TWEEDE SINT NICOLAAS NUMMER SMIT'S f SINT NICOLAAS VAN RIESSEN Bij de nadering van Sint Nicolaas DAAROM MET UW I De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal Effecten Coupo ns Safe-loketten Kunsthistorie 32e Jaargang - No. 27 Dinsdag 29 November 1938 Opiaag 6300 Ex. Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station AD VERTENTIEN ABONNEMENTEN (MET BALLERINGO-NUMMER) Hammen Harten Zalms taarten Rollades Boterletters Boterspecu- laaspoppen LUXE BAKKERIJEN Telef. 10876 13714,11643,12193 LECTURA 40 TOT 60% KORTING OP NIEUWE BOEKEN DE SPECIAAL-ZAAK PilililViilVMVAlPilVilViftVillPiliVilBlIiliVililiilVAi Onze ruim 70-jarige ervaring op het gebied van Fijne Vruchten en dus ook Opgemaakte Fruitmanden, stelt ons in staat 't beste van 't beste te leveren! BESTELLINGEN ALLEEN NAAR TELEFOON 22192 HET BLOEMENDAALSCH WEEKBLAD Advertentiënper regel 10.15, KRUIDNOTEN kleine advertenties 4 regels f 0.35, bij vooruitbetaling. Elke regel meer t 0.10. BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING. Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën: KORTE KLEVERLAAN 64, BLOEMENDAAL Telefoon 23453 Postgiro No. 191387 Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 11.— per halfjaar. Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ver bindend voot het loopende halfjaar. Losse nummers f 0.05. Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270 door PIET N1EUWD0RP. Schilderkunst. Achtereenvolgens zullen we nu eenige beroemde schilders gaan bespreken en als eerste nemen we Leonardo da Vinei. Mereschkowski leidt zijn roman „Leonardo da Vinci" met het volgende verhaal in. Hij voert ons binnen in den Dom van Florence, waar in het jaar 1495 duizenden samen gekomen zijn om den boeteprediker Savonarola te hooien. In een donkere pij, het gezicht waschgeel, be stijgt Savonarola de kansel, legt de hand op het Krucifix, monstert met zijn haviksoogen de geloo- vigen. Een zwijgen heerscht, een zoo groote stilte, dat ieder zijn eigen hart, hoort slaan. En in deze grafstilte dreunt de stem van den Dominikaner Gladius dei super terram eito et velociter. (Het zwaard van God gaat boven de aarde al sneller en sneller. De teekenen der Apokalypsis vervullen zich: Ziet, de hemel verft zich bloedrood, pest, oorlog en hongersnood gaan den dag des oordeels vooruit. Fuge, fuge, o Zion, gual habitas apud filiam Babylonis (vlucht, vlucht, o Zion, gij die woont hij de dochter van Babyion). Een siddering gaat door de samen geschaarde menigte heen. Tandenklapperend zinken zij op de knieën: „Misericordia, domine, misericordia", (barmhartig heid, Heer, barmhartigheid), schalt het uit duizen den kelen. Slechts één staat rechtop. Tegen een pijler geleund, met een schetsboek in de hand, terwijl een fijne lach om zijn mond speelt, teekent hij een karikatuur van Savonarola Leonardo da Vinci. Leonardo's „kunst" is het spiegelbeeld van dezen trotschen kristalhelderen helienistischen geest. Hij werd in 1472, de werkplaats van Verrochio als leerling verlaten, hebbende, zelfstandig schilder en in het Florentijnsche schildersgilde opgenomen. Dertig jaar oud komt liij naar Milaan. Volgens Vasari had Leonardo in Florence een luit gemaakt, waarvan toon en vorm Lorenzo de Medici zoozeer bevielen, dat deze hem verzocht het instru ment uit zijn naam aan Hertog Lodovico il Moro te brengen. In den brief die Leonardo dan aan den hertog schrijft is daarin echter meer sprake van de diensten die hij hem als ingenieur en vesting bouwkundige zal kunnen bieden. Da Vinci had een groot optimistisch en zonnig karakter, zoodat men vertelde dat waar hij ver' scheen, de meest treurige mensch opfleurde. De grootste verdienste, die een talentvol mensch een ander kan bewijzen, is zijn talent ter beschik king stellen, schrijft Leonardo éénmaal. Zoo werd in opdracht van Morro de academie „Leonardo da Vinei" gegrondvest. Hier hield hij lezingen en ontwierp plannen o.a, voor de vestingwerken om het kasteel van Morro in Milaan. Ondertusschen werkte hij als beeldhou wer aan het standbeeld van Francesco Sforra en schilderde de portretten van verscheidene vrien dinnen van den hertog. En wanneer hij als schilder zijn kunst der schoone zonde beëindigd had, ging hij naar de Dominicanerkerk Santa Maria della Grazie, om aldaar het avondmaal te scheppen, dat in 1497 klaar kwam. Omstreeks dezen tijd begonnen in Milaan de schermutselingen, die hiermede ein digden dat het hertogdom in handen der Fran- schen kwam. Leonardo verliet de stad en een leven van reizen en trekken ving aan. Allereerst verwijlde hij een tijdlang in Mantua bij Isabella d'Este. Dan, voorjaar 1500 trok hij naar Venetië. Hier trad hij op als ingenieur der vestingwerken (genie-officier, zouden wij zeggen), in dienst van Cesare Borgia. Van 15021506 vestigt hij zich weer in de Arno-stad en neemt na een oponthoud in Milaan, Rome en Parma in 1515 een aanbod aan van den koning van Frankrijk, Frans I, tegen een «fcris van 700 Thaler (18.000 gulden). De stad, waar Leonardo dan komt te wonen was Amboise, de plaats waar de jonge vorst- zich het liefste ophield. Hij werd hier geassisteerd door zijn leerling Francesco Melzi, en bewoonde in de' nabijheid van het slot, het landgoed CIoux. Hier is Leonardo den tweeden Mei 1519 gestorven, volgens de over levering in de armen van Frans I. Wat heeft nu da Vinei voor de wereld als schilder beteelcend Om zich hiervan een duidelijke voorstelling te kunnen maken, moeten wij het oeuvre van den meester de rij laten passeeren, en onderzoeken, wat voor verschijnselen ons hierhij treffen. Als eerste werk bezien we dan „de doop van Christus in den Jordaan" geschilderd door den Weet wat U eet leermeester van Leonardo „Verroccliio", een stuk dat thans in de academie van Florence hangt. Vasari vertelt, dat in dit werk, de rechts knie lende engel, die het gewaad van den Heiland vast houdt, door Leonardo geschilderd is. Deze engelenfiguur straalt reeds de schoonheid van vormen en gratie uit, die over alle latere figuren van da Vinei ligt. Bij de volgende werken, de ver kondiging, (Louvre) de opstanding (museum Ber lijn) en de Hieronymus (Vaticaan) zullen we in het bijzonder op de compositie letten. In de „opstanding" zijn de twee jonge heiligen figuren zoo geordend, dat de lijnen die we over den rug kunnen trekken, met den Christusfiguur een gelijkzijdige driehoek vormen. Bij den Hieronymus merken we verder voor het eerst de geheimzinnige toon „sfumato" op die veel verder werk van da Vinei kenmerken zal. Ook in zijn portretten van vrouwen en meisjes merken we een groot verschil met vroegere schil ders. Het protret in de Liechtenstein-Galerie te Weenen, mist ae melancholie, die over al de meis jeskoppen van Botticelli ligt, en toch zien we nu iets anders, een zeldzaam exotischen toover in dezen bleeken kop, die uit een donker fond tot ons komt. (Wordt vervolgd). Zwem-Demonstratie. blMaandagavond 21 Nov. j.l. gaf de Bloemen- daalsche Reddings-Brigade in samenwerking met de Zandvoortsche Reddings-Brigade een Zwem- Demonstratie in Stoop's bad te Overveen. Het programma begon met 100 meter schoolslag, gezwommen door een 12-tal Dames en Heeren en voorafgegaan door de Hark-val. Vervolgens werden verschillende Reddingsgre pen gedemonstreerd, zooals de Kopgroep, Boven- armgreep, Polsgreep, le en 2e Zeemansgreep en de Nelson. Hierna volgde 't bordjesduiken wat geen mooie prestatie leverde. Tot slot volgde nog het onder water zwemmen, waarbij de meeste deelnemers het tot 20 a 25 meter brachten. Als om alle heiligen werden vroeger om St. Nicolaas vele legenden geweven. En, al hebben nuchterder tijden bijna alles naar het land der sprookjes verwezen, gelukkig hebben zij het geloof van het kind in de wonderbaarlijke daden van dezen heilige niet kunnen schokken. Nog altijd rijdt hij over de daken, zijn zwarte knecht kruipt door den schoorsteen en samen zijn ze in staat allen kinderen ter wereld op denzelfden dag cadeautjes te brengen. Ouderen, met hun nuchteren kijk op de dingen, hebben het soms noodig geoordeeld hem nog een staf van blanke helpers te geven. Maar voor het kind is dat niet noodig: de Sint, die over de daken kan rijden en die van alle kinderen weet of ze lief of stout geweest zijn. kan zeker wel alleen met Piet dé geschenken rondbrengen. Zoodra in het kind twijfel rijst aan het eene won der, wordt alles wat daarmee in verband staat, een probleem. En dan is het noodig hem te helpen bij de oplossing van al die raadsels en hem te wijzen op den diepen zin van de St. Nicolaas-legende. Zoo heerlijk als het voor hem in zijn kinderlijke onbe zorgdheid geweest is, om te ontvangen, nog grooter vreugd i moet het voor hem worden om te mogen geven.' Wie kan geven en goed kan geven, kent een rijker levensvreugde dan wie alleen ontvangen kan. Omdat ontvangen zooveel gemakkelijker is dan geven, kunnen we daarmee als kind beginnen. Ontvangen zonder meer, doen we vanaf onzen eer sten levensdag. Goed ontvangen moeten we echter leeren. Goed ontvangen, dat wil zeggen: met aan dacht door den gever en zijn geschenk, met de juiste waardeering voor de daad van het geven. Zoo is er ook een verschil tusschen geven en goed geven. Een kleinigheid, met zorg gekozen en op de juiste manier geschonken, wekt dikwijls grooter dankbaarheid, dan een kostbaar maar niet gewenscht geschenk. De wiize van geven en de aard van het geschenk moeten beantwoorden aan de liefde of de sympathie, die we voor iemand koesteren. Geven zonder liefde is altijd een kwestie van: het hoort nu eenmaal zoo, of van (iet verlangen iets terug te krijgen. En dat geven is waardeloos, omdat het geen vreugde wekt. ALGEMEENE BOEKHANDEL JANSSTRAAT 28, TEL. 21510, HAARLEM RUIME KEUS 2DE HANDS BOEKEN Weinig is zoo moeilijk als goedgeven. Het kost weinig geld, maar veel tijd en veel belangstelling. En met zijn geld is de moderne mensch vaak kwis- tiger dan met de beide andere dingen. Wij hebben de rust en het geduld niet, om ons te gaan bezinnen, wat deze of gene graag zou willen ontvangen. En vaak ook gunnen we ons den tijd niet om zelf een geschenk te maken, wat toch al zoo veel kostbaarder is door de aandacht, die er aan is besteed. En, hebben we goed gezien, dan blijft nog de moeilijke daad van het geven zelf. Een pakje over de post gestuurd, zonder meer, heeft iets verkillends, omdat elk persoonlijk contact hier ontbreekt. Het moet vergezeld gaan van een brief, of van den meer tr. litioneelen uitdrukkingsvorm een gedicht. En daarbij komt het niet aan op de stylistische voor treffelijkheid of de rythmische onberispelijkheid, maar op den geest, die er uit spreekt. Hij, die ont vangt, moet uit den brief en uit het geschenk kun nen opmaken, dat het uit den drang des harten is gegeven. Want dat toch alleen is de zin van het geven, dat het één van de vele manieren vormt, waardoor de eene mensch contact zoekt met den ander, een van de vele manteren waarop hij zijn gevoelen tegenover den ander uiten kan. voor al Uw HUISH0UDPERS0NEEL is en blijft DE HUISVLIJT Meermalen Bekroond! Gevestigd sedert 1907 Groote Sorteering Sint Nicolaas-Geschenken SCHAGCHELSTRAAT 46, TELEFOON 14461 llfl m L Bloemendaalscheweg 67 Vraagt Balleringo-bonnen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Het Bloemendaalsch Weekblad | 1938 | | pagina 1