Stoop's Openluchtbad
J. A. BosKamp zoon
BLO EM ENDAALSCHE
mm BURGERWACHT
Opent Zondag 26 Mei, 2 uur
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Zwem-, Spring- en Polowedstrijden
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
Schooiver. .Qardenhout-seniueid'
Schouwman 23 leiei. 10070
stookt ooze eerste owoiiteiteo
nieuwe Hollandsche Haring
J. BALM ZOON
Oiizendlog m iihers
G. J. iUOE, Cuisinier
VOOR BLOEMENDAAL, OVERVEEN, AERDENHOUT, BENTVELD, VOGELENZANG,
HEEMSTEDE, HAARLEM, EN SANTPOORT-STATION
BLOEMENDAALSCHEWEG 42 - BLOEMENDAAL
DE TWENTSCHE
BANK N.V.
Goedkoope
Reismarken
Prijsvraag.
De Vogeltrek.
met voorverwarmd water
Inschrijving van
Nieuwe leerlingen
BLOEMENMAGAZIJN „DE DAHLIA"
N. van Breemin's
HAARLEM
29E JAARGANG
24£MEI 1935
OPLAAG 5000 EXEMPL. N°19
POSTREKENING 191387
ONDER LEIDING VAN MR. P. TIDEMAN
BUREAU VOOR REDACTIE - ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIËN
BLOEMENDAAL
met Groote Internationale
Georganiseerd door de Zwemclub HAARLEM
Bloemendaalsche Schoolvereeniging Park Duin en Daal
0OH dek
Leer M.O. Lich. Oef.
Heilgymnastiek, Massage
Verbindingsweg BLOEMENDAAL Telef. 22338
Brandstoffenhandel
HAARLEM
Gelegenheid tot aanmelding: eiken Maandag-, Dinsdag- en Don
derdagavond van 8-9 uur v.m. Oude Raadhuis Overveen»
TER VOORTZETTING VAN
HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD
ADVERTENTIETARIEF:
PER REGEL15 CENT
CONTRACT SPECIAAL TARIEF
KRUIDNOTEN 4 REGELS 35 CENT
ELKE REGEL MEER 10 CENT
TELEFOON 23453 (9 TOT 6 UUR)
B.G.G. 11862, 22177 OF 22576
ABONNEMENT:
F 1.00 PER HALF JAAR BIJ VOORUIT-
BETALING.
LOSSE NUMMERS5 CENT
BLOEMENDAALSCHEWEG 147
Oplossing Prijsraadsel in ons blad van
3 Mei j.L
De oplossing van het prijsraadsel is:
„Van Amerongens thee". Waarde der
prijzen: le prijs f 5.2e prijs f 2.50, 3e
prijs f 1.50, 4e prijs f 1.
De eerste, tweede en derde prijzen zijn
verdeeld tusschen hen die de oplossing
in den aardigsten vorm inzonden. Om de
4e prijs is geloot.
Prijswinners ontvangen schriftelijk be
richt waar zij de prijzen iri ontvangst
kunnen nemen.
Hier volgen de namen:
le prijs: Nelly van Leeuwen, Boch- en
Dulnlaan 8, Bloemer.da.al; 2e prijs: Ma-
rietje Vader, Alberdink Thijmlaan 25,
Santpoort; 3e prijs: Hans Molenburgh,
Bosch- en Duinlaan 7, Bloemendaal; 4e
prijs: Sj. Cuperus, Noordlaan 52, Bloe
mendaal. Dr. PUZZELAAR.
De vogeltrek vindt zijn ontstaan in de
ijstijden, voedselnood dreef veel vogels
tot wegtrekken. Trekkende ooievaars
vergiftigd in Palestina Gevaar van
vuurtorens - Trekwaarnemingen.
Wie zou durven beweren, dat hij nog
nooit iets van de vogeltrek gezien heeft
In het voorjaar, tot in het begin van
de zomer, als de bladeren aan de boomen
komen en de zon haar baan wat hooger
gaat leggen, bewegen zich troepen van
trekvogels in noordelijke richting.
Reeds wanneer de crocus bloeit tus
schen het gras en nog wanneer de gouden
regen zijn groote gele bloemtrossen ont
plooit en de eerste vruchten van de ka
stanje, nog kleiner dan erwten, onder de
verwelkte bloemblaadjes als groene punt
jes te voorschijn komen, zien wij onze ge
vleugelde vrienden over de velden trek
ken.
De trek naar het zuiden heeft plaats
in het najaar met als eerste de koekoek,
die al vóór de herfst in zijn eentje op reis
gaat en als laatste de spreeuw, die in No
vember vertrekt, als de grauwe lucht vol
hangt met zwarte wolken en reeds
sneeuw- en hagelstormen In vlagen voor
bij schieten. Dan trekken de vogels in
troepen of in de bekende V-vorm met de
oudste voorop naar het warme zuiden,
waar overvloed van voedsel te vinden is.
Niet alle vogels trekken: er zijn ook
standvogels, zooals musschen en vele lij
sters, die in en nabij stad en dorp hun
kostje nog kunnen ophalen; en zwerfvo
gels, die als echte nomadlen in troepen
over de velden en door de ontbladerde
bosschen trekken, het eenzame winter
landschap met hun gètsjilp en gefluit op-
vroolijkend. Hiertoe behooren de sijsjes.
Omtrent de oorzaak van het trekken
van vele vogels moeten wij ons met gis
singen tevreden stellen. Verschillende on
derzoekers hebben getracht de oorzaak
te achterhalen door wetenschappelijke
proefnemingen.
De meest aannemelijke verklaring is,
wel, dat de trek ontstaan is tijdens het
diluvium, een onderafdeeling van een der
tijdperken waarin de aardkundigen de
wordingsgeschiedenis onzer aarde in-
deelen.
Vanaf heden voorverkoop kaarten bij Fa. A. Baart Sr. Gr. Houtstraat 7
m m Fa. J. v. d. Bro@k, Wagenweg 106
aan da Cassa van Stoop'a bad en bij de leden.
f 1.en f 0.7S xitplaatsen
f O.SO staanplaatsen
f 0.25 jeugdstaanplaatsen
Plaatsbespreking STOOP's BAD.
Die tijdperken zijn:
N.ozoïcua.
Ailavlum
Kwartair Diluvium
tertiair
Meaoxoïeum (secundair)
Dalaeozoïcum (primair)
Op het eind van het tertiair daalde de
temperatuur reeds bedenkelijk, maar in
de eerste periode van het kwartair zijn er
verschillende ijstijdperken geweest, die
ook in ons land op vele plaatsen sporen
hebben achtergelaten. Men moet zich
voorstellen, dat in deze ijstijdperken een
ware „ijskap" zich uitstrekte over een
groot deel van Noord-Europa.
De z.g.n. eindmoreenen van deze ijskap
liggen ongeveer op de lijn: 't Gooi,
Utrechtsche heuvels, Nijmegen, Kleef.
In dezen tijd moeten reeds vogels geleefd
hebben wat men afleidt uit de fossielen,
welke in aardlagen die tijdens het ter
tiair gevormd werden, gevonden zijn.
Vóór de ijstijd waren b.v. alleen Noor
wegen en Zweden bedekt met ijs, maar
al spoedig verplaatsten zich de zuidelijke
randen tier ijsmassa in zuidelijke rich
ting. In dit afzakken van het landijs zou
nu de oorzaak van de vogeltrek gezocht
moeten worden, want hoe zuidelijker de
Ijskap kwam, des te schaarscher werd 't
voedsel voor de vogels ,die in de bedreig
de gebieden woonden.
Door honger gedreven trokken ze in
troepen wat zuidelijker, waar nog wel wat
van hun gading te vinden was. Op deze
tochten volgden de vogels de beste wegen,
dat wil zeggen, waar het voedsel het
minst schaarsch was, zooals rivierdalen,
kuststreken e.d.; in het algemeen gingen
zij langs wateren. Ging het ijs terug naar
het Noorden, de vogels volgden.
De tegenwoordige oorzaken zijn eigen
lijk dezelfde, als vóór zoovele tientallen
van eeuwen; ook nu weer voedselnood.
Een vraag, die zeer voor de hand ligt,
is verder: „Doen de vogels over de terug
reis even lang als over de heenreis?" Dit
is zeker niet het geval. Geconstateerd is
dat b.v. de ooievaars de weg van de broed
plaatsen naar de winterverblijven - dit
is van Nederland en Duitschland naar
Midden- en Zuid-Africa - afleggen in de
tijd van plusminus 80 dagen; de terug
reis duurt ongeveer 25 dagen. Wat zou
van dit groote verschil van meer dan
200 de oorzaak zijn?
De verklaring ligt hierin, dat de drang
om terug te keeren naar de broedplaatsen
sterker is, dan die om de winterkwartie
ren te bereiken. En omdat we de tocht
naar het Zuiden zouden kunnen noemen:
de uiting van drang naar het individu
eel behoud (ging het individu niet terug
naar het Zuiden, dan zou het omkomen
van honger): en we de drang om op te
gaan naar de broedplaatsen zouden kun
nen noemen: de drang naar het behoud
van de soort (ging het individu niet te
rug naar de broedplaatsen dan zou de
soort uitsterven), kunnen we zeggen: de
drang naar het behoud van de soort is
in de natuur veel machtiger dan die naar
het individueel behoud.
Talrijke vogels sterven als indirect ge-
DE GELEGENHEID TOT
is gedurende de maanden APRIL en MEI opengesteld voor de afdeelingen:
a. Kleuterklas) b. Klassikaal Onderwijs; c. Montessorl-Onderwijs
Prospsetus op aanvrage bij het Hoofd der School; S. A. WILSON. Telefoon 22123
Mr. Entchedéwejj 22 - Tel. 26424
De gelegenheid tot
i> opengesteld, ook voor de kleuter-
W«». bij
Het hoofd aer School,
B. DE BOER.
volg van de trek. De vogels trekken niet
alleen overdag, maar er zijn ook nacht
trekkers, zooals de kieviet en alle andere
pleviervogels. Deze vogels houden veelal
de kustlijn, vele van hen sneuvelen, als
zij verblind door het licht van de vuur
torens daar tegenop vliegen.
Ooievaars staan aan nog grooter ge
vaar bloot. In Palestina wordt men ge
regeld geplaagd door sprinkhanen, die in
zwermen komen aanzwaaien en de akkers
leeg vreten. Men bestrijdt die lastige in
secten door vergiftiging met Arsenicum,
maar hiermee dupeert men ook de ooie
vaars, die de sprinkhanen verorberen.
Daar nu de meeste ooievaars door Pa
lestina trekken, mag dit als een belang
rijke oorzaak van het uitsterven der
ooievaars beschouwd worden.
In het voorjaar komen de mannelijke
vogels doorgaans wat eerder terug dan
de vrouwelijke. Zij zorgen namelijk voor
een flink jachtgebied en met het maken
van het nest wordt een aanvang gemaakt
Mannetjes zonder jachtgebied worden
versmaad door de wijfjes. Dit kan men
goed waarnemen bij nachtegalen, want
als de een in 't jachtgebied van de ander
komt, vliegen ze elkaar in de veeren en
de indringer moet wijken. De specht laat
hooren hoever zijn jachtgebied zich uit
strekt door met de snavel op een tak-
stomp te roffelen.
Komen de wijfjes in 't land, dan Is
het mannetje gereed haar te ontvangen
hij Is in zijn prachtkleed en yol op zang;
de broedtijd is in aantocht!
In den laatsten tijd wordt vooral in
Nederland veel aan trekwaarnemingen
gedaan. Deze bestaan in hoofdzaak hier
in dat medewerkers b.v. van 't vogeltrek
station „Texel" op bepaalde, vastgestelde
tijden en dagen in voor- en najaar, en
wel 's ochtends van 7 tot 8 uur de trek
ken, die voorbij gaan opteekenen met de
verschillende bijzonderheden die-daaraan
zijn op te merken. Dit geschiedt b.v. op
de volgende wijze:
Zandvoort 22 Maart; 7 uur 43 2/3 min;
mijlpaal.
Zwaluwen - 48 stuks - van Z Z W naar
N N O, hoogte 1000 meter.
Gedrag vliegen door.
Wijk aan Zee - 22 Maart, 7.48 nauwelijks
Zwaluwen - 50 stuks - van Z O naar
N - hoog 75 meter.
Gedrag: langs kustlijn - weifelen.
Behandeling op medisch advies
Estehenlaan 23, Bloemendaal, Telefoon 23545
ARTISTIEK BLOEMWERK BRUIDSWERK KRANSEN
Drigineele ontwerpen voor tuinaanleg, bekroond met hoogste onderscheiding
W. BEUNDER
Alle gegevens worden opgezonden naar
het trekstation waar conclusies getrokken
worden aangaande de weg, die de vogels
gevolgd hebben. Tr.
Onze lezers zullen begrepen hebben, dat
de knappe schets van den zelfden jonge
schrijver in ons vorig nummer voorop ge
plaatst niet zonsondergang maar Zons
opgang tot titel had moeten hebben.
(Red.)
FILM „VERJAARDAG VOLKENBONDS
DAG" OP 18 MEI 1935.
Geeft mij de jeugd, zeide eens de Groote
Wilhelm, en onze toekomst is verzekerd.
Gedachtig aan deze gulden woorden had
het Comité voor Vrede door recht, welke
vereeniging veel bijdraagt tot de „opvoe
ding tot de Volkenbondsgedachte" (wij
verwijzen naar ons verslag van de Ten
toonstelling in de tijdingzaal van het
Haarlemsch Dagblad) de hoogste klassen
der Openbare scholen uitgenoodigd, een
demonstratie bij te wonen in Cinema
Palace en Rembrandt Theater met lau-,
taarnplaatjes en film. In een oogwenk
was de Cinema tot den nok toe gevuld
met de op een „uitje" altijd beluste
jeugd.
Na een woord van welkom vertelde de
inleider Mr. Stomps op duidelijke en on
derhoudende wijze, dat allereerst voorzat
dezen dag, den 18 Mei te vieren als de
Volkenbondsdag. Op dien dag richtte,
kort na den Oorlog, de jeugd van Wales
Engeland een open brief aan de jeugd
van de geheele wereld, met een opwek
king „vriendschap" te sluiten. Hierop
reageerde velen, o.a. ook de Nederland-
sche jeugd en het gevolg was geregelde
correspondentie tusschen de leerlingen
van scholen in de verschillende landen.
Wij moeten ons aan elkander „verhon
den" voelen zegt spreker, dat is de Vol
kenbondsgedachte. Daarop werden een
aantal lantaarnplaatjes vertoond en door
Mr. Stomps toegelicht Vechtende jeugd,
in toom gehouden door een politie-agent,
een rechtszitting, beide voorstellingen om
erop te wijzen, dat vrede slechts door
recht tot stand moet komen. Reeds 300
jaren geleden is de groote Hollander
Hugo de Groot opgekomen voor deze ge
dachte, erop wijzende dat geschillen, ook
tusschen Volkeren, slecht door overleg
dienen te worden opgelost. Hij was de
eerste drager der Volkenbondsgedachte
en wordt daarvoor nog heden gehuldigd.
In zijn tijd waren echter niet allen het
met hem eens hetgeen bleek uit het vol
gende plaatje, Grotius opgesloten in het
Slot Loevestein, gevolgd door zijn ont
snapping in de bekende boekenkist. We
kregen te zien, hoe de eerste stoomboot
zich langzaam ontwikkelde tot den he-
dendaagschen Oceaanreus; hoe de oude
postkoets langzamerhand plaats maakte
voor onze moderne verkeersmiddelen, die
de afstanden verkleinden en de men-
schen dus nader bij elkander behoorden
te brengen. We zien een Hollandsche
huiskamer; vader drinkt en kop koffie,
waarvan de boonen geleverd zijn door
Brazilië, Moeder chocolade eveneens als
grondstof afkomstig uit vreemde landen;
de wol der kleeding enz. wellicht geleverd
door Kaapsche of Australische schapen-
Ge ziet, zegt spreker, hoe de Volkeren op
elkander zijn aangewezen. Dan verschijnt
de beeltenis van Tzaar Nicolaas, den
stichter van ons Vredespaleis, en Carneg-
gie die er het geld voor schonk. Het Hof
van Arbitrage, een internationale recht
bank, die grieven tusschen de volken
langs gerechtelijken we|g wil beslechten.
Het huis ten Bosch, dat reeds in 1893 het
eerste internationale congres huisvestte,
in ons land, de bodem waarin de vredes-
plant welig kon opgroeien. We zagen het
Christus-standbeeld, gegoten uit kanon-
Telefoon na 6 uur n.m. 12621
DE FIJNE
IS ER
(Zie advertentie elders in dit blad)
BLOEMENDAAL, Tel. 23280 (3 lijnen)
Gevestigd sedert 1920
IORDENSSTRAAT 74
Tel. 13132
Adviseeren ook voor een kleine
verandering in een van uw ka
mers. Resultaat beter prijs niet
hooger. Telefoon 23510
nen van twee Zuid-Amerikaansche naties
die aanvankelijk het geschil door een oor
log wilden doen uitmaken, doch zich ge
lukkig tijdig bedachten. Hierop volgde
een korte pauze, die tot groote vreug
de van de jeugd - benut werd door een
prachtfilm van Ierland te draaien. Ier
land het land waar de vrijheidsgedachte
diep geworteld Zit; natuurtafreelen van
het vrijwel onbekende maar toch zoo
mooie land, rivieren met stroomversnel
lingen waarover ranke bootjes schie
ten, de cathedraal met een beroemd car-
rillon, volksdansen, paardenrennen, alles
om het hart van de jongens te stelen.
Maar de rede gaat door. De heer
Stomps vertelt van den grooten wereld
oorlog die in 1914 ontbrandde, ondanks
alle vroegere pogingen om den vrede te
bewaren. Tien millioen menschen zijn 't
slachtoffer geworden; de groote kerkho
ven in België geven ons een beeld van al
deze ellende. We zien de beroemde cathe
draal van Gent vóór en na den strijd.
1 Dan verschijnt het beeld van President
Wilson, de man die trachtte de volkeren
weer bijeen te brengen door den Volken
bond.
De eerste Vergadering van den Volken
bond; we zien een groot aantal leden,
meestal bekende figuren optrekken naar
het paleis. Een beeld van een voltallige
vergadering van den Bond in een reus
achtige zaal met een tribune, waarop
plaats is voor 1000 toehoorders. Weer een
