De Vinkenbaanlopend van Duinweg naar Duinlustparkweg, was tot 1910 nog een zandpad Rond de eeuwwisseling bestond hier jaren lang een druk cultureel trefpunt van kunstenaars op velerlei gebied, in die kringen wel de "Salon van Velsen" genoemd Bekende figuren Omstreeks 1900 woonden Cornelis Verweij en zijn vrouw, een van de zusters Bienfait, op The Briars. Zij hadden vier kinderen. Hun oudste zoon Kees is de bekende schilder.Hun dochter, mevrouw De Savornin Lohman-Verweijwoont er nog steeds Marie Bienfait, zuster van mevrouw Verweij, was in 1881 getrouwd met de be kende architect Dr. H.P. Berlage 1856-1834). Door deze familieband kwam Berlage vaak op The Briars. Hij was de architect die het huis aanmerkelijk vergroot heeft. Hij was ook de ontwerper van het "Gegoten Huis"). Op de "Eikhof" woonde tot 1981 de schrijfster Mea Nijland-Verweijdochter van de letterkundige Albert Verwei,) ),de broer van Cornelis. Zij schreef onder pseudoniem Gerda van Beveren. Zij was eerst getrouwd met de uitgever C.A. Mees, wiens uitgeverij zich jaren lang heeft bevonden in het pand hoek Kerkweg-Middenduinerweg te Santpoort-noord. Uitgaven van C.A. Mees waren,behalve enkele werken van Frederik van Eeden, o.a. "Friesch dorp" van Nine van der Schaaf (1921) en "De ruïne van Brede- rode" van de bekende Santpoortse amateur-geschiedvorser J.S. Visser (1928). Mea's huwelijk met Mees werd in 1936 ontbonden. In 1947 hertrouwde zy met de graficus Hidde Nijland. Zy stierf in 1982 op 92-jarige leeftyd. Regelmatige bezoekers van de "Salon van Velsen" waren de dichter en arts Frederik van Eeden (l860-1932) en de schilder en kunstcriticus W.A.wTtsen (1860-1952). Elk van hen was getrouwd met een zuster van Kitty Verweij-van Vloten, de moeder van Mea. Over Van Eeden kunnen we nog vermelden, dat hijnadat hij zich als arts te Bussum had gevestigd, in 1887 samen met een collega een psychotherapeu tische kliniek in Amsterdam stichtte. Hij schreef tal van artikelen voor de Nieuwe Gids, o.a. samen met Willem Kloos, Albert Verweij en Lodewijk van Deijssel. Zijn bekendste boek is De Kleine Johannes, dat hij in afleveringen in de Nieuwe Gids publiceerde. Bekend zijn ook zijn natuurbeschrijvingen. Veel daarvan vindt men terug in zijn dagboek, waarvan hij gedeelten in Sant poort schreef. Als reactie op de kapitalistische leefwijze van zijn tijd stichtte hij in Bussum de kolonie Walden, een productie-coöperatie "Life in the Woods". Alle bovengenoemden behoorden tot de Tachtigers. Ze hadden veelvuldig con tact met elkaar. Op Vinkenbaan 29 heeft vroeger de oude heer Verkade gewoond, de oprichter van Verkade's koek en beschuitfabriek te Zaandam. Een van zijn zoons was Eduard Verkade, de bekende toneelspeler. Van het bekende Verkade-ruitertje, dat op het dak heeft gestaan, is het on derstel nog aanwezig. T.L.-M. Albert Verwey was getrouwd met Kitty van Vloten. 8 HET "GEGOTEN HUIS" AAN DE VINKENBAAN Wie naar het witte huis op de Vinkenbaan nr. 14 in Santpoort-zuid kijkt, zal niet onmiddellijk in de gaten hebben, dat zijn oog rust op een wereld primeur. Het gaat hier om het eerste "gegoten huis" ter wereld, het eerste huis van gewapend beton. Het huis is in 1911 gebouwd op initiatief van de heer A. Bertling, eigenaar/ bewoner van "Transmare", Vinkenbaan 50. De door hem in 1902 opgerichte Binnenlandse Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen had in Santpoort-zuid veel grond in beheer, die hij met villa's liet bebouwen, o.a. het huis "De Wigwam", op Vinkenbaan 22, waar de heer Bertling Jr. later heeft gewoond. De heer Bertling kende de bekende architekt H.P. Berlage. zwager van de in "The Briars" op Vinkenbaan 25 wonende Cornelis Verwey. Berlage kwam daar vaak op bezoek. Met belangstelling volgden zowel Bertling als Berlage de experimenten met een nieuw bouwmateriaal op de terreinen van de beroemde uitvinder Thomas Alva Edison, die de experimenten ook financierde. Onder leiding van de Amerikaanse ingenieur George E. Small en de Nederlander Henri J. Harms Jr was men erin geslaagd een specie samen te stellen, geschikt voor gewapend- betonbouw: een dun-vloeibare brij, die in ongeveer vijf dagen steenhard werd. Toen rond 1910 met deze specie een aantal bouwelementen waren gegoten, was dat voor Bertling aanleiding in datzelfde jaar nog toestemming te vra gen voor de bouw van een tuinhuis aan de Duinlustweg (nu Vinkenbaan) Dit tuinhuis zou op deze nieuwe wijze "gezet" worden. Door Small en Harms werd samen met de Nederlander Herman Hana de Monogram Construction Company M.C.C.) opgericht met als doel de bouw van goede en goedkope woningen op grote schaal volgens de door M.C.C. gepatenteerde methode. In opdracht van de M.C.C. is toen door Berlage een ontwerp gemaakt voor een" huisje type strandvilla" Omdat dit proefprojekt als tuinhuis en niet als woning was opgezet, hoefde men niet aan de eisen voor minimum woonruimte, afvoer en privaten te voldoen, hetgeen de hoge voorbereidings- kosten aanmerkelijk drukte. Nadat toestemming verkregen was, kon met de bouw worden begonnen op een plaats, die waarschijnlijk mede door Berlage bepaald is. Bij de bouw is als bekisting gebruik gemaakt van gietijzeren elementen, gefabriceerd in de ijzergieterij van Pierre Denis te Forest bij Brussel. Deze gietijzeren elementen werden aan de binnen- en buitenzijde als om- manteling van de te gieten muren aan elkaar gemonteerd, waarbij uitspa ringen voor ramen en deuren aangebracht moesten worden. De bewapening werd aan de binnenzijde van de ommanteling aangebracht. De betonmortel werd aangemaakt in een electrisch aangedreven mengmolen en daaruit in hijsbakken uitgestort. De hijsbakken werden op dakhoogte van het huis in een trechter leeggegoten waarna de mortel in de ommante ling verdween. De vloeren werden later aangebracht. Als zodanig is deze eerste gietproef goed gelukt. Er waren geen grind- nesten (opeenhopingen van grind) of holle ruimten ontstaan en dat zonder tril-apparatuur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1984 | | pagina 6