18
19
DE ZORG VOOR ONS CULTUURGOED
Reeds vanaf (ons geboortejaar) 1976 hebben wij bij het gemeentebestuur aan
gedrongen op een nieuwe monumentenverordening omdat de oude geen rechts
kracht meer had sinds de inwerkingtreding van de monumentenwet in 1961.
Bovendien bestond er al lang geen monumentencommissie meer.
Tijdens een bespreking in oktober 1978 met de toen juist benoemde wethou
der van Ruimtelijke Ordening, de heer K.W. Bijl, wees het bestuur opnieuw
op deze noodzakelijke voorziening.
Wij attendeerden op de dringende behoefte aan een betere bescherming van
het landgoed Spaarnberg, omdat de oorspronkelijke aanleg van 1839 door
J.P. Zocher, zover nog aanwezig, gevaar liep door het commercieel gerich
te beheer en door de splitsing van het landgoed bij de recente verkoop.
Wij achtten ook bescherming nodig voor vele objecten in Santpoort zoals
het complex "van Middenduin, de voormalige "bewaarschool (badhuis-biblio
theek) met bijbehorend woonhuis aan de Wüstelaan, het Stationsgebouw
Santpoort-Zuid, de boerderij Sinneveld; verschillende oude dorpshuizen,
villa's, enz.
De wethouder zegde ons toe dat er aan de monumenten verordening gewerkt
zou worden.
Begin 1981 beloofde hij zelfs, letterlijk met de hand op het hart, dat de
verordening binnen dat jaar gereed zou zijn
Het eerste ontwerp (naar model van de Vereniging van Nederlandse Gemeen
ten) ondervond in september 1983 in de commissie Ruimtelijke Ontwikkeling
critiek, onder andere wegens het gemis aan een overzicht van— en regeling
voor de financiële consequenties.
Bovendien ontbrak elke bescherming van de naaste omgeving van het monument.
Gebruikmakend van het spreekrecht voor deze vergadering hadden wij namelijk
gewezen op de waardevermindering van een monument bij aantasting van de di
recte omgeving, bijvoorbeeld door grootschalige nieuwbouw.
Ook misten wij een regeling voor de coördinatie van het monumentenbeleid
met het welstandsbeleid en de voorbereiding van bestemmingsplannen.
Als het om cultuurbehoud gaat is het een uitzondering dat de "politiek"
voorop loopt en als het bovendien geld zal kosten verdwijnt vrijwel elke
belangstelling.
Dit geldt zowel voor het Rijk en de provincies als voor de gemeenten,
Velsen incluis.
Vooral in deze periode van bezuiniging bestaat het gevaar dat bovendien
de no-nonsense mentaliteit gaat overheersen.
Men kan zich afvragen waarom er geld nodig is.
Is het niet voldoende de te beschermen objecten op een gemeentelijke monu
mentenlijst door wettelijke voorschriften te vrijwaren voor verwaarlozing,
verminking en sloop?
Geld is nodig omdat het onrechtvaardig zou zijn de eigenaars extra te be
lasten met duur onderhoud of met financiële schade door wettelijke beper
kingen.
Voor de rijksmonumenten geeft het rijk subsidie voor uitwendig onderhoud,
zonder echter tot onderhoud te verplichten.
Voor de gemeentelijke monumenten bestaat geen rijkssubsidieregeling en het
is de vraag of die er komt bij de te verwachten decentralisatie van de mo
numentenzorg
Taken en bevoegdheden zullen worden overgeheveld naar lagere overheden
(provinciesen vooral de gemeenten)Het succes zal afhangen van de aan
wezige kennis en van de geldmiddelen. (Nationaal restauratiefonds)»
De Stichting is van plan het gemeente bestuur van Velsen in overweging
te geven een onderzoek in te stellen naar de architectonische betekenis
van de totale bebouwing van de gemeente Velsen,met als doel het verkrij
gen van gegevens. Om de verscheidenheid en samen
hang van de architectuur te kunnen betrekken in het ruimtelijke ordenings
beleid (bestemmingsplannen èn als uitgangspunt voor het monumentenbe
leid.
Een dergelijk onderzoek (naar voorbeeld van Hilversum; zie Heemschut
no 7/8 Juli Aug.'83) kost geld, dat wel, maar het zal leiden tot een over
zicht van niet alleen waardevolle bebouwing maar ook van cultuur-historisch
belangrijke terreinen en objecten. We denken hierbij in Santpoort o.a.
aan oude wegpatronen met onregelmatige rooilijnen (Bloemendstraatweg
Kerkweg)aan de begraafplaats "de Biezen" de Slaperdijk.
Een dergelijk overzicht is o.i. bij de voorbereiding van bestemmingsplanen
een onontbeerlijke aanvulling op de Structuurschets.
En als uitgangspunt voor het monumentenbeleid van Velsen zal het daarvan
de basis kunnen zijn voor een professionele en snelle aanpak!
Naschrift s
Inmiddels heeft de Gemeenteraad op voorstel van B W de Gemeente
lijke monumentenverordening en de Verordening op de Monumentencom
missie vastgesteld, (november 1983).
L.V.-D.
Villa Rose/: en SsnJpecrt.
Het van ondergang geredde "Huis met de kantelen", op de hoek
van Burgemeester Enschedélaan-Middenduinerweg, zoals het er
op een prentbriefkaart van het begin van deze eeuw uitzag.
Doordat een inwoner van Santpoort het heeft gekocht om er
zelf in te gaan wonen, is een plan om op het perceel een ap
partementengebouw neer te zetten niet doorgegaan.