A. S. van Riessen
A. ZETSTRA
D. Hogenbirk Zn.
HE HUISKAMERS
torspeciaiist
JURKOOL
ENSTRA
DERDEELEN
De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal
Effecten - Coupons - Safe-loketten
Nog enkele HAARDKACHELS
Kunsthistorie
CITY TAX™
32e Jaargang - No. 22
Vrijdag 28 October 1938
Opiaag 6300 Ex.
NTPOORT (Station)
voor Haarden
en Hekwerken
Haarden en Kachels
KUNT U VINDEN
elend: F. v. d. ENDEN
cent pet» pond.
14 7 5 7
SCHHANDEL
VAN WIJK
TELEFOON 19110
Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout,
Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
AD VERTENTIEN
ABONNEMENTEN
Zeer voordeelig te koop - Toch volle garantie
PHILIPS GLOEILAMPEN, vanaf 59 cent
GLOEILAMPEN, Ned. Fabrikaat, 100 Kaars 98 cent
Bronzen Metalen TOCHTSTRIP, p.M. 16-18-20 cent
Naar een nieuwe Samenleving.
BEGRAFENIS EN CREMATIE
„Genta'' Sigaren
Lorn raarlberg,D. Bakkeri., Tei. 22628
TAXIBEDRIJF
Dag en nacht geopend
LAAT UW
Haarden
Kachel
TELEFOON
16172 13300
DAG EN NACHT GEOPEND.
POSTREKENING 103856
oom- en andere Werktuigen
125 - SANTPOORT-STATION
le Kruidbergerweg 51
9 SANTPOORT
Tel. 17696
SOLIDE PERSONEN
reen te komen condities.
551 Bureau van dit Blad.
TELEFOON No. 15014
'ARKWEG 3
TELEFOON
Vij handhaven onze
oedkoope prijzen
NO 1887
STERDAM
ma mei meer dan
levert U 't bewijs
keigalerij, Tel. 13897
J. RIENSTRA.
OOPSTE ADRES VOOR
REPARATIE-INRICHTING
HET 6L0EMEN0AALSCH WEEKBLAD
Advertentiënper regei f 0.15.
KRUIDNOTEN kleine advertenties 4 regels f 0.35,
bij vooruitbetaling. Elke regel meer f'0.10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën:
KORTE KLEVERLAAN 66. BLOEMENDAAL
Telefoon 23453 Postgiro No. 191387
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1per halfjaar.
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ver
bindend voor het loopende halfjaar
Losse nummers f 0.05.
Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270
ALLEEN BIJ:
SMEDERIJ - BLOEMENDAALSCHEWEG 131 - TEL. 23092
door
PIET NIEUWDORP.
GRIEKENLAND.
BEELDHOUWKUNST.
Marmer en brons waren het materiaal, dat de
Grieksclie beeldhouwers het meest gebruikt hebben
voor hun gróóte werken, voor de kleinere werken
vond naast brons ook terra cotta zijn toepassing.
Wij denken hierbij aan de prachtvolle z.g.n.
Tanagra beeldjes, spelende kinderen, gracieuse
danseressen etc.
De beeldhouwkunst der Grieken is eerder tot
zelfstandigheid gekomen dan de schilderkunst.
Terwijl de scliilderkunst nog langen tijd haar
dienende taak in de architectuur vervuilde, maakte
de beeldhouwkunst zich reeds vroegtijdig los van de
architectuur. Hieruit volgt dat het relief zich het
eerst ontwikkelde.
In de oudste tijden der Grieksche plastiek was de
mènsch, en niet de Godheid, het belangrijke
onderwerp om weer te geven. Reeds vroeg stelden
de Grieken beelden van hun eigen lichaam in
de tempels der Goden op, om zich te verzekeren
van hun hoede.
We moeten dit „eigen lichaam" zob lezen, dat
de Griek zich met twee menschen typen die hij
uitbeeldde, in den beginne tevreden stelde. De
man naakt en dan staande of loopende uitgebeeld,
de vrouw gekleed en meest in een zittende stand.
Bij de eerste steenfiguren, waarbij de armen
stijf langs het lichaam hangen, doet zich nog merk
baar de houtsnede techniek der eers e beelden
kennen,
Doch de bewegelijke geest der Grieksche beeld
houwer weet reeds spoedig leven en beweging in
deze starre gestalten te brengen en als laatste
phase in de ontwikkeling van deze rij van mensehen
typen, zien we de z.g.n. Apollo van Tenea bij
Korinthe, een tempelbeeld van een athleet, dat
een flauwe poging laat zien om het starre gezicht
door een glimlach te verlevendigen, een glimlach
die van nu af voor den archaïschen stijl karakte
ristiek zal blijken.De Apollo van Tenea i vermoede
lijk een grafbeeld geweest.
De figuren zijn sterk décotarief gedachtdoor hun
frontale houding en symetrischen stand zouden
zij, evenals de Egyptische beelden is samenhang
met de architectuur gezien kunnen worden.
Zooals we reeds zeiden, stellen deze beelden,
waarvan de mooisten ongeveer eerst tegen 500
vóór Chr. dateeren, „typen" voor, die allen min
of meer op elkaar lijken met een onpersoonlijke,
soms raadselachtige uitdrukking op het gelaat.
De vormen der figuren zijn analytisch gezien. De
oogen staan zonder verband met wenkbrauwen en
wangen, de ooren zitten steeds te laag, de vorm
der oogleden is ook niet juist, gezien evenmin de
overgang van voorhoofd in neus.
De gestyleerde gewaden der vrouwfiguren, uit
décoratief oogpunt beschouwd, komen in deze
periode reeds tot een zekere trap van on wikkeling.
De beelden uit de beide tympanons van de
tempel die op het eiland Aegina aan de Godin
Aphaia gewijd was en uit het begin der vijfd
eeuw voor Chr. dateeren, geven de samenvatting
der laat Archaischen stijl, terwi jl ze de volgende
periode, die der „Aegineten" inluiden.
De beroemde „Aegineten" bevinden zich thans
te München alwaar ze onder leiding van den
Deenschen beeldhouwer Bertliel Thorwaldsen ge
restaureerd werden.
Bij beide geveivelden waren gevechten tussehen
Grieken en Trojanen afgebeeld. In het midden van
het tympanon stond de godin Atliene.
De beeldhouwers hebben hier tal van techni
sche moeilijkheden overwonnen. Gecompliceerde
standen, knielende, loopende, zittende en liggende
figuren.
Met verbazing zien we de geweldige anatomische
kennis waarmee deze kunstenaars toegerust zijn,
hoewel het gevoel voor de samenhang der vormen
nog zeer in een begin stadium verkeert. De spieren
maken de beweging van het lichaam nog niet mee.
De „Aegineten" doen ons de snelle ontwikke
ling der Grieksche beeldhouwkunst duidelijk zien.
Naast de Archaïsche kenmerken, een grooter be-
heersching van techniek en anatomie.
Nu gaan we de Archaïsche periode verlaten
en gaan geleidelijk over in de bloeitijd der Griek
sche beeldhouwkunst, die pl.m. 450 jaar voor Chr.
een aanvang neemt.
De sculptuur der Zeustempel te Olympia vormt
een nieuwe schakel in de reeks beeldhouwwerken,
die met Phidias en zijn meesterwerken aan het
Parthenon haar hoogtepunt zal bereiken.
De H O.V. 125 jaar.
We hebben allemaai de advertenties in de
stedelijke pers gelezen en ook de reelamebil-
jetten gezien. Ook weten we, dat het, zooals hier
staat, niet waar is. Wat dan wel waar is?
Dat in Haarlem J sinds eeuwen een schutterij
bestond, die na de revolutie van 1795 verviel,
maar onder Napoleon's overheersching weer her
rees onder den naam „Garde Nationale".
Ook weten we, dat bij het herstel der Oranjes,
November 1813, uit deze Garde weer de Stedelijke
Schutterij geboren werd, die het leven rekte tot
eenige maanden na de spoorwegstaking van 1903.
Maar de muziek dezer Schutterij ook van oor
sprong nog uit den Franschen tijd, was goed. Onze
stadgenoot, de heer J. L. Tadema, heeft dat in
zijn „50 "aren Haarlem" zoo eenvoudig en helder
beschreven. En die schutterijmuziek, nog het
eenige van de mannetjesputters van Zwammerdam,
was van goed tot uitstekend geklommen en bleef
maar nu niet als stedelijk lichaam volledig
door de stad betaald, maar als H.O.V. door de
stad gesubsidieerd. Maar daarover willen wij het
nu niet hebben.
De eerste dirigent van de Stedelijke Schutterij
was J. W. Weidner, die nog in 1802 woonde Kruis
straat Wijk 6 no. 329. Ik zal geen paraphrase met
commentaar geven, maar het bericht uit 1818,
zooals ik dat las:
AFDOENDE TOCHTWEREND.
BLOEMENDAAL
Korte Kleverlaan 22-24
Telefoon no. 22704
„IVONNE" LAMPEN-MASAZIJN
Groote Houtsti 147 A Tel. 10925 Haarlem
Vraagi uiv speciale aandaehi vooi haai
afdeelin» OPNIEUW OVERTREKKEN VAN
ZIJDEN KAPPEN Eigen ateliers
„Hedenmiddag heeft liet corps muzikanten der
Haarlemsche Schutterij als een blijk van hulde
zijnen verdienstelijken kapelmeester, den heer J.
W. Weidner een (raaien eeredegen aangeboden,
ter herdenking van de vijftigjarige indiensttreding
van dien toonkunstenaar. De heer Weidner is n.l.
in liet jaar 1798 in militairen dienst gekomen;
heeft gedurende vele jaren als kapelmeester dienst
gedaan lij het Fransche leger onder Keizer Napo
leon en met hetzelve eenige belangrijke veld
tochten .ijgewoond en is sedert met den meesten
lo( werkzaam geweest 9js kapelmeester bij de
Haarlemsche Schutterij. Het korps muzikanten
heeft bij deze gelegenheid verscheidene fraaie
muziekstukken voor de woning van den heer
Weidner in diens tegenwoordigheid uitgevoerd."
Wie er meer van wil weten, bestudeere de ar
chivalia in het Franscli van de Garde Nationale
en die van de embrionale schutterij in 1813. Eén
afdeeling had slechts geweren en dan nog niet
uniform, maar van aller'ei kaliber, terwijl de
overige afdeelingen nog speeren hadden. Toen
werd ook politiedienst gedaan.
G. J. BETTINK.
BELAST ZICH MET
BLOEMENDAAL TELEFOON
STRAATWEG 4A O O A A A
2 2 444
prima
handwerk
in prijzen van 3 tot 20 cent per stuk.
Alleen verkrijgbaar in le klas zaken.
Te Bloemendaal bij
f... Bloemend.weg 119, hk Dr
V C. LINDEMAN
Gemeente Standplaats IEPENLAAN
TELEFOON 23700
Woonplaats Bloemendaalscheweg 230
5 en 7 persoons wagens
De Internationale Vereeniging Bellamy heeft
dezer dagen in de zaal van den H. K. B. te Haar
lem haar eerste openbare vergadering in dit sei
zoen gehouden, met als spreker de heer J. Boo
gaard van Den Haag over het onderwerp: „Naar
een nieuwe samenleving".
Deze bijeenkomst stond ditmaal, wegens ziekte
van den voorzitter, onder leiding van den heer
J. Horsmeier Jr., die aanving met mede te deelen,
dat een vijftal openbare- en verschillende meer
intieme vergaderingen zullen worden belegd in
Haarlem en enkele in de omliggende gemeenten,
dat een cursus voor de leden was ingesteld en dat
alom van een steeds groeiende belangstelling
kon worden gewaagd in het door Edward Bellamy
gewrochte en door de Internationale, zich naar
hem noemde vereeniging gepropageerde stelsel.
De heer Boogaard schetste de ontwikkeling van
liet maatschappelijk leven met zijn ups en downs,
met zijn depessies en crises, uitloopende op de
wereldcrisis van ongeleenden omvang, waaronder
de menschheid thans gebukt gaat, maar die den
naam crisis feitelijk niet meer kan dragen, be
stendigd als de ,,crisis"-omstandigheden nu een
maal worden. Spr. releveerde ook hetgeen alzoo
wordt gedaan om de nooddruftigen bij te staan,
de tallooze problemen waarvoor de regeering
onder het huidige economische stelsel met als
basis de productie om winst in plaats van naar
behoefte, is en blijft geplaatst en hoe desondanks
de toestand al slechter en slechter wordt.
Daartegenover is te plaatsen het economisch
stelsel van Bellamy, dat gebaseerd is op een doel
bewuste op de behoeften en de mogelijke wel
vaart der bevolking gerichte organisatie van
regeeringswege eenerzijds en distributie ander
d.w.z. het verstrekken van koopkracht aan alle
leden der bevolking eveneens van regeeringswege
derzijds.
Spr. liet omstandig uitkomen, hoe eerst dan
de grondslag zou zijn gelegd voor een ware samen
leving. Immers niet meer zou het dan voorkomen,
dat met de rijkdommen, die de aarde biedt, wille
keurig door enkelingen zou kunnen worden om
gesprongen en millioenen gebrek moeten lijden
maar zou het mogelijk zijn om de meest elemen
taire eischen van Christelijke naastenliefde en
sociale rechtvaardigheid in wezen te betrachten,
hetgeen thans in feite onmogelijk is. Dan toch zou
het mogelijk zijn om een op statistische bereke
ningen voor productie en behoefte gebaseerd gelijk
aandeel, in de welvaart toe te kennen aan man,
vrouw en kind, terwijl b.v. het onderwijs vol
komen op de persoonlijkheid van den individu
kon worden ingesteld en iedere arbeidskracht in
het arbeidsleger kon worden ingeschakeld. Dat
alles zal leiden tot 'n vernieuwden mensch, en tot
de mogelijkheid om geestelijk weerbaar te zijn, om
de eischen van Jezus Christus te betrachten,
kortom tot de mogelijkheid om waarlijk zichzelf
en voor andéren ten zegen te zijn.
Na de pauze werden verschillende schriftelijk
ingediende vragen beantwoord, waarbij gelegen
heid werd verkregen nadeT op details van het
stelsel in te gaan en bleek hoe spr. er van over
tuigd was, dat dit stelsel alleen dan ten volle zal
kunnen worden toegepast, wanneer een steeds
grooter deel der bevolking zich in dit stelsel be
wust gaat verdiepen, zich ook bewust rekenschap
geeft van de tijdsomstandigheden, zich bewust
de courantenartikelen enz. realiseert en dan ten
slotte komt tot de heilige overtuiging, dat alleen
langs dien weg een einde kon worden gemaakt
en
Vakk und ig
nazien en
plaatsen door
BLOEMENDAALSCHEWEG 56. TEL. 22238
GEVESTIGD SINDS 1842
Levering van Ie klas Fabrikaten in alle prijzen
Haardcenttale Verwarming
Vraagtkosteloos inlichtingen
Kantoor: Rozenstraat 49. Haarlem
aan de afzichtelijke ellende van den huidigen dag
en een nieuwe samenleving zal worden verkregen,
waarin welvaart zal kunnen heerschen voor ieder
een, van wieg tot graf.
De bijeenkomst was, ondanks de luchtbescher
mingsoefening, di uk bczccht.
Tegen onverlichte staaldraad gereden
blWoensdagavond ca. 6 uur reed een 10-jarig
meisje tegen een staaldraad van een heistelling,
die over rijwiel- en voetpad van de Willem de
Zwijgerlaan was gespannen, maar niet was ver
licht. zoodat deze gevaar voor liet verkeer op
leverde Het kind werd in het gezicht verwond.
Van politicwege werden direct eenige lantaarns
op de gevaarlijke plek aangebracht, terwijl tegen
den verantwoordelijken persoon procesverbaal
wordt opgemaakt.
Begin van brand
blIn den nacht van Woensdag op Donderdag
werd bij de politie mededeeling gedaan door den
lieer L. van den Zandvoorterweg te Aerdenhout dat
zijn huis vermoedelijk in brand stond. De direct
gealarmeerde brandweer rukte met groot materiaal
uithet bleek dat brand ontstaan was in de ruimte
die zich bevindt tussehen plafond en vloer van de
eerste verdieping. Door middel van een tuinslang
kon het vuur. dat vermoedelijk door kortsluiting
was ontstaan, gebluscht worden, zoodat de spuiten
geen water behoefden te geven.
f