TAMMER'S RADIOBUREAU
Regeeringsjubileum H. M. de Koningin.
Vrijdag 26 Augustus 1938
De nieuwste modellen
EN
alle types uit voorraad leverbaar.
KLEVERLAAN 176 (to- 't Sportveld) TELEFOON 14753
Eenheid door Democratie.
Naamplaten - Stempels
Nieuwe Aansluitingen
Rijkstelefoon
SPORTHUIS TE NUYL
Van de Leestafel.
miLIT-flIRE COLONIES
RADIO zijn er
11
Bekend door zijn 100 procent
service
De beweging van dezen naam, bestuurd door
vooraanstaande personen uit verschillende poli
tieke partijen heeft Zaterdagmiddag een groote
Zomerbijeenkomst gehouden, gewijd aan het.
handhaven der democratie hier te lande. Dit maal
was het Kurhaus te Scheveningen de verzamel
plaats voor leden en belangstellenden uit Zuid-
Holland en Noord-Holland. Ook uit Haarlem en
omliggende gemeenten is een gezelschap van de
partij geweest. De organisatie klopte als gewoonlijk
goed.
De bijeenkomst die door een kleine 2000 per
sonen, mannen en vrouwen, werd medegemaakt
werd door den voorzitter der Haagsche afdeeling,
den heer Weiss, geopend met een woord gewijd aan
eenheid van geest, gevoel van saamhoorigheid en
naastenliefde. Luidsprekers zorgden voor het ver
spreiden van het gesprokene door de zaal.
De heer D. Hans, liberaal en gezaghebbend
journalist, wees als eerste redenaar op het a.s.
regeeringsjubileum onzer Koningin in verband met
de plechtigheid, die na de vergadering zou plaats
hebben, het leggen van een krans op het praalgraf
van Willem de Zwijger, Vader des Vaderlands in
de Nieuwe Kerk te Delft.
„Wij en de nalatenschap van Willem van Oranje"
betitelde hij zijn rede. De erfenis van Willem van
Oranje staat in Nederland boven de partijpolitiek,
zooals ook naar goede gewoonte ons Koningschap
doet. Naar haar inhoud is deze nalatenschap
Vrijheid en Verdraagzaamheid. De drijfkrachten
waardoor deze erfenis tot ons is gekomen, zijn
typische Nederlandsche deugden: onze vrijheids
zin en onze godsdienstzin.
Democratie is voor spr. het complex van maat
regelen en instellingen waardoor de menschelijke
persoonlijkheid in de samenleving beschermd
wordt. Erkenning van de waarde der persoonlijk
heid in onze staatkunde hebben wij vooral aan
Willem van Oranje te danken. De democratie
vertoont in dit opzicht een aard gelijk aan die
van het Christendom. Democratie is ook redelijk.
Zoo kon Thorbecke hier destijds op instemming
rekenen met zijn woorden: ik verwerp alle macht,
die strijdt met mijne overtuiging en met de rede
nen die daarvoor pleiten, (applaus).
Wat Oranje heeft bewerkt geldt evengoed voor
de protestant als voor de roomsch-katholiek, voor
jood en liberaal maar ook voor TJ, nationaal-socia-
listen, die evenals wij teeren op de erfenis van
Oranje.
Daarom hebben wij allen de plicht hierop voort
te bouwen, ook om aldus onszelf te blijven.
Onder afkeurend gelach en applaus leest spr.
een citaat voor van den Haarlemschen ingenieur
Wigersma waar deze het heeft over het minzaam
terugtreden van den Italiaanschen Koning achter
den dictator-figuur van Mussolini en daarbij den
wensch uitspreekt, dat te eeniger tijd onze Konin
gin een even groote opofferingsgezindheid zal
toonen (geroep: even wachten). Spr. eindigt zijn
rede met een dichtregel van Geerten Gossaert.
De heer Weiss spreekt een toepasselijk woord
van dank uit en leidt tevens den volgenden spreker
ir Mr. Schmal, den Chr. Historische.
Ir is veel schaduw, zegt hij, bij veel licht in onze
,innenlandsehe politiek. Want wij leven niet op een
iland zoo eenzaam als dat van wij ten Robinson
Crusoe. Elke politieke actie moet beginnen met
uit te spreken wat nuttig en noodig is. Europa is
thans een stormcentrum. Enthousiast gewaagt
hij van lieden als ds. Niemoeller die in Duitschland
pal staan voor de vrijheid van het woord tegenover
de totalitaire staat, die in een weloverwogen stelsel
met groote geraffineerdheid met name de Joden
tot slaven maakt, zonder schroom zijn brutale
hand uitstrekt zelfs naar alles wat Godes is, en
onder den naam van nationaal-socialisme eenvou
dig een herhaling geeft van tirannie als ook eeuwen
geleden heeft geheerscht. Wij hebben niet alleen
al het mogelijke daartegen te doen door practisch
werk, maar ook ons te bezinnen op de vulkanische
gedachtenwereld die achter dat alles ligt.
Daar geen souvereiniteit in eigen kring. Daar
rassenwaanzin. En er is nog zooveel meer van dien
aard. Laat ons vrijblijven van al die dwalingen in
denken en spreken en in doen. De Chr. Historischen
willen dit aan de hand van bijbel en historie. Daar
aan ontleenen wij een visie op het staatkundig
leven, die de menschen niet uit elkaar slaat, maar
vereenigt. Hechten wij daaraan dan gaat de staat
kundige ontwikkeling van het dierlijke naar het
hooger menschelijke. In de dictatoriale staten gaat
het precies anders om. Maar een stier blijft een
stier, al staat hij in het rassenstamboek op nog
zoo'n fraaie plaats.
De democratie geeft ons een kans om de goede
richting in te slaan. Die kans moet door elk onzer
worden aangegrepen. We beleven een geweldige
worsteling. Het gaat om het geweten van Europa,
om de vraag of we menschen zullen zijn en blijven
of niet. Met de latijnsche woorden: tue res agitur,
op U (op elk onzer) komt het aan, besluit spr. zijn
gloedvolle vurig toegejuichte rede.
Hierna wordt een kwartier pauze gehouden. Bij
het secretariaat geven velen zich voor het lidmaat
schap der E.d.D.-beweging op.
De eerste spreker na de pauze, de oud-minister
Mr. P. J. Oud, wordt met gejuich ontvangen. Hij
heeft het over drieërlei eenheid. Er is een eenheid
die de bestaande verschillen onder de menschen
erkent, maar bij die verschillen blijft staan. Er is
ook een eenheid die alle verschillen uitwischt en
gelijk tracht te schakelen, wat in wezen ongelijk
is en blijft.
De eerste eenheid voldoet in zoover aan het
aspect van het leven, dat alleen door het bestaan
van de verschillen onder de menschen een levende
eenheid mogelijk is. Blijft men bij die eenheid
staan dan dienen de tegenstellingen alleen om de
menschen van elkaar te vervreemden. Zoo moeten
wij zoeken en streven naar de derde, de hoogere
eenheid die der synthese van persoonlijkheid en
gemeenschap. Dat streven ligt ten grondslag aan
de democratie en aan de beweging Eenheid door
Democratie. Want de hoogste wijsheid is nooit
gelegen in het vasthouden aan het één of het ander,
dat doen de extremisten, bij wie de Verdraag
zaamheid zoek is. Inderdaad wijst strijd van vele
overtuigingen op de rijkdom van een volk, maar wil
de partijstrijd niet verworden dan moet hij worden
aangevuld door een krachtige wil naar synthese,
naar eenheid. Deze is alleen te vinden waar eerbied
bestaat voor elkaar, en de verdraagzaamheid, die
daar uit voortvloeit. Zoo is handhaving van vrij
heid en verdraagzaamheid voor een volk het
hoogste goed, vrijheid van geloof, vrijheid van
meeningsuiting, vrijheid van politieke overtuiging,
de zin tot die vrijheid is de wortel van het Neder
landsche volkskarater. Die hebben wij te hand
haven (Heftig en langdurig applaus).
Ook de vierde en laatste spreker, de heer N. H.
Vliegen, wordt bij zijn treden aan den lezenaar met
bijval begroet. Ik ben te oud, zeide hij onder meer,
om nog van grondbeginsel te veranderen en als
sociaal-democraat ziet hij de democratie zoo:
zij is het stelsel en de leer volgens hetwelk een volk
zijn eigen bestuur vormt uit zelf gekozen menschen
die hebben te handelen onder goedkeuring van weer
andere leden van het volk. Wij wenschen ook het
volk van Nederland zich zelf te laten besturen.
En het parlementaire stelsel is voor ons het eenige
waardoor de volkswil zich baan kan breken naar
de regeering. Daarom is voor ons het smoren van
de vrije persoonlijkheid misschien voor ons het
ergste en staan vrijheid voor de pers en vrijheid
van vereeniging en vergadering voor ons voorop.
Vooral de arbeidersbevolking heeft behoefte aan
vrijheid van spreken. Staat de democratie tegen
over de demagogie van de dictators, het zal op den
duur de vraag zijn of zij deze kan stuiten als ze
zelve niet de sociale armoede wegvaagt. Zijn zij
er op bedacht, dat de dictators nog niets tegen het
kapitalisme hebben ondernomen. Wel bluffen ze
op al wat zij tot stand zeggen te hebben gebracht,
maar een onderzoek daarnaar mag niemand instel
len. Dictatuur is geheimdoenerij. Ook daarom zal
het nationaal-socialisme in Nederland zijn voet
niet aan den grond krijgen, (applaus).
De vergadering, die zich kenmerkt door groote
ernst en toegewijde aandacht voor de sprekers ver
plaatst zich hierna voor het grootste deel in een
onafzienbare rij autobussen, die langzaam door
Scheveningen, Den Haag en Rijswijk onder geleide
der politie oprijdt naar Delft. Het koor der geheel
gerestaureerde Nieuwe Kerk is geheel gevuld, als
prof. Ir. W. Schermerhorn nadat het orgel oud-
Vaderlandsche liederen heeft gespeeld, duidelijk,
diep-ernstig en met nadruk op de groote voorwaarde
voor ons volksbestaan: geestelijke vrijheid, Willem
van Oranje schetst als een vooruitgeschoven post
in de geschiedenis der menschelijke beschaving.
Hij herinnert aan de wording van de beweging
Eenheid door Democratie, niet een kind der
Fransche revolutie, maar geworden uit het veel
oudere Nederlandsche wezen. Door niets anders
dan de victorie van de gedachte van dezen Oranje
kunnen wij nu hier staan. Hij is in ons volksbestaan
de zichtbare samenvatting en exponent van wat
in den loop van eeuwen tot bezit is geworden van
de vrije menschheid. Onze tijd rijk aan vormen,
arm aan levende traditie, vol van wanbegrip over
den oorsprong onzer staatsinstellingen, zij indach
tig aan deze vraag: „Op welke basis staan wij met
ons staatsburgerschap?" en aan dit antwoord
daarop: „Wij staan, wil het goed gaan, hier nu
op dezen basiskoppeling van vrijheid en verant
woordelijkheid, koppeling van offerbereidheid en
strijdvaardigheid, eenheid van vrijheid en ver
draagzaamheid. En bij, Willem van Oranje, heeft
de toorts daarvan in ons land doen ontbranden.
In deze gewijde ruimte, geschapen door de devotie
van ons volk hebben wij de opdracht te aanvaar
den, elk voor zich en allen te zamen, om die fakkel
voort te dragen.
Het orgel zette prof. Schermerhorn had in
middels een krans bij het grafteeken geplaatst
het Wilhelmus in dat door allen werd medegezon-
gen.
Onder den indruk een zegenrijke plechtigheid te
hebben bijgewoond verlieten allen de Kerk.
E.d.D. én in het bijzonder de Haagsche afdeeling
met haar 3000 leden, die de tocht naar Delft be
kostigd heeft, hebben recht op den dank der dui
zenden, die in het gewone leven voor het grootste
deel elkaar vreemd, hun geestelijke eenbeid op
dien Zaterdag, een Zondag voor de democratie,
hebben leeren kennen en waardeeren.
WIJNANDS A VAN R ENS Et'
't Medaillehuis, Schoterweg 78,
t.o. kazerne - Telefoon 17256
20905 Beertliuis, G. J. (Reisbureau Stoop), Smede-
straat 4.
29626 Bolier, C. (Docufilm) Burgem. v. Lennep-
weg 8, Heemstede.
20809 Bouwwerk Stadhuis, G., Metselaar en Zn.,
Pandpoort.
22628 Gelder, S. A. van, Rio Grandelaan 25,
Overveen.
12854 Heesterbeek, J., Lood- en Zinkwerker,
Herstelplaats van drukautomaten en gey
sers, electra, Wagenweg 256.
20806 Schakman, Jae., Uurwerkmaker, Amster
damstraat 6.
27314 Speet, I.eo, Hoofdredacteur „Nieuwe Haar-
lemsche Courant", Rijnegomlaan 19, Aer-
denhout.
27219 Stuurman, F. J., Asterlaan 14, Aerdenhout,
20409 Zanten, J. A. van, Automatiek, Groote
Houtstraat 126.
voor Voetbal, Handbal, Koifbal, Hockey,
enz, HET GOEDKOOPSTE ADRES
Schoterweg 27.
Haarlemsche Diner-Vereeniging
Tel. 14393. Bakenessergracht 27, Haarlem
f 0.90
f 1.05
Vieesch, groente, aardappelen
Idem met soep of toespijs
Idem met soep en toespijsf 1.20
(Omzetbelasting en bezorglooD inbegrepen)
Dagelijks keuze uit minstens 3 menu's.
Alleen le kwaliteiten en roomboter.
„WAT LEEFT EN GROEIT".
De wereld van dieren en planten.
Bij de UitgeveTij „Het Spectrum" te Utrecht
zal binnenkort een nieuw standaardwerk ver
schijnen, getiteld: „Wat leeft en groeit". Het
werk draagt tot ondertitel: „De wereld van
dieren en planten.
Voorloopig zullen achtereenvolgens veertig dee-
len het licht zien, welke tezamen een compleete
bibliotheek over de dieren van Nederland vormen
Het werk staat onder redactie van Dr. A. Raig
nier, Dr. L. Senden, Ds. R. J. de Stoppelaar, Jai
P. Strijbos, Rinke Tolman, Jan Vriends (die al
secretaris der redactie fungeert) en A. B. Wigman
Naar men ziet is dit de eerste maal, dat de be
kendste natuurkenners en ornithologen vai
Noord- en Zuid-Nederland elkander bij de redact
van een alles-omvattend werk terzijde staan.
Achtereenvolgens worden de vogels, de zoog
dieren, de visschen, de reptielen en amphibieën.
de insecten en de lagere diersoorten besproken en
behandeld. De deelen worden geïllustreerd met
meer dan duizend origineele foto's en teekeningen
van Gerard Huysser. De ongemeen aantrekkelijke
vorm van de uitgave heeft de uitgevers niet belet
het werk tegen een uiterst lagen, werkelijk voor
ieder bereikbaren prijs verkrijgbaar te stellen.
hebben altijd voorrang, ook
al kruisen zij den voorrangs-
weg, waarop u rijdt.
Wij hebben voor onze lezers op een beperkt aantal Jubileum-albums beslag kunnen leggen, Inhou
dende 96 volle pagina's schitterende fotografische reproductiën uit het leven van onze Vorstin, op
formaat 24 X 37 c.M.
De uitvoering van het gedenkboek laat niets te wenschen over en de witte omslag met gouden
opdruk maakt een sierlijk effect.
De prijs is slechts 75 cents per stuk, een bagatel voor zulk een kostelijk bezit, dat menigeen zich fel
deze dagen zal willen verzekeren.
De albums z(in aan ons bureau verkrijgbaar.
