A
ADVERTEERT
ID DIT DLID
9S SZl.
Coöpe?aiieue Diner tiereen.
Haarlem
>et jr.
m
negers
Feuilleton.
TRANSVAAL.
3310
leren. Contant
garantie. Re
et 1 j, garantie.
1902. Tel. 13538.
asl met zwarte
mpvloedslaan 3
'temonnaie met
■rlaan 85, Bloe
ding merk; F.
7, Zandvoort,
oud; P. J. Roc-
ogelenzang, een
van der Pol,
ooor't (station;
- en een wollen
aerongen, Bloe-
heerenrijwiel;
slaan 35, Voge-
jpen; B. van 't
loemendaal, een
r, Bentveldsweg
lamesparapluie
nd 17, Haarlem
dmiraal, Zand-
ïstede, een ver-
indje; Sohutte-
lerdenhout, een
Zuidertuindorp-
dsketting; Daey
aan 3, Aerden-
losch, Bloemen-
sen een taschje
Lage Duin en
idaal, een paar
n politiepost te
Dnnaie met in-
bureau van po-
:ijwielpomp. een
ming, een hee-
band, een brui-
;en mantelcein-
>ON.
lansluitingen In
gedurende het
met 6 Nov. '35.
:r. v. d. Directie
ovens en Staal-
n, Lod-ewijk. v.
i-Noord.
itesselaan 9a.
lor, Korte Hee-
Garage Nieuwe
agazijn", Tem-
tr. Techn., Rl-
Heemstede.
i en Cie; Vert.
;n Boschstr. 18.
kaan", Schoter
xpresse, Linden-
iltjes C. van,
on.
G. Predikant v.
Kerk v. Saritp.,
oort-Station.
Prov. Staten N.
31.
Techn. Bureau
ps Service Gen.
inthenlaan 38 z.
',M„ Dreef 146,
alaan 10, Aer-
iames- en Hee-
nstraa't 54.
ntrale ,,Rad:io",
aat 55.
,nn, Mevr. J„
180, Overveen.
antiën, J. Miene
[eemstede.
216 bij g.g. te-
M. G. Baron v.;
lendaal.
;rgen, Kleerma-
retaris Woning
en", Lootsstr. 38
adio en stofzul-
at 2 rood.
d., „De Stove",
Aerdenhou't,
üetseherlaan 17,
n
VAN PARIJS"
is", de nieuwste
naar vermeld
en vernuftigste
mysteries is, zal
m in Nederland
er den titel „In
is in New-York,
ïwoordig was bij
onder uitzonde-
deze spannende
geheimzinnigen
olijkste stad van
eert.
Lichtstad wordt
HAARLEMSCHE
Bakenessergracht 27 - Telefoon 14393
Diner THUISBEZORGD f 0 90;
met soep of toespijs f 0.15 meer.
Geen extra bezorgloon.
Gebruik van uitsluitend natuur
boter, le soort duinaardappelen
en verder de beste grondstoffen.
Prospectus op aanvrage.
GEEN LIDMAATSCHAP.
GEEN OMZETBELASTING
Charlie Chan terstond geheel in beslag
genomen door de raadselachtigste moord"
affaire, waarvoor ooit zijn hulp werd in
geroepen.
De Fransche autoriteiten weten er
geen raad mede en volgens hen is nie
mand anders, dan alleen Charlie Chan in
staat deze mysterieuze geschiedenis tot
aan het licht te brengen.
Tijdens het onderzoek, wordt een ca
baret-danseresje, tevens de geheime as
sistente van Chan, door een messenwer
per gedood, terwijl bovendien nog een an*
der lieftallig jong meisje van moord
wordt verdacht, doch tenslotte slaagt de
Chineesche speurder erin, haar onschuld
aan he licht te brengen.
„In de Catacomben van Parijs" werd
voor de film bewerkt door Philip Mac-
Donald, dezelfde veelbelovende jonge
schrijver, die dit, tengevolge van den
dood van Earl Derr Biggers, eveneens
voor „Charli Chan in Londen" deed.
„Fox" heeft Oland in deze laatste
Charlie Chan-productie omringd met een
keur van talentvolle acteurs en actrices.
Mary Brian vervult n.l. de rol van het
jonge meisje, dat van moord beschuldigd
wordt, terwijl Thomas Beck, die korte
lings van het Broadway-Tooneel naar
Hollywood werd gehaald, als haar tegen
speler fungeert.
Verder werken in de belangrijkste rol
len nog mede Erik Rhodes, Minor Wat
son, John Miljan, Murray Kinnell, John
Qualen, Dorothy Appleby, Keye Luke,
Henry Kolker en Perry Ivius.
De regie over „In de Catacomben van
Parijs" werd gevoerd door Lewis Seiler.
hi
Eenigen tijd later had een samenkomst
te Bloemfontein plaats, die ten doel had,
een nauwere samenwerking tusschen de
beide Republieken te bewerkstelligen. Die
samenwerking is inderdaad tot stand ge
komen, terwijl de Volksraden der beide
landen hun goedkeuring daaraan hecht
ten.
Wij zijn nu gekomen aan een tijdperk,
dat de ernstige crisis voorafgaat. Zoowel
in Zuid-Afrika als in Engeland werd door
de Engelschen en hun pers steeds meer
gestookt en geschreeuwd. Sir Alfred Mil-
ner, in plaats van zich te bepalen tot zijn
ambt van Gouverneur, toonde zich in zijn
ware jingo-kleur en schaarde zich open
lijk aan de zijde van de „Jingo partij"
(chauvinistische Engelschen).
De stemrechtkwestie werd door Cham
berlain gebruikt om den Transvaal den
oorlog op te dringen. President Kruger
had reeds op een bijeenkomst te Heidel-
berg getracht, zijn burgers te winnen
voor zijn plannen om het tijdperk, vast
gesteld voor het verkrijgen van het volle
stemrecht te brengen van 14 op 9 jaar.
De „Liga" te Johannesburg echter stel
de echter een petitie op aan de Koningin
van Engeland, waarin zij een groot aan
tal vermeende grieven opsomde welke de
Britten tegen de Transvaal zouden heb
ben. Hierop volgede spoedig een tweede
petitie, onderteekend door 22.000 Brit-
sche onderdanen (hoe die verkregen wa
ren kan men wel nagaan) Na eenig op m-
lijk tegenstribbelen werd deze petitie
door Engeland aanvaard, en kreeg Sir
Alfred Milner de opdracht President
Kruger 'tot een samenkomst uit te noo-
digen. President Steijn wien dit ter oore
kwam, bood zijne medewerking aan, en
de conferentie vond plaats te Bloemfon
tein, de hoofdstad van den Oranje Vrij
staat, op 31 Mei 1899.
Op deze conferentie toonde President
Kruger zich buitengewoon tegemoetko
mend, omdat de vredeswil sterk in hem
leefde. Hij bood aan naturalisatie na een
2-jarig verblijf, en vast burgerrecht 5
jaren later, alsmede een grooter verte
genwoordiging voor uitlanders irj den
Volksraad. Alleen zou van den nieuwen
burgers een zekeren standaard van wel
stand gevorderd worden en het bewijs,
dat zij in eigen land burgerrechten had
den bezeten. Ten slotte zouden zij een
naturalisatie eed moeten afleggen gelijk
aan dien van den O.V.S., dus alleszins
billijke eischen.
Milner verklaarde evenwel onmiddel
lijk, dat deze concessies geheel en al on
voldoende waren.
Den 19 Juli daaraan volgenda werd
in den Volksraad een Wet aangenomen,
waarin de beloften van Pres. Kruger te
Bloemfontein gedaan grootendeels ver
vuld werden, ja waarin men zelfs nog
verder ging. Dit alles hielp echter niet,
en het begon erop te lijken of Chamber
lain (evenals Mussolini in de kwestie met
Abessinië) slechts den oorlog wilde.
Ter zelfder tijd had de inlichtingen
dienst van het Engelsche Dep. van Oor
log reeds kaarten uitgegeven, waarin
werd aangetoond, hoe de oorlog tegen de
Republieken gevoerd zou moeten worden.
Ook Lord Woiseley had een soortgelijk
plan aan ds Eng. Regeering voorgelegd.
De Britsche Agent deelde de Trans-
vaalsche Regeering mede, dat hij het
voorstel omtrent „arbitrage" niet bij zijn
regeering kon aanbevelen, vóórdat de
grieven der Uitlanders waren weggeno
men. Merkwaardig daarbij is, dat het
Kaapsche Ministerie een communiqué
uitvaardigde waarin het zijn overtuiging
uitsprakda't er volgens zijn opinie, geen
grond bestond voor inmenging van Enge
land in binnenlandsche aangelegenheden
van Transvaal.
De Uitlander-raad te Johannesburg,
zond nu een telegram aan de Engelsche
Regeering dat de uitlanders niet tevreden
waren met het nieuwe stemrecht.
Op 1 Augustus liét Chamberlain
door den Hoogen Commissaris voor
stellen, dat de Engelsche Regeering en de
Transvaal een gezamenlijke commissie
zouden benoemen, om de nieuwe stem
recht wet te toetsen. Een dergelijk voor
stel, zijnde een directe inmenging in
Transvaalsche aangelegenheden, was in
strijd met 3e'conventie van 1884. Als een
verregaande tegemoetkoming schreef de
Staatssecretaris' eéhtef óp 19 Augustus 'n
brief, waarin hij het alternatieve voorstel
aan den Volksraad deed een 5-jaars
stemrecht, met terugwerkende kracht
aanbevelende,' er evenwel bij opmerkende
dat de tegenwoordige interventie geen
precedent mocht vormen voor een derge
lijke handeling in de toekomst. Hij drong
er met klem op aan, dat in het vervolg
geen inmenging meer zou plaats hebben
in de inwendige zaken van Transvaal, en
ook dat niet langer zou worden vastge
houden aan de bewering van 't bestaan
„Suzereiniteit". En ten laatste dat men
toch zou besluiten tot „arbitrage"
De uitlanders te Johannesburg werden
evenwel steeds brutaler. Hun raad eischte
nu niet alleen wijziging van de stem-
rechtwet. doch ook. ontwapening van de
boeren en slooping der forten. Zóó dwaas
was men natuurlijk niet om dit zelf 'te
overwegen.
In een redevoering te Highbury ver
klaarde Chamberlain, dat bij President
Kruger hervormingen te voorschijn kwa
men als 'water uit een spons, maar dat
hij de aanbiedingen deed vergezeld gaan
van onaannemelijke voorwaarden. Men
wist nu in Transvaal waar men aan toe
was; ook officieel®5 berichten uit Enge
land waren in dien geest gesteld. Den 31
Augustus diong Milner -er bij Chamber
lain op aan, dat de 'afdoening der kwes
tie bespoedgd zou worden, omdat er an
ders wel eens een reactie kon komen te
gen de politiek van het H.M.'s Gouverne
ment.
De Transvaal begon er genoeg van te
krijgen; de Staatssecretaris schreef daar
om op 2 September aan den Britschen
Agent te Pretoria: dat de Reg. der Z.A.
Republiek met diep leedwezen had ver
nomen dat H.M.'s Gouvernement de ge
dane voorstellen niet kan accepteeren en
dat ze onaanneembaar worden geacht.
Dientengevolge moest de Transvaalsche
Reg. die voorstellen nu als vervallen be
schouwen. Dr. Leijds wees er nog op, dat
de voorstellen inderdaad verder gingen
dan die door Sir Alfred Milner te Bloem
fontein te berde werden gebracht.
De Britsche Regeering antwoordde
hierop, dat zij zich alleen het recht van
interventie had aangematigd, waar zulks
verzekerd was door conventies (er was er
maar één) De Britsche Regeering was
nu gedwongen den toestand opnieuw on
der de cogen te zien, en zijn eigen voor
stellen te doen tót regeling der hangende
kwesties.
Den 20 September hield Hays Fisher,
lid van het Engelsche Gouvernement een
rede waarin de volgende bedreiging geuit
werd tegen de Regeering der Z.A.R. „Het
zand is weggeloopen uit den zandlooper
Het Gouvernement moet nu een macht
zenden, sterk genoeg om ons te verzeke
ren dat, wanneer het ultimatum wordt
aangeboden, de Boeren naar rede zullen
luisteren, en ons niet zullen dwingen hun
een verpletterende nederlaag toe te bren-
egn, en van hen het land weg te nemen,
dat zij zoo lief hebben!
Den 22 September werd in Engeland
•een legercorps gemobiliseerd en op 28
stonden te troepen reeds gereed om naar
Z.A. te vertrekken. Ook de Transvaalsche
Regeering liet een groot gedeelte der
burgers op kommandeeren, en zond ze
naar de grens om gereed te zijn tegen 'n
onverhoedschen aanval der Engelschen.
Op een vraag van den Staatssecretaris
aan Chamberlain hoe het stond me't de
Britsche beslissing antwoordde deze, dat
het nog eenigen tijd zou duren voordat
men met 't antwoord klaar zou zijn.
Chamberlain wilde slechts tijd winnen
om nog meer troepen op de been te bren
gen. De Hooge Commissaris waarschuwde
President Steijn, dat er troepen naar de
grens van den Oranje Vrijstaat zouden
worden gezonden om voor alle gebeurlijk
heden voorbereid te zijn, hij hoopte even
wel dat de Oranje Vrijstaat neutraal zou
blijven. Dat zou hem niet meevallen!
Op 27 September nam de Volksraad
van den Oranje Vrijstaat een besluit
waarin tot uiting kwam, dat hoewel er
geen reden voor een oorlog bestond, de
O.V. Staat zich zou houden aan het met
Transvaal gesloten defensief verbond.
Den 2én October deelde President
Steijn den Hoogen Commissaris mede, dat
ds voortdurende beweging der troepen
aan de grenzen ongerustheid veroorzaak
te. Hij had derhalve zijn burgers doen op
roepen, voor geruststelling der bevolking
en tot bescherming der landsgrenzen.
Zoo verweten de landen elkander dat
de troepen den vrede bedreigden, en
moesten deze militaire toebereidselen
noodzakelijk leiden tot bemoeilijking der
pogingen om een vreedzame oplossing te
verkrijgen. In Engeland hield men na
tuurlijk vol, dat de vermeerdering van
troepen was toe te schrijven aan de hou
ding van Transvaal. President Steijn
trachtte nogmaals dit te weerleggen, te
gelijkertijd aandringende op het terug
trekken der troepen. Eerst dan zouden ae
onderhandelingen weer kunnen worden
hervat.
We hebben nu gezien, dat zoowel de
Britsche Regeering in de persoon van
Chamberlain als de Hooge Commissaris
hun uiterste best hebben gedaan, om de
onderhandelingen te doen mislukken, en
een oorlog uit te lokken.
De Regeering van Transvaal zag duide
lijk dat een botsing niet te vermijden was
en dat Engeland slechts wachtte met het
zenden van een ultimaum totdat een vol
doende aantal troepen in Zuid-Afrika
zouden zijn. Daarom nam de Z.A.-Regee-
ring haar toevlucht tot de uiterste maat
regel en zond den 9en October een brief
aan den Britschen Agent, die het z.g.n.
ultimatum inhield. Engeland werd nog de
kans gegeven alle geschilpunten door ar
bitrage op vriendschappelijke wijze te re
gelen. De Transvaal zou de kommando's
van de grenzen terugtrekken mits de
Engelschen binnen een bepaalden tijd
hetzelfden zouden doen. Het bericht ein
digde met het Britsche Gouvernement te
verzoeken, vóór 5 uur in den achtermid
dag van 11 October antwoord te willen
zenden. Indien geen antwoord werd ont
vangen zou zulks worden beschouwd als
een formeele oorlogsverklaring.
De lien October bracht de heer Greene
het antwoord van de Britsche Regeering
meldende dat de voorwaarden door het
Gouvernement de Z.A. Republiek gesteld
van dien aard waren, dat het Britsche
Gouvernement het onmogelijk beschouw
de ze te overwegen. De heer Greene vroeg
tevens zijn paspoort om het land te mo
gen verlaten.
Zoo brak dan de oorlog uit, niettegen
staande alle concessies, alle verdraag
zaamheid en alle toegevendheid van de
Transvaal.
(Wordt vervolgd).
IA 1U
WAT BRENGT DE MOD E ONS VOOR NIEUWS?
Boni en imitatie voor
de overgangskleeding.
De wisseling der jaar
getijden doet ons be
hoefte gevoelen aan
warmer kleeding. Over
gangsjaponnen en man
tels.
De tijdsomstandighe
den maken, dat over
gangskleeding, die
siechis enkele weken
of hoogstens een paar
maanden gedragen
wordt niet in overeen
stemming is met de
beschikbare geldmidde
len.
Niet al te lichte wol
len zomermantels en
ook japonnen kunnen
we op handige wijze
omtooveren in over-
gangs- of najaarsklee-
ding met behulp van
bont of mooie imita
ties hiervan. Wellicht
hohben wij zelf nog een
mof of kort bontjasje,
dat niet meer gedragen
wordt, waardoor geen
extra kosten gemaakt
behoeven te worden.
Smalle reepen bont worden langs den
buitenkant der mouwen genaaid of wel
licht verbreeden wij de mantelmouw door
ccn ingezet stuk bont aan den onderarm;
hetgeen zeer modern is. Kleine driehoek
jes worden op de zakken genaaid en een
lange breedere reep wordt om den hals
godragen, nadat hij met lichte zijde is ge
voerd; do uiteinden worden over elkander
geslagen of door 'n opening aan één der zij
den gehaald. Misschien is er nog een lap
je stof en bont over om een klein coquet
■mofje te maken.
Pont als gedeeltelijke garneering van
mantels of wandeljaponnen zien wij zeer
voel loegcpast en wel zóó, dat het geheele
luk grootendeels bedekt is, terwijl 'n
opslaande kraag tegen scherpe herfstwin
den beveiligt. Bonten zakken en gedeelte
lijke mouwen geven een buitengewoon aar-
i i ckom:.geheel, waarhij een klein bont-
1; -die goed kleedt,
vossen worden zeer veel gedragen op de
kraaglooze mantels en complets en geven
een heerlijke warmte aan hals, rug en
schouders. Veelal ziet men de kop op den
rug gedragen, hetgeen echter aan de smaak
der draagster kan worden overgelaten.
Smalle reepen bont worden in horizon
tale richting tot een cape verwerkt, even
tueel met gelijke reepen als mouwgarnee-
ring.
De cape wordt met een satijnen strik bij
een gehouden, terwijl om den hals een
smal opstaand kraagje is.
Een zeer gekleed geheel wordt verkre
gen door een klokkende cape-lcraag, waar
bij een mof en baret een passend geheel
vormen.
Zooals wij in den aanvang reeds aange
geven hebben kunnen imitaties van bont
zeer goed verwerkt worden, vooral deze
garneeringen en eveneens met zeer veel
succes. Breitsehwanz en Persianer bieden
hiervoor vele mogelijkheden, evenals het
tijgerbont, dat vooral bij bruin zoo goed
kleedt,
20333. Damesscliort van
zwart satinet. Benoo-
TWEE BLADEN KOSTELOOS.
FRAAIE PREMIE VOOR LEZERESSEN.
Vraagt nog heden aan.
De verrassing, die wij de afgeloopen we
ken ter beschikking van onze lezeressen
stelden, „Herfstkeur", is een groot succes
geworden. Dames, die nog niet in het be
zit zijn van genoemd modeblad, dat een
keur van herfstmodellen bevat, raden wij
daarom aan het vandaag nog aan te vra
gen.
Behalve Herfstkeur wordt vanaf lieden
bovendien nog het fraaie October-nummer
van het Practisch Modeblad toegezonden,
dat zoo juist verschenen is. Men komt op
deze wijze dus in het bezit van twee mode
bladen, die een voor een de moeite waard
zijn.
„Herfstkeur" is in alle opzichten iets bij
zonders. Het is een prachtige aanvulling
van hetgeen wij in deze rubriek geven,
waarin uiteraard slechts een beknopt over
zicht kan worden gegeven van alles wat er
op modegebied plaats vindt. Overtuigt U
echter zelf, door nog vandaag twaalf cent
over te maken op postrekening 191910,
t.n.v. den Knippatronendienst te 's-Graven-
liage of in postzegels op te zenden aan bet
adres van onze Moderedactrice, Muzen-
straat 5 B, Den Haag. U ontvangt beide
bladen dan omgaand en kunt er een echt
gezellige avond door hebben.
Wij hopen, dat wij U door het verkrijg
baar stellen van deze fraaie premie een
dienst hebben bewezen.
Vergeet vooral niet Uw aanvrage nog
heden te posten. Het blad ontvangt U dan
omgaand!
ss
HEBT U AL KEUS GEMAAKT?
Patronen met zeer goeden pasvorm van
de modellen in deze rubriek zijn verkrijg
baar bij de moderedactrice v. d. blad, Mu-
zenstraat 5b, Den Daag. (Girorek. 191919,
t n v den Knippalronendicnst), voor slechts
58 cent.
Een zeer groot aantal modellen zijn afge
beeld in hot fraaie Hcrfstmodejournaal
..Herfstkeur", dat gaarne na inzending van
12 cent porto kosteloos aan lezeressen
worth locge,zonden Patroonaanvragen mei
de vermelding „spoed' hunnen thans bin
non 3 dagen worden afgehandeld.
niet aan deze mogelijkheid en laten kinde
ren zelfs bij oude menschen in bed slapen.
Het kind wordt in zijn natuurlijke groei
zoowel in lichamelijken als geestelijken
zin belemmerd, wordt prikkelbaar, verliest
zijn eetlust en ondervindt nog allerlei an
dere bezwaren. Zoolang echter de oorzaak'
niet weggenomen wordt kan het kind niet
flink en krachtig worden, daarom is het
noodig, dat hij alléén in bed slaapt in een
goed gelucht vertrek.
MOETEN KINDEREN ALLEEN
SLAPEN?
In vele kinderrijke gezinnen, die klein
behuisd zijn, móet men noodgedwongen
meerdere kinderen in één bed laten slapen.
Zelfs waar zulks niet door de omstandig
heden noodzakelijk is, vragen kinderen
meerdere malen om bij de ouders, broer
tjes of zusjes in bed te mogen slapen. Vele
ouders stemmen zulks toe, omdat zij den
ken dat de kleintjes dan spoediger in slaap
komen. Toch moeten wij er met nadruk op
wijzen, dat men uit gezondheidsoogpunt
niet moet toestaan, dat het kind in een an
der, dan zijn eigen bed slaapt, en indien
maar eenigszins mogelijk alléén.
Houdt men hieraan niet streng de hand
dan zullen kinderen, niettegenstaande al
le zorgen, die aan hen besteed worden,
trots goede voeding, frissche lucht en be
weging er bleek en afgemat uitzien.
Naarmate een mensch jonger is heeft hij
meer levenskracht; een kind heeft dan ook
veel meer levenskracht dan volwassenen.
Slapen kinderen en volwassenen of erger
nog, oudere menschen in één bed, dan
heeft door de huid van heiden gedurende
den nacht een uitwisseling van stoffen
plaats (in onzichtbaren gasvorm natuur
lijk). Het kind heeft slechts goede stoffen,
en de volwassen persoon, die naast hem
slaapt, staat friscli en uitgerust op. De uit
waseming van de huid van de oudere per
soon zal echler minder goede stoffen be
latten, die door het kind ingeademd wor
den met het gevolg, da! hij moe is mei
wakker worden en bleek gaat zien.
In zeer vele gevallen denken de ouders
digde stof 4 M. van 80
c.M. breed. De voor
stukken zijn van beleg
stukken voorzien, waar
door de revers ge
vormd kunnen wor
den, die aan een smal
le omliggende kraag
worden gezet.
Blousemouwen, op
gestikte zakken en cein
tuur om het middel.
20334. Huishoudschol-I
van wit katoen. Benoo-
digde stof pl.m. 4 M.
van 80 c.M. breed. Pa
tronen in de maten 46
en 48. Kan ook zeer
goed gemaakt worden
van gebloemde stof.
Een smalle shawl.
80333 80334
