II m r
ALGEMEEN NIEUWS- E|t ADVERTENTIEBLAD
DE TWENTSCHE
BANK N.V.
F. W. BA
29e JAARGANG
31 JANUAI,
1936
OPLAAG 5000 EXEMPL. No. 41
TER VOORTZET
ING VAN
VOOR BLOEMENDAAL - OVERVEEN - AERDENHOUT - BENTVELD - ^GEEENZANG HEEMSTEDE - HAARLEM EN SANTPOORT-STATION
BLOEMENDAALSCHEWEG n
- BLOEMENDAAL
Bloemendaalscheweg 147
BLOEMENDAAL
Goedkoope
Reismarken
Aan onze lezers.
Brokjes levenswijsheid
De egocentrische levens
houding
ÏERVAT
PRAKTIJK
G.J.GUDE. Cuisinier
Losse Blaadjes
Gemeenteraad
1
"i. A
V
I
X
HET ILIEIEIIIH.SC) WEEKBLAD
ADVERTENTIETARIEF
Per reSelIS cent
Contract speciaal tarief
Kruidnoten 4 regels35 cent
Elke regel meer 10 cent
BUREAU VOOR RED" - ADMIN
POSTREKENING 191387 - TELEFOON 23453
R ATI E EN ADVERTENTIËN
jUUR) B.G.G. 11862, 22 177 OF 22576
1
ABONNEMENT
f 1 per half jaar bij vooruitbetaling
Losse nummers5 cent
Het zal onze lezers aangenaam treffen,
ons blad in zoo keurigen vorm weer te
zien.
Voor het volgend nummer liggen ge
reed: verslagen van: Geloof en Weten
schap (lezing van prof. Steger)de ver
gadering der afdeeling Haarlem van de
beweging Eenheid door Democratie van
Dinsdag jl.het jaarverslag onzer afdee
ling der Kon. Ned. Mij. voor Tuinbouw
en Plantkunde; de 25ste K.A.I.-tentoon
stelling en „Voor de Kinderen" en, last
not least, het belangrijke slotfeuilleton
„Transvaal" van C. E(ngel).
Toegezegde artikelen handelen over:
De Oxfordgroep en het Plan van den Ar
beid.
RED.
(Nadruk verboden).
Er bestaat verschil tusschen egoïstisch
en egocentrisch. Egocentrische menschen
behoeven niet noodwendig zelfzuchtig te
zijn. Integendeel kan hun optreden meer
malen een altruïstischen indruk maken.
Vaak zijn zij voor anderen in de weer en
ze sloven zich daarbij uit op een wijze,
welke den oppervlakkigen beoordeelaar
lofwaardig voorkomt. Maar deze onbaat
zuchtigheid is slechts schijn. Zelfs wan
neer ze zich opofferen voor anderen en
zich de eenvoudige gemakken ontzeggen
ter wille van hun streven naar een of
ander ideaal, staat niet dit ideaal in het
centrum van hun aandacht, maar hun
eigen persoonlijkheid blijft overal en al
tijd het middelpunt.
De overdreven manier, waarop som
mige menschen ijveren voor iets, van
welks nut of beteekenis zij op een bepaald
oogenblik vervuld zijn, verraadt niet zel
den den egocentrischen oorsprong van
hun idealisme. Omdat zij zelf socialist of
vegetariër of Christian Scientist of wat
dan ook zijn geworden, eischen zij ook
van de omstanders, dat deze tot die be
weging zullen toetreden. Omdat zij zelf
dweepen met den een of anderen kunste
naar of medelijden hebben met het een
of andere slachtoffer, achten zij heel hun
omgeving verplicht plotseling in deze
dweeperij of in dat medelijden te deelen.
Niet de beweging of den persoon, waarin
zij belang stellen, dienen zij, maar zij die
nen zich zelf, door heel de wereld op te
vorderen voor de belangen, waarin zij
hun persoonlijke levensbevrediging mee-
nen te hebben gevonden.
Zulke menschen dienen hun ideaal
slecht. Een eenvoudig voorbeeld is vol
doende om dit te betvijzen. Een liefdadige
dame ontmoet een arm kind. Medelijden
vervult haar en zij draagt de keukenmeid
op, voor dit stakkertje een bord warme
erwtensoep klaar te maken. Tot ontstel
tenis van de liefdadige dame weigert de
kleine de aangeboden lekkernij. „Wat
zijn die arme menschen tegenwoordig
toch ondankbaar", verzucht de liefdadige
dame, die op het eerstvolgende kransje
het geval vertelt en daarbij meedeelt, dat
ze hierdoor tot inkeer is gekomen en haar
lidmaatschap van Liefdadigheid naar
Vermogen of van het Crisiscomite heeft
opgezegd.
Als de dame zich had verplaatst m het
gevoelsleven van het arme kind, had ze
kunnen bedenken, dat zelfs zoon stak-
kertje op 6611 bepaald oogenblik. geen
trek in erwtensoep kan hebben. Mis-
schien bad het een paar huizen verder
pas een paar boterhammen met spek
moeten verorberen. Misschien had het
een maagkwaal. Of misschien hield het
doodeenvoudig toevallig niet van erwten
soep. Kinderen, die een tegenzin hebben
in erwtensoep, hebben er toch altijd be
staan, zoowel onder armen als rijken!
Maar de dame dacht alleen aan zich
zelf, aan de voldoening, die zij zou sma
ken, wanneer de arme, uitgehongerde
kleine daar zoo gretig van de erwtensoep
zou happen. Dit gevoel van zelfbevredi
ging is in menig geval de eigenlijke drijf
veer bij daden van verondersteld mede
lijden.
Zooals deze dame bedankte voor de
liefdadigheid, zoodra deze haar persoon
lijke wenschen niet bevredigde, worden
egocentrische menschen een beweging
ontrouw, zoodra deze niet geheel volgens
hun persoonlijke wenschen werkt of ge-
leid wordt. Dan loopen zij over naar een
nieuwe vereeniging, waarvan ze zich zelf
wederom het middelpunt kunnen gevoe
len.
Zelfzucht in haar grofste uitingen is
betrekkelijk gemakkelijk te overwinnen.
Maar er bestaan tal van in eigen en an-
derer oog edelmoedige, onbaatzuchtige,
idealistische menschen, wien het toch
niet is gelukt, zich zelf uit het middel
punt van de wereld weg te cijferen. De
overwinning van de egocentrische levens
houding kan alleen uitkomst zijn van een
lange en moeilijke karakterontwikkeling.
De egocentrische levenshouding is een
overblijfsel uit den prillen kindertijd,
waarin men alles aan zijn eigen persoon
tje ondergeschikt maakt en nog niet ver
der kan zien dan zijn neus lang is. In een
tooneelstuk hoorde ik eens een ouden,
wijzen dokter tegen een jong meisje zeg
gen: „Volwassen worden is: je persoon
lijke gevoelens op zij zetten".
Er. dat is het, wat de egocentrische
mensch zoo moeilijk kan leeren. Hij is in
de kinderachtige periode blijven steken
en njoit volwassen geworden.
Egocentrisch optreden^miVeris mourns
van,Onbeschaafdheid. Fnraecox. ccrafrie
menïtfc:i tSfi» xmcot zien roe en gaa.
zelfs [bij de hoogste dingen van zich zelf
uit. J|)ë godsdienst der primitieven is geen
dienen van de godheid, maar de godheid
in dienst stellen van de persoonlijke be
langen h.irer aanbidders. Niet de godheid
staat daaiv'i in het middelpunt van het
heelal, maai de geloovige, die bidt om
regen of zon 01 gezondheid of een goede
vangst bij jacht of vischvangst.
Aldus de godsdienst van den onbe-
schaafden mensch. De beschaafde
mensch tracht, indien hij geloovig is,
zich zelf weg te cijferen en zijn vreugde
te vinden in het dienen van den godde-
ïijken geest, dien hij in het midden van
het heelal plaatst en waarvan hij zich
een nederigen dienaar gevoelt. Het gebed
van den beschaafden geloovige luidt: niet
mijn wil, maar Uw wil geschiede.
Wie aldus de godheid of een ideaal of
de menschengemeenschap of iets anders
buiten zich zelf in het middelpunt zijner
aandacht stelt, leeft met zijn omgeving-
in nauwen samenhang mee en voelt zich
als een droppel in den eeuwigen stroom
van het leven mee opgenomen. Hij wordt
door dezen stroom gedragen, die hem
steunt en opheft boven zijn kleinzielige
en kleinzeerige beslommeringen. Maar de
egocentrische sluit zich buiten het leven
en zal in zijn eigen onbeteekenend mid
delpunt verschrompelen als een plant
zonder wortels, als een afgebonden li
chaamsdeel. Want elke levensfout wreekt
zich, noodwendig!
H. G. CANNEGIETER.
Santpoort
Wüsteia ji
Tandarts -
it Tlv,eris niet
(Deze advertentie later gepla?^uran*)
eerder verschijnen dC
I r
fotheen nog eer
de gewone dessaman vfppeaan, die in
biedig neer voor den Ede Vegen reed
een huurkarretje langs
dit is thans uit. ieevorpen hou-
Ten gevolge van die o t bestuur vroe-
ding van het volk, was id zich als jong
ger patriarchaal en spr. al een vader-
controleur op Zuid-Cel fblkii,g gevoeld
lijk raadgever der was ontstaan!
HERINNERINGEN UIT INDIE IN VER
BAND MET HEDEN EN TOEKOMST.
Causerie van den oud-gouverneur
der Molukken, J. Tideman.
Voor de afdeeling Haarlem van de
Koninklijke Vereeniging „Oost en West"
sprak oud-gouverneur der Molukken
J. Tideman voor een aandachtig gehoor
over herinneringen uit zijn 30-jarigen
dienst bij het binnenlandsch bestuur in
Indië, daarbij de aandacht vestigend op
de ingrijpende veranderingen, die zich in
dien tijd hebben voltrokken en vooral de
jongeren onder de aanwezigen wijzend
op de leering, die daaruit te trekken is.
Herinneringen immers hebben vooral
waarde, wanneer daarin prikkels tot
medearbeid aan de toekomst worden ge
vonden.
Reeds uiterlijk was alles in 1898, toen
spr. zijn eerste reis naar Indië maakte,
geheel verschillend van heden. Een ge
moedelijke zeereis op een eenvoudig maar
goed ingerichte mailboot uit die dagen
bracht ons naar Indië, waar de sfeer
eveneens gemoedelijk was. Weltevreden
met marmeren paleizen en heerlijke plei
nen was de parel van het Oosten en
maakte op den bezoeker den indruk van
een idyllische villastad. En thans bren
gen ons echte zeekasteelen naar een be
drijvige hoofdstad met het drukke en
tierende verkeer, de vele groote gebou
wen en het levendig aspect der tegen
woordige millioenensteden. Ook de hou
ding der bevolking is gewijzigd. Hurkte
waardoor een verhouLoogelijk maakte,
die een bestuursvoering iuis e was. Met
zooals hij meende, dat\> sj hoe dat
enkele staaltjes teekeij
contact was. lp Ii.dië echter
Niet m alle deelen regeering gezag,
had de Nederlandschejajn verblijf ter
In het eerste jaar vari moe ft de be-
Oostkust van Sumatrgen r iet vergun-
stuursambtenaar zich alar c e onafhan-
ning van den resident lieve De hoof-
kelijke Batak-landen bbg j 11 onafhan
den waren hier zelfstal? met den resi-
kelijk en weigerden zWien te houden,
dent verdere bespreken™iddellijk be-
wanneer deze hen niet/ Bataksch ge
loofde alle streken, wf- maken. Ook de
sproken werd, weer vrij turen op Zuid-
houding van de zelfbtt weinig bevor-
Celebes was in dien ftuur. Het is het
derlij k voor een goed h erneur-generaal
groote werk van gov einde gemaakt
Van Heutsz, daaraan er zijde wordt dit
te hebben. Van bepaaléfurd, doch Van
'!'/i ij uloz/iir// aïïfj L'/.nH i ,'ü.lTVïïts V/aaVT.:: uig
bestuurswerk alleen kan worden verricht,
wanneer het gezag behoorlijk gevestigd
is en erkend wordt. Zoo wijzigde het be
stuur zich na den bewindstij d van dezen
gouverneur-generaal.
In maatschappelijk opzicht hebben
eveneens veranderingen plaats gegrepen.
Waren vroeger de Europeanen uitsluitend
bestemd voor de leidende betrekkingen
en vormde de bevolking de onderste
maatschappelijke laag, terwijl de Indo-
Europeanen en enkele on twikkelde inlan
ders de tusschenlaag uitmaakten, waar
uit klerken en commiezen en dergelijke
ambtenaren werden gekozen, hierin
kwam wijziging, voornamelijk ten ge
volge van de inlandsche beweging, die
een gelukkig verschijnsel is, daar nu de
eigen krachten der bevolking tot ontwik
keling komen. Dit kan niet anders zijn
dan een voordeel en ten slotte door een
goed bestuur bedoeld. Dat er opstandige
stroomingen zijn geweest, beschouwde
spr. als een groeistuip der jeugdige be
weging; hieraan werd vooral na het op
standje in 1926 door het krachtig ingrij
pen der regeering een einde gemaakt.
Vele opstandigen gingen naar Boven-
Digoel, maar niet allen behoorden tot de
principieel vijandige elementen. Dit bleek
spr., toen hij als gouverneur in Boven-
Digoel Kwam en met vele geïnterneerden
gesprekken voerde en ook op andere wij
ze ondervond, dat onder de geïnterneer
den veel menschen waren, die berouw
hadden over de vroeger door hen aange
nomen houding. De inlandsche beweging
over het algemeen echter is goed en de
bestuursambtenaar zal het mooie daarin
moeten leeren waardeeren, wil hij het
contact met het volk behouden. En dat
is noodig, want de band met Indië is een
band, die zoowel Nederland als Indië ten
goede komt. De bevolking en haar leiders
van heden gevoelen dat. Samenwerking
tusschen Westersche en Oostersche lei
ding kan niet anders dan heil brengen
aan beide partijen.
Dit is ook de reden, waarom overal on
derwijs werd verspreid. Men heeft wel ge
zegd, dat daardoor de opstandigheid ver
meerderd werd, maar wie even nadenkt,
moet toegeven, dat men een bevolking
van een land, dat men bestuurt, niet dom
kan houden. Hierbij werd natuurlijk wel
eens een fout gemaakt en werd wel eens
meer onderwijs op een bepaald gebied
gegeven dan de bevolking verdragen kon.
Over het algemeen echter moet men in
stemmen met het gevoerde beleid.
Op economisch gebied heeft Indië na
tuurlijk ook onder de crisis geleden. De
bevolking heeft zoo goed als de gmds
werkende Europeaan verhezen geleden.
Zij heeft zich echter aangepast en de
Europeanen moesten dat ook doen. Van
daar dat ten gevolge van de tijdsom
standigheden de maatschappelijke struc
tuur zich wijzigde, ïvant thans nemen
door onderwijs en opvoeding ontwikkelde
inlanders plaats in de hoogste colleges en
de leidende lichamen en ziet men Euro
peanen, die op zeer eenvoudige wijze aan
hun levensonderhoud moeten werken. In
vele groote bedrijven heeft de zgn. „in-
dianiseering" plaats, evenals bij het gou
vernement, waar inheemsche krachten
de plaats der Europeanen gaan innemen,
hetgeen goedkooper is en geen reden tot
ongerustheid over de vervulling van de
•staak behoeft te zijn.
Hierdoor kwam de tusschenlaag der
Inde-Europeanen in het gedrang en
trachtten deze menschen een uitweg te
zoeken door de zgn. „leege landen" als
arbeidsveld voor kolonisatie te kiezen. De
kolonisatie van Indo-Europeanen, die het
eenvoudige Indische leven gewend zijn,
begint langzamerhand door goede orga
nisatie iets meer hoopgevend te worden.
Spr. wil in verband met dit vraagstuk
een ernstige waarschuwing richten tot
hen, die tegenwoordig het koloniseeren
van Europeanen in de tropen aanprijzen
als een oplossing van het werkloozen-
vraagstuk. De propaganda daarvoor
noemde spr. onverantwoordelijk en roe
keloos.
Ten slotte wees de heer Tideman op
het belangwekkende feit, dat het wereld
gebeuren zich schijnt te verplaatsen niet
als oudtijds van Oost naar West, maar
van West naar Oost. De opkomst van
Japan en het indringen van Japan op
economisch terrein en misschien wel met
andere bedoelingen in den Indischen ar
chipel hebben Wijziging gebracht in den
wereldhandel en het wereldverkeer en
daarom is. het de moeite waard zich van
dien toestand rekenschap te geven.
Spr. vertoonde een kaart van den Pa
cific, waarop hij de ligging aanwees van
ons Indië als grensland van den Pacific
en de Japansche gebieden. Japanners
hebben zic'h reeds in Nieuw-Guinee ge
vestigd, doch het zal de plicht van Ne
derland zij/n, dat meest oostelijke gebied
tot ontwikkeling te brengen. Hiervoor
zijn de voorbereidingen in vollen gang.
Indien nierbij, zooals in het algemeen
voor,
m 11™ o.ig-cjii.ccii Ook al faalt de weervoorspeller,
jpr, de tijak, die wij Nederlanders in de 't Gaat wel goed in de natuur!
UITZENDING VAN DINERS
Gevestigd sedert 1920
lordensstraat 74 - Telef. 13 132
HAARLEM
DE STRENGE WINTER!
Waar blijft nu de strenge winter
Die ons aangekondigd is'
Onze brave weerprofeten
Hadden 't Weer eens leelijk mis'
Deze zeer bevoegde lieden
Hebben tijdig ons voorspeld-
Dezen winter worden w' allen
Door de koude zeer gekweld
De bewijzen voor die stelling
Zagen zij in de natuur:
Als de vogels vroeg gaan trekken,
Wordt de winter koud en guur
"t Kan natuurlijk nog wel komen
Omslaan kan het gauw genoeg!
Maar het blijkt: het wordt geen
Ook al trekken vogels vroeg!
En wie houdt van schaatsenrijden
Zal per rolschaats moeten gaan,
Of 'n abonnement je nemen
Op een kunstijsschaatsenbaan!
Maar 't heeft ook zijn goede zijde:
t Spaart den armen geld voor vuur.
krachten, die naar Indië gaan, begrijpen,
dat zij bij hun plicht om hun arbeid naar
behooren te vervullen een anderen groo-
ten plicht hebben om het werk van Ne
derland in de tropen te bevorderen door
te zoeken naar de juiste samenwerking
met de bevolking ginds, dan zullen zij
met de toewijding en de liefde voor hun
taak, die dat eischt, een schoon werk
kunnen verrichten. En dat willen wij toch
allen zoo gaarne in het belang van
Groot-Nederland, dat ons lief is.
Overzicht en nabetrachting.
De raad was Donderdag 15 Januari
weldra voltallig.
De burgemeester zat voor, wethouder
Prinsenberg rechts naast hem op de oude
plaats van dr. Borriwater, wethouder Ho-
genbirk aan de andere zijde tusschen ge
meentesecretaris en mr. J. Bierens de
Haan sr. De heer Van Abs was weer in
den hoek bij het raam gezeten in de lijn
van B. en W. om het verhandelde te ste
nografeeren.
Op de tribune, vooraan, de als gewoon
lijk goed vertegenwoordigde pers, verder
twee belanghebbenden, die verdwenen,
toen hun zaken waren afgedaan. Dat wa
ren afwijzing van een verzoek van den
heer Dijkstra en het besluit van den raad
overeenkomstig het advies van B. en W„
om den minister van binnenlandsche za
ken te schrijven, dat men voorloopig niet
in kon gaan op zijn wensch, de salarissen
van het politiepersoneel te verlagen.
Besloten werd tot aanstelling van een
ambtenaar ter secretarie boven de tegen
woordige sterkte.
De verkoop van een stukje grond aan
den Vijverweg naast de Montessorischool
werd aangehouden.
Een uitvoerige gedachtehwisseling ont
spon zich over een onderwerp, dat o.a.
ons raadslid, Tweede Kamerlid ir. Cra
mer wel van zeer klein formaat zal toe
geschenen hebben, nl. of de Boschlaan
(dat heette vroeger bij ons het School-
laantje of het Boschlaantje, u weet wel,
schuin over het postkantoor) een win
kelstraat mocht worden. De heer J. Tanis
wenscht er een bakkerij te stichten.
Daartegen had niemand bezwaar. Maar
zijn bouwplan sprak ook van een brood
magazijn. Nu wilden B. en W. de Bosch
laan meteen schrappen uit de lijst van
voor winkels verboden straten. Den heer
Van Riessen dacht het 't eenvoudigste
den heer Tanis vergunning te geven voor
zijn inrichting en de zaak overigens te
laten rusten. Terecht merkte de heer Ro-
lingh op, dat dit niet ging en de door
B. en W. gevolgde weg formeel de juiste
was.
De heer Adr. Cassee opende het vuur
tegen het voorstel van B. en W. met een
beroep op de belangen van den midden
stand te Bloemendaal en het voornemen
■va-vrrevo
c'er regeering om de uitbreiding van het
aantal winkelzaken over heel het land
te belemmeren. Hij kon niet ontkennen,
dat er reeds een fruithal werd gevestigd
ook is er de vroegere wagenmakerswerk
plaats van den heer Wezeman en de ach
terzijde der drukkerij Timmer Red.),
en dat het laantje geen. zuivere woon
straat is, maar hij voelde niets voor het
denkbeeld van den voorzitter, er een
straatje speciaal voor kleine winkeltjes
van te maken. De heer Quarles, die den
voorzitter bijviel, sprak van een winkel-
buurt voor niet-koopkrachtige ingezete
nen. De heer Hogenbirk viel den heer
Cassee bij. Nadat de heer Schulz blijk
had gegeven den plaatselijken toestand
niet te kennen wat de soorten winkels
betreft, waaraan wij rijk zijn, werd het
voorstel aangehouden. De heer Prinsen-
berg had nog gelegenheid te voorspellen,
dat men straks weer voor soortgelijke
moeilijkheden komt te staan als de lan
derijen tusschen Julianalaan en Klever
laan met woningen bezet zullen zijn;
men zal de menschen daar bezwaarlijk
kunnen dwingen hun boodschappen in
de Bloemendaalsche dorpsstraat te gaan
doen.
Ons leek het denkbeeld van den voor
zitter, gesteund door den heer Quarles,
voor de hand liggend te zijn. De huis
vrouwen en kinderen winkelen het rus
tigst in een straat of straatje zonder
doorgaand verkeer. Van het Boschlaantje
is een klein Kal verstraatje van Bloemen
daal te maken, maar dan met kleine win
kels èn werkplaatsen. Wij zien er een
mandenmakerij verrijzen, een zaakje in
fijne handschoenen, een klein gramo-
foonpaleisje, een snoepwinkeltje, een tij
dingzaaltje, een vogel- en zaadwinkeltje
e.a. hier ontbrekende zaakjes. Het is
overigens o.i. gevaarlijk voor den Bloe-
mendaalschen middenstand, te roepen
om bescherming en ordening door de
overheid tot tegengaan van kleine za
ken, omdat o.i. althans het gevaar voor
den winkelstand juist dreigt van den
kant der groote alles dooddrukkende con
cerns, warenhuizen e.d. In Haarlem zijn
tientallen bekende kleinere zaken te
gronde gegaan door de verlokkingen, die
bijv. Vroom en Dreesman onder bescher
ming der overheid het publiek bieden;
verlokkingen, die, als men zich door een
deskundige laat inwijden, vaak weinig
met het werkelijk belang van het publiek
te maken hebben. Elders is reeds meer
malen aangetoond, dat dergelijke con
cerns, bestaande uit afzonderlijke n.v.'s,
die echter gezamenlijk inkoopen met drie
maanden crediet, feitelijk bloeien ten
koste van de met dertig dagen crediet
werkende specialisten. En als een van
hen het straks in het hoofd krijgt bijv.
Voorduin aan te koopen om er een wa
renhuis te stichten, waar men boeken,
fietsen, eetwaren, gemaakte kleeren,
visch en radiotoestellen, kachels, behang
sel en linoleums, dekens, garen en band,
misschien ook kippen en eenden, dood of
levend, kan koopen, waar men taartjes