Lager Onderwijs in Bloemendaal
Gedurende het jaar 1940
Massale betoogingen van N.S.D.A.P. en N.S.B.
35e Jaargang - No. 5
Vrijdag 4 Juli 1941
ADVERTENTIEN
BUREAU: KORTE KLEVERLAAN 68, BLOEMENDAAL, TELEFOON 23453, POSTGIRO 191387
ABONNEMENTEN
Gas- en electriciteitsrantsoenen
worden met 20-25 pCt. verlaagd
Rede van den Rijkscommissaris.
HET BLOEMENOAALSCH WEEKBLAD
Algemeen Weekblad voor Bloemendaal, Overveen, Aerdenhout, Bentveld, Vogelenzang,
Heemstede, Haarlem (Kleverpark en Ramplaankwartier) en Santpoort-Station
Advertentiën per regel 20 cent
KRUIDNOTEN (4 regels) 40 cent, elke regel
meer 10 ct Bij contract belangrijke korting
OJV BEVATTENDE DE OFF1CIEELE MEDEDEELINGEN DEE GEMEENTE BLOEMENDAAL
HOOFDREDACTEUR: A. VAN DER SCHOOR, KORTE KLEVERLAAN G6, BLOEMENDAAL.
Abonnementen bij vooruitbetaling f 1.— per
balï jaar.
Losse nummers 5 cent.
Schoolbioscoop.
In 1940 werden 5 bioscoop!essen gegeven:
Op 14 en 15 Maart: Rubber.
Op 18 en 19 April: Gletscherwater (loop van de
Rhöne van oorsprong tot monding).
Op 20 en 21 Juni: Maja de bij.
Op 10 en 11 October: Zoutwinning te Boekeio.
Op 21 en 22 November: Pamir, het laatste zeil
schip.
Vier van deze vijf lessen werden gegeven door
de „Nederlandsche Schoolbioscoop", een (de twee
de) door den heer Van Rijn te Roterdam, die de
film had opgenomen en expliceerde.
Van de vertoonde films waren Gletscherwater
en Zoutwinning te Boekelo zeker de beste. Van
twee zijden werd de wensch te kennen gegeven
het vertoonde te doen aansluiten bij het behan
delde in de klas, ,,in plaats van het omgekeerde",
zooals wordt opgemerkt.
De Schoolbioscoop-commissie is het daar vol
komen mee eens en zou gaarne naar den uitge
sproken wensch handelen, als het behandelde in
klasse 6 en 7 van de verschillende scholen in de
zelfde perioden gelijk was. De wensch door twee
der Hoofden van Scholen uitgedrukt zou alleen
ook nu te verwezenlijken zijn, als iedere school
zijn eigen filmprogramma kon samenstellen. Dat
is echter niet mogelijk. Onder de gegeven om
standigheden is, wat de commissie biedt, het
eenig bereikbare.
De Commissie voor de Schoolbioscoop was als
volgt samengesteld:
J. A. C. Bleeker, Hoofd der O.L. Vondelschool
te Aerdenhout,
T. K. Roosjen, Hoofd der Chr. School te Bloe
mendaal,
Th. Remmerswaal, Hoofd der R.K. School te
Vogelenzang,
S. A. Wilson, Hoofd der Bloemendaalsche
Schoolvereeniging te Bloemendaal.
De laatste was voorzitter-secretaris.
Montessori-onderwijs.
De Montessori-afdeeling van de school der
Bloemendaalsche Schoolvereeniging blijft belang
stelling trekken. De plannen om ook in Aerdenhout
de gelegenheid te openen Montessori-Lager On
derwijs te ontvangen, konden nog niet verwezen
lijkt worden.
Overgang naar inrichtingen van voortgezet
onderwijs.
In totaal gingen over naar inrichtingen voor
voortgezet onderwijs:
naar ULO 87
naar HBS, Gymnasium of Lyceum 185
naar Vakscholen 52
Totaal 324
(vorig jaar 299)
Van de ULO-scholen gingen over:
naar HBS, Gymolftium of Lyceum 27
naar Vakscholea 28
naar Kweekscholen 7
Totaal 62
(vorig jaar 55)
ULO-diploma.
Van de Hartenlustschool werd het ULO-diplo-
ma door 42 leerlingen behaald, waarvan 10 het
B-diploma verwierven. Van de Christelijke ULO-
school behaalden 21 leerlingen het diploma, waar
van 5 het B-diploma.
Geen voortgezet onderwijs.
Het aantal leerlingen, dat de gewone lagere
school verliet, zonder dat zij nog voortgezet on
derwijs zouden ontvangen, bedroeg 43, terwijl 324
dat wel zouden doen.
Ouderavonden op Openbare scholen.
Niettegenstaande de moeilijkheden, die het ver
gaderen in dezen tijd in den weg staan, werden
toch nog vrij algemeen ouderbijeenkomsten op de
Openbare Scholen gehouden. Een enkele school
had een oudermiddag georganiseerd, inplaats van
de traditioneel© ouderavond, waardoor de bezwa
ren, aan het verduisteren van een groot gebouw
verbonden, ter zijde werden gesteld. Behalve moei
lijkheden met de verduistering, was het ontbreken
van een gepaste lokaliteit wanneer het school
gebouw was gerequireerd eveneens een bezwaar
voor het bijeenbrengen der ouders.
Op de Vondelschool werden geen Ouderavonden
gehouden. Een, waarop de heer Bleeker Montes-
sori's beginselen zou behandelen, moest worden
afgelast.
Op de Bornwaterschool had een bijeenkomst
plaats, waar „Kinderen en hun vacantie" het on
derwerp van een causerie was. Een tweede avond
kon geen doorgang vinden om bovengenoemde
moeilijkheden.
De Julianaschool kon de ouders twee maal bij
eenbrengen. De heer Strijbos vertelde op de eerste
van zijn reis naar Spitsbergen en op de tweede be
handelde de heer Groeneweg de „Moeilijkheden
bij kinderen en de behandeling ervan".
De Hartenlustschool had een Ouderavond en een
Oudermiddag. Op beide werden de vorderingen
der leerlingen besproken en hadden de ouders ge-
egenheid met de onderwijzers over hun kinderen
te spreken.
Ouderraad.
In 1940 kwam voor de Openbare Scholen in onze
gemeente een Ouderraad tot stand, dat is de cen
trale voor de Oudercommissie der verschillende
Openbare Scholen. In dit college namen zitting:
L. Janse, voorzitter.
P. J. Zondervan, secretaris.
Spelling.
In de regeling der spelling is ook dit jaar niets
gewijzigd. Er zou in 1940 een regeling der spelling
komen, die op een wettelijke basis berustte. Van
een wetsontewrp te dien opzichte is door de tijds
omstandigheden niets gekomen.
Naar verluidt, ligt het in het voornemen van
den Secretaris-Generaal van Opvoeding, Weten
schap en Cultuurbescherming, om schoolspelling
en „Maatschappelijke" spelling, waarmede we dan
de spelling buiten de school aanduiden, met elkaar
in overeenstemming te brengen.
Bezoldigde kweekelingen met akte.
Het instituut „bezoldigde kweekelingen met
akte" is tot uitsterven gedoemd. Met ingang van 1
Januari 1943 worden geen kweekelingen, andere
dan die in opleiding zijn, meer tot de school toe
gelaten.
In de verslagen onzer Commissie is in de laat
ste jaren critiek, soms scherpe, op dit instituut
geoefend. Het behoeft dus geen betoog, dat onzer
zijds de opheffing ervan met instemming wordt
begroet. Leerkrachten met volledige bevoegdheid
en volledige taak in het onderwijs, dienen de wet
telijk vastgestelde belooning te genieten.
Intusschen mag niet worden vergeten, dat het
onderwijs voordeelen van de „kweekeling met
akte" heeft genoten. Zijn aanwezigheid in de
school heeft het leerlingenaantal per klas gedrukt
en op vele scholen de resultaten van het onderwijs
gunstig beïnvloed. In onze gemeente, waar de
kweekelingen op bijna alle scholen werkzaam wa
ren, was de bezoldiging bovendien zoodanig ge
regeld, dat zij zeer gunstig afstak bij die van an
dere gemeenten en schoolbesturen, waar van be
zoldiging soms ternauwernood sprake kon zijn.
Velen dezer kweekelingen, hoewel zeker niet
allen, zullen door de gunstiger regeling van het
aantal leerlingen per onderwijzer, in den loop
van 1941 en 1942 een vaste aanstelling bekomen.
's-GRAVENHAGE, 30 Juni. De Secretaris
generaal van het Departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart maakt het volgende
bekend:
Het is noodzakelijk gebleken met ingang van
1 Juli a.s. de gas- en electrieiteitsrantsoeneering te
verscherpen.
Met ingang van genoemden datum zullen der
halve de rantsoenen gas en electriciteit voor alle
gebruikers worden verlaagd van 100 tot 75
van het verbruik in de overeenkomstige perioden
van het vorige jaar met dien verstande, dat de
minimum rantsoenen voor gas ad 60 M3. en voor
electrisch koken ad 150 lc.w.h. per periode onge
wijzigd blijven. De minimum rantsoenen electrici
teit voor verlichting en huishoudelijke doeleinden
(behalve koken) worden voor de eerstvolgende drie
perioden met 20 verlaagd.
Van de verlaging van het rantsoen van 100
tot 75 zijn bedrijven van openbaar nut ep open
bare verkeersbedrijven uitgezonderd, benevens
nader aan te wijzen bedrijven, werkzaam voor de
voedselvoorziening. Het rantsoen voor deze be
drijven blijft bepaald op 100
Voor verbruikers voor industrieele doeleinden
kunnen afwijkingen van de hierboven genoemde
percentages, zoowel naar boven als naar beneden,
worden vastgesteld.
Aanvragen van industrieele bedrijven tot een
hooger rantsoen gas en/of electriciteit dienen te
worden gericht- tot het betrokken gas- en/of
electriciteitsbedrijf. Men wordt verzocht het in
dienen van dergelijke aanvragen zoo veel mogelijk
te beperken, daar slechts in zeer dringende gevallen
tot rantsoeneering zal kunnen worden overge a an.
Kort samengevat komt het bovenstaande in
het algemeen hierop neer, dat een ieder vanaf
1 Juli a.s., ongeacht het feit of al dan niet meter
opneming heeft plaats gehad, zijn verbruik met
25 procent dient te verminderen. Een ieder wordt
dan ook in zijn eigen belang aangeraden de meest
mogelijke zuinigheid met gas en electriciteit te
betrachten, aangezien andeTS de rantsoeneerlng
veTder zal moeten worden verscherpt.
In een massale bijeenkomst van Nederlandsche
en Duitsche Nationaal-Socialisten heeft de Rijks
commissaris voor de bezette Nederlandsche ge
bieden Dr. A. Seyss Inquart Vrijdagavond j.l. op
het IJsclubterrein te Amsterdam, waar circa 50.000
personen zich hadden vereenigd, een groote rede
gehouden over een nieuw nationaal-socialistisch
Europa, voor de verwezenlijking Waarvan het
Duitsche Rijk op 22 Juni j.l. de gewapende hand
schoen heeft opgenomen in zijn strijd tegen de
Sovjet-Unie, een strijd dien het Duitsche volk
(aldus Dr. Seyss Inquart) met volkomen rust en
onver wrikbaar vertrouwen tegemoet ziet.
Na een historisch overzicht te hebben gegeven
van de belangrijke gebeurtenissen, die aan den
22en Juni voorafgingen, waarbij de Rijkscomims-
saris uitvoerig aandacht Wijdde aan het non
agressie-pact tussehen Duitschland en de Sovjet-
Unie in 1939 gesloten, richtte hij de aandacht
van zijn hoorders en over hun hoofden heen, (al
dus zeide Ir. Mussert in de beantwoording der
rede), tot dat deel van het Nederlandsche volk,
dat begrip heeft voor de grootsche, geweldige ge
beurtenissen van dezen tijd, op de noodzakelijk
heid. dat de Nederlanders thans moeten kiezen
aan 'welke zijde zij staan; deze keuze zal van
historische beteekenis zijn, omdat slechts een on
dubbelzinnige beslissing ten gunste van het
Nationaal-Socialisme aan Nederland een gelijk
berechtigde plaats in het nieuwe Europa za
kunnen geven. Want dit Nationaal-Socialisme zal
terwijl het bolsjewisme de ongelijkheid in de
verdeeling van de goedeTen dezer aarde wil af
schaffen door allen op het laagste niveau even
arm te maken den grooten socialen arbeid van
de toekomst volbrengen, doordat iedeTeen aldus
de Rijkscommissaris onder waarborg aanspraak
op Werk en daarmede op een overeenkomstig
levenspeil heeft, gedragen door de gemeenschappe
lijke verantwoordelijkheid van alle deelen des
volks. De enkeling'heeft zijn eigen rechten, hij
heeft ook zijn gepaste bezit, maar rechten en be
zit zijn voor ieder verbonden met de even groote
plichten jegens de gemeenschap.
Zoo zullen wij, nationaal-soeialisten, na deze
grootste oorlogen en veldslagen van alle tijden,
een nieuw Europa van den arbeid en de volksche
eer opbouwen. -r.
De leider der Nationaal-Socialistische Bewe
ging, Ir. Mussert, beantwoordde de rede van den
Rijkscommissaris, en zeide dat de keus, waarvoor
het Nederlandsche volk staat, door de oude
naal-socialisten reeds jaTen geleden is gedaan, doel
bewust en zonder dralen, uit liefde jegens volk en
vaderiard.
Met deze groote betooging werd een reeks bijeen
komsten geopend, die in deze dagen met ruim
dertig gemeenschappelijke demonstraties van Ne
derlandsche en Duitsche Nationaal-Socialisten in
alle Nederlandsche provincies werd gehouden.
In 's-Gravenhage spraken Oberdienstleiter Fr.
Schmidt, commissaris-generaal, leider van 't Ar-
beitsbereich der N.S.D.A.P. in Nederland, en de
plaatsvervangend leider der N.S.B. en hoofdstor-
mer van den Nationalen Jeugdstorm, de heer
C. van Geelkerken.
Voor de plaatselijke omgeving werd Zaterdag
avond op het terrein voor het Paviljoen in den
Haarlemmerhout een betooging gehouden. Hier
w'aren o.a. aanwezig de Beauftragte des Reichs-
kommissars in de provincie Noord-Holland, Ober
dienstleiter M. Seidel, luitenant Bolt, de Wehr-
machts- en Stadtkommandant Hauptman Flöhl,
de Regeeringscommissaris voor Haarlem de'heer
S. L. A. Plekker, de heer M. Gerisch, Ortsgruppelei-
ter van het Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. te
Haarlem, Pressedezernent Tretow, de districts
leider van District 14 der N.S.B., de heer A. H.
van der Horst, Wethouder Dr. Ch. A. Götte, de
directeur van het Gewestelijk Arbeidsbureau W.
M. H. Nienhuis Ruys.
Leden van de N.S.B. en N.S.D.A.P. waren in
eenige optochten naar het terrein getrokken. Hier
stelden zich ook eenige afdeelingen van den Duit-
schen Arbeidsdienst en van het Arbeitsbereich der
N.S.D.A.P. op. De muziekkorpsen van de Haarlem-
selie Politie en van de Duitsche Weermacht gaven,
terwijl het terrein zich vulde, diverse nummers ten
beste.
Aan de Noordzijde van het terrein was een
spreekgestoelte opgericht, dat met oranje-blanje-
bieu, de Duitsche hakenkruisvlag en de N.S.B.-
vlag versierd vfas.
De bijeenkomst werd geopend door den heer
Gerisch, die de Nederlandsche en Duitsche autori
teiten Welkom heette en er op wees, dat bijeenkom
sten als deze noodig zijn, om velen, die zelfs op
dit oogenblik nog geen oog hebben voor het gevaar,
dat Europa bedreigt, gelijk de laatste dagen dat
hebben aangetoond, er mede op de hoogte te
brengen, dat er nog altijd krachten zijn, die er op
uit zijn, ons geluk en onzen arbeid te belagen.
De eerste spreker van den avond, Kreisleiter
B. Volker van 't Rijkscommissariaat, wees er op,
dat het oogenblik daar is, dat geheel West-Europa
zich als één man schaart achter de figuur vanA'dolf
Hitier, die thans ook den strijd tegen het wereld-
bolsjeWisme tot den zijnen gemaakt heeft. Thans
is gebleken, uit welke motieven hij weken- en
maandenlang gezwegen heeft. Het Was een nood
gedwongen zwijgen, hoezeer hij ook wist, dat Rus
land geen ander doel had dan Europa langzaam
maar zeker onder zijn macht te brengen. Thans is
dit zwijgen verbroken en de strijd tegen de Sovjet-
Unie is in volle hevigheid ontbrand.
Spr. vestigde er de aandacht op, dat deze strijd
niet tegen het Russische volk gaat, maar tegen het
Sovjet-regime. Wij aldus spreker hebben het
bolsjewisme leeren kennen en Weten Wat het be-
teekent, als 5 a 6 millioen menschen Wachten op
het parool, om den strijd voor het bolsjewisme te
beginijen. Daarvoor zijn in Duitschland vele
menschen geofferd en veel bloed is er voor vergoten.
Thans is het Hitler, die ons weder gered heeft en
bewaard voor het bolsjewisme. Het is geen won
der, dat. Spanje, dat immers evenzeer den strijd
met het Bolsjewisme moest strijden en dat zegevie
rend overwon, zich thans spontaan achter Ilitler
geschaard heeft, zoo goed als het fascistisch Italië.
Het Duitsche leger is sterk en zal den strijd tegen
de Sovjet-Unie tot een zegenrijk einde voeren.
Niettemin zal deze oorlog groote inspanning ver
gen en Duitschland betreurt het daarom, dat Neder
land blijkbaar nog steeds niet begrijpt, Waar het
om gaat. En toch bracht datzelfde Nederland
■spontaan geld bijeen toen het kleine Finland ver
leden jaar den strijd tegen Sovjet Rusland moest
strijden. Het schijnt thans dat zij, die geen natio
naal-soeialisten Willen zijn, geen begrip hebben
van Wat hen te wachten zou staan. Wanneer ook
hier het bolsjewisme zou komen, dat wil zeggen
wanneer Duitschland er niet was. Maar het gaat
niet om Duitschland, het gaat om het behoud van
toekomst en cultuur van gans oh West-Europa.
Duitschland heeft Nederland niet als een over
wonnen land behandeld. Er zijn maatregelen ge
nomen, die misschien velen niet naar den zin waren,
doch die tot het Welzijn van het gehecle volk
strekten en daarom genomen moesten worden in
den titanenstrijd van dit oogenblik. Men beseft
dat misschien in Holland niet omdat Nederland
een rijk land is, maar juist een land, dat zoo be
voorrecht is, moest zich op dit oogenblik niet af
zijdig houden.
Laat u in Nederland niet misleiden! aldus spr.
In eenheid met Duitscliland ligt de oplossing van
vele moeilijkheden, die wij karaktervol onder het
oog zullen moeten zien. Wij van onzen kant koes
teren het vertrouwen, dat het verstand van het
Nederlandsche volk het in het eind zal winnen en
zoo Willen wij ook hier getuigenis afleggen van ons
voornemen gezamenlijk tegen het bolsjewisme te
willen optrekken. Ik geloof, dat Wij de teekenen
der tijden verstaan, Wanneer wij vertrouwen hebben
in den man, die eenmaal Duitschland ordende en
thans Europa ordent tot het bereiken van den
vrede, dien het noodig heeft. Tot het verkrijger,
van dien vrede geldt thans het parool: Strijd en
nog eens strijd voor Europa
De tweede spreker, ir. C. J. Huygen, secretaris
generaal van de N.S.B., constateerde, dat het
treffen tussehen nationaal-soeialisten en bolsje
wisten thans eindelijk een feit is geworden en dat
in dien strijd Duitsche en Nederlandsche nationaal-
soeialisten schouder aan schouder zullen staan.
Sedert dë N.S.B. bestaat heeft deze zich beijverd
aan te toonen, dat het bolsjewisme niet anders is
dan de uiterste consequentie vf>n een doorgevoerde
democratie en dat de strijd daartegen waard is, op
leven en dood te worden gestreden. De strijd van
de democratie tegen het vasteland van Europa,
dien Wij thans aanschouwen bewijst, dat de N.S.B.
daarin niet heeft misgezien.
De Duitsche legers en daaronder duizenden
Nederlanders trekken op tegen het bosjeWistische
monster, om de wereld daar voorgoed van te be
vrijden. Wij, die aan don kant staan aldus spr.
hebben een taak ver van het front te vervullen en
die is, het nationaal-socialisme onder onze volks-
genooten te verbreiden, omdat wij daarmede op
onze Wijze strijden voor een nieuw Europa en voor
ons vaderland. Dan. als eenmaal de strijd is uit
gestreden, zuilen wij onze plaats onder de volken
van Europa verworven hebben.
Kan het ons bevreemden, dat de zaken zoo ge-
loopen zijn? De N.S.B.'er weet, dat Mussert reeds
jaren geleden den loop der dingen heeft voorspeld,
juist als die is gekomen. Spr. haalde ten bewijze
hiervan een aantal citaten uit redevoeringen en
schrifturen van den leider der N.S.B. aan en criti-
seerde vooral lien, die zich nog in onze dagen
achter een masker van godsdienst verschuilen,
geen kleur durven bekennen en er nog niet voor
uit durven komen, dat zij in de tegenstelling, die
het nationaai-socialisme met liet bolsjewisme
schept, reeds lang hun keuze hebben vastgesteld.
Zij begrijpen nog steeds niet, dat het bolsjewisme
afgewend en voor altijd uitgeroeid moet worden
en dat de N.S.B. liun daartoe de hand reikt.
Nadat het zesde couplet van het Wilhelmus Was
gezongen, sprak de heer Gerisch een slotwoord,
Waarna de betooging Werd beëindigd met liet
DeUtschlandlied en het Horst WeseCllicd.
