HENSEN
A. 6. G. M. GIORGIS Zn.
STOOP'S BAD - VERLAGING
De Democratische Staat en de
niet-Democratische partijen.
Dankwoorden van
het Vorstelijk Huis.
Ook in 'i Xleoerpatk nu
KLEVERPARKWEG
Telefoon 10644.
24
faAH,]iLans ^Co. Opening hedenmiddag om 3 uur
Vlak bij U dus een winkel waar U vól vertrouwen
Uw dranken kunt bestellen. - Koopt U 'ns één keer
bij ons en wij maken U tot onzen vasten klant.
Bovendien is het de eerste maal zeer attractief, leest
U maar eens wat hieronder staat
51» ai is y* tleseh pnma Advocaat
Het nummer van de bij U bezorgde kaart heeft
misschien waarde. Vergelijk 't eens met de 20 nrs.
die wij in onzen nieuwen winkel Kleverparkweg 24 (v.h.
Dameskapper Kruse) vermelden; is Uw nummer
daarbij dan ontvangt U GEHEEL GRATIS een flesch
wijn of limonadesiroop (keuze uit 8 soorten.)
BI) FEESTKLANKEN HOOIJ'S DRANKEN
KUIPBADEN
KWARTJES ZWEMMEN:
2 x PER WEEK ZWEMMEN
LOSSE ZWEMBADEN:
DE SPECIAALZAAK VAN
Jaeger Onderlcleeding
Vakkleedingmagazijn
Org. Bronzen Tochtstrip
Philips Gloeilampen
A. ZETSTRA
SCHOORSTEENVEGERS
RIDDERSTRAAT 18A ZWART
HAARLEM - TELEFOON 13310
Inaugurale rede van Prof. Mr. Dr. G. van den Berg,
Dank van H.M. de Koningin.
DEN HAAG, 30 Sept. Hare Majesteit de
Koningin, zeer getroffen door de buiten
gewoon groote belangstelling en het medeleven
ter gelegenheid van de verloving van H. K. H.
Prinses Juliana der Nederlanden met Prins
Bernhard van Lippe-Biesterfeld, wenscht
langs dezen weg aan alle colleges, corporaties,
instellingen, vereenigingen en particuliere
personen, Hoogstderzelver oprechten dank te
bduigen, aangezien het onnoemelijk groote
aantal gelukwenschen het Hare Majesteit niet
mogelijk maakt om een ieder afzonderlijk te
bedanken.
De particuliere Secretaris van
H. M. de Koningin,
VAN HEEMSTRA.
Dank van H.K.H.
Prinses Juliana.
Dinsdagmiddag richtte H.K.H. Prinses Juliana
zich als volgt per radio tot het publiek:
Ingezetenen in alle deelen des Rijks,
Gij allen, die op deze wijze met onze ver
loving hebt medegeleefd, als gij hebt gedaan.
Ik heb mij nooit nog zoo verrassend dicht
bij een ieder, die ik nu aanspreek, gevoeld, als
in dezen tijd van vreugde, die gij met ons ge
deeld hebt, en dat in 't bijzonder door op zulk
een menschelijke, broederlijke en zusterlijke
wijze mee te leven in ons geluk. Er zijn hier
door banden gelegd, die van onvergankelijke
hoedanigheid zijn.
Wij hebben verbijsterd van ontroering
gestaan en dat talrijke malen opnieuw
over de afmetingen, die de algemeene vreugde,
juist over ons persoonlijk geluk, heeft, aan,.,
genomen."' -•VfiMj*»"
Een schooner welkom hadt gij waarlijk
nooit mijn aanstaanden man kunnen bereiden.
Mag ik langs dezen weg tevens mijn dank
betuigen voor de ontelbare schriftelijke en
telegrafische gelukwenschen, die wij samen,
of ik alleen, ontvingen. Gaarne zouden zij ook
schriftelijk beantwoord zijn, indien het moge
lijk was geweest, doch dit geeft mij het voor
deel, u persoonlijk te kunnen toespreken en
mijn dank te uiten voor de bewoordingen,
waarin uwe wenschen waren vervat en waarin
wij de hartelijkheid, die ze had ingegeven,
zoozeer hebben gewaardeerd.
Wanneer ik thans een woord van dank tot
u moet richten, kan ik alleen zeggen: ik dank
u, dat gij ons zoo gelukkig hebt gemaakt. De
gloedrijke glans, waarmee gij onzen ver
lovingstijd hebt beschenen, zal onze her
inneringen steeds blijven overstralen.
AMSTERDAM, 28 Sept.Maandagmiddag heeft
Mr. Dr. G. van den Bergh het hoogleeraarsambt aan
de universiteit van Amsterdam aanvaard en daarbij
een rede uitgesproken over „De democratische
staat en de niet-democratisehe partijen".
Welke houding vraagt spr. moet onze
democratische staat aannemen tegenover de
niet-democratisclie partijen Het vraagstuk wordt
veelal niet juist gesteld en wel tengevolge van het
feit, dat de bedoelde partijen niet altijd voi^r
het gebruik van onwettige middelen terugschrikken
In verband hiermede pleegt men te spreken van
partijen, die verandering van de rechtsorde
voorstaan met „toepassing of bevordering van
onwettige middelen".
Het groote, principieele probleem wordt vol
gens spr. echter gevormd door de partijen, die uit
sluitend met wettige middelen aan de democratie
een einde willen maken. Vele demoeraten zijn
van oordeel, dat deze partijen, naast de overige
partijen, als gelijkgerechtigden moeten worden
erkend. Sommige beschouwen deze instelling zelfs
als een axioma.
De gedachtengang. die tot deze opvatting leidt,
is duidelijk. In een democratischen staat heeft
een ieder het recht, te pogen het volk voor z'n
denkbeelden te winnen en aldus z'n idealen te verwe-
eeniging als een verbodene moeten beschouwen,
In strijd met de goede zeden is elk doel, dat de
fundamenteele zedelijke en rechtsbeginselen van
ons volk aantast. Al is spr. met Struijcken van
oordeel, dat men de z.g.n. grondrechten niet als
eeuwig en onveranderlijk kan beschouwen, zoo
meent hij toch, dat, zoo lang bepaalde fundamen
teele zedelijke beginselen in een volk leven, een
poging tot wijziging dezer beginselen in strijd
met de goede zeden is.
Welnu, de dictatuurgedachte, althans in de
gedaante, waarin de niet-democratisehe partijen
haar huldigen, vormt de negatie van den eerbied
voor de persoonlijkheid van iederen mensch, en
bedreigt dan ook in mindere of meerdere mate
de onaantastbare beginselen van ons volksleven,
zooals de godsdienst-vrijheid, het beginsel der
vrijheid van overtuiging en het principe der gelijk
heid voor de wet. De conclusie kan dus geen andere
zijn dan deze: het doel der niet-democratische
partijen is in strijd met de goede zeden, in strijd
met de openbare orden. Daarom zijn ze volgens
het geldend recht verboden vereenigingen.
Is de democratie verplicht, uit hoofde van haar
beginselen van verdraagzaamheid dezen rechts
regel te verwerpen, en de niet-democratische
partijen als gelijkgerechtigden naast de andere
een winkel van:
(VOORHEEN DAMESKAPPER KRUSE)
Dank van Prins Bernhard.
Prins Bernhard sprak als volgt:
Ook mij is het een behoefte persoonlijk
uiting te geven aan de dankbaarheid, waarvan
ik vervuld ben, voor de overstelpende bewijzen
van deelneming van het Nederlandsche volk in
ons groote geluk.
Talloos zijn de gelukwenschen, die wij
mochten ontvangen van openbare lichamen,
corporatiën, vereenigingen en particulieren.
Het is welhaast ondoenlijk ieder afzonder
lijk te bedanken. Ik moge daarom mondeling
aan allen mijn diepgevoelde erkentelijkheid
uitspreken.
Het is misschien minder formeel, maar het
gesproken woord heeft toch altijd het voordeel
rechtstreeks van hart tot hart te gaan.
Mag ik mij dan van schriftelijke dankbe
tuiging ontslagen rekenen, dan zou ik nu
gaarne aan den arbeid gaan en mijne econo
mische studiën voortzetten over de belangen
van Nederland en speciaal zijn overzeesche
gewesten.
Ik zou daarbij een vriendelijk beroep willen
doen, met name op de ingezetenen van Am
sterdam, om bij dien arbeid geen notitie van
mij te nemen en mij als ieder ander, rustig en
ongestoord aan mijn dagelijksch werk te
laten gaan. Als gij mij hierin ter wille zijt, zal
ik een nieuwe reden tot dankbaarheid jegens
u hebben.
T1—
(Prijsf. 0.8G;
bedrag van minstens f Deze
reclame geldt alleen Vrijdag en Zaterdag.
Wij hebben ook winkels: KI. Houtstraat 57, Tel. 13676. Amsterdamstraat 64,
Tel. 12612. - Rijksstraatweg 8, Tel. 12036. - Rijksstraatweg 289, Tel. 12036
Voorzorgstraat 5, Tel. 10644. - Kleverparkweg 24, Tel, 10644.
Bestellingen op gedistilleerd worden direct thuisbezorgd.
zenlijken. Deze meening schijnt geheel in overeen
stemming met het wezen der democratie, voor wie
alle beginselen gelijkwaardig zijn. De vreedzame
strijd der geesten moet tusschen die beginselen
beslissen.
Bij nauwlettend onderzoek vertoont zich echter
spoedig een belangrijk verschil tusschen alle
andere met wettige middelen te verwezenlijken
staatkundige doeleinden en dit eene doel: de
dictatorieal staat. Een der sterkste zijden van
de democratie wordt gevormd door haar „zelf
correctie". Het volk neemt zijn beslissingen en
voelt de gevolgen aan eigen lijve.
Het verbetert eigen fouten. In beginsel is iedere
democratische beslissing herroepelijk. Er is maar
één uitzondering die niet voor democratische her
roeping vatbaar is, dat is de beslissing, welke de
democratie zelf opheft. Dit besluit is het eenige,
dat niet vatbaar is voor de zelfcorrectie der
democratie. Alleen hierom reeds verschilt het
principieel van ieder ander.
Volgens de wet van 22 April 1855 tot regeling
en beperking der uitoefening van het recht van
vereeniging en vergadering, mag een vereeniging
stellig op een wetswijziging aansturen, waardoor
een bij de wet verboden handeling oirbaar worden
zal. Als algemeene regel moet deze stelling zeker
worden aanvaard.
Echter mag niet iedere wetswijziging met
wettige middelen worden nagestreefd, wanneer
n.l. het nagestreefde doel in strijd zou komen met
de goede zeden en daardoor met art. 3 sub 2 der
genoemde wet van 1855, zal de rechter de ver-
Volwassenen 40 cent, 10 baden f 3.50
Kinderen 30 cent
Woensdag 67.30 uur 's avonds en
verder volgens dienstregeling.
Persoonlijk abonnement (uitsl. werk
dagen): 10 baden f 2.75
Werkdagen 710 's morgens 25 ct_
Maandag v.a. 10 v.m. volw. 30 ct.
LET OP HET JUISTE ADRES
PAARLAARSTEEG 1 - TEL. 12842
partijen te erkennen?
„Pour discuter il faut etre d'accord" en zelfs
over ten minste twee dingen: primo moet men het
er over eens zijn, dat men een gedachtenwisseling
wenscht, en secundo moet men althans over een
grondstelling als grondslag van gedachtenwisseling
niet van meening verschillen. Zoo is het ook in
de Nederlandsche democratischen staat. In dezen
staat, waar de principes van geestelijke vrijheid
en van gelijkheid voor de wet onaantastbaar zijn,
moeten alle maatschappelijke en staatkundige
denkbeelden aan deze beginselen worden getoetst.
Met deze beginselen als toetssteen en als grondslag
wordt de vreedzame strijd der geesten er gevoerd.
Aanvaarding van dien toetssteen en van dien
grondslag is voorwaarde om tot dezen vreedzamen
strijd te worden toegelaten. Partijen, die. deze
pijlers van onzen staat aantasten, zijn zijn vijanden
De staat moet hem met al zijn machtsmiddelen
bestrijden. De eerbied voor de persoonlijkheid van
iederen mensch, kan slechts bij wederkeerigheid
gelden. Het beginsel der verdraagzaamheid brengt
den strijd tegen de onverdraagzaamheid met zich
mede. Een beslissingsrecht impliceert niet de be
voegdheid om een besluit tot opheffing van dit
beslissingsrecht te nemen, kortom: de democratie
mag de machtsmiddelen der dictatuur aanwenden
Aanvang Seizoen 1936-'37,15 October
Spreekuur dagelijks van
11-12, 2-5 en 7-9 uur.
Schagchelstraaf 29
Telefoon 10806
N.V. DANSACADEM1E
'.G. MARTIN Zonen
HAARLEM. AMSTERDAM. BUSSUM,HILVERSUM
voor een enkel doel, namelijk tot verdediging tegen
de dictatuur.
Zijn volgens geldend recht de dictatuur-partijen
verboden vereenigingen, spr. aanvaardt dit be
ginsel eveneens iure constituendo. Maar hij
zou de uitwerking, welke dit beginsel in de gel
dende wet heeft gevonden, niet gaarne onver
anderd handhaven.
Iure constituendo zal z.i. de politieke partij, die
er van wordt beticht een verboden vereeniging
te zijn, voor het forum privilegatium van den
hoogen raad berecht moeten worden. Er zal op
den grondslag van het tweede lid van artikel 9
van de grondwet, naast de al-dan-niet te wijzigen
wet van 1855, een afzonderlijke wet op de staat
kundige vereeniging moeten komen.
Nadat spr. dit nog nader had toegelicht, richtte
hij zich tot de curatoren der universiteit, de be
stuurders van Amsterdam, zijn ambtgenooten
en de studenten, waarbij hij eenige woorden wijdde
aan de nagedachtenis van zijn voorganger prof.
Huart en van zijm leermeester prof. Struycken.
—o
Bondswandellng K.N.G.V.
De groote jaarlijksche bondswandeling van het
Kon. Nederl. Gymnastiek-Verbond wordt Zondag
4 October a.s. gehouden. De deelname zal naar
verwachting zeer groot worden. Van de 25 Turn
kringen, waaruit het Verbond bestaat, nemen er
20 daadwerkelijk deel.
In 16 verschillende plaatsen van ons land wordt
op 4 October een marsch van 30 K.M. gehouden.
Het aantal deelnemers zal waarschijnlijk in de
duizenden loopen en het wordt geschat op 8 k 10
duizend personen.
De inschrijving staat voor ieder open, terwijl de
marschen worden gehouden onder de bepalingen
van het K.N.G.V. die een waarborg voor een vlot
en aangenaam verloop bieden.
De marsehen worden gehouden teAmsterdam,
Amersfoort, Alkmaar, Breda, Dordrecht, 's Graven-
hage, Groningen, Hoogezand, Leeuwarden, Middel
burg, Markelo, Rotterdam, Spanbroek, Santpoort,
Wageningen en Zaandam.
Als algemeen-hoofdleider fungeert de heer M.
Drielsma te Eist (Gld.) secretaris van de Bonds-
wandelcommissie.
Witte Kruis-kolonie te Salatlga.
Men schrijft ons:
Uitgaande van het Nederlandsch Comité tot
steun van de Witte Kruis-kolonie te Salatiga en de
Vereeniging „Allen Creaturen", die de bevordering
van de onderlinge rassenwaardeering voorstaat,
zal Woensdagavond 7 October te 8 uur in het ge
bouw van den Protestantenbond te Haarlem,
Jacobstraat, een bijeenkomst worden gehouden.
De baten zijn bestemd voor de Witte Kruis-
kolonie te Salatiga, die zich het lot van behoeftige
Javanen heeft aangetrokken en dezulken dikwijls
van de jeugd tot in den ouderdom verzorgt en
bijstaat. Subsidie voor dit mooie werk wordt heden
ten dage bijna niet verleend.
Er is voor dezen avond een zeer gevarieerd pro
gramma: Dr. W. ten Boom spreekt over Rassen-
eenheid, anderen zullen kort spreken over China,
de heer P. van Emmerik over de Witte Kruis-
kolonie, voorts worden lichtbeelden gegegeven
over Chineesche godsdiensten in China, toegelicht
door oud-zendeling Klaver. Eindelijk nog solozang
en trombone-solo's, en last not least, een „plaat
selijk zendingbeeld", uit te voeren door Mevr. van
Zeijl met in Haarlem verblijf houdende Chineezen.
Haarlemsche driehoekmeisjes en Chr. Padvin
ders verleenen medewerking. Kaarten 10 cent
o.m. bij den heer C. ten Boom, Barteljorisstraat 1
en 's avonds aan de zaal.
Neen, een echte
bruut is meneer Janssen
met twee „essen") niet.
Maar hij „staat" op z'n recht.
Verleden week moest meneer Janssen
op de fiets den drukken Rijksweg
kruisen. Hij kwam van rechts,
stak z'n hand voor zich uit, en reed
door. Natuurlijk vond-iewant hij
had immers recht van voorrang!
Zijn toestand is na weer redelijk wel..„
VERLAAGDE PRIJZEN
VERLAAGDE PRIJZEN.
Korte Kleverlaan 22-24, Bloemendaal
