij gebleken, goede
resultaten, als een nieuwe „gave", aanbiedt,
hoe hebben zij en anderen zich ingespannen,
onze jonge kinderen het verblijf in hun eerste
school prettig, en tegelijk vruchtbaar voor
hoofd en hand te maken.
De leermiddelen in opvolging der klassen
tentoongesteld, vertoonen allereerst den bal,
kubus en cilinder. Daaraan sluiten zich de tal
rijke splitsingen aan, waarin de kubus zich
regelmatig laat verdeelen, en waaraan de kleu
ters vrij spel krijgen tot het ineenzetten van
hun zelfbedachte bouwwerken, of tot het maken
van mozaieken uit de gesplitste, dunne kubus-
vlakken. Cilindrische kleurstaven, door in
snoeringen in vakken verdeeld, die elk een op
volgende nuance van één of anderen kleur ver
toonen, brengen, naast vele andere hulpmidde
len, den kleuters het verschil, van zelfs de
kleinste, kleurschakeeringen, bij. Toepassingen
van he verkregen kleuronderseheidingsver-
mogen leiden dan tot het kleuren van gedrukte
of zelfgedachte teekenmgen, en tot het maken
van Iijnteekeningen uit gekleurde papier-
strooken. Als de kinderhand zich met kranten
papier geoefend heeft in het gebruik der
schaar, volgt alras het uitknippen van plaat
jes tot opzetbeestjes en dergelijken, waarbij
Bruintje Beer en de Olifant favoriet zijn. Is
het oog voldoende gescherpt om ook zelfs kleine
afwijkingen te zien, zooals dit b.v. verkregen
wordt door het op juiste wijze beleggen van
een reeks afbeeldingen van stoombooten, die in
stand of vorm onderling zeer weinig verschil
len, dan biedt het maken van arabesken,
mozaieken en dergelijke, tallooze mogelijkheden
voor de vindingrijkheid van den kleinen scho
lier. Natuurlijk hebben onder de spelmiddelen
ook kleine modellen van auto's en autobussen
hun intrede gedaan; uit beuken- en teakhout
gemaakt, zijn ze onverwoestbaar. Het behoeft
verder geen betoog, dat de tafels overdekt zijn
met opzetplaatjes, door den priknaald uit het
karton geperforeerd, spoortreintjes, kralen
werkjes, vlechtmatjes, rietversieringen, enz.,
enz. Daar de kinderen thans eerst op zeven
jarigen leeftijd op de lagere school worden toe
gelaten, heeft men voor de aanstaande cursus
een hoogere klasse op deze kleuterschool inge
richt, en bereids ziet men op een afzonderlijke
tafel een schitterende en vrij kostbare ver
zameling leer- en speelmiddelen, speciaal voor
deze oudere leerlingen aangekocht. Op een tafel
is een soort tuindorp aangelegd, met villa's,
boomen, plantsoenen, wandelaars, alles de
vrucht van werkvreugde en fantasie der scho
liertjes. Van die stoeltjes en tafeltjes ge
sproken, waaraan de kleuters werken, mogen
wij er nog op wijzen, dat hiervan een kleine
afzonderlijke expositie was ingericht. Men kon
zich dus een goed idee maken van den vorm,
kleurversiering en de onderlinge verhouding
dezer miniatuurmeubels. Het was de Elec
trische Meubelfabriek ,,'t Posthuys", Regen,-
tesselaan 36, Haarlem, die deze vervaardigd
bad en aan wie men een apart hoekje had af
gestaan.
Vóór wij van deze tentoonstelling scheiden,
werpen wij nog een blik op de collectie boeken,
waaruit de leidsters van tijd tot tijd voor
lezen, laten zingen of stof putten voor hunne
vertellingen, en nu is het opmerkelijk, verze
kerde ons het Hoofd, mej. T. Schuijt, dat boven
al die aardige boekjes van b.v. Westhill
Burdel's „Voor onze kleuters", de werkjes van
de Wilde, Rie Kramer, Dr. Rozendans en derge
lijken, de kindertjes het liefst luisteren naar
voorlezen uit „IBijbelsche Vertellingen voor onze
kleintjes" van W. G. van de Hulst. Naast ge
noemd Hoofd zijn aan deze school nog ver
bonden een onderwijzeres, die even als mej.
Schuijt in het bezit der Hoofdakte is, en verder
een volontaire. Het aantal kinderen dat de
school bezoekt, bedraagt op het oogenblik
circa vijftig. Bij zeer goed we.der staan de
groote tuindeuren open en vertoeven de
kleuters dus als het ware in een openlucht-
school; spelen in de zandvlakte der tuin en
wandelen in het boseh vormen een gepaste af
wisseling; bij ongunstig weer wordt een groote
speelmat uitgelegd en kunnen de jongelui zich
hierop naar hartelust vermaken.
DE NIEUWE SMEDERIJ TE BLOEMEND AAL
De heer A. S. van Riessen, die aan de
Bloemendaalscheweg No. 131, zijn nieuwe
electr. smederij „Patria" geopend heeft, verzocht
ons, aan ons betreffend bericht hierover in ons
voorgaand nummer, nog te willen toevoegen,
dat aan deze zaak ook verbonden is een
autogeen lasch- en snij-inrichting ten dienste
van het bouwbedrijf, auto- en fietsenreparaties
etc. aan welk verzoek wij bij deze gaarne
voldoen.
EEN ZOMERVERGADERING OP „WILDHOEF".
In den mooien, bladstillen zomeravond, onder
Wildhoef's hooge boomen, hadden ze zich neer
gezet de ouderen op de banken vóór het
;preek,gestoelte, de jongeren op het drooge mos,
de leden van den Ring „Haarlem en Omstreken"
van het Ned. Jongelings-Verbond en de talrijke
belangstellende damens en heeren. En ze waren
gekomen om te luisteren naar het bonte program
dat naast vereenigingsbesprekingen, cok voor
drachten en een muziekuitvoering bevatte, met
als pièce de résistance het woord van ds. Meier
uit Velsen.
„Van waar komt ge?; waarheen gaat ge?" was
de vraag die, spreker zijn gehoor voorlegde en
in wier beantwoording hij een weldadige bemoe
diging wist t/ leggen, vooral voor die jonge
mannen, die door de heerschende werkloosheid
en de daarmede gepaard gaande ontberingen, ge
troffen worden. De aanwezigen hebben inderdaad,
om de woorden van den voorzitter over te nemen,
een „goeden" avond gehad en een woord van
dank aan mej. C. Crommelin, die bereidwillig
toestond, dit jaarfeest op haar buitenplaats te
vieren, is zeker alleszins gepast.
GOLFDROGEN THANS OOK VOOR DAMES
MET SPRINGEND OF KRULLEND HAAR
MOGELIJK.
Het is misschien niet van algemeene bekend
heid, dat „Maison Leny", Dames- en Heeren
kapsalons, Kinheimweg 4, Bloemendaal, er op
mag bogen, het eenigste dameskapsalon te zijn
waar dames met springend of krullend haar,
him permanent watergolf kunstmatig kunnen
drogen. Hoe dit geschiedt? Wel, „Maison
Leny" beschikt over het nieuwste type haar-
droogmachine, dat de huidige techniek heeft
uitgedacht, en nu heeft de eigenaar dezer
zaak, de heer .Vogel hieraan een applicatie doen
aanbrengen, die geheel door hem zelf is ge
vonden, en dus nergens anders ter wereld dan
in zijn inrichting haar toepassing vindt. Met
behulp van deze vinding wordt de spreiding
der koude- of verwarmde luchtbundel van het
apparaat n.l. zoodanig ingeperkt, dat water
golven in krullend of springend haar niet meer
uit elkander geblazen en daardoor het geheels
kapmerk ongedaan gemaakt wordt. Integen
deel, met dit vernuftig appairaat, kan elke
dame, onverschillig hoe de bouw van het haar
is, van het niet te onderschatten voordeel
profiteeren, dat een snelle, kunstmatige dro
ging van het kapwerk biedt. Het kan dan ook
geen verwondering wekken, dat reeds nu, of
schoon de machine slechts kort in gebruik is,
vele dames, zelfs uit verwijderde gemeenten,
zich hier laten' behandelen.
Wij zullen ons niet aan een beschrijving
wagen van deze laatste vinding op het gebied
der haardroogmachines, met haar naar alle
zijden scharnierbaren kap van gebogen, nik
kelen buizen, waauit de lucht, hetzij koud,
lauw of warm, door honderde gaatjes op het
kapsel uitstroomt, met haar ebonieten bescher
ming- en temperinrichting, voor hals en ooren,
die door de cliënt zelve geregeld kan worden;
ook niet aan een beschrijving van de geache
veerde motorinrichting, de electrische verhit-
tingselementen, de flexibele metalen slangen,
welke het mogelijk maken, dat in twee salons
gelijktijdig gewerkt kan worden. Genoeg zij
het te constateeren, dat deze machine een fraai
product is van de Amerikaansche techniek op
sanitair gebied.
Wij wenschen den ondernemenden heer Vogel
recht veel succes met deze nieuwe aanwinst
zijner kapsalons.
EEN MERKWAARDIGE PLANT.
Voor liefhebbers van bijzondere planten is er
in het park aan de Westerlaan te Aerdenhout,
over welks plantenschat wij reeds een paar
malen schreven, weer eens iets merkwaardigs
te zien. Naast de rotspartij, dicht bij den nu in
vollen bloei staanden koraalboom kan men nu
eene in bloei komende „draaddragende" agave
(agave filifera) zien. De onberispelijk ge
kweekte plant draagt een bloemstengel van een
paar meter hoogte waaraan zich honderden
misschien wel duizend bloemknoppen ver
toonen, en nog is het einde niet te voorzien.
De kogelronde plant met den langen steel
uit het hart, maakt een heel apart effect
Liefhebbers van iets bijzonder, vooral van suc
culenten, kunnen hier hun hart ophalen. Maar
laten zij bij hun vertrek de plant een eerbie
digen groet brengen, want van haar geldt in
dit stadium: moritura te salutat (de ten doode
opgeschrevene groet U), want met den bloei is
ook het einde gekomen!
UIT HET POLITIERAPPORT.
Zaterdag j.l. is een man aangehouden die
liep te bedelen; hij werd ter beschikking van c.e
Justitie gesteld. De politie zal streng tegen
bedelarij optreden.
Uit een keuken in Aerdenhout is een
portemonnaie met f 25 inhoud ontvreemd.
Tegen een IJscoventer, die zonder vergun
ning zijn handel uitoefende, is procesverbaal
opgemaakt, omdat hij na voorafgaande waar
schuwing toch met den verkoop doorging. De
man maakte zich zoo boos, dat hij tot bedrei
ging overging, en onder krachtdadig verzet
naar het poli tie-bureau opgebracht moest wor
den. Deze houding kost hem twee bekeuringen,
de tweede n.l. wegens wederspannigheic.'.
Diverse personen zijn door de warmte
bevangen en na assistentie van de politie, het
zij naar hun huis, het zij naar het Gasthuis
te Haarlem overgebracht.
Verder vermeldt de kroniek de gewone
reeks aanrijdingen tusschen wielrijders onder
ling of auto's dito, en de combinatie van bei
den, die echter gelukkig allen zonder belang
rijke persoonlijke ongelukken, hoewel met
groote materieele schade afliepen.
INGEKOMEN PERSONEN GEMEENTE
BLOEMENDAAL.
W. Gross, koopman, Rijnegomlaan 57, Aerden
hout; L. A. v. Gelder, afd. chef Bijenkorf, Prins
Hendriklaan 91, Overveen; Fr. Wildeboer, ma
kelaar, Schulpweg 15, Aerdenhout; R. F. Heu
ser, koopman, Bloemendaalscheweg 161, Over
veen; C. D. van Rijn, directeur eener N. V.,
Jul. v. Stolberglaan 31, Aerdenhout.
GEDIPL. N.T.V.
OUD-LEERLING o.a. van wijlen DIRK SCHaFER
BLOEMEND.WEG 98a, TELER 22014
BLOEMENDAAL.
met Ellen VELOURS j COMPLEET
naar keuze bekleed I (202.50
ZIET ETALAGES
Bevallen: A. Cassee-Baruch, z.; A. van der
VlugtHeukes, z.
Getrouwd: W. N. Heeren en L. A. Soë; J. J.
Huizinga en C. M. J. Tesselaar.
Overleden: M. Limbach, 66 jaar, overl. te
Haarlem; P. Kuyk, 55 jaar.
(Buiten verantw. der redactie).
FASCISME IN HAARLEM.
Geachte Redactie,
Het is merkwaardig, zooals de zenuwen op
het gezichtsvermogen kunnen inwerken.
Ter terechtzitting van het Kantongerecht
wordt gepleit voor een jongen fascist. De ad
vocaat heeft een gewoon colbertje aan (en
geen zwart hemd), maar een verslaggever, die
het zaakje bijwoont, vraagt zich af waarom die
advocaat geen togo draagt (bij het Kanton
gerecht wordt vrijwel nooit in toga gepleit)
en ziet langzamerhand den spreker in fascis
ten-uniform! Ook hoort hij „op fanatieke wijze
voor de fascistische denkbeelden van leer trek
ken" terwijl in werkelijkheid elk woord over
-de fascistische leer stelselmatig is vermeden!
Alleen het recht van propaganda, ook voor het
fascisme, werd verdedigd.
Blijkens Uw rectificatie van 21 Juli j.l. zijn
thans de zenuwen iets gekalmeerd en ziet Uw
zegsman in, dat hij het slachtoffer is geweest
van een hallucinatie, althans wat de kleeding
van den advocaat betreft. Ik wensch hem ge
luk met deze aanvankelijke genezing.
Maar nu Prof. Anema.- Als deze inderdaad
ezegd heeft, wat U in Uw blad van 21 Juni
vertelt, dan lijdt deze tot nog toe steeds
door mij bewonderde geleerde aan een erger
gezichtsbedrog dan Uw verslaggever. Die be
weringen omtrent Christendom en fascisme
gaan zóó alle perken te buiten, dat iemand
die religieus niet ver van prof. Anema af
staat en niettemin het fascisme als de juiste
staatsleer is gaan zien, bij het hooren van
taal als: „fascisme is met belijdend Christen
dom onvereenigbaar" e.d., in verbazing moet
opstaan en zeggen: „Ook Gij? Ook Gij aan het
amok maken?"
Ik heb vernomen, dat Prof. Anema een bro
chure over het fascisme zal schrijven. Als hij
door de studie, die daarvoor noodig is, niet
mocht worden bekeerd, zal die brochure wei-
licht aanleiding, geven tot een wetenschappelijk
pro en contra. Hier moet ik volstaan met de
stelling, dat het fascisme, als wereld
beschouwing, op zijn minst waardeering ver
dient van elk die een idealistische levens
beschouwing huldigt en alleen noodwendig in
botsing moet komen met de materialistische,
mammonnistische en anti-relegieuse stelsels.
Hoewel de Nat. Soc. Beweging in Nederland
niets met het Duitsche fascisme te maken heeft,
citeer ik ter illustratieAdof Hitier („Mein
Kampf" bladz. 127):
„Dem politischen Führer haben religiose
Lehren und Emrichtunge seines Volkes immer
unantastbar zu sein, sonst darf er nicht Politi-
ker sein, sondern soil Reformator werden,
wenn er das Zeug hierzu besitzt!"
Dus niet den godsdienst gebruiken voor
politieke partijreclame en niet langs den om
weg van de politieke partij den strijd der con
fessies voeren!
Ook mag ik wel even wijzen op het concor
daat tusschen den Heiligen Stoel en het nieuwe
Italië en het concordaat tusschen den Heili
gen Stoel en het nieuwe Duitschland.
Dat het fascisme onhistorisch zou zijn, wordt
al dadelijk weerlegd door de woorden van Mus
solini, die U zelf citeert: „Fascisme is een
Italiaansch verschijnsel en niet vatbaar voor
export". Inderdaad, ook de Nat. Soc. Beweging
in Nederland wenscht geen fascisme als Ita
liaansch of Duitsch importartikel. Het is een
opleving van echt Nederlandsche deugden en
een reactie op Nederlandsche en on-Nederiand-
sche gebreken. De leidende Idee (geen staat
van partij- en groepsbelangen, maar een staa,
als organisatie van het heele volk) klinkt
nieuw in onzen tijd, maar was reeds de Idee
van den grooten Zwijger.
Bij de laatste verkiezingen heeft de heer
Colijn, de leider van de partij van prof. Anema,
verteld, dat Mussolini in een gesprek met hem
de verwachting heeft geuit, dat binnen 20 jaar
heel We3t-Europa fascistisch zou zijn.
Wij wenschen in ons land een eigen, zuiver
Nederlandsch fascisme. Wij willen - om met
Mussert te spreken liever onder de slechtste
Nederlandsche regeering dan onder de beste
buitenlandsche. Dat men altijd weer tegen ons
begint te zeuren over de Joden, zou ons bijna,
uit pure verveling, tot anti-semieten maken als
wij niet wisten, dat er tal van Joden goede
Nederlanders zijn. Wij werken zoo hard als wij
kunnen en worden daarbij van alle kanten
verdacht gemaakt; alle fouten, in andere lan
den gemaakt of beweerdelijk gemaakt worden
ons naar het hoofd gegooid, maar steeds groo-
ter wordt onze ijzer en steeds sneller groeit
ons aantal. Men behoeft ons niet aan te ma
nen tot respect voor het historisch gegroeide;
hij óns kan men dat komen leeren. Wij willen
niets „overmoedig vernielen", maar hen, die
stelselmatig aan het vernielen zijn, beleefd
verzoeken daarmee op te houden, en langs
wettigen weg zullen wij de macht veroveren
om hun vernielzucht te breken en een staat op
te bouwen, die beantwoordt aan zijn doel: het
zedelijk en lichamelijk welzijn van ons volk,
opdat elk Nederlander zal kunnen leven zooals
het behoort.
Hen, die tegen ons zijn omdat zij ons niet
kennen, wilen wij graag overtuigen, maar hen,
die ons niet willen begrijpen, hebben wij
heusch niet noodig.
Hoogachtend,
Mr. W. DE RIJKE.
DE NATIONAAL-SOCIALISTISCHE
BEWEGING IN NEDERLAND.
(Algemeen leider Ir. A. R. Mussert.
Van nationale saamhoorigheid.
Ieder, die wel eens in den vreemde heeft
gestaan temidden val een groote volksme
nigte en daar, het moge dan in Los Angelos
of in Antwerpen, in Parijs of Londen geweest
zijn, het „Wilhelmus" door de band hoorde
inzetten, ondervond een vreemde sensatie.
Vraag het maar aan den zeeman; of den
handelsman op weg om relaties aan te knoo-
pen of aan den toerist, terug uit verre lan
den en overigens allen vrij van wat men sen-
titief peegt te noemen. Elkeen onderging
deze wonderlijke emotie.
Het nationale bewustzijn ontwaakte toen
en met warmte werd even gedacht aan het
kleine land aan de zee.
„De liefde tot zijn land is yeder aen-
geboren" heeft Vondel reeds gezongen en het
is zonder eenigen zweem van schaamte, dat
de Hollander, ontroerd, de tanden dan op
elkaar zet een oogenblik maar dan hel
lied uit volle borst meezingt.
Deze liefde voor zijn land aan te kweeken,
de saamhoorigheid van alle volksgenooten te
bevorderen; de klassestrijd onder hen door
voorlichting en wetgeving uit te roeien; hen
te verlossen van partijbazen, die verdeeld
heid bevelen, als eenheid meer dan geboden is;
door nuttige, practische, 'sociale doelstellingen
het maatschappelijk leven te verbeteren en op
te heffen en LANGS LEGALEN WEG de ver
ouderde, langzame regeermachine te vervan
gen door een regeer-apparaat, dat onver
traagd en ontbaatzuchtig en dus zonder partij
benoemingen, onmiddellijk de snelste wegen
zoekt voor het welzijn van ons volkdat
is het strevenneen, nog maar een onder
deel van het streven van de N.S.B. in Neder
land.
,,We zien aan Duitschland, hoe het gaat
als jullie de haas zoudt wezen" wordt vaak
den N.S.B.-er toegevoegd. Dom en onbillijk
en ook onlogisch om zoo te bestrijden. Zelfs
indien er in Duitschland niets dan fouten
werden gemaakt, zou men dit den Holland-
schen N.S.B.-er nog niet kunnen aanrekenen.
Met zijn Program en zijn streven heeft men te
rekenen. In zijn interessant boek ,.The Econo
mie Foundations of Fascism" zegt Paul
Einzig: it is both unfair and unwise to
condemn Italian Fascism for the sins of
German National Socialism." (Het is onbillijk
en dom het Italiaansche Fascisme te veroor-
deelen om de fouten van het Duitsche Na-
tional-Socialisme.)
Bovendien is er nog wel iets goeds, daar
in Duitschland. Let op de eenheid van nu en
de verscheurdheid van vroeger!
Intusschen: het programma van de N. S. B.
is gebaseerd op het Italiiaansche Fascisme
en men doet dus goed haar successen in het
oog te houden.
Van sociale voorzieningen.
De principes van de N. S. B. vindt ge in
het „Programma met toelichting". Reeds een
oppervlakkige kennisneming van dit program
toont aan, dat Prof. Anema er met zijn be
weringen eenigszins „naast" is. Voor hen, die
leveren wij de BESTE; ln orde maken w4 d*
slechtste voor den minsten prijs.
iets meer willen weten van het fascisme ia
Nederland, is dit program leerzaam en ver-
frsscbend. Symptomen van aziatischen bodem,
zooals in het artikel „Rectificatie" in dit blad
gevreesd werden, treft men er niet in aan.
Nauwkeurige kennisneming is voor velen:
werknemers, werkgevers, intellectueelen in
Nederland brood- en broodnoodig.
Het leidende beginsel is: „Voor het zedelijk
en lichameijk welzijn van een volk is noodig
een krachtig Staatsbestuur, zelfrespect van de
natie, tucht, orde. solidariteit van alle bevol
kingsklassen en het voorgaan van het alge
meen (nationaal) belang boven het groeps
belang en van het groepsbelang boven het
persoonlijk belang."
Het programma bevat de navolgende onder-
deelen:
a. Ten aanzien van de nationale oog
merken;
b. t. a. v. staatsrechtelijke hervormingen;
c. t. a. v. volkshuishouding;
d. t. a, v. de cultuur, en
e. t. a. v. de sociale voorzieningen.
Het is niet mogelijk om in het kort bestek
van een opstel de programmapunten in bijzon
derheden te bespreken. Voor elk die het be
talen kan is aan het kringhuis te Haarlem,
Spaarne no. 59, zulk een programma ad f 0.35
te verkrijgen en voor hen, die het niet kunnen
betalen gratis beschikbaar.
Slechts ten opzichte van één programma
punt wil ik een uitzondering maken en wel
voor sub. c, ten aanzien van de sociale voor
zieningen:
„Deelgerechtigheid in de winst van de
waardescheppende bedrijven van" alle werk
zaam zijnde personen, onder medeverant
woordelijkheid voor den goeden gang van
zaken in de bedrijven."
„Pensioengerechtigdheid op 50- of 60-
jarigen leeftijd (afhankelijk van den aard
van het beroep) van iederen staatsburger,
die de gemeenschap naar behooren ge
diend heeft."
„Vroegtijdige pensioneering hij invalidi
teit. Ziekteverzekerng."
Armverzorging van behoeftige Neder
landers, die door geestelijke of lichamelijke
gebreken gen deel kunnen uitmaken van de
arbeidsgemeenschap"
En het is juist op bladzijde 49 van de toe
lichting, in verband met bovenstaande pro
grampunten, dat de schrijver van de „Recti-
licatie" met zijn aziatisch verwijt afdoende
wordt beantwoord. Daar lezen wij 't volgende:
„Het Bosjewisme in Rusland heeft aan den
klassenstrijd een einde gemaakt op zuiver
aziatische wijze, door een deel der bevolking
uit te roeien. Dat is één methoue; zij is de
onze niet.
Tegenover deze aziatische methode stellen
wij, Nationaal-Socialisten, bewust een europee-
sóhe methode: de strenge doorvoering van het
solidariteits-beginsel."
Elke spreker van de Mussert-groep zal U
zeggen, dat er onzerzijds waardeering is voor
veel wat indertijd door socialistische voorman
nen in maatschappelijk opzicht voor den arbei
der werd bereikt. Al zijn hun middelen en
wegen voor den fascist onaanvaardbaar. Doch
nu zit men in dat kamp voor groote moeilijk
heden. Want reformpartij en tegelijk revolutie
partij zijn, dat gaat immers niet. En ook op
internationaal gebied is de saamhoorigheid
gesmolten als sneeuw voor de zon.
De leiders echter en kamerafgevaardigdan
der soc. partijen in alle landen, ook bij ons,
zelfs brj Labour in Engeland, beschouwen het
als hun eenige plicht, maximum voordeelen
voor de leden van hun partij te verkrijgen op
het gebied van loonen, werkuren, etc. Tot dat
doel weipen ze hun volle gewicht in den schaal,
zonder rekening te houden met de belangen
van hen, die buiten de partijen staan en toch
ook volksgenooten zijn. Deze leiders zullen
b.v. geen oogenblik slaap missen door hun pié-
keren over de zorgen van den winkelstand in
roode gemeenten, waar dit deel van de bevol
king mee moet helpen de te hooge loonen van
het gemeente-personeel op te brengen. Want
het is immers voor een roode gemeente gemak
kelijker kwistig te zijn met loonen, dan b.v.
voor een roode naamlooze vennootschap.
In den corporatieven staat zijn al deze din
gen niet mogelijk, daar ze door "T6 Regeering
en met breeden blik worden geregeld. Deze
regeering laat zich voorlichten door de corpo
raties en treedt niet dom-dictoriaal op, doch
assumeert zich een staf van deskundigen op
elk gebied. Om enkele voorbeelden te noe-
nen: In Italië wordt het producenten van
grondstoffen onmogelijk gemaakt de belangen
van de gebruikers dezer grondstoffen op te
Nederlandsche Mij.
OBEPLAHNSTEIN
Natuurlijk Bronwate?
