IL C WALS
J. VERMEER
Luilak-Dag.
Ingezonden.
Wijnhandel „Roozendaal"
PINKSTER
Vrouwen Vredesgang.
Bloemendweg 48 - *Bloemendaal
Manufacturenhandel «4. Ylielen
Smullen
Asperge uit „Bergen op Zoom"
DE FIJNSTE - Tegen Marktprijs bij
Korte Kleverlaan 40 Telefoon 22393
Manufacturenhandel A. NiELEN
DAMESONDERGOEDEREN
DROGISTERIJ W. SCHEEPSTRA
Fa. HOUTGRAAF EN BOLSENBROEK
VERHUIZINGEN EN TRANSPORTEN
G. M. W. MARGADANT, Accountant
Linnaeuslaan 27 te Haarlem.
Nieuw Telefoonnummer 15649.
Een paar honderd jaar geleden was de Zaterdag
voor Pinksteren ook in ons land „Lüilakfeest".
Dien morgen, bi j het krieken van den dag, kwam
uit een dorp of stadsbuurt de heele jeugd bijeen.
O wee, wie zich liet laatst bij het gezelschap voegde.
Die was de „Luilak'!" Hij kreeg een kroon van
brandnetels op Jiet-lioofd -en wprd door de joelende
stoet dorp of buurt rondgeleid, onder hét geroep:
,,De leuielak, de leuielak!" Op sommige plaatsen
maakte men er vroeger zelfs een rijmpje van:
Luilak
Slaapzak
Hij is te laat opgestaan,
Hij mag wel weer naar bed toe gaan!
Over den oorsprong van den feestdag, of het
teruggaande tot het grijs verleden een Joodsch
of een Christelijk leest is, en of het „Luilakke" of
„Leilach" feest genoemd moet worden, is men het
niet eens. Waarschijnlijk is het van Germaanschen
oorsprong, want evenals bij de optochten der oude
Germanen de blauwe schuit of liet narrenschip,
bemand met drinkende gezellen, hiervan het
glanspunt vormde, is dit bij de optochten der kiiK-
deren het geval met de korrie, die ook meestal de
gedaante van een schuit heeft, terwijl er door de
kinderen ook braaf dropwater gedronken wordt.
Van het brandnetels plukken zelf werd nog wat
Vroeger ook al een soort feestje gemaakt. Vrijdags
heel vroeg ging het jonge volkje er reeds op uit,
om ss te verzamelen. Bij het terugkomen werden
de netels in de hand rondgedraaid onder liet zingen
van»
De leuyelak
De groote slaapzak!
Hij is opgestaan,
"ij mag weer naar bed toe gaan!
Aluijn, aluijn!
Een dief in den tuin.
Allarm, allarm!
Een dief in je arm.
Al schoon, al schoon,
De rozebooni.
De eglantier.
Dan werden 's Zaterdagsmorgens, alweder heel
vroeg en onder het zingen, luid zingen van heizelfdc
lied, de deuren van de brave burgers toegebonden,
met touwen, gevlochten uit schillen van wilge-
takken. Daarna werden zij opgepord door stompen
en steenworpen op de deur. De rustig slapcnden,
door het rumoer gewekt, verschenen dan aan liet
venster, en smeekten den eersten den besten voor
bijganger, die er een beetje goedgezind uitzag, de
deur los te maken en hen aldus te bevrijden. Had
men in de 'stad zijn lust botgevierd, dan ging liet
naar buiten, om allerlei onzin te plegen aan graan-
cn houtzaagmolens en dergelijke.
Het spreekt van zelf, dat zulk soort gebruiken
op den duur ontaardden in moedwil en baldadig
heid. Luilak werd in vele streken een volks- en
kwajongensfeest, waar de „Bollenbakkers en
slokjestappers" liet beste bij voeren. Hij, die dien
ochtend het laatst uit „De Witte Doelen" kwam,
de luilak, moest op warme bollen tracteeren. De
werkman, die het laatst in de werkplaats ver
scheen, tracteerde zijn collega's op een hartigen
dronk. Ook de schooljongens hadden hun luilak,
en wilde deze niet van de school weggeranseld
worden, dan tracteerde hij op „drieduitskorstjes".
Maar in de 15de en 16de eeuw ging liet op
Luilaksdag nog iiccl wat rumoeriger toe. Troepen
jongens en mannen trokken dan met vaandels op
cn leverden op bruggen en pleinen, -vooral in
Amsterdam was dit gebruik in zwang een waren
slag. Deze begon toen zelfs al op Vrijdag en ging
Zaterdag den gelieeien dag voort. De regeering
maakte er zelfs keuren, politic-verordeningen
zouden we thans zeggen, tegen. In die van 22 Mei
De traditioneele bloemenmarkt op Luilak-dag te Haarlem.
1597 en van 5 April 1600 komt de naam Luilak
niet voor, maar werd er gesproken van „toe-
eomende Pinxternaelit",
In die dagen schenen vobral de weesjongens
tamelijk lastige élementen te zijn, die moeilijk
onder appèl gehouden konden worden. Waar iets
kwaads, maar ook waar iets goeds gedaan werd,
waren zij haantje de voorste.
De oude liedjes, die ter eere van de langslapers
werden gezongen, waren weinig hoffelijk:
Luilak,
Slaapzak,
Beddezak,
Kermispop,
Staat om negen urén op!
Dit was nog een van de meest poëtische uitingen.
Het volksbegrip, waaruit dit gebruik is voort
gesproten, is eenvoudig, dat liet schande is, op
Pinksterdag lang te slapen. Een dichter zong
dan ook:
Schande, wie niet vóór den dag
Op rees uit de veeren,
Om de sclioone Pinksterbloemen,
Zingend te vereeren.
Ten slotte ontaardde liet Luilakfeest in Amster
dam zoodanig, dat men op Luilakdag de poorten
gesloten hield, om liet vernielen cn schenden van
gebouwen tegen te gaan. Zoo werd langzamerhand
het gebruik teruggebracht tot het meer onschuldig
gebruik, den Luilak onder de kameraden te kronen,
en zelfs dit is tlians reeds zoo goed als uitgestorven.
Alleen op afgelegen plaatsjes wordt het nog ge
handhaafd.
Toch is het aan dp Zaan nog wel de gpwoónle.
dat Zaterdag vóór 'Pinksteren, welke dag men daar
Looielak noemt, de jongens zeer vroeg, meestal
reeds om een uur of twee, opstaan en in troepjes
langs de straten trekken, terwijl ze dan niet zelden
baldadigheden uitvoeren, als brandnetels cn kik-
vorschen aan deurknoppen binden. Ook gaan ze
nog wel naar een naburig dorp om daar met de
jongens een gevecht te leveren, waarbij wel geen
ilooden vallen, maar toch flinke knuppelslagen
uitgedeeld worden. Op den terugtocht worden de
bruggen en de huizen van de langslapers oorzien
van Looietakken of Meitakken, tem ijl men de
langslapers zelf begroet met het eentonig, gezang,
van
Looielak, sleepzak, alle dag wecran.
Over het algemeen kunnen we echter zeggen,
dat S'ooral in de groote steden liet Luilak-vieren
zoo goed als geheel verdwenen is. 's Morgens in alle
vroegle, tenminste voor een groote-stadshewóner,
hoort men een troep kinderen nog wel met rinke
lende voorwerpen, zqoals deksels en oude blikken,
over straat loepen, om de langslapers te wekken.
Verder zijn er nog wel merischèn, die dien dag
warme bollen eten, ter herinnering aan liet vroegere
Luilakfeest.
Anita van Schouwen.
Het Plaatselijk Comité voor de afdeeling Bloe
mend ialSantpöórt voor den Vrouwen Vredes
gang 16137 is als volgt samengesteld
Mevr. Kesting, voorzitster, Julianalaan 16,
OverseenMevr. Oldeman, secretaresse, Mr.
Enselledélaan 48, Santpoort-dorp; Mevr. Mensink,
pehhingmeesteresse. Dr. Nassaulaan 167, Overveen
Mevr. de Beer, Adr. Stoopplein 6, Overveen:
Mevr. Tjaden, Noord. Slationsw. LI, Bloemendaul.
Voor deelneming aan den Vrouwen Vredesgang,
dit .jaar op 18 .Mei in Utrecht te houden, zoomede
voor bijdrage in de kosten, daaraan verbonden,
kan men zicli aan bovenstaande adressen vervoe
gen.
Ei n extra-trein vertrekt dien dag.van Haarlem
om 10.14 rechtstreeks doorgaand naar Utrecht.
Vqo.;„p,;msluiting hierop vertrektijd uit Santpoort
12.47. fut Bloemcndaal 12.50, uit Overveen 12.19.
Spoorwëgeoupons voor verlaagde spoorkosten
1.45 retour Haarlem-Utrecht zijn verkrijg
baar aan gemelde adressen, waar men zich tevens
vervoegen kan voor gedeeltelijke of gelieeie ver
goeding der reiskosten, indien deze te bezwaarlijk
zijn voor eigen draagkradht.
Het Cfimité doet een dringend beroep op de
Vrouwen en Moeders in onze omgeving van hun
vredeswil te getuigen door deelneming aan den
Vrouwen Vredesgang.
Bedenk, dat al uw zorgen voor liet lichamelijk en
geestelijk welzijn der uwen, al uw ofopferingen voor
een goede toekomst der kinderen, al uw spaarzaam
heid voor latere tijden, niets zullen helpen, wanneer
de oorlog zou komen, en alles wordt vernield,
wat U opbouwde en alle economische verhoudin
gen worden ontwricht,
Besef dan. dat vóór alle zorgen voor héden en
toekomst, móet gaan, de zorg voor behoud van
den Vrede. De Vrede, als noodzakelijke voorwaarde
voor liet slagen van al ons pogen en werken, op elk
gebied.
Wij, vrouwen en moeders, kunnen machtig zijn.
indien wij slechts, hoe ook verschillend in allerlei
opzicht, eendrachtig zijn, in dit eene, een onver
zettelijke wil tot den Vrede.
Toon uw Vredeswil dan in daden.
Wees één der duizenden in de rijen voor de
Vrouwen Vredesgang.
Namens bovengenoemd Comité,
J. J. KESTING—PLATERINK.
Dr. FRANK—FONDS.
Het plotseling overlijden van den beminden
kinderarts El S. Frank, die ook in ruimeren kring
dan die zijner patiënten algemeen gewaardeerd
werd, heeft op allen, die hem gekend hebben,
zoo'n diepen indruk gemaakt, dat er oogenblikke-
lijk: na zijn verscheiden van zeer verschillende
kanten stemmen opgingen om de nagedachtenis
te eeren van'hem, die gedurende zoo vele jaren
zijn beste krachten- heeft gewijd ten bate van liet
zieke en liet zwakke kind.
Naast zijn arbeid als practiseerend arts heeft
hij zich met groote toewijding gegeven aan de
zaak dor kinderhygiëne, Dat liet werk der kinder
bescherming in onze provincie zoo'n groote vlucht
genomen heeft, is mede te danken aan zijn initiatief.
In overleg met mevrouw Frank, meenen onder-
geteekenden, dat zijn nagedachtenis liet beste
zou kunnen wérden geëerd door het stichten van
een Dr. Frank-Fonds, waardoor zij jaarlijks in
de gelegenheid zouden worden gesteld eenige
kinderen, die op geen enkele andere wijze daar
voor in aanmerking kunnen komen, enkele weken
naar buiten te zenden.
Al degenen, die den persoon van Dr. Frank in
dankbare herinnering bewaren, worden uitge-
noodigd liefst vóór 1 Juni a.s. als bewijs van
nstemming een bijdrage te willen inzenden. Ook dc
kleinste bijdrage zal welkom zijn.
(Zij, die geen circulaire mochten ontvangen
hebben, worden dringend uitgenoodigd deze op
roep te beschouwen ook tot hen te zijn gericht).
Het Comité Dr. Frank-Fonds:
W. B. Smit, directeur van den gemeentelijken
Geneeskundigen- en Gezondheidsdienst, voor
zitter: Mevr. Clir. Bierens de HaanDudok
de Wit, ondervoorzitster; Mevr. N. Posthu
mus MeijesMuijsken, llijnegomlaan 21, Aer-
denliout, le secretaresse, tel. 26146; Mevr.
X. MooijDyserink, Vondellaan 7, Aerden-
hout, 2e secretaresse, tel 26847; Mr. J. II'.
i'. d. Vlugt, Spaarne. 56, Haarlem, penning
meester; Dr. (3. Ras. Haarlem; Mr. Th. A.
Wesstra, Haarlem; Dr. W. van den Berg,
Haarlem; J. F. C. Brinkmann, Haarlem; Mevr.
M. Dyserinckv. Oldenbargli, Overveen;
Mevr. J. J. M. A. J. FranckenHuijsser,
Haarlem; Mevr. M. LoomanYetli, Bloemen-
daalJhr. Mr. A. F. de Savornin Lobman,
AerdenhoutMevr. M. P. ThöneWilkens
Haarlem; H. D. Tjeenk, Willink, Haarlem
Bijdragen kunnen gestort worden op giro
nummer 2292 t.n.v. Guépers v. d. Vlugt.
IS UW POELIER!
Voor de a.s. Feestdagen:
Een-persoons kuikens, van f0.40, fO.SO
Twee-persoons kuikens van f0.60, f0.75, f0.85
Braadkippenvan f 1.00 tot .75
Poulardesvan f2.00 tot f3.00
Soepkippenf0.40 per pond
Kippenpoulet 0.55 per pond
Pluimvee uit eigen mester ij
Beleefd
aanbevelend: K. C. WALS,Telefoon 23573
Blncmcndaalscheweg 79 Bloemcndaal
Heeren Overhemden met 2 boorden 1.60,1.90,2.40,3.50
Heeren Overhemden met vast boord 1.50, 1.95, 2.65
Polohemden in Tricot, Zijde, Tweka
Interlock Ondergoederen in groote verscheidenheid
Sportkousen, Sokken in prima soorten
Kreukvrije Dassen 40, 75, 95
Gordels, Bretels, Sokkenhouders, Boorden, Tennisshirts,
Slipovers en Sokken. Zeer billijke prijzen.
Bloemendaalscheweg 260, Overveen, Telefoon no. 13574
Laat ons Uw leverancier zijn. Wij bedienen U a la minute
Prima Wijnen en Gedistilleerd. Roozendaal van voor 1746
Voor partijen bij U aan huis bieden wij U een uitgebreide
Service. Ongeopende flesschen worden door ons terug
genomen. Vraagt uitgebreide Prijscourant.
Beleefd aanbevelend, A. J. VAN SCHOOTEN
i
Bloemendaalscheweg 79 Bloemendaal
Wij vestigen Uw aandacht op onze mooie sorteering
IN ZIJDE EN INTERLOCK
Dames Pyama's, Nachthemden, Prima zijden- en mat-
zijden Kousen, Sportkousen, Sokjes, Córsetten, Step-ins,
Jarretelgordels. Zeer billijke prijzen
2 KEEREWEER'S WONINGINRICHTING 5
j KINHE1MWEG 5 TELEFOON 22565 E'
beveelt zich beleefd aan voor Behangerij, Stoffeerderij, 2. g
c 61 Matrassen, Meubelen, enz. De nieuwe Stalen liggen ter 5
■1 inzaSe- 5
Uw Pinkster-vacantie is volmaakt, wanneer U Uwe benoodigd-
heden hiervoor bestelt bij de van ouds bekende adressen.
Onze prijzen zijn scherp concurreerend. Beleefd aanbevelend:
Gediplomeerde Drogisten Apotheker Assistente
Bloemendaalscheweg 75 Bloemendaalschestraatweg 50
Bloemendaal, Tel. 22029 Santpoort-Station, Teltf. 554
VRAAGT ONZE GRATIS VERKEERS-VER ZAMELPLAATJES!
TEL. 22299 - BLOEMENDAAL Dr. D BAKKERLAAN 8-10
VERHUISD:
van Dr. Dirk Bakkerlaan 57 naar
