Herbergen, logementen en andere pleisterplaatsen aan de Hoofd
straat
Eind 1980 is in Beeckestein de tentoonstelling "Drinken en
klinken in Kennemerlandgehouden. De catalogus van deze ten
toonstelling is voor een groot deel door medewerkers van de
Stichting Santpoort geschreven.
Aangezien wij gemerkt hebben dat lang niet al onze deelnemers
de tentoonstelling hebben bezocht en de catalogus reeds lang
is uitverkocht, hebben wij de beschrijving van de herbergen,
logementen en café's die aan de Hoofdstraat waren of zijn ge
situeerd in deze editie van "de Zandpoort" grotendeels uit de
catalogus "Drinken en klinken in Kennemerlandovergenomen.
De gegevens van deze beschrijvingen zijn voornamelijk verkre
gen uit bestudering van oude acten en registers in het gemeen
te-archief en raadpleging van heel oude oude en nieuwere uit
gaven als"Het Zegenpralent Kennemerlant(+1750)J. Craandijk's
"Wandelingen door Nederland"(Supplement1888)"Hart van Ken-
nemerland"(Jubileum-uitgave Hoogovens van 1968) en ook "Spiegel
van Santpoort" van plaatsgenoot Jan van Baarsel en diens per
soonlijk archief. Maar ook in gesprekken met enkele "heel oude"
Santpoorters, van wie de heren Ouwerkerk en Bremerkamp niet on
vermeld mogen blijven, werd veel waardevolle en dankbaar aan
vaarde informatie verkregen.
1. De Weijman.
Al in de zeventiende eeuw stond de aloude "herberg" De Weyman
op de plaats waar nu een nieuw hotel verrijst aan de toenmali
ge Heerwech of Heerenweg, thans Hoofdstraat, dicht bij de zui
delijke ingang van "De Zandpoort".
18
Behalve een moeilijk ontcijferbare acte van omstreeks 1650,waar
in de herberg De Weyman wordt genoemd, zijn geen schrif
telijke stukken gevonden uit die eeuw, die op deze herberg be
trekking hebben. In de achttiende eeuw bestonden herberg en door-
rij-stal, zoals is te zien op een aquarel van H. Tavenier uit
1775, al in ongeveer dezelfde vorm die het logement- volgens
Craandijk "de van ouds"bekendeonlangs vergroote en meer naar
de eischen des tijds tot "zomerverblijf voor familiën"ingerigte
herberg De Weyman"- omstreeks 1880 gehad moet hebben en in de
beginjaren van deze eeuw, zoals te zien is op de afbeeldingen
op het voorblad en op bladzijde 18 ook had behouden. Het valt bij
vergelijking van die afbeeldingen namelijk op dat de bouwvorm
van de stal met "doorrij", zoals die nog in de laatste jaren van
de stoomtram (1924) bestond, ongewijzigd is gebleven. Het lijkt
erop alsof men slechts de vroegere open wanden heeft dicht ge
metseld
-In de Spiegel van Santpoort schrijft Van Baarsel dat de waardin
van De Weyman, de weduwe van Dirk van Schuijlenburgin 1750 de
stoot heeft gegeven voor de sindsdien traditioneel geworden jaar
lijkse harddraverij op de eerste donderdag in augustus, tijdens
de Santpoortse feestweek, waarbij nog altijd om de door haar uit
geloofde Zilveren Zweep wordt gestreden. De winnaar van zijn kant
is nog steeds verplicht een half anker wijn voor de "Liefhebbers,
die gereden hebben" ter beschikking te stellen.
_In het Verpondingsregister van 1785 staat genoteerd onder no.88
dat een Huijs, Stallinge en Schuur, de Weiman, staande ten name van
Dirk van Schuijlenburq (de naar zijn vader genoemde zoon van de
waardin van 1750?) in 1786 is overgeschreven op ene Jan van Laar
en in 1797 op Abraham Snijders.
Blijkens een acte van 1 oktober 1806 heeft deze Abraham Snijders
op die datum van een zekere Dirk Wessels te Amsterdam ook de her
berg De Groene Valk gekocht. Maar hij overleed op 26 maart 1807
en reeds op de volgende dag werden beide herbergen overgeschreven
op naam van zijn kinderen.(acte van 27 maart 1807)
Volgens deze acte werd de herberg "De Weyman" "belend" door: ten
Oosten de Heerenweg, ten Zuijden Willem Verzijlberg, ten Westen
en ten Noorden de Buuren of Agterweg. (Lees voor Heerenweg: Hoofd
straat en voor Buuren of Agterweg: Wilstelaan) De hoofdverbindings
weg vanuit het zuiden over de buurt Jan Gij zenvaart naar Sant
poort liep namelijk langs het Molenduin (Boschbeek) tot bij de
molen en vandaar langs de vroegere Zuiderdorpstraat of "Steenen
Muur" (nu Johan van Beemlaan) naar de Heerenweg. En die Buuren-
of Buurtweg was niet meer dan een pad achter de aan de Heerenweg
staande huizen om: het stukje tussen Hoofdstraat en Kerkplein
(burg. Enschedélaan) had nog geen doorgang naar de Rijksstraatweg
(nu Hoofdstraat)
Craandijk schrijft, als hij het heeft over een wandeling door
Spaarnberg naar Santpoort"Wanneer wij in Sandpoort niet het naas
te pad "langs school en kerk volgen, maar den grooten weg houden
tot waar hij "op den straatweg uitkomt"(enz)
19
Hotel de Wijman SANTPOORT
