Stookt onze EERSTE kwaliteiten
Dameshandwerkartilcelen
Babygoederen
Zomerprijzen
ALGEMEEN WEEKBLAD
voor Bloemendaal - Overveen - Aerdenhout - Bentveld - Vogelenzang - Duinlustpark - Santpoort - Haarlem
en Westelijk Heemstede
DE TWENTSCHE BANK N.V.
LIPS' Kluisinricfating en Kofferkluis
Bioemendaalsche Kopjes en Pannekcekjes
Echte Wales Anihraciet
WITTOP KONING - Haarlem
Bloeinsnmagazijn „DE DAHLIA"
Verbindingsweg Bloemendaal, Tel 22338
{Vischhandel J. Balm S Zn.
27e Jaargang.
25 Augustus 1933.
Gegarandeerde oplage 4000 exemplaren.
No. 34.
Bureau voor Redactie, Administratie en Advertentiën
Cruquiusstraat 19, Haarlem
Telefoon 14743. Postgiro 191387
Bijkantoor te BloemendaalBloemendaaischeweg 42
DIRECTIE F. C. DERKS
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR: Mr. P. TIDEMAN
BLOEMENDAAL - BLOEMENDAALSCHEWEG 147
F.
UÏÏE
EERSTE BLAD.
AGENDA.
„Crisis" in de tooneelkunst?
Blo' idaalscheweg 59-61 Tel 22184
LAATSTE MAAND
C- CASSEE
H.VAH MsBranilstofMaiiilel
ARTISTIEK BLOEMWERK
BRUIDSWERK - KRANSEN
„Edelwerck"
VAN O STA DE STRAAT 1
TEL- 15583 - HAARLEM
EEN TERUGBLIK.
Prachtsorteering ^BSCH-
van uitsluitend
Ie kwaliteit Bezorging overal.
Het Bloemendaalscli Weekblad
ADVERTENTIEN
Advertentiën per regel10.15
Vraag en aanbod, 4 regels f 0.35, bij vooruitbetaling
Elke regel meer f 0.10
Advertentiën bij contract belangrijke korting
ABONNEMENTEN
Abonuementenprijs bij vooruitbetaling f 1.75
per half jaar
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn
verbindend voor het loopende halfjaar.
Dit nummer van ons blad is het laatste dat
verschijnt vóór dat in onze gemeente en in
Haarlem Koninginnedag met animo staat ge
vierd te worden. Nu, tot veler leedwezen, de
kermissen in onze buurt zijn afgeschaft
(waarom eigenlijk? Onze zuidelijke buren be
leven er nog altijd veel pleizier van!) ligt al-
gemeene deelneming aan dit feest in de lijn
van den tijd. Wij spreken den wensch uit, dat
het feest echt algemeen zal zijn en geen wan
klanken zullen worden gehoord, doordat som
migen tegenwoordig de partijpolitiek mengen
in al wat onze Koningin of het Huis van
Oranje betreft. Daarvoor staan beide te hoog.
Het is juist voor democratische landen als
het onze, een voorrecht, dat niet hoog genoeg
op prijs kan worden gesteld, dat onze con
stitutioneel regeerende vorsten boven alle
partijen staan en buiten hunne politieke ads-
piratiën. De persoonlijke achting, die elk na
denkend Nederlander onze Koningin toedraagt,
zal er ongetwijfeld toe bijdragen, het vieren
van haar verjaardag te doen plaats hebben in
een gemoedelijke stemming, die gevoelens be
vordert, welke ons allen gemeen zijn en buiten
de deur houdt wat ons verdeelt.
Red. Bloemend. Weekbl.
BIOSCOPEN.
Rembrandt Theater,
Wien, nur Wien.
Cinema Palace,
Het meisje dat men niet vergeet.
Luxor Theater,
Twee vaders.
SCHOUWBURGEN.
Schouwburg Jansweg.
Zondag 27, Maandag 28 en Dinsdag 29 Aug.
8.15 uur: De meneer van 5 uur.
„Aan Onwaarachtigheid gaat kunst
te gronde."
Eenige dagen geleden heeft de Haarlemsche
gemeenteraad het voorstel van B. en W. tot
verpachting van den Stadsschouwburg aange
nomen. Ter motiveering werd aangevoerd: de
noodzakelijke beperking van het steeds grooter
wordende deficit dat de expoitatie in de laatste
jaren ten laste der gemeentekas zou hebben
opgeleverd. In populairen vorm gezegd komt
het d-us hierop neer: Wij, gemeentebestuur,
geven, na de cijfers o.a. van de opbrengsten
der vermakelijkheidbelasting te hebben ge
groepeerd als ons beliefde, er verder den brui
aan, er moet o.i. elk jaar meer geld bij; laat
een particulier het maar eens probeeren (onder
ons toezicht, wel te verstaan) en er zijn geld
irrc's kwijt raken. Dit laatste wordt er natuur
lij!: alleen bijgedacht.
Zullen er onder deze omstandigheden ge
noegzaam gegoede personen want de door
hot gemeentebestuur te vragen cautie zal ver
moedelijk niet gering zijn te vinden zijn,
bereid hun arbeidskracht en vermogen in deze
affaire te steken?
M. a. w. is het onvermijdelijk, dat de
exploitatie van een schouwburg ook onder de
huidige omstandigheden verlies oplevert?
Als de exploitant geheel moet loopen aan
den leiband van een niet ter zake kundig
gemeentebestuur of van eeme commissie (te
vergelijken met een soort van gecommitteer
den-te-velde) komt het ons voor, dat er inder
daad wel eenvoudiger doch geen zekerder
wijzen zijn om zijn geld kwijt te raken.
In de eerste plaats zal het dus noodig zijn,
dat B. en W., ofschoon om het offieieele
cachet „Stadsschouwburg" te behouden, een
soort censuur op de voorstellingen uitoefend,
zich van deze taak met de grootst mogelijke
soepelheid kwijten.
Algemeen krijgt men als oorzaak van de
huidige „crisis" op tooneelgebied te hooren:
de invloed van bioscoop en sportwedstrijden.
In de eerste plaats is het woord „crisis'
hier misplaatst, in ieder geval overdreven.
Crisis beteekent: kentering met onzekeren af
loop, goed of kwaad. En willen zij, die dit
woord bezigen daarmede soms in ernst be
weren, dat de tooneelkunst thans in het
stadium verkeert, dat zal heslissen over voort
bestaan of tenietgaan? Een kunst, even oud
ais de menschheid zelve? Niemand kan er een
oogenblik aan twijfelen of de tooneelkunst zal
ons allen overleven. Men zoekt naar midde
len en mogelijkheden om deze kunst in oen
nieuw kleed te steken, doch het is o.i. juist
door het vele experimenteeren op dit gebied
dat men haar een kwijnend bestaan heeft ge
geven en haar de belangstelling van een groot
deel van haar publiek gedeeltelijk heeft doen
verliezen.
Wat nu te zeggen van de bioscoop en de
wedstrijden, die het publiek uit den schouw
burg zouden houden?
Het wil ons voorkomen, dat het genot van
een voetbal- af ander soort wedstrijd op ge
heel andere prikkels berust dan dat van een
tooneelvertooning, of het moet een sensatie
stuk zijn.
Men moet het publiek splitsen in de alleen
op telkens grovere prikkels reageerende
naturen en diegenen, wier innerlijk leven sterk
genoeg is voor eenvoudige menschelijke ont
roeringen.
Neemt deze laatste categorie af en* de
eerste toe Wij meenen ontkennend te moeten
antwoorden.
Er is steeds een deel van het publiek geweest
dat meer belang stelde in schouwspelen van
lichamelijke behendigheid dan in zielconflicten.
Die Grieken, welke als toeschouwers het
meest enthousiast waren bij de Olympische
spelen, waren voorzeker niet dezelfden als zij
die bij de treurspelen van Aeschylus en Sophoc
les de eerste plaatsen innamen.
Zoo zal ook in de bioscoop een deel van het
publiek het meest belang stellen in cow-boy-
films en' allerlei halsbrekende verrichtingen,
doch een ander deel en zeker niet het kleinste,
voelt meer voor die films, welke het eenvou
dig menschelijke tot onderwerp hebben.
Getuige het succes van b.v. „Goldrush",
,Der blaue Engel" e.d. De bioscoop-exploitant
is meestal zoo handig zijn programma zoo
samen te stellen, dat het elk wat wils geeft,
voor zoover de filmfabriek er niet reeds voor
gezorgd heef het halsbrekende en 't mensche
lijke in één film te vereenigen, zij het laatste
dan vaak in den vorm eener roomzoete
liefdeshistorie.
Een deel van het uitgaande publiek is dus
eigenlijk geen schouwburgpubliek, tenzij men
het daar van bokswedstrijden of acrobatiek
doet genieten, wat hoeveel niet buiten het
kader van schouwburg-exploitatie toch buiten
de tooneelkunst valt.
Daarentegen zal het eigenlijke schouwburg
publiek al mochten alle schouwburgen hare
deuren sluiten, daardoor toch in geen geval
meer belang gaan stellen in sport of bioscoop,
dat het verdwijnen van den Stadsschouwburg
dan ook geen invloed zou hebben op de totale
opbrengst der vermakelijkheidsbelasting, zoo
als B. en W. van Haarlem wel eens hebben
betoogd, is een volkomen onhoudbare stelling.
Waarom schijnt het dat het echte deel van
het Schouwburgpubliek thans ook aan de
muze van het voetlicht ontrouw is geworden?
Het antwoord hierop moet o.i. luiden: Omdat
het moderne tooneelspel geen eigenlijk tooneel-
spel meer is, het publiek niet vermag te
pakken, in ieder geval niet te ontroeren.
Op dit laatste komt het aan. Wij d.i. het
groote publiek, vormen nu eenmaal geen con
gres van psychologen, sociologen of philo-
COMESTIBLES, FIjNE VLEESCHWAREN
DELICATESSEN.
Heeft U onze h e e r I ij k e
al geproefd
IETS FIJNS BIJ DE THEE
WETTIG GEDEPONEERD
o.a. a f 2.30. Geldig tot I Sept.
Harmertjansweg 67a Tel. 16100
sophen, noch zijn wij geraffineerde menschen-
kenners, die kennis en ambitie genoeg bezitten
om een of ander kunstiglijk verborgen raadsel
der mescheljjke ziel of der maatschappelijke
omstandigheden te ontwarren of de onge
grondheid van een aantal sophismen hij ons
zelf uit te werken.
Wjj beschikken niet over genoeg „kermis",
„fantasie" of „stijlgevoel" om ons te ver
meien in iets wat we niet zien, maar in onzen
geest „behoorden" te zien, wijl de „goede
smaak" (anders gezegd de mode) dat nu
eenmaal zoo wil en omdat schrijver en regis
seur (voorzoover ze tenminste niet met elkaar
-overhoop liggen) hebben vastgesteld dat
slechts aldus de „ware schoonheid" wordt ge
diend.
Neen, wij willen voor onze oogen dingen
zien gebeuren uit het werkelijke leven, we
willen hooren het lijden en jubelen in vleesch
en bloed, we willen aanknoopingspunten be
leven met het gebeuren in ons eigen leven,
doch dit een en ander niet in de foei-leelijk-
heid en grauwheid van de alleöaagsche en
gewone sfeer, doch overgoten met een gouden
gloed in de taalmuziek van het fantastische
to-oneelgebeuren, met al het schilderachtige
en aangrijpende der romantiek.
Tooneelkunst is volkskunst. Zij leeft door
en voor het volk en het is omdat zij dit
hoofdelement van haar bestaan uit het oog
heeft verloren, dat zij thans als een vogel
wien men de slagpennen heeft uitgetrokken,
slap en schichtig rondfladdert.
Wel beschilderde men den vogel met allerlei
bizarre kleuren, om hem te verjongen en nieuw
leven in te blazen, doch het is niet aldus, dat
een vermoeid en bloedloos leven zijn kracht
kan herwinnen.
Wat ons tooneel weder kan oprichten zijn
gezonde tooneelstukken, gegrepen uit de
werkelijkheid en op gezonde, d.i. echt-mensche-
lijke wijze gespeeld. Zulke stukken zullen
tevens blijken kasstukken te zijn. Wij denken
hier aan het kleine gezelschap van Bouber,
dat thans reeds sedert meerdere jaren den
Plantage-Schouwburg te Amsterdam bespeelt
en zonder eenige subsidie zich weet staande te
houden, trots „malaise" en „crisis".
Wij herinneren hier aan het jongste succes
van Van Dalsum met de vertooning van Ma
rijke van Nijmegen, een eenvoudig menschelli!
gebeuren, doch gegrond op en weergegeven
als- echte menschelijkheid.
(Wordt vervolgd).
C.
Belast zich met Begrafenissen
en Crematie.
Telef. Int.
No. 22444
Bloemendaal
Bloemend, weg 4
Bakenessergracht 78 - Schouwt/'eslaan 23
Telef. 10070 Iele}. 10848
HAARLEM
Origineele ontwerpen voor tuinaanleg.
Bekroond met hoogste onderscheiding.
W.
LETTERKUNDE.
van Theun de Vries onwillekeurig op: laat ik
U dadelijk zeggen, lezer, dat het eerste mij een
even groote teleurstelling was als het laatste
een verheugenis. Kelks biografie schjjnt mij
daarom een mislukking, omdat hij ons noch
de mensch, noch de schilder Steen wist te
beelden öf in de schilder slechts den grappen
maker zag, die hij zeker niet geheel of
liever: geheel niet was. En schiet Theun de
Vries in zooverre t'ekort, dat hij van den schil
der Rembrandt slechts een vaag omlijnde fi
guur' vermocht te geven, hij gaf een levend
mensch tusschen levende menschen. Om
Kelk's Jan Steen slechts een eindelooze woes
tenij, om de Vries' Rembrandt een koning, een
stad, een tijd. En is dit niet veel? Niet ver
heugend
Men zou schilder moeten zijn om precies te
kunnen zeggen wat er aan de uitbeelding van
de schilder Rembrandt ontbreekt. Mij is Rem
brandt's werk door dezen roman niet nader ge
komen, zijn Kunstenaarsziel ontving weinig
nieuw licht. Hoogstens kan men het den schrijver
kwalijk nemen dat hij een onderwerp heeft
aangevat, dat hij uit den aard van zijn aanleg
slechts gedeeltelijk kón beheerschen. En, als
lieek gezegd: de schilder Rembrandt van
Theun de Vries schijnt mij niet misteekend,
de Schilder Jan Steen van Kelk wèl.
Intusschen: meer kwaad zeg ik er niet van.
Teveel goeds staat daar tegenover. In klare
zuivere, vaak beeldende taal heeft de auteur
Rembrandt als mensch met de zijnen, met zijn
kring, geschilderd. Of het beeld, zelfs in grove
trekken, beantwoordt aan de werkelijkheid
wie zal het zeggen? En wat komt het er
eigenlijk op aan? Deze romanheld dan, die den
naam en de levensomstandigheden gemeen
heeft met onzen grooten schilder, groeide uit tot
een prachige figuur waarin oerinstincten van
mannelijkheid en naïviteit, van duister drang
en eenvoudige vroomheid zich openbaren. De
rijpe kunstenaar, de volwassen mensch dat
wil zeggen: de God en het Kind. Zoo geeft De
Vries den vader. In den zoon is de gxoer.
Met hoeveel liefde zijn naast vader en zoon de
andere riguren geteekend: Heudvickje Stoffels,
al liefde en trouw, Magdalena van Eoo, zich-
zelve zoo duister, ons zoo klaar als kristal. Men
moge het betreuren dat in het laatste boek
Rembrandt op den achtergrond raakt, men
wint er de figuur van Jan Swammerdam mede,
de vreemde geleerde met zijn stugge trots en
d-i-ep verborgen leed.
Rembrandt is en vogue den laatsten tijd. Ook
Hendrik van Loon schreef over hem. Zijn werk
moge waarde hebben om uitvoering en illustra
ties, de tekst late men gerust ongelezen. Ook
onze Oostelijke buren boezemt Rembrandt
belangstelling in. In „Deutsches Volkstuin"
schrijft E. G. Koltaenheyer dat Luther, Kant,
Beethoven en Rembrandt Duitsch blijven in
wezen en scheppen, ofschoon ze invloed op de
menschheiö hebben gehad.
Het staat er en nog draait de wereld
S.
THEUN DE VRIES: REMBRANDT.
(Van Loghum Slaterus' U. M.
Arnhem 1931.) (geb. f 4.90.)
Bij de jonge Nederlandsche letterkundigen
toont zich een onmiskenbare neiging tot neo
romantiek: Van Schendel schreef in Jan Com
pagnie over de wordingsgeschiedenis der V.O.C.,
Helman behandelde in dramatische vorm de
Overwintering op Nova Zembla, In Het Ver
boden Rijk teekende Slanerhoff de vestiging
-der Portugeezen in China. Een typische uiting
van dit streven vindt men in den biografischen
roman. In het bestek van enkele jaren ver
scheen een roman over Jan Steen van Kelk,
over Daendels van Van W-essem, over Rem
brandt van Theun de Vries; een drama van
Slauerhoff heeft Coen tot hoofdpersoon.
Een vergelijking met het werk van Kelk
dringt zich bij een bespreking van den roman
Bloemend.weg 60 Bloemendaal
TELEFOON 23280 (3 lijnen).
Door de rijksveldwachters Kleijnjan en Bak
ker is proces-verbaal opgemaakt tegen den be
kenden wildstrooper H. Verspeek en diens huis
vrouw L. Arts wegens het vangen van konij
nen in het duin door middel van wildstrikken.
Vermeld wordt, dat de vrouw de strikken ver
voert, hetgeen dan straffeloos kan gebeuren,
omdat het niet aangaat dat de jachtopzieners
die vrouw aan den lijve visiteeren; daarvoor
zal men vrouwelijke jachtopzieners moeten
aanstellen.
De Kennemer Eleetriciteit Mij. bericht per
advertentie, dat zij een „electrische stofreini-
gingsmachine" heeft aangeschaft, waarmede
zij op zeer afdoende en goedkoope wijze het
reinigingsbedrijf ter hand kan nemen." De
huur bedraagt per dag van 10 werkuren, met
inbegrip van bediening en transportkosten f 25;
voor een willekeurig aantal uren van f 5 tot
f 2,50 per uur, afhankelijk van het aantal
uren. Bij een abonnement van minimaal f 100
per jaar, 20 pCt. rabat.
L.l. Donderdag had in hotel „Duin en Daal"'
een diner plaats, door den burgemeester van
Bloemendaal, Jhr. A. Bas Backer aangeboden
aan de leden van den gemeenteraad, als tegen
beleefdheid voor het diner Z.Ed. Achtbare door
den raad aangeboden bij diens installatie als
burgemeester alhier.
Het was 1.1. Donderdag feest op huize
Karmel". De schoolkinderen van Hazerswoude
waren n.l. de gasten van mevrouw Visser. Per
boot waren de jeugdige feestvierders naar
Haarlem gekomen, vanwaar ze in rijtuigen
naar Bloemendaal gebracht werden alwaar
hun, zoo goed en kwaad zulks met het regen
achtige weer ging, een genoegelijke dag werd
bereid.
De welbekende Villa „Catharin-a", gelegen
aan de Drakenlaan in Aerdenhout zal thans
voor de derde maal in publieke velling ver
kocht worden, ronder nog ooit bewoond te zijn
geweest.
IH.
PLAATSELIJK NIEUWS VAN 25 JAAR
GELEDEN.
Het z.g.n. „laantje .van Maas" is door de
zorg van het gemeentebestuur geducht opge
knapt. Rioleering is aangebracht en een flinke
klinkerbestrating. Jammer is het dat de lage
hekjes voor de middelste groep woningen van
van den Werkmansbond er nu zoo slordig bij
staan, of liever liggen.
i
Bij de gehouden inschrijving voor het bou
wen van een politieposthuis hoek Prof. van
Vlotenweg was laagste inschrijver: J. W.
Lassing, Bloemendaal voor f 5334.
In een uitvoerige advertentie bericht het
Electro-Technisch Bureau Gratio en Ross te
Bloemendaal (gevestigd in een gedeelte van
het huidige P.E.N. Kantoor) dat het een con
tract heeft afgesloten met de Metaalgloeilam
penfabriek Philips te Eindhoven voor den ver
koop van Philipslampen, welke een stroom-
besparing geven van 70 pCt., vergeleken bij
de kooldraadgloeilamp.
Donderdag 20 Augustus kreeg Bloemendaal
bezoek van het gemengd koor der Amster-
damsche vereeniging „Patrimonium". Door
het 220 leden sterke koor, directeur de heer
E. v. d. Ploeg, werd ter eere van Ons Week
blad een 3-tal nummers gezonden, nadat door
het jongere gedeelte flink wat was gestoeid,
waardoor eenige frissche japonnetjes er niet
helderder op werden.
De muziekuitvoering op een Dinsdagavond
te Overveen door de muziek van het 10e regi
ment infanterie gegeven, heeft een flink succes
gehad. Er waren veel luisteraars gekomen, die
met blijkbare voldoening hun hart aan de
goede muziek ophaalden. De politie zorgde voor
de goede orde, terwijl ook het weder mee
werkte den avond goed te doen slagen.
