Hangop van Qud-Bussem
mmimm
Nieuwe HoIL HARING,
Uitzending van Diners
S. J. OUDE, Cuisinier,
Tetefan 13132 Haarlem
DE TWENTSCHE BANK N.V.
LIPS' Kliiisinriehtlng en Kotter kluts
PLAATSELIJK NIEUWS
Tel. 22338
28e Jaargang.
No. 23.
ALGEMEEN WEEKBLAD
vopr BSoemendaal - Overveen - Aerdenhout - Bentveld - Vogelenzang - Duinlustpark - Santpoort - Haarlem
en Westelijk Heemstede
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR: Mr. P. TIDEMAN
Een nieuwe prijsvraag.
N. VAN EREEMEN'S
BRANDSTOFFENHANDEL
BRUIDSWERK - KRANSEN
J. BALM en ZOON,
22 ct. per liïer-flesch.
lordenssfraat 74
8 Juni £$34.
Gegarandeerde oplaag 5000 exempfarepi
1
Het Bloemendaalsch Weekblad
t
ADVERTENTIEN
Advertentiën per regel f 0.15
KRUIDNOTEN, kleine advertenties, 4 regels f 0.35,
bg vooruitbetaling. Elke regel meer f 0.10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
BUREAU VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIEN:
BLOEMENDAALSCHEWEG 42, BLOEMENDAAL.
TELEFOON VAN 10 TOT 5y2 UUR 23453. BIJ GEEN GEHOOR 22576.
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1.per half jaar
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn
verbindend voor het loopende halfjaar.
Losse Nummers f 0.05.
BLOEMENDAAL - BLOEMENDAALSCHEWEG 147
Overname uit dit nummer is verboden
overeenkomstig art. 15 der Auteurswet,
?r
Aangemoedigd door het succes van onze
beide vorige prysvragen stellen wij ons voor
de volgende week weder een interessante
prijsvraag te organiseeren.
Hoewel van vanzelfsprekend den aard van
deze prijsvraag thans nog niet verklappen,
vertellen wij wel, dat deze prijsvraag en voor
onze lezers en voor onze adverteerders inte
ressant belooft te worden. Wij noodigen hier
bij onze adverteerders uit inlichtingen bij ons
In te winnen.
'begroetten, want die order beteekende „werk" en
werk beteekent welvaart en zoo bewijst men dus
dat de bewapening van de landen in staat is
welvaart te brengen waar armoede dreigt. Wij
laten het aan u, dierbre lezer, over cm te oor-
deelen, want hier is oordeel moeilijk.
Rectificatie.
In ons vorig artikel, handelende over de wa
renhuizen, zal de aandachtige lezer ontdekt heb
ben dat er stond: 8 dagen met 20 pCt, korting.
Dit moet zijn 2 pCt. Intusschen stellen wij ons
voor, op dit. thema terug te komen.
Oef, het valt toch niet mee om minister te
zijn. Als men tenminste de fotopagina's eens
nagaat, dan hebben die menschen het toch .wel
bar druk. Kijkt u eens naar de foto's van minis
ter Marchant, dan hebben wij hem gezien: spre
kend aan een graf, vervolgens zich de hand
(latende lezen door Annie van Ees, die in ecu
•Geilet, waar geen centimeter (o, eer en deugd!)
meer van gemist kon worden, zich lieftallig tot
hem vooroverboog. Heeft zij hem voorspeld, dat
blijkens de lijnen in zjjn hand, de lijn in zijn
nieuwe spelling ver te zoeken was?
Dan zagen wij tenslotte nog dezen minister
gezeten naast Prinses Juliana, luisterende naar
het reclame-concert van Willem Mengelberg. Het
is wel een grobtsch gebeuren geweest dat concert,
al konden wij ons niet losmaken van de onaan
gename bijgedachte, dat al die orkestleden daar
speelden voor hun baantje, neen, daar speelden
om het voortbestaan van hun werkkring te ver
zekeren en mede daarom betreuren wij het, dat
het Stadion slechts 23.000 mensehen herbergde.
Dat ziet er bij een voetbalmatch anders uit.
De lezer houde het ons ten goede, maar wij
konden onmogelijk jammerklachten aanheffen,
toen Holland in Milaan faalde, met den besten
wil van de wereld konden wij het niet, neen, zelfs
dachten wij, dat het misschien wel goed kon zijn,
cm het ziekelijke enthousiasme, dat allengs voor
het voetbal ging heerschen een beetje den kop
in te drukken.
Want lezer, het werd te erg. Weet u, dat na
hun terugkomst uit Milaan spelers te Rotter
dam zijn uitgejouwd? Is daarmede niet wat
wü ziekelijke belangstelling noemen voldoende
geïllustreerd? Het is schande, meer dan schande,
dat die menschen, die veel van hun vrijen tijd
opgeofferd hebben, doodeenvoudig uitgejouwd
werden, omdat zij met sterkere tegenstanders te
doen hadden? Vox populi.
Vox pcpuli... de stem des volks zal zich bin
nenkort moeten uitspreken over een netelige
kwestie, welke zich zal kunnen voordoen. U weet,
dat Nederland een der eerste landen was, dat
zich voor een embargo op wapens naar de Zuid-
Amerikaansche staten verklaarde.
Nu doet zich echter het geval voor, dat deze
staten binnenkort een serie oorlogsschepen laten
bouwen en thans doet o.a. de Mij. de Schelde te
Vlissingen reeds moeite om de leverantie van een
of meer van deze bodems te verkrijgen. Is een
oorlogsschip ook een wapen? O.i. wel, want in
ieder geval zijn op zoo'n schip wapens gemon
teerd en als dus het schip kant en klaar Vlis
singen verlaat, worden er wapens uitgevoerd en
komt Nederland in conflict met eigen wil en wen-
schen, zoodat naar onze bescheiden meening de
regeering aan de Mij. de Schelde moest ver
bieden om in te schrijven op de leverartie van
deze schepen.
Nu wordt de zaak juist zoo precair omdat de
Mij. De Schelde, een van onze grootste werven,
die o.a. tallooze schepen voor de Mij. Nederland
en de Rotterdaimsche Lloyd bouwde, thans In
groote moeilijkheden verkeert, zoodat sluiting
overwogen wordt. Deze sluiting zou voor het
stadje Vlissingen de genadeslag kumien betee-
kenen, want half Vlissingen teert op De Schelde,
zelfs de Openbare Bedrijven aldaar zijn ingesteld
op afname door deze werf. En nu zou zich even
tueel die Mij. De Schelde een kans zien ont
nemen om het leven te rekken en duizenden ar
beiders weder te. werk te stellen? Dan, lezer,
vreezen wij, dat er stemmen zullen opgaan om
te trachten de order te krijgen, eventueel zelfs
met regeeringssubsidie. Men kent het soortgelijke
geval van de werven aan de Tyne in Engeland,
waar de arbeiders, -die nog den vorigen dag
tegen bewapening geprotesteerd hadden, met
gejuich de order op idem zooveel oorlogsschepen
PERSONALIA.
Op de te Rotterdam gehouden examens van
de „Vereeniging voor Modevakscholen in Ne
derland' (goedgekeurd bij Kon. besluit van 26
Augustus 1911) slaagde voor Costumière:
mej. E. A. Ackermann uit Haarlem en voor
Leerares: mej. H. G. van Waard van de Mode
vakschool Groote Houtstraat lOOrd., Directrice
mej. A. Muntjewerf.
JUBILEUM VAN DEN DIRECTEUR VAN
PUBLIEKE SvEKIÜ&V.
De raadzaal booa j.l. Vrijdag nauwelijks
jdaats om allen te bevatten, die gekomen wa
ren om den heer J. de Jong Czn., Directeur
van P. W. te huldigen bij zijn 25-jarige ambts
vervulling. Daar waren, naast B. en W. en de
leden van den gemeenteraad, aanwezig: het
voltallig ambtenarenkorps, een deputatie der
gem. werklieden en de voorzitter van den Bond
van directeuren van gem. werken in de pro
vincie N. Holland. Naast de opgewekte gezich
ten der da-mes en heeren, werkte ook de bloem-
versiering van de zaal mede, deze een feestelijk
aanzien te geven. En een feest, is het geworden,
deze huldiging van een man, die het zeldzame
geheim bezit in alle kringen, van hoog tot laag,
achting en sympathie te verwierven.
Te elf uur werden de deuren opengeworpen
en trad de Jubilaris met zijn echtgenoote en
zoon de raadzaal binnen.
De Burgemeester heette a's eerste de heer
en mevrouw de Jong welkom en, zich in het
bijzonder tot eerstgenoemde richtende, wjjst hij
er op, dat deze nu 25 jaar naar zijn werk
plaats is gegaan, doch vandaag afgehaald is:
cmdat de heeren niet zeker waren of hij an
ders wel komen, zou Hij schetst dan in enkele
trekken, de gevoelens die den heer de Jong
ongetwijfeld moeten bezielen, op dezen dag van
25-jarige ambstwervrlling, wanneer hit de wer
ken, die hij tot stand bracht en ook de plan
nen, die niet tot beschaming kwamen, in zijn
geest, de revue laat passeeren. Elke werker, al
dus spreker, beschouwt de dingen die hij to'
stand bracht, waarmede hij slaagde, ais iets
vanzelf sprekends en in hun gestadige opvol
ging, laten zij geen diepe indrukken achter,
geven zij zelfs het gevoel van onvoldaanheid
Doch de dingen waarin hij niet geslaagd is, de
plannen die hij geschapen en door invloeden
van andere instanties niet heeft kunnen be
lichamen, die pógingen dus, blijven langer «s
herinnering, met al hun gevoelens van onvol
daanheid en onbevredigdheid. Deze medewer
kende- en tsgenstrijdende factoren vormen ech
ter nu eenmaal de factoren der dienstbaarheid,
en de schrijver, die de grootheid dier factoren
voor openbare ambtenaren ten volle weet te
beschrijven, moet nog geboren worden. Naast
de grootheid van de elementen der dienstbaar-
beid mogen wij ook die van een ander element
zetten: de strijd, die ten slotte de innerlijke
waarde geeft aan het werk. Als kenmerkende
eigenschappen van den heer De Jong noemt de
burgemeester zijn vruchtbaarheid in het ont
werpen, zijn vasthoudendheid en kracht om
door t.e zetten, -zijn -buitengewone goedheid des
harten en zijn zin voor humor. Hierna doet de
burgemeester het geschenk van het gemeente
bestuur aan den heer De Jong onthullen, een
fraaie schilderij van Kiolée, een gezicht op he
Gein bij Abcoude. De heer Den Tex doet dit
met deze woorden: Elk kunstwerk is een po
ging om de emotie van den kunstenaar vast
te leggen en ze aldus op anderen over te bren
gen, moge de stemming van vrede en rust, die
uit dit stuk spreekt ook de uwe zijn.
De heer Prinsenberg, '.hierop het woord ver
krijgende, sprak toen den jubi laris als volgt toe
Mijnheer de Jong! Het is een schaduwzijde
van een jubileum dat d'e betreffende jubilaris
naar verschillende tuidigingstoicspraken moet
luisteren. Gaarne zou ik U een dezer toespra
ken bespaard hebben, maar het zou toch wei
wat vreemd geweest zijn, wanneer de wethou
der, die zoowat dagelijks met U samenwerkt,
er op dezen dag het zwijgen toe deed. Waar ik
U reeds kort na Uw benoeming leerde kennen
en toen ook met de gemeente-diensten in aan
raking kwam, is het mij mogelijk een vergelij
king te maken tusschen toen en nu; tusschen
onze gemeente van toen met 7400 inwoners en,
van nu met 15000tusschen de bemoeiingen van
F. W. in 1909 en 1934. Bij Uwe benoeming-
moest er een plaatsje op het raadhuis voor U
worden ingeruimd; teekenmaleriaal was niet
aanwezig en het teekeningen-archief bestond
uit een zeer ongeordende verzameling tsekenin-
gen in- en op de kn.st op de bovenverdieping
van het raadhuis. Maar er was een bescheiden
begin gemaakt met een dienst van Publieke
Werken, waaraan onze sterk groeiende- en zich
wijzigende gemeente behoefte had en waarbij
de naam. van den initiatiefnemer, burgemeester
Bas Backer op dit oogenblik zeker niet onge
noemd mag blijven. Vanaf dit bescheiden begin
zijn, met de groei en uitbreiding der gemeente
uwe werkzaamheden steeds toegenomen. Be
paalden uwe eerste werkzaamheden zich tot
landmeten en kaarlteekenen, ;n den loop dei
jaren werd steeds meer aan uwe zorgen toe
vertrouwd. Wanneer ik opsom: wegen, riolee-
ring, reiniging, straatverlichting, bouwtoezicht,
onderhoud gebouwen, nieuwe gebouwen, uit
breidingsplannen en werkloozenzorg dan zijn,
dit slechts namen van onderdeelen, welke ieder
voor zich, veel werk en 'zorg vragen en waar
van de heer de Jong niet alleen de hoofdlijnen
aangeeft, maar ook de onderdeelen kent, want
het gebeurt weinig, dat hij op een vraag naar
één of ander onderdeel het antwoord moet
schuldig blijven. Ik kan nog verder gaan en b.v,
noemen de topeca-machine, boekhouding, ma
gazijn, werkplaatsen, maar kom toch al gauw
tot de conclusie, dal het niet mogeliik js. vol
ledig te zgn. Maar ëën groot werk moet ik
toch nog memoreeren: de aanleg van den Zee
weg, een wieg, waarvan de bekendheid ver bui
ten onze gemeente-grenzen reiktr Van dezen
weg zijn alle afmetingen door den heer de
Jong zelf verricht en is de uitvoering ook onder
zijn leiding geschied. Slechts vluchtig, heb ik,
mijnheer De Jong, uwe werkzaamheden kunnen
aanstippen,, maar boven al het verrichte staat
de wijze, waarop u in de afgeioopen jaren voor
onze gemeente hebt gewerkt. U kende slechts
één doel: het belang onzer eemcmf» en voor
dit éene doel was -.1 uw werken en streven. U
acht dit vanzelfsprekend, maar wij zijn er U
dankbaar voor. Ik spreek de wensch uit, dat
aan deze 25 jaren nog vele zullen toegevoegd
worden, jaren onder Gods zegen, in goede ge
zondheid, tezamen met Mevrouw en uw zoon,
met dezelfde toewijding uw werk verrichtend,
een toewijding welke U voldoening zal geven
en aan ons de veilige overtuiging dat het be
lang onzer gemeente aan goede handen is toe
vertrouwd. En mag ik nu, geachte Jubilaris,
van deze gelegenheid gebruik maken, u namens
B. en W. een stoffel'jk blijk ter herinnering aan
dezen dag, aan te bieden! Dit geschenk bestond
uit een -zilveren ihklstel vervaardigd op het
atelier van de Jieereu Voet te Haarlem.
(Wordt vervolgd).
BLOEMENDAAL HEEFT EEN WINKEL
STRAAT NOODIG.
Inderdaad, Bloemendaal heeft een winkel
straat noodig en wij bedoelen daarmede een
straat, welke door zijn uiterlijk iedereen on
middellijk het idee geeft, dat dit nu Bloemen-
daal's winkelstraat is. Vanzelfsprekend komt
hiervoor de Bloemendaalsche weg in aanmer
king. Is het thans dan geen winkelstraat?
Neen, waarde lezers, wij moeten deze vraag
ontkennend beantwoorden, tenminste slecht*
de linkerzijde (komende van het Kerkplein)
heeft het aspect van een winkelstraat; doch
de rechterzijde is wel zwaar misdeeld. Men
kan door de boomen de minkels niet zien en
de kleine lantaarns geven, c-aar zij tusschen
de boomen staan slechts een schaarsch licht en
door deze beide factoren zien de passanten
nauwelijks de etalages der winkels en uit
hangborden en lichtreclames missen prae-
tisch gesproken hun nuttig effect.
Hier komt nog bij, dat de meestS passanten
de linkerzijde schijnen te prefeeren.
Hoe dit te veranderen? Wel het komt ons
betrekkelijk eenvoudig voor. Om te beginnen
worden de boomen gerooid, waardoor een
vrij uitzicht op de rechterzijde verkregen
wordt. Vervolgens maakt men het trottoir
een derde deel smaller, waardoor de rijweg
breeder wordt en aan beide zijden rustig ge
parkeerd kan worden. Als men dit gedaan
heegt, brengt men behoorlijke booglampen aan,
zoodat deze straat een vrcolijke verlichting
krijgt, welke zij broednoodig behoeft. Als dit
tot stand gekomen is, gelooven wij zeker, dat
dit den Bloemendaalschen middenstand zeer ten
goede zou komen, weshalve wij dit artikeltje
in de welwillende aandacht van Heeren Be
stuurderen ende Machthebbers aanbevelen.
DE WAARHEID OMTRENT ,.HUIS AAN
HUIS VOOR BLOEMENDAAL, OVERVEEN
AERDENHOUT ENZ."
(I) Een onverkwikkelijke affaire kan voor
het leven in een dorp wat een kleine gemeen-
Sdiouwtjeslaan 23. Telefoon 10070
TELEFOON na 6 uur n.m. 13631.
HAARLEM
Stookt onze EERSTE kwaliteiten
ARTISTIEK BLOEMWERK
Origineele ontwerpen voor tuinaanleg.
Bekroond met hoogste onderscheiding
w. bsunoer
chap is met een intiemere samenleving dan
A en stad bezit, een moreele beteekenis hebben,
.welke zij in een stad zou missen. Een stad is
een onnatuurlijke ophooping van menschen
■inet allerlei daaraan voor hun karakter, veilig
heid en gezondheid verbonden gevaren. De
trijd om het bestaan is daar toegespitst en
men bezigt daar middelen, waaraan men buiten
niet denkt, maar waaraan dorpsgenooten heel
langzaam aan; doch onweerstaanbaar een
„halt" toeroepen.
Is de booze zweer rijp dan grijpen vaak op
het onverwachtst omstandigheden van buiten
af in, en een enkele sterke reinigende hand is
dan meestal voldoende om een zuiveringspro
ces te volbrengen, waarmede het gevaar voor
verder doorwerken van het kwaad geweken is;
de gezonde, natuur.^.der ctorPEMïenontp.n ae-
rest en na kórtér of langer tijd behoort het
heele geval tot het verleden. Het dorp heeft
iets gehad om over te praten, deze en gene
hebben iets geleerd en het leven gaat weer
gewoon verder. Onze gemeente heeft zulke ge
vallen gekend op allerlei gebied, in het groot
en in het klein en kent ze nog. En dat hindert
ook niet. Alles wat goed is komt op den duur
recht en in een gezonde omgeving als b.v. de
enze, is de bovenhand altijd aan het eerlijke
en goede. In het groot hebben wij zulk een af
faire gekend in de exploitatie van Hartenlust,
waaraan wij bij gelegenheid eens een afzon
derlijk artikel zullen wijden. In het klein met
het hier wonen en werken (werken dan in den
zin van morrelen en wroeten) van persoonlijk
heden met eigenaardige opvattingen op moreel
gebied, op dat van mijn en dijn, van eerlijk
heid en waarheid enz.
Velen onzer lezers zullen zich b.v. nog het
geval herinneren van mevrouw F., die een
raam voerde in China behoorende aan een
Nederlander aldaar in politieken dienst, welke
vrouw op hetzelfe Hartenlust woonde en
met behulp van haar naam en het voeren van
"en mysterieusen en eenigszins opgeblazen
staat de trein-coupé's le klasse tusschen Den
Haag en Amsterdam en hare woning tot het
terrein maakte van allerlei rare dingen.
Wij schromen niet nu de verschijning alhier
van het blaadje „Huis aan Huis voor Bloemen
daal, Overveen, Aerdenhout enz." ais zulk een
onverkwikkelijk en raar ding in het groot te
qualificeeren. Over deze zaak laat zich thans
rustig schrijven en praten, omdat het Ge
rechtshof te Amsterdam, gelijk niet anders te
verwachten was, op Dinsdag 5 Juni j.l. na een
kort maar kernachtig onderzoek in raadkamer,
in een onmiddellijk daarna gehouden openbare
terechtzetting als zonder eenigen grond van
de hand heeft gewezen het door J. P. de Klerk
den uitgever van Huis tot Huis ingesteld hoo-
ger beroep tegen het vonnis der Haarlemsche
Rechtbank, waarbij deze figuur werd verklaard
in staat van faillissement met benoeming van
Mr. Raedt alhier tot Rechter-Commissaris en
Jhr. Mr. Baud, advocaat en procureur te Haar
lem tot curator.
(Wordt vervolgd).
LANDDAG 1934 DER NED. ZIONISTENBOND
OP 3 JUNI TE BLOEMENDAAL
GEHOUDEN.
Uit alle deelen van ons land waren Zionisten
bijeengekomen om in de z.g. „Kuil", de open-
l'oare speelplaats aan den H. D. en D.weg, aan
den jaarljjksehe landdag deel te nemen. Te elf
uur gaf de voorzitter der afd. Haarlem, de
heer D. Roos Czn., na het uitspreken der be
groetingsrede, het woord aan Med. Mr. A.
Herzberg, die tot onderwerp zijner rede ge
kozen had: „Alle Mensehen werden Brüder".
Toen gisteravond het ontroerend slotkoor
van Beethovens negende per radio werd uitge
zond-en, had spreker zich afgevraagd: hoe kun
nen de joden, die dit hebben aangehoord, hierop
gereageerd hebben? Hij heeft gehoord, dat vele
joden wanhopig beginnen te worden omtrent
deze „broederschap", waaraan de kunstenaar
gedacht heeft. Toch gelooft hij, dat dit ideaal
in alle menschen is weggelegd en dat wij de
verwezenlijking dezer groote, algemeen-men-
schelijke gedachte, tot doel moeten stellen. Een
volk, dat alles wat joodsch is, uit zichzelf wil
DE FIJNSTE.
BLOEMENDWEG. 60 - BLOEMENDAAL,
TELEFOON 23280 (3 Lijnen).
In elke hoeveelheid thuisbezorgd.
Uit modsl-Karasmeik
en room bereid.
Gevestigd sedert 1920
bannen, begrijpt niet wat broederschap is. Het
historisch, profetisch ideaal kunnen wij alleen
dan vervullen, als wij slechts onszelf zijn. De
sterke joodsche geest moet men geven en niet
alles willen nemen wat anderen geven. En na
tionale politiek is de eenig mogelijke tot heil
van onszelf en voor de geheele menschheid. As
similatie toelaten, beteekent een ramp voor de
menschheid. Laten wij weten, dat wg werken
tot heil van ons zelf en er trotsch op zijn, dat
wij dit groot, algemeen menschelgk werk doen!
Deze gedachte moge ons heden bezielen en ons
leiden tot verwezenlijking van het door ons
gestelde ideaal.
Na deze rede, die geestdriftig- werd toege
juicht, dankte de voorzitter Dr. Herzberg uit
naam van alle joden in de wereld.
De volgende spreker, Med. F. Bernstein be
handelde het onderwerp: Jodennood en Pales
tina.
Deze spreker wilde zich rekenschap geven
van de vraag, wat deze jodennood beteekent
voor het zionisme. Deze geestelijke- en mate-
rieele nood gaat veel verder dan wij ons kun
nen voorstellen. Dit, jodenleed, geeft na 40
jaren zionisme, het recht, met grooten nadruk
te vragen, naar het verband hiervan met Pa
lestina en naar de rol die deze rampen kunnen
spelen ten opzichte van dit land. Op den voor
grond staat het bezwaar, dat. hoe groot ook
de tragedie in Duitschland moge wezen, Pales
tina niet in staat is, al die joden op te nemen,
die Duitschland wenschen te verlaten. Het is
een normaal land; ook voor haar gelden recht
matige verhoudingen en nooit zal het kunnen
zijn, het asyl, dat in staat is allen joden op
een gegeven moment plaats te bieden. Beroeps
keuze is er beperkt; landbouw staat op den
voorgrond en dit vormt voor niet-landbouwers
een onoverkomenlijk bezwaar voor immigratie.
Intusschen heeft de jodennood de dubbele uit
werking gehad van uitbreiding van Palestina
zelf en tevens van versterking van het idea
lisme en zelfvertrouwen bij de joden in de ver
banning. Onder de 40 duizend joden, die ver
leden jaar Palestina binnentrokken, 'bevonden
zich 10 duizend uit Duitschland. Inderdaad,
Duitschland heeft de immigratie naar Palestina
een geweldigen stoot gegeven; het heeft daarbij
een groep consumenten geleverd, die in staat
zijn de prijzen der landbouwproducten te betalen,
waartegenover staat, dat de concentratie in de
steden, behoeften schept, die de landbouw niet
dekken kan en waardoor arabische land-
