(firma A. Vernout
VAN WEERT
GARAGE G. VERBEEK
A. G. G. M. GI0RGIS Zn.
Bloemendaal.
GESCHENKEN
VOOR HEEREN
0
lil
2
Mevrouw
Auto of (Rijwiel
Sportartikelen
TELEFOON 22276
e*V
Tooneel.
•f
Een cadeautje
voor de Baby
GIERSTRAAT 20-23
De
Bloemendaalsche Kerkramen
weergekeerd.
Blijde begroeting.
blAan de uitnoodiging van de kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gem. alhier tot bezichtiging, op
j.l. Zaterdag middag, van de vier herwonnen ge
brandschilderde ramen in haar kerkgebouw, hebben
velen gehoor gegeven. Omtrent de beteekenis en
de voorstelling dezer kerkramen werd daarbij
achtereenvolgens het woord gevoerd door twee
kerkvoogdende heeren C. F. Bierens de Haan en
Mr. .7. F. Th. Valckcnburg en door Ds. J. C. van
Dijk.
Eerstgenoemde wierp een kleine terugblik op
enkele feiten, die met de stichting van het kerk
gebouw samenhangen en schetste het interieur
ervan, toen dit nog in het volledig bezit zijner
sierramen was. Zes dezer laatsten gingen indertijd
in ander bezit over en hebben een ware zwerftocht
door Engeland en elders, gemaakt. Doch in 1927
zijn twee hunner en thans ook de vier resteei en
den, bij de oorspronkelijke eigenaresse terugge
voerd. Spreker brengt dank aan allen, die deze
huidige terugkeer hebben mogelijk gemaakt zijn
Excellentie den minister van onderwijs, den burge
meester van Bloemendaal, het l'rov. Bestuur, (lat
half-offieieel medewerking heeft toegezegd, de
Commissie die het 300-jarig jubilé der kerk met
dezen aanwinst wist te bezegelen, den architect
H. W. van Kempen (onder wiens leiding de plaat
sing der ramen geschiedde) voor zijn bdanglooze
hulp, evenals de firma Hogenbirk die belangeloos
hulp verschafte bij het te verrichten smeedwerk
en stellen, den heer Bogtman te Haarlem, die op
deskundige wijze de noodzakelijke restauratie
uitvoerde en verder aan allen, die blijk gegeven
hadden van hun gewaardeerde offervaardigheid.
Is nu de aanwinst van deze ramen, die toch niet
in één adem genoemd kunnen worden met de
gloedvolle brandschilderingen van kathedralen en
met de beroemde Goudsche, al het geld waard?
Te meer dringt zich die vraag op, waar zij geen
religieuse, doch wereldsche onderwerpen weer
geven, besteld als zij waren door commcrcieelen,
bij wien alle begrip der middeleeuwsehe piëteit
ver te zoeken was. Spreker aarzelt niet die vraag
bevestigend te beantwoorden, geleid als hij wordt
door de overweging, dat er sinds langen tijd, be
hoefte lies!mul. in zijn kerk een sfeer te scheppen
en dat juist gebrandschilderde ramen de functie
van het opwekken eener gewenschte sfeer zoo uit
nemend vervullen. Dat deze Wensch thans in ver
vulling is gegaan, stemt hem tot buitengemeehe
voldoening.
Mr. C. C. van Valkenburg, alsnu bet woord ver
krijgend, wijst op de nauwe samenhang van de
geschiedenis der Bloemendaalsche kerkramen 'met
de stichting der kerk. Zij is een voorbeeld van het
resultaat, dat goede burgerzin en steun der over
heid bereiken kunnen, een resultaat, dat thans meer
dan drie eeuwen in hooge mate vruchtdragend is
geweest. Aan de hand van de cartouche, die in de
kerk geplaatst is, schetste hij de wordingsgeschie
denis van hulpkerk (een schuur van pachter Jacob
Camp) tot het vriendelijke en architectonisch zoo
schoone kerkgebouw, dat zijn derde eeuwfeest zoo
juist mocht vieren. Deze geschiedenis hebben wij
indertijd aan den vooravond van dit feest, als
gewaardeerde bijdrage van Ds. J. C. van Dijk, uit
voerig in. dit blad opgenomen.
Ook in een der eerste jaargangen van Air. Tide-
man's „Help U zelf" is ze zeer gedocumenteerd
beschreven. Omtrent de kerkramen zeiven, zegt
Mr. van Valkenburg, dat zij geschilderd worden
door den stadsglasschrijver van Haarlem, Pieter
Holsteijn, een bescheiden kunstbroeder van de
groote Crabeth's van de Goudsche glazen. Ver
schillenden der nabuursteden hadden zich gehaast
bij dezen Pieter Holsteijn een raam voor Bloemen
daal te bestellen, zooals de gewoonte der zeven
tiende eeuw meebracht, toen de steden aan nieuw
gebouwde kerken, een dergelijk geschenk aanboden.
Zoo prijkten dus al die schilderwerken bij de
openingsplechtigheid van het kerkgebouw in 1036
en men kan thans Bloemendaal gelukwenschen
met het feit, dat zij een der weinige kerken in den
lande bezit, waar dergelijke stichtings-souvenirs
bewaard bleven. Bij die opening bevond de preek
stoel zich in den Oostelijken zijmuur en vond
men rechts daarvan het raam van den toenmaligen
heer van Brederode: Johan Wolphert van Brede-
rode, een der laatsten van zijn geslacht en zijn
gemalin Anna van Nassau-Siegen.
Links daarvan bevond zich het raam van de
Staten van Holland. Als oudste stad volgde hierop
Als Mijnheer niets
weet voor St. Nlcolaas,
beziet U dan onze
Etalage en U vindt
beslist Iets voor
het raam van Dordrecht, terwijl aan de andere
zijde het raam van de tweede stad, namelijk Haar
lem zich bevond. Verder vond men nogmaals een
raam van Holland, de ramen van Alkmaar, Hoorn,
Leiden en Beverwijk, Onder het raam van Haar
lem ziet men liet binnenzeilen van de haven van
Damiate afgebeeld, onder dat van Hoorn, de zee
slag van Bossu. Het tiende raam bevatte 8 familie
wapens en wel die van de vier stichters der kerk
en hun vrouwen. Het waren Johan van de Camer,
Jan Claesz. Loo, Matthijs van Valkenburg en Lucas
van Valkenburg. Spreker, die een rechtstreeksclie
afstammeling dezer v. Valkenburg's is, heeft een
studie van de levensgeschiedenis dezer vier pa
triciërs gemaakt, die in den bloeitijd der republiek
onder stadhouder Frederik Hendrik, door hun
kloeke ondernemingsgeest, elk naar hun aard, zoo
veel tot dien bloei hebben bijgedragen. Van de
resultaten dezer studie, die Mr. v. Valkenburg op
boeiende wijze in zijn rede vlocht, hopen wij in ons
volgend nummer een en ander te kunnen weer
geven.
Nadat spreker zijn rede beëindigd had, met de
bede, dat de milde offervaardigheid en innerlijke
saamhoorigheid der Bloemendaalsche kerkelijke
gemeente tot in lengte van dagen bestendigd moge
blijven, was het woord aan Ds. J. C. van Dijk. Ook
deze spreker voelde zich gedrongen een woord
van groote dankbaarheid te uiten, nu we ons
mooie kerkje weer opnieuw zien opgesmukt door
't fraaie glas, dat op zoo smadelijke manier is
behandeld. Het is van mindere bekendheid, dat de
vroegere archivaris van Haarlem, de lieer de Jonge
van Ellemeet de eerste was, die er de aandacht op
vestigde, dat de vier ontbrekende glazen zich in
Heeswijk bevonden en dat vooral de vasthoudend
heid van den heer C. F. Bierens de Haan tot hun
terugkeer alhier geleid heeft. Het glas, spreekt van
't verleden en schenkt ons de historische sensatie,
die het verkrijgen van contact (na moeitevollen
arbeid) met dit verleden, beloont. Is dit niet juist
in overeenstemming met de uitspraak van Prof.
Huizinga Rijst het verleden voor onzen geest op,
dan is een wonder geschied, dat men niet met woor
den kan verklaren. Na dank aan de aanwezigen
gebracht te hebben voor hun belangstelling, noo-
d;gde hij dezen uit, de nieuwe aanwinst te bezich
tigen. B.
U slaagt zeker bij ons,
de speciaalzaak voor
Vakkleeding, Ondergoe
deren en Heeren mode
VAKKLEEDINGMAGAZIJK
G0EDK00PE.
EN AARDIGE
:ftS'
ielC'.
Enorme
sorteering
Warmoesstraat 10 - Telefoon 10547 - Haarlem
Bloemendaalscheweg 53 Telefoon 23039 Bloemendaal
Bloemendaalscheweg 255 Telefoon 22292 Overveen
Warmoesstraat 10 Telefoon 10547 Haarlem
Mr. Dr. J. Bierens de Haan.
blZondag j.l. is in den ouderdom van 67 jaar
overleden mr. dr. Jacob Bierens de Haan, oud
directeur der Ned. Handel Mij., Ridder in de Orde
van den Nederlandsclien Leeuw, Officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Mr. dr. J. Bierens de Haan, 22 October 1870
geboren, studeerde na eindexamen gymnasium
te hebben afgelegd, rechtswetenschappen aan de
Universiteit te Utrecht, waar hij in 1875 promo-
■veerde tot doctor in de rechtswetenschappen op
een dissertatie, getiteld: „Nederlandsche straf
bepalingen tegen bedelarij en landlooperij".
De overledene was o.a. als directeur werkzaam
geweest bij de Ned. Handel Mij., de Holl. Sociëteit
van Levensverzekeringen, van „Lindeteves Stok
vis" en van het Administratiekantoor Hubrecht
van Vas Visser.
In 1935 werd de heer Bierens de Haan gekozen
tot lid van den Raad onzer gemeente, waar hij
optrad als eenige vertegenwoordiger van „Nationaal
Herstel". Zijn bedanken als lid van „Nat. Herstel"
en de daarmee gepaard gaande ontslagname als
raadslid dateeren nog slechts van vóór twee
maanden.
11e crematie zal morgen, Woensdag 1 December,
plaats vinden op Westerveld, na aankomst van
trein 11.41 aldaar.
Paarlaarsteeg 1 - Telefoon 12842- Haarlem
Vondel-Herdenkings-avond in het Jeugdhuis aan
de Donkere laan.
Voor den Vondel-herdenkingsavond, belegd
door de „Clir. Jongemannen Vereeniging Haarlem-
Noord" op Zaterdagavond j.l. in het Jeugdhuis
belegd, bestond groote belangstelling. De lieer
W. F. G. Dankbaar opende de bijeenkomst en
ging voor in gebed. Vóór de pauze werden de aan
wezigen vergast op een declamatie van Cor Wiegel,
die een bloemlezing van Vondel's verzen voordroeg
en toelichtte. „Vergast" vatte men hier niet op
in den lianalen zin, die hieraan vaak gehecht
wordt, want de voordrachtkunstenaar Cor Wiegel,
de jonge man. die liet vorige jaar in Den Haag dc
gouden medaille in den wedstrijd voor welsprekend
heid verwierf, wist zijn gehoor te ontroeren en in
geestdrift te brengen voor de schoonheid, die hij
uit Vondel's meesterwerken, zelfs voor den vol
komen oningewijde, «onthulde. Stellig ontkwam
niemand hunner, ook de meest prozaïsche niet, aan
de bekoring en ontroering, die er van zijn vertolking
uitging van: „Wiltzangli", „Geuse-Vesper: Op liet
stockske van Joan van Oldenbarnevelt", „Ver-
troostinge aan Geraerd Vossius", „Uitvaart van
mijn doehterken" en de „Rei van Maagdes II" uit
Jephta en die der „Engelen II" uit „Lucifer". Hoe
heeft Cor Wiegel ons nader gebracht tot de ver
heven en voor velen onbekende figuur van den
dicht eren-vorst! Na de pauze voerde een groep
jonge mannen, bijgestaan door vijf dames, het
derde en vierde bedrijf van Vondel's treurspel
„Joseph in Dothan" op. Zoowel door voordracht,
rolvastheid, costumeering en kapwerk, als décor,
is deze opvoering een succes geworden, dat den
vertolkers ongetwijfeld groote genoegdoening ver
schaft heeft. Een warm en verdiend applaus
bewees het medeleven met hun spel en de waar
deering, aan de andere zijde van liet voetlicht.
De vijf jongedames, die op loffelijke wijze de Rei
van Engelen vertolkt hadden, ontvingen een
bloemenhulde.
In zijn slotwoord beval de heer Dankbaar de
„C.J.M.V. Haarlem-Noord" ten warmste in aller
belangstelling aan, zette doel en streven dezer ver
eeniging uiteen en sprak den wenseh uit, dat het
ledental, hetwelk thans pl.m. 60 bedraagt, spoedig
minstens verdubbeld worde. Wij vernamen dat de
contributie slechts tien cent per week bedraagt en
dat jonge mannen van 16 jaar en ouder hartelijk
welkom zijn op de bijeenkomsten des Zaterdags
van 810 uur in de „Willem de Zwijgersehool",
Lucas Meijerstraat 20, Haarlem-Noord. In ieder
geval heeft deze zeldzaam-goed geslaagde feest
avond een pakkende reclame voor dat doel ge
maakt. B.
Bridgeclub Santpoort.
25 Nov. j.l. hield de bridgeclub zijn 4den
feestavond in het clublokaal hotel „Zomerzorg",
Bloemendaal. En de club kan met genoegen op
j dezen zoo geslaagden avond terugzien. Het tooneet-
•tflT'kje i.Henkie" viel zeer in den smaak, dat kon
11 it hdorèH aan de lachsalvo's, die steeds klonken
ais „TIenkie" weer iets geestigs zeide of deed. Alle
meespelenden waren goed in hun rol en hebben
laten zien dat zij nog iets anders kunnen als bridgen.
De oud-Hollandsche dansen vielen zeer in den
smaak, jammer dat de ruimte een beetje klein was.
The Jazz Brothers zorgden voor heel goede
muziek.
Het bestuur wenseht allen, die hebben mee
gewerkt om den feestavond te doen slagen, zijn
hartelijken dank te brengen.
Het secretariaat der Bridgeclub is gevestigd:
Sehaepmanlaan 4, Santpoort (St.)
Uitbreidingsplan
voor Bloemendaal aan Zee
bekroond
blDe internationale jury van de Parijsche
tentoonstelling heeft in de afdeeling stedebouw
aan den architect A. Ivomter de gouden medail
le toegekend.
Het betreft hier zijn bekend project voor
een uitbreidingsplan voor Bloemendaal aan
Zee, dat hij in samenwerking met ir. A. Boeken
ontwierp, en waarvan de maquette met toe
lichtende teekeningen in liet Nederlandsche
paviljoen tentoongesteld waren.
o
Electrisch koken.
blIn het laatst verschenen nummer van „Alles
Electrisch", tijdschrift voor de stroomverbruikers
van het Prov. Electr. Bedrijf van Noordholland,
wordt een duidelijke demonstratie gegeven van de
toename in het eieetrisch koken in Noordholland.
In 1935 zien we dat per week 6 gezinnen tot
eieetrisch koken overgingen; in 1936 is dit getal
reeds verdubbeld, terwijl het jaar 1937 een weke-
lijkseh aantal van 85 gezinnen tot het electrisch
koken heeft gebracht, een bewijs dat de leus „Alles
Electrisch in Huis en Bedrijf", steeds meer veld
wint.
o
Haarlemsche Jeugd Luchtvaart Club.
JtaDe H.J.L.C. houdt Vrijdag 3 December
a.s„cen luclitvaart-avond in café-restaurant Brink-
mann, Groote Markt. Vertoond zullen worden o.a.
eénige luchtvaartfilms, opgenomen door Dr. van
der Sleen, en eenige films van de Pinkster-vlieg-
wedstjijden op de Rhön. opgenomen door H.
Glanzer, leider van de Vliegtechnische Club der
A.M.V.J.
SCHOORSTEENVEGERS
RIDDERSTRAAT 18 A ZWART
HAARLEM - TELEFOON 13310
TE AMSTERDAM.
„Faëton" door Joost van den Vondel (regie Eduard
Verkade). Herdenkingsavond „Amsterd. Vondel
comité", onder auspiciën van de Wagnervereeniging.
Verzen zeggen is niet ieders werk en het spelen
van Vondel's stukken in verzen zeker niet. Het is
dus een bijzondere eer voor Verkade, dat hij met
begaafde acteurs en actrices, maar van verschil
lende gezelschappen en van verschillende geaard
heid en van verschillend inzicht in de techniek van
verzen-zeggen zoo'n betrekkelijk gesloten eenheid
heeft weten te tereiken.
Men kent natuurlijk Vondel op z'n duimpje,
onzen dichter, gelijk Goethe dat in Duitschland
voor de Duitschers is. Wij brengen den inhoud in
herinnering: Phaëton, zoon van den hemelschen
Fcbus, den zoon van Jupiter en van de aardsche
moeder Klymene, leert zijnen vader na lange
jaren kennen. Deze is verrukt van den knappen
zoon en vergunt hem een wensch uit te spreken
en zweert een duren eed dat hij dien wensch. welke
dan ook, zal vervullen. Faëton begaat de „reuke-
looze Stoutheid" zijnen vader, den Zonnegoed, hem
to vergunnen den zonnewagen gedurende één dag
te mogen besturen. Febus en Klymene schrikken
van dezen eisch, wat zij vermoeden dat de jonge
hand de zonnepaarden niet in toom zal weten te
houden, maar Faëton volhardt bij zijn eisch. Als
dol rent hij langs den hemelbaan. Juno, de vrouw
van Jupiter en diens hemelraad, noopt hem Faëton
door een bliksemstraal te dooden. Dit stuk is een
treurspel, omdat èn Febus èn Faëton, beiden
mensehen van ongewoon formaat, zwaar worden
gestraft voor één betrekkelijk kleine fout. Febus,
wijl hij een te zachtmoedig vader is en te voorbarig
een eed heeft afgelegd, Faëton, omdat hij te eer
zuchtig was, té nieer eerzuchtig, omdat- zijn oom
Epafas hem basterd heeft gesmaad. Men zegt dat
Vondel bij het concipieeren van dit drama aan zijn
eigen zoon moet hebben gedacht. Ofschoon
„Faëton" zelden is gespeeld, heeft het m. i. drama
tische waarde genoeg om nog vele malen te worden
herhaald en de verzen zijn prachtig. En nu de
opvoering.
Zij bracht ons twee verrassingen: Een schitte
renden, vurigen, jeugdigen Faëton van Ben
Groenier en een mooien „Reyzegger der Uuren"
van Arend Hauer. Als acteur heb ik dezen laatsten
nooit zeer kunnen waardeeren, maar dat hij prachtig
verzen liceft leeren zeggen hebben wij thans er
varen.
Dat Frits van Dijk een brillante Febus zou zijn,
wisten wij van te voren, want hij is een van de
beste jongere auteurs, die ons Nederlandsche
tooneel bezit. Hij heeft dan ook aan onze verwach
tingen beantwoord. Een kloeke Juno van Louise
Kooiman, een statige en wijdsche Jupiter van
Eduard Verkade, een prachtig gezegd „Faem"
van Willy Haak, die destijds ook in de Gijsbreght
zoo buitengewoon verzen wist te zeggen en een
goede half zeggende, half zingende „reyzegster der
Uuren" (de illustreerende muziek was van Willem
Pijper)Ziet daar de voornaamste spelers. Klymene
was Ank van der Moer. Zij heeft beter gespeeld
dan verzen gezegd, hetgeen mij eenigszins verwon
dert, omdat ik haar ook eens verzen heb hooren
voordragen en zij het toen het is ettelijke jaren
geleden veel beter dan thans deed. Dan ten
slotte nog eens hulde aan Verkade voor zijn zeer
fijnzinnige regie.
„Le Voyage" van Henry Bernstein (Galas R.
Karsenty).
Het groote succes van het Théatre de Gymnase
te Parijs. Terecht, althans wanneer de spelers die
hier dit stuk speelden dezelfde waren. Het stuk
op zieli zelf heeft niet veel om het lijf. Germain
Serrurier (Ronert Arnoun) heeft zijn vriend
Maxime lludi (Paul Bernard) in kennis gesteld met
de mooie getrouwde vrouw Nicole Lambissier
(Valentine Tessier). Zij worden smoorlijk verliefd
op elkaar. Maxime stelt haar voor een groote
wereldreis te maken, maar dat is fantasie, want hij
heeft geen geld. Zij leven nu samen op een apparte
ment in Parijs. Genévieve Craffe (Caroline Ketlen)
zien wij opkomen. Zij is de „vriendin" van Ger
main. Later blijkt dat Nicole ook de vriendin is
geweest van Germain en Maxime is woedend, doel
haar allerlei verwijten en wil haar verstoeten.
Germain heeft Genévieve verlaten en zij is daardooi
zóó wanhopig dat zij zelfmoord pleegt. Dit doet
Maxime tot inkeer komen en daar hij toch niet
zonder Nicole kan leven, valt hij haar in de armen.
Deze voorstelling was verrukkelijk. Valentine
Tessier is een groote actrice en speelde haar rol
brillant met de kuisehheid van een jong meisje en
oj) andere momenten met de geraffineerdheid van
een courtisane-grande amoureuse. Vol fijne trekjes
en overgangen van stemming. Wat Paul Bernhard
betreft: zelden heb ik zulk jolig los spel gezien
Dat was nu écht Fransc-h. En ook Robert Arnoun
als Maxime's vriend was plomp en log van begrip
zooals 't was uitstekend. Caroline Ketlen
lief en aandoenlijk. En nog een geestige concierge
van Robert Guillon. Een mooie frissche voor
stelling 1 Esmond Vitser.
I
