MIDDENDUIN BLYFT BEHOUDEN!!
Iedere Santpoorter kent de schilderachtige boerderijgroep bij de
eeuwenoude driesprong waar de Duin en Kruidbergerweg samenkomt met
de Middenduinerweg en overgaat in de VelserenderlaanHet merkwaar
dige geheel van boerderij en woningen, mikpunt van talloze foto
grafen, is in fasen opgetrokken op fundamenten van voorgaande
bebouwingen, waarvan het aanzien en de historie naar alle waar
schijnlijkheid zeer bijzonder en daarom hoogst interessant zijn.
Kaartmateriaal uit het begin van de llde eeuw en tot dusver nage
zochte gegevens over bewoning en bestemming geven alle aanleiding
tot het instellen van een diepgaand bouwhistorisch en historisch
onderzoek
Van de huidige bebouwing is de woning die van de weg af gezien
links vooraan ligt (no. 83), 17de-eeuws. Het metselwerk van de
roodstenen voorgevel vertoont een constructie die rond 1700 en
zeker na 1720 niet meer wordt toegepast. Hoewel kozijnen zijn ver
vangen en inwendig veel is betimmerd, zijn er voldoende aanwijzin
gen om het pand medio 17de eeuw te dateren.
Het rechts daarvan gelegen huisje (no. 85), dat evenals het daar
achter gelegen pand (no. 87) wit beschilderd is, staat al bijna
5 jaren leeg. Onder de houten vloer liggen nog oude plavuizen;
het bevat een tweetal bedsteden en eronder zijn twee kelderruimten
waarin vroeger waarschijnlijk pekel (o.a. voor het conserveren van
vlees) werd opgeslagen. In de woonkamer van no. 85 bevindt zich
een 17de-eeuwse, zeer fraaie uit hout gesneden schouw, die vermoe
delijk uit no. 83 afkomstig is. De woningen 85 en 87 zijn 18de-
eeuws
Het gehele achtergedeelte wordt ingenomen door de in bedrijf zijnde
boerderij (no. 89) van de heer G.D. Markerink. Hiertoe behoren de
achter no. 83 gelegen stal, de markante houten en met pannen afge
dekte hooibergen en enkele loodsen. De boerderij is 19de-eeuws.
De 17de-eeuwse woning staat sedert 1971 op de Monumentenlijst. Bij
Beschikking van 16 december 1977 van de Minister van CRM zijn ook
de andere drie panden op deze lijst geplaatst. Om tot dusver ondui
delijke, maar waarschijnlijk financiële redenen hebben Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland de Minister verzocht deze plaatsing onge
daan te maken. De Stichting Santpoort, die toen al een rapport over
de slechte staat waarin de drie woningen verkeren, in voorbereiding
had, heeft tegen dit provinciale beroep een schriftelijk protest in
gediend, waaraan het rapport kon worden toegevoegd. Dit protest vond
de steun van de fractie van de Partij van de Arbeid in Provinciale
Staten. Deze bijval kwam tot uitdrukking in het stellen van schrif
telijke vragen aan G.S. Toen Gedeputeerden begin van dit jaar beslo
ten het omstreden beroep in te trekken, was het behoud van Midden
duin veilig gesteld, een succes dat de Stichting toch wel voor zich
mocht opeisen.
30
Het gehele complex is eigendom van de provincie en wordt beheerd
door het Provinciaal Ziekenhuis te BloemendaalDeze situatie heeft
geleid tot ernstig verval van de drie woonhuizen, die in huur zijn
uitgegeven. De boerderij, die gepacht wordt, is er redelijk aan toe.
Kennelijk is het streven geweest, de woningen door verval in staat
van onbewoonbaarheid te brengen met de bedoeling er een andere be
stemming aan te geven, of door sloop de mogelijkheid te scheppen
een voor het ziekenhuis passende accommodatie te bouwen.
Reeds in de jaren 1957-1959 zijn pogingen gedaan via een lang sle
pende rechtszaak het 17de-eeuwse pand ongeschikt te verklaren voor
bewoning op grond van de slechte staat waarin dit toen al zou ver
keren. De Haarlemse kantonrechter besliste echter dat de woning in
een dermate gunstige staat verkeerde, dat de huur niet kon worden
opgezegd. Bovendien werd de eigenaar verplicht de nodige voorzie
ningen te treffen. Aan dit laatste is, wat de woningen betreft, ge
durende twintig jaren geen uitvoering gegeven! Dankzij de inspan
ningen (en kosten) van het echtpaar Klauwers, dat al 30 jaar no. 83
bewoont, zien de woningen er zeer toonbaar uit. Restauratie, of zo
men wil het verrichten van achterstallig onderhoud, is thans echter
een zorg van de eerste orde. De Stichting heeft hierop bij de pro
vincie aangedrongen; zij wacht op antwoord.
Behalve kaarten en documentatie hebben ook enkele vondsten op het
terrein rond het boerderijcomplex al duidelijk gemaakt, dat Midden
duin een belangrijk historisch objekt is. Zó belangrijk en interes
sant dat kortgeleden besloten is, een werkgroep in het leven te
roepen die zich met een historisch, bouwhistorisch en archeologisch
onderzoek gaat bezighouden. Gedeputeerde Staten en de gemeente Vel-
sen zijn hierin gekend.
De werkgroep, die tot stand is gekomen op initiatief van de Stich
ting Santpoort, is samengesteld uit de volgende leden:
- de heer S. Rolle, gemeentearchivaris,
- de heer S. de Jong te Zaandam, namens de Stichting Historisch
Boerderij-Onderzoek te Arnhem,
- de heren P. Vons en A.M. Arends voor de Archeologische Werkgroep
Velsen, die deel uitmaakt van de Archeologische Werkgemeenschap
voor Nederland,
- de heer Drs. J. van Venetien, historicus, tevens adviseur van de
Stichting Santpoort,
- de heren Mr. L.F. de Groot, G.A.P. Bovendeert en L.H. Kloek voor
de Stichting Santpoort.
Wij hopen U in de toekomst melding te kunnen maken van gunstige ont
wikkelingen inzake restauratie van het huidige complex Middenduin
en de resultaten van het historisch onderzoek.
L.H. Kloek
31