FONGERS
I
Studebaker
TEGEN GRAUWE EENTONIGHEID
IN DEN WONINGBOUW.
32e Jaargang - No. 44
Vrijdag 24 Maart 1939
Oplaag 7000 Ex.
Algemeen Weekblad voor Bloem^ndaaS, Overveen, Aerdenhout,
Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
ADVERTENTIEN
ABONNEMENTEN
De Twentsche Bank N.V. - Bloemendaal
Bloemendaalscheweg 147 - Telefoon 23270
Effecten
Coupons
Safe-loketten
HEK- E N SIERSMEEDWERK
A. S. VAN Ri ESSEN
Electro-Tecbniseh Bureau J. R. STOUT,
Wat de Gemeentelijke Schoonheidscommissie beoogt.
Lampekappen Overtrekken
SPECIAALZAAK SVONNE
Moet het iets goeds zijn?
MAISON LEYENAAR
NOUG AT - EIEREN
SMALFILM
Kennemer Foto-Kinohandel
Nederlandsche Natuurhistorische
Vereeniging.
Ms er extoa
BALM
brengt uitkomst
Agent J.G.Verbeek, Bl.d. weg 5, Tel 22276
HET BLOEMEHDAALSCH WEEKBLAD
Advertentiënper regel 0.15.
KRUIDNOTEN kleine advertenties 4 regels 0.35.
bij vooruitbetaling. Elke regel meer 0.10.
BIJ CONTRACT BELANGRIJKE KORTING.
Bureau voor Redactie en Administratie en Advertentiën:
KORTE KLEVERLAAN 64. BLOEMENDAAL
Postgiro No. 191387
Telefoon 23 453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 11.— per halt'jaar.
Abonnementen kunnen steeds ingaan, maar zijn ver
bindend voor het loopende halfjaar
Losse nummers 0.05.
LEVERING VAN
o.a. Open Haarden, Hondenkennels enz. Vlug Billijk
Electrische smederij Bloemendaalscheweg 131 Bloemendaal Telefoon 23902
ZIJLWEG 342 TEL. 14168 OVERVEEN
AANLEG - ONDERHOUD EN REPARATIE
AGENT
P H I L I P S'
PRODUCTEN
GR. HOUTSTRAAT 14? TEL. 10925
t.o. Proveniershuis EIGEN ATELIERS.
111 de vorige week gehouden zitting van den
Bloemendaalschen Gemeenteraad is principieel
besloten tot instelling eener gemeentelijke
schoonheidscommissie, zulks naar aanleiding
van een voorstel door een lid van den Raad, den
heer C. B. Posthumus Meyjes ingediend.
Over de samenstelling van een dergelijke
schoonheidscommissie bleken de meeningen ver
deeld te zijn. Wethouder Prinsenberg poneerde
als zijn visie, dat de commissie zou moeten be
staan uit één architect, één ambtenaar van Pu
blieke Werken en den wethouder van Publieke
Werken.
De initiatiefnemer echter toonde zich van dit
idee een absoluten tegenstander, omdat zijns in
ziens de schoonheidscommissie vreemd moet
zijn aan alles wat op ambtenarij in den goe
den zin des woords zou gelijken.
De overige leden van den Raad, die zich over
het pro of contra van deze twee meeningen wil
den bezinnen, vroegen uitstel der beslissing tot
de volgende raadszitting, waartoe besloten
werd. In de eerstkomende bijeenkomst van den
Gemeenteraad zal dus over de samenstel
ling der schoonheidscommissie een nadere dis
cussie worden gehouden en vermoedelijk een
nader besluit genomen worden.
Nu de Raad zich echter met algemeene stem
men in principe heeft uitgesproken voor het
idee van den heer Posthumus Meyjes, willen
we hier een resumé geven van de motieven, die
aan het voorstel ten grondslag hebben gelegen.
De gestadige vooruitgang van het aantal
nieuw te bouwen woningen en landhuizen in
onze gemeente, zoomede de vraagstukken op
bouwkundig, stedebouwkundig en landschappe
lijk gebied, die daarmede samenhangen, ver-
eischen steeds meer zorg van het gemeentebe
stuur, terwijl de problemen, die zich hierbij
voordoen, voor de toekomstige ontwikkeling on
zer gemeente van verre strekking kunnen zijn,
aldus schrijft de heer Posthumus Meyjes in de
toelichting op zijn voorstel.
Waar bij velen, die over kleine en middelma
tige beurzen beschikken, een trek naar buiten
merkbaar is, terwijl anderen, die voorheen groo-
tere villa's bewoonden, nu en dan gedwongen
zijn kleiner te gaan wonen, zal ook in onze ge
meente het type z.g. middenstandswoning, als
rijenhuis, dubele of enkele villa's, gaan toene
men.
De grauwe eentonigheid, die straten van der
gelijke woningen in vele gemeenten reeds ern
stig ontsiert, moet hier in het landelijke Bloe
mendaal tot eiken prijs vermeden worden.
Aangezien het slechts aan architecten, uit
hoofde hunner beroepsuitoefening, mogelijk is,
om met het gezag hunner vakkennis bepaalde
verbeteringen in aesthetisch opzicht aan te wij
zen en zich een gedegen oordeel te vormen over
het ruimtelijk beeld ook in kleur en materiaal,
aan de hand van ingezonden, zelfs nog maar
schematische teekeningen, ware, zonder ook
maar iets te kort te doen aan den goeden smaak
alleen bij; J. G Verbeek, Kerkplein 21, Tel.22276
en bedoelingen van hen, die thans op grond van
de welstandsbepaling over de bouwplannen in
aesthetisch opzicht oordeelen, de instelling van
een z.g. Schoonheids-Commissie, bestaande uit
architecten en toegevoegde specialisten, aan te
bevelen.
Een welstandsbepaling toch, zonder schoon
heids-commissie, wekt bij velen, die bij het
bouwen betrokken zijn, een onbevredigenden
indruk.
Er is echter meer. Denken wij aan onderwer
pen als „Bloemendaal aan Zee", de bebouwing
van den Zeeweg, de situatie van de te bouwen
Chr. School te Overveen, en tenslotte aan de be
langrijke vraagstukken waarvoor Bloemendaal
zich gesteld ziet ten aanzien van de toekomstige
bestemming van eeni'ge groote landhuizen en
buitenplaatsen, dan gevoelt men aanstonds hoe
nuttig en noodig het voor een landelijke gemeen
te als de onze kan zijn, om te kunnen beschik
ken over een eigen apparaat, dat op verzoek
van B. en W. voor ieder voorliggend vraagstuk
verplicht is dit College van advies te dienen.
Bij dergelijke vraagstukken toch is het juist
de resultante van de meening van meerderen,
die van meer beteekenis is dan het oordeel van
den enkeling-deskundige. Juist door de wrij
ving van meeningen in de Commissie zelve, ont
staan uiteindelijk adviezen, die waarde hebben.
Onze steeds ingewikkelder wordende samenle
ving stelt problemen ten aanzien van uitbrei
dingsplannen, bestemming van gronden, behoud
van natuurschoon, traceering van nieuwe wegen
en dergelijke, die meer dan vroeger de gemeen
schap als geheel raken en die bij de beoordee
ling zoovele factoren bevatten, dat interne ge-
dachtenwisseling in een daarvoor in het leven te
roepen Commissie' van deskundigen, zooals
reeds bepleit werd in 1935 bij de eerste bespre
kingen over „Bloemendaal aan Zee", noodzake
lijk lijkt.
Ten aanzien van de beoordeeling van bouw
plannen dient gerealiseerd te worden, dat ook
de best samengestelde schoonheids-commissie
uit hoofde van haar uitsluitend correctieven ar
beid nooit schoonheid kan doen ontstaan, omdat
deze slechts geboren wordt uit den scheppenden
arbeid van den enkeling. Wel zal zij in staat
kunnen zijn datgene, wat onder de middelmaat
ligt, af te wijzen en de positieve fouten in het
middelmatige te corrigeeren. Bij tactvol optre
den in de beoordeeling van ingezonden bouw
plannen, kan voorts een preventieve werking
ontstaan, die van waarde is te achten.
Indien men het in beginsel met de bovenge
stelde zienswijze eens is, zou de z.g. Schoon
heids-Commissie, zooals zulks ook elders wel
het geval is, kunnen bestaan uit twee gedeelten,
zijnde:
A. Een z.g. gevel- of, beter uitgedrukt,
b o u w p 1 a n-c ommissie, bestaande uit ten
hoogste drie architecten en drie plaatsvervan
gende leden plus den ambtshalve toegevoegden
secretaris-ambtenaar, die de trait-d'Union
vormt tusschen den bouwaanvragen en de Com
missie en die deze laatste tevens het noodige
materiaal verschaft inzake kaarten, verordenin
gen, plaatselijk gebruik enz. enz. Dit deel der
Schoonheids-Commissie, dat b.v. eens in de
week of veertien dagen op een vast uur samen
komt, heeft dus tot taak, om B. en W. van ad
vies te dienen over alle ingekomen bouwplan
nen; onverschillig of deze door particulieren,
door Diensten, dan wel voor de Gemeente zelve
zijn ontworpen.
B. Voor vraagstukken van meer algemeenen
aard, die niet steeds betrekking behoeven te heb
ben op een concreet voorliggenden bouwaan-
vraag, ware de sub a genoemde bouwplan-com
missie uit te breiden, tot een z.g. p 1 e n o-c o m-
missie, waarin ook deskundigen op ander ge
bied zitting hebben, als daar zijn de adviseur
voor uitbreidingsplannen, een landschapsarchi
tect en een specialist op het gebied der duin
flora, bebossching en beplantingen.
De pleno-commissie zoude slechts op verzoek
van B. en W. of op verzoek van de bouwplan
commissie behoeven bijeen te komen, ter be
handeling van vraagstukken van meer vér
strekkende beteekenis, dus wellicht slechts en
kele malen per jaar, onder voorzitterschap van
den burgemeester of van een der wethouders en
kan, zoo men zulks wenscht, uitgebreid worden
met eenige „kunstzinnige leeken", gelijk dit te
Haarlem het geval is.
Het behoeft geen betoog, dat, voor een vlotte
afdoening van zaken, de bouwplan-commissie
klein moet wezen, daar ze dikwijls bijeen komt
en dat ze uit een oneven aantal leden zal dienen
te bestaan. Een'juiste keuze van de daarin te
benoemen personen zal voor een tactvol en suc
cesrijk optreden van belang zijn. Of het lidmaat
schap van deze kleine commissie vereenigbaar
is met dat van den gemeenteraad, is een punt,
waaromtrent de meeningen verdeeld zijn.
In Haarlem is dit b.v. niet het geval; in Am
sterdam wél.
Voorts dient gerealiseerd te worden, dat, we
gens het noodzakelijke periodieke aftreden en
het beperkte aantal architecten in Bloemendaal,
de keuze van architectleden buiten onze i
meente woonachtig, reeds aanstonds aan de or
de zal zijn.
De splitsing der commissie in twee deelen is,
naar de meening van den Posthumus Meyjes.
van principieele beteekenis voor onze gemeente.
Zoowel te Amsterdam (met 2 sub-commissies)
als te Haarlem werkt zulks bevredigend.
Wat de welstandsbepaling in de Bouwveror
dening aangaat, zal het beslist aanbeveling ver
dienen, om de redactie hiervan in overleg met
de samenstellers van het reglement der Schoon
heids-Commissie te doen vaststellen, aangezien
deze bepaling de rechtsgrond vormt, waarop de
Schoonheids-Commissie zal werken.
In de eerstkomende Raadszitting zal de ge
meenteraad het bovenstaande, voor zoover het
op de samenstelling der Commissie betrekking
heeft, nader onder den loupe nemen.
Probeer dan een keus te maken in
PAARLBERG's SIGARENMAGAZIJN
dan slaagt U naar wcnsch en voor altijd!
Bloemendaalscheweg, hk. Dr. D. Bakkerlaan
Tel. 22628
BANKETBAKKERIJ I
Zandvoortschelaan 373, Bentveld, Telefoon 26499
met slagrcom, 121/2 et. per stuk
in abonnement of Huurkoop
8 m. m. Omkeerfilm f 3.50
Filmprojectie en Verhuur
Telefoon 506, Santpoort-Station
de mossel; zij boort met haar rasptong en met
behulp van boorklieren een gaatje boven op de
plek waar de sluitspier van de mossel zit en
weet deze, waarschijnlijk door gift-inspuiten te
verlammen, waardoor de mossel zich opent en
door de purperslak, met haar slurf geheel wordt
leeggezogen.
Wanneer de haringen half Maart tot half
Mei onze zeegaten binnentrekken, zoekt de
wolhandkrab juist het zoute water op om eieren
te leggen. In Duitschland heeft men daarom aan
de riviermondingen vallen gemaakt, en interes
sant is wel, dat in de beken, waarin de verma
len gevangen krabben teruggevoerd worden, het
krioelt van de palingen: de liefde schijnt dus
wederkeerig te zijn.
Worden de slikken iets hooger dan normaal,
dan krijgen verschillende planten de kans zich
te vestigen en er ontstaan hoogere gedeelten: de
schorren. Op den buitensten rand van de schor
ren vinden we in het voorjaar het Lepelblad.
Op den dijk: bloeiend Engelsch gras, in den zo
mer vinden we daar de strandkamille, zee-al-
sem, zilte schijnspurrie. Op de hoogste punten
van het slik groeit de zeekraal.
Prachtige foto's van zee-anemonen en anjers
volgden en van de merkwaardige manier waar
op, door afsnoeiingen van den voet van het oude
dier, jonge anjers kunnen ontstaan. De vijand
van anjers en anemonen is de vlokkige zeeslak,
die ongevoelig is voor het netelzuur.
Bijzonder mooi waren de opnamen van het
bemachtigen van een mossel door een zeester,
die met zuigvoetjes de mossel open trekt, en dan
zijn maag om den inhoud van de mossel heen-
stulpt.
Met foto's van het muiltje, de plaats-concur
rent van de oester, besloot de heer Hana zijn
boeiende voordracht.
AFDEELING HAARLEM EN OMSTREKEN
Lezing van den heer Kees Hana
Woensdagavond besprak de heer Hana op
zeer boeiende wijze en met buitengewoon mooie
lichtbeelden, de dieren en planten in het land
van eb en vloed, en wel in hoofdzaak in het ge
bied van Waddenzee en Zeeuwsche stroomen.
In het voorjaar, den tijd, waarin de micro
flora van het zoute water plotseling a.h.w. tot
uitbarsting komt, komen groote hoeveelheden
voedsel in het water. Hiervan profiteeren de
kleinere gedierten, op hun beurt weer grooteren
dieren tot prooi dienend, waardoor „voedselket-
tingen" ontstaan.
De eieren worden gelegd op zoodanig tijdstip,
dat bij het uitkomen het jonge dier voedsel ge
noeg vindt. De puitaal legt betrekkelijk weinig
eieren, die direct na het leggen uitkomen, waar
door men dacht dat ze levendbarend was. De
eerste weken voeden de jongen zich in hoofd
zaak met plantaardig voedsel, dat zij in den
voorjaarstijd in ruime mate vinden. De eieren
van de wulk, in Januari, Februari gelegd, heb
ben langen tijd van ontwikkeling noodig, maar
komen dan juist uit in de periode dat genoeg
voedsel aanwezig is. In elk kapsel van een wul
kennest bevinden zich wel 3 a 400 eitjes, welke
zich ongelijktijdig ontwikkelen; de vlugste ont
wikkelen zich ten koste van de andere, zoodat
uit elk kapsel slechts 5 a 6 eitjes tot jonge wul
ken worden. Interessant is de ontwikkelingsge
schiedenis van de Naupliuslarve tot zeepok.
Ook deze heeft zijn vijand in de steunkrab, die
loert op het moment dat de zeepok bij hoogwa
ter zijn dekseltje opent om het plankton met
zijn eene handje naar zich toe te halen.
We zagen een foto van een purperslak bezig
met het leggen van eieren. Deze slak leeft van
gewerkt moet worden, heeft men weinig
tijd, en als het de keuken betreft, geen
gelegenheid om aan het diner de noodige
zorg te besteden, het zal dan een wel
kome oplossing zijn Uw maaltijden met
gebakken visch van Balm te verzorgen.
U kunt deze op elk tijdstip warm thuis
bezorgd krijgen, naar wensch gebakken
in natuurboter of de beste slaolie.
