3
Rubens Cantate.
10 Jaar Landelijke
Ruitersport.
HAARLEMSCHE
Coöperatieve Diner-vereen.
Nederlandsche Natuur
historische Vereeniging
i
Voor de lezing over „Wetenschap en praktijk
in de Java Suikerindustrie", welke Prof. Dr. V. J.'
Koningsberger dezer dagen hield, bestond veel
belangstelling.
De voorzitter, de heer G. A. van Sehaik, sprak
een woord van welkom, in het bijzonder tot jhr.
Boreel van Hogelanden, en herdacht vervolgens
met enkele woorden het overleden eerelid der af-
deeling, den heer H. Heukels.
Prof. Koningsberger toonde enkele grafieken,
waaruit bleek de uitbreiding der rietsuikercultuur
sinds 183Q, toen Kol. v. d. Bosch het cultuurstelsel
invoerde, waarbij elke inlander 1/5 van zijn land
met suikerriet moest beplanten. Na pl.m. 13 jaar
kwam de vrije Europeesche cultuur. In 1932 was
de cultuur uitgebreid over pl.m. 200.000 H.A.
Sindsdien is echter de cultuur sterk ingekrompen,
daar de onlogische systemen van protectie, tol
muren die den afzet van de rietsuiker belemme
ren, hiertoe dwongen. Men gevoelt op Java als
een grief dat hier te lande 17 milloen subsidie
wordt gegeven voor de bietsuikercultuur. Beter
zou het zijn, de cultuur van de suikerbiet tegen te
gaan en de Javarietsuiker te importeeren, waarbij,
ook de stoomvaartmaatschappijen voordeel zou
den hebben.
Elke fabriek op Java moet ieder jaar andere
grond in huur nemen en mag slechts eenmaal in
de drie jaar bij denzelfden eigenaar terugkomen;
in die tusschenliggende jaren worden op deze
gronden inlandsche gewassen verbouwd.
De inlanders zijn tevens in de fabriek werkzaam.
Indië heeft een groote rijkdom aan goedkoope
werkkrachten, het bezit behoorlijke gronden en
een uitstekende irrigatie.
Foto's gaven een zeer duidelijk beeld van het
planten der stekken, het uitstoelen hiervan, het
z.g. aanaarden e.a.
Een groote moeilijkheid heeft de Sereh-ziekte
opgeleverd, die in 1883 zich zeer sterk uitbreidde.
Toen begon men behoefte te gevoelen aan mannen
der wetenschap en deze ziekte werd aanleiding tot
het wetenschappelijk onderzoek en gaf den stoot
tot de oprichting van het proefstation te Passoe-
roean. Spr. vestigde speciaal de aandacht op het
werk van Soldwebel, die op de gedachte kwam de
rietstekken eens te plaatsen in grond, waar nooit
suikerriet gestaan had, die dus niet besmet kon
zijn, n.l. in de bergen. En werkelijk had dit succes.
Toen begon het zoeken om een voor de Seren-
ziekte immuun suikerriet te kweeken. Zeer belang
rijk was de ontdekking dat suikerriet wel vertiel
zaad gaf, zoodat het mogelijk was te kruisen. Alle
mogelijke soorten riet werden hiertoe ingevoerd,
doch kwamen dan eerst in quarantaine. En zoo
gelukte het na vele kruisingen een aantal soorten
te winnen die immuun waren en tevens een hooge
suikerproductie gaven.
De werkzaamheden van het proefstation breid
den zich steeds uit: hiertoe behoorden ook een
proefvelddienst, bemestingsproeven, grondkartee-
ring, onderzoek der grondsoorten, bestudeering
van insectenplagen, rietveredeling e.a.
De heer G. A. van Sehaik dankte Prof. Konings
berger hartelijk voor zijn enthousiaste en duidelijke
voordracht.
Op veTzoek van het Bestuur van den Nieuwen
Haarlemschen Kunstkring, gaf Dr. Jolian Wage
naar, Directeur van het Kon. Conservatoir te
's-Gravenhage, zijn oordeel over de opvoering en
artistieke waarde van de Rubens Cantate, welke
wij hieronder laten volgen:
Met groote voldoening heb ik vernomen,
dat de Nieuwe Haarlemsche Kunstkring het
plan heeft opgevat om Peter Benoit Rubens-
Cantate dezen zomer in de open lucht en in
passende omgeving uit te voeren, onder
leiding van Jos. de Klerk.
Toen ik in 1934, bij gelegenheid van de
Benoit-feesten te Antwerpen, o.a. eene gloed
volle uitvoering van deze Cantate mocht bij
wonen (ik had het werk in vele jaren niet
meer gehoord), werd ik opnieuw getroffen
door de grootsche allure van dit kunstwerk.
Alleen reeds het schoone Beiaardslied, dat
als éénheids-idee door het geheele werk loopt
en dat ook het triomphantelijk slot daarvan
vormt, getuigt al van de genialiteit van den
grooten Vlaamschen Meester.
Gaarne herhaal ik dan ook hier eenige
woorden van waardeering, die ik toen in de
feestelijke Academische Zitting te Antwerpen
heb uitgesproken:
„Benoit's muziek wortelt vast in den
„Vlaamschen geboortegrond.
„Al de schoone eigenschappen dezer
„muziek op te sommen, zou mij thans te
„vèr voeren. Ik moge dus volstaan met te
„wijzen op de bovenal gezonde popularitiet,
„door Benoit in grooten stijl geuit; voorts
„op den glansrijken luister zijner instrumen-
„tatie, die, in haar gloedvolle kleuren, doet
denken aan de pracht der groote Vlaamsclie
„schilders. Treffend is ook zijn machtige
„conceptie, die getuigt van een geest
vervoerende scheppingsdrang.
„De samenvatting en het begrip van dit
„alles leidden er toe, dat de Nederlandsche
„kunstenaars van Benoit's tijd intens ge
ïmponeerd werden door de sterke kunst
„van den stamverwanten Vlaamschen Mees-
„ter. Door zijn triompliantelijke macht
„werden zij gesterkt in hunne eigene be-
„grippen omtrent een nationaal-Nederland-
„sche muziek".
En verder:
„Zijne (Benoit's) belangstelling voor de
„toonkunst in Nederland was groot en
„blijvend. Uit zijn brieven en geschriften
„blijkt herhaaldelijk, dat hjj een sterk
HET LAATSTE AVONDMAAL
(Naar een reproductie van Ed. Gebhardt).
Van deze plaat stellen wij voor onze tefalende abonné's afdrukken op kunstdrukpapier gratis beschikbaar, waarvoor
van den bon op blz. 2 kan worden gebruik gemaakt.
„verband met de noodelijke Kunstbroeders
„zocht en dit noodig achtte, om de gemeen-
„schappelijke rechten te handhaven en te
„doen eerbiedigen. De vervulling van dit
„ideaal noemde hij „ceijj heerlijk vooruit
zicht!"
Aansluitend aan het voorgaande, juich
ik het dus hartelijk toe, dat men één van
's Meesters beste en populairste werken op
nieuw in Nederland zal gaan uitvoeren.
En dit niet alleen, omdat de Rubens-
Cantate voorzeker waard is ook door het
tegenwoordig geslacht gekend te worden,
maar tevens, omdat hiermede een daad van
piëteit en dankbaarheid verricht zal worden
tegenover den Kunstenaar, wiens streven er
geheel op gericht was, om het Vlaamsche en
Nederlandsche element in de muziek te ver
heffen, te doen groeien en bloeien.
w.g. JOH. WAGENAAR.
House-party der Oxford-groep
op zee.
Van de Nederlandsche Oxford-groep gingen
gisteren velen scheep op de „Prinses Juliana" van
de Mij. „Zeeland" naar Kopenhagen, tot bij
woning van de demonstratie te Ollerup in Dene
marken op Paasch-Zondag. Dit is de eerste
seheeps-house-party. Gedurende de dagen in
Denemarken wordt aan boord geslapen. De
„Prinses Juliana" wordt Dinsdag 14 April a.s.
in IJmuiden terug verwacht.
Een verbetering.
De nieuwe woning van de familie Böttger,
hoek Verlengde Koepellaan, hoek Zomerzorger-
laan aan het Bloemendaalsche Bosch, een dubbel
woonhuis onder één dak, maakt daar een goed
figuur. Ze past uitnemend in het landschap, dat
in onze gemeente zoo vaak bedorven wordt.
Architect is de heer H. W. van Kempen van hier.
De bouw is van onzen plaatsgenoot den heer J
Feitsma.
Een verminking van het Bosch.
Hoe de Mij. „De Sierkan" er toe is kunnen
overgaan en ons gemeentebestuur heeft kunnen
goedkeuren, dat ons Bloemendaalsche Bosch zoo
verminkt werd, als geschied is door den bouw
naast het idyllisch Pannekoekenlmisje van de
consumptietent, die schreeuwt tegen de om
geving, is ons een raadsel.
Wijze lieden, die beweren, dat ons gemeente
bestuur zelf vorm, plaats en uitvoering van de
kiosk bepaalde, hebben een al te slechte dunk
van ons Raadhuis en van de Groene Tent.
Het is, los van den braven borst, die er ver
snaperingen verkoopt, heel, heel erg.
De Schilderbent „De Vijfhoek".
Ter plaatse, waar wijlen Ko Donker voor het
eerst zijn schimmenspel opvoerde in de poort
aan de Groote Houtstraat 9b, houdt „De Vijf
hoek" van 512 April a.s. een tentoonstelling
van werken der leden. Wij wekken onze lezers
op ze te bezoeken.
Een adres aan de N.Z.H.
Tramweg Mij.
Tal van ingezetenen hebben de Tramweg Mij.,
die aan onze streek zooveel onmisbare diensten
bewijst, verzocht over te gaan tot verplaatsing
van het eindpunt van den bus-dienst meer naar
het Noorden. De tegenwoordige eindhalte is
haast onvindbaar. De buurt kan haar gasten,
vooral in den avond, niet duidelijk maken waar
zich de halte bevindt. Deze is allerminst in een
bewoond centrum gelegen, aan drie zijden be
vindt zich niets, aan één zijde een school en het
opvoedingsgesticht „Eben Haëzer".
Het af- en aanrijden der bussen is voor de
daar minstens 2 maal per dag spelende school
kinderen vol levensgevaar. Het is geen plek om
b.v. vanaf de drukke sportvelden bij onweer of
anderen tegenslag spoedig te bereiken. Lage-
en Middenduindaelscheweg, Zomerzorgerlaan, de
Duinwijckweg en ook de sportvelden hebben nu
eigenlik geen verbinding. Een verplaatsing meer
in clé'nabijheid van een en ander, b.v. bij hotel
„Zomerzorg" en dan met een toiletgelegenheid
in het hakhout, zou zeer aan te bevelen zijn.
Haarlemsche Bachvereeniging.
Het ijverig en opmerkzaam bestuur der Bach
vereeniging heeft het aanvangsuur der komende
concerten gesteld op 8.15. Bravo!
Kennismaken met eigen land.
Van 1522 April zal in het gebouw der Open
bare Leeszaal (Keizersgracht 444446) lectuur
in boek en beeld tentoongesteld worden, die
betrekking heeft op „Mooi Nederland". Voor
degenen, die plannen maken, om een vacantie
in eigen land door te brengen, zal hier gelegen
heid zijn, om te zien, welke boeken den vacantie-
ganger kunnen inwijden in alles, wat ons land
aan moois en belangrijks te genieten en te bewon
deren geeft. Er is niet uitsluitend lectuur over
strand en duinen, over bosschen, over folklore
en over oude gebouwen, maar tevens mooi illustra
tiemateriaal. maquettes enz., die het geheel nog
aantrekkelijker maken.
Een nauwe samenwerking is tot stand gekomen
met de Alg. Ned. Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer, die voor foto's enz. van een groot
aantal ideaalvacantie-oorden heeft gezorgd. Er
is keuze voor dichtbij en verder weg: van Haarlems
omstreken en Het Gooi tot Zeeland en de Limburg-
sche heuvelen. De toegang is vrij. (Tel.)
Uit Elswout-nieuws.
De Tam! Tam! seint:
Belangrijk
1. Venezuela heeft bij het Internationaal Bureau
aangevraagd ingeschreven te worden. Wordt dit
goedgekeurd, dan zal dit het 49e aangesloten
land zijn.
2. Het is thans officieel zeker dat de Wereld
Jamboree te Bloemendaal zal worden gehouden.
Hoera!!
3. De Regeering heeft goedkeuring verleend
voor de uitgifte van een speciale Jamboree-zegel,
hetgeen zoowel in buiten- als binnenland het be
zoek aan de Jamboree zal stimuleeren.
4. Koninklijke goedkeuring is aangevraagd op
de acte van oprichting van de stichting „Wereld-
Jamboree 1937".
5. 150 Amsterdamsche Vierkantjongens hebben
zich als een bijzondere Groep bij de N.P.V. aange
sloten. 4 April op het Marietteplein officieele over-
gang.
6. 23 April (St. Jorisdag) dragen we allen zooveel
mogelijk ons uniform. Is dit onmogelijk, dan dragen
we een bloem in het knoopsgat
7. Het eenigste middel voor een goed Zomer
kamp is: Sparen! Sparen!!
Nico v. Barneveld, verkenner. 20 April, Kees
IJspeert. A.P.L.
St. Jorisdag 6.30 uur v.m. aantreden Hoofd
kwartier. Welpen, Verkenners.
23 April. Voortrekkers. Installatie Verkenners
en overgang Welpen.
Half zeven aantreden in het Troephuis.
Gevonden voorwerpen: In het troephuis liggen
sinds eenigen tijd een paar handschoenen.
Troepvlag: Aan de ouders die hun bijdrage ge
schonken hebben osn onze prachtige vlag ook van
deze plaats nogmaals onzen hartelijken dank.
Een pracht cadeau!
1926-1936.
In dit jubileumjaar der Nederlandsche landelijke
ruitersport is het niet overbodig nog eens met
nadruk te wijzen op het doel en streven der lande
lijke rijvereenigingen.
Duidelijk komt dit naar voren in art. 2 der
Statuten van de „Nederlandsche Federatie van
Landelijke Rijvereenigingen", waarin we lezen,
dat het doel is „De liefde voor en de kennis van het
paard te bevorderen en daardoor het gebruik van het
paard in het bedrijf aan te moedigen
Het paardrijden, de ruitersportbeoefening dus,
is slechts middel om genoemd doel te bereiken.
Een aangenaam, sportief, nuttig en dus een goed
middel.
En dat het paardrijden niet doel-zelf is, doch
dat men het eigenlijk doel veel hooger heeft ge
steld, is juist gezien, vooral in deze tijden van
depressie ten plattelande. Alleen organisaties die
werkzaam zijn in het belang van een goede econo
mische bedrijfsleiding hebben dan reden van
bestaan: een zuivere sportorganisatie is in dezen
tijd veelal een luxe.
Zoolang het paard nog in de bedrijven gebruikt
wordt en dat is nog steeds het geval zelfs in
grooten getale -zoolang is de gebruiker er van
verplicht verstand van zijn paard te hebben. Dit
laat de laatste jaren nogal te wenschen over en
daarom wil de landelijke ruitersport in die behoefte
voorzien, waarmede zij dus het platteland een groo
ten dienst bewijst.
2e Jaarster: Jaap Hendriks, Dolf van Ulzen,
Bert Yspeerd, Kees van Nispen, Jan IJspeerd.
(Welpen.).
Ie Jaarster: Did. Bierens de Haan en Wim
Walles (Welpen).
2e Petster: Jaap Hendriks (Welp.).
Dienstpatr. Spechten.
Jarig zijn: 6 April, vaandrig D. Bijl. 12 April,
Bakenessergracht 27 - Tel. 14393
Diner THUISBEZORGD f 0.90,
met soep of toespijs f 0.15 meer
Geen extra bezorgloon
Gebruik van uitsluitend natuur
boter, le soort duinaardappelen
en verder de beste grondstoffen.
Prospectus op aanvrage
GEEN LIDMAATSCHAP
GEEN OMZETBELASTING
afd. Haarlem en Omstreken.
Lezing van Prof. Koningsberger,
