168) Ernaast hebben tot ongeveer 1910 een tweetal tegen-elkaar 166) aan gebouwde huisjes gestaan, die later zijn gesloopt, waar na het erf, door een houten schutting aan het oog onttrokken, jarenlang braak heeft gelegen. Volgens de plattegrond van 1892 was tóen het terrein waarop deze huisjes en -na een onbebouwd gedeelte- de twee panden vóór de toenmalige Zandlaan stonden van de weg afgescheiden door een dóórlopende afrastering; hier grensde de buitenplaats Velserhooft destijds aan de "Hee- renweg". Zowel de twee huisjes als de andere panden, waarvan de tweede een boerderij was, stonden op het voormalige terrein van Velserhooft. Ook op de hoek van de Hagelingerweg staande herberg Ruimzicht is blijkens oude acte gebouwd op terrein dat toen nog als Velserhooft werd aangeduid. Be^in ?SZer 0eUW heeft de lood9ieter (Kobus) Bonarius (of zijn 158) vader?) op het open terrein tussen de genoemde panden twee aan- 156) eengesloten huizen laten bouwen, waarvan het meest zuidelijke staand in een aardige tuin,verschillende bewoners heeft gehad en het andere door hem zelf en zijn familie bewoond werd en wordt. De witte huizen met hun vakwerkgevels en stijlvolle puntdak zijn nog vrijwel onveranderd, maar doordat ook hier de hele straatwand dicht gebouwd -in de oorspronkelijke tuin van het eerste huis zijn niet minder dan drie panden gebouwd- komen ze jammer genoeg niet meer zo goed tot hun recht. 152) De voormalige boerderij -van Witteman- op de hoek van de Zand laan (nu Anemonenstraat) heeft lange tijd als winkelpand dienst gedaan. Er was een viswinkel, een sigarenzaak en, na verbouwing een schoenenzaak. Het is nu "eethuis De Zandpoort". De naam is toepasselijk omdat het in feite aan het begin van de vroegere Zandlaan staat, die naar de Voorplaats leidde; een voor inqe- wijden herkenbaar restant van deze Zandlaan loopt langs cafe Tromp naar de achterliggende boerderij van Braam. 180) Tot zover de bebouwing van de Hoofdstraat aan deze zijde. Wij hebben onvermeld gelaten de grote winkel/woonpanden die op de plaats zijn gekomen van de vroegere dorpshuisjes (van Hubers v.d. Vlerk en Schollee)Hoewel deze panden met hun stedelijke omvang ongetwijfeld wel aan hun doel zullen beantwoorden is de tegenwoordige Hoofdstraat er niet fraaier door geworden. 187) Hetzelfde geldt overigens ook voor het grote garagebedrijf van 185) Jak. Gelukkig is het "beeldbepalende" "doktershuis" -dat op de plattegrond van 1892 nog zijn kleinere omvang had, maar vóór 1900 is uitgebreid- behouden gebleven; het draagt, evenals de na 1892 gebouwde panden ernaast, nog bij aan (de herinnering aan) het oude dorpsbeeld. 183) Hier heeft men nog een rijtje niet onaantrekkelijke, in de ou- e.v. de dorpssfeer passende panden, die voor "verstedelijking" (=ver lelijking!") gespaard zijn gebleven. 171) Het rijtje wordt nu afgesloten met het moderne bankgebouw op de hoek van de Broekbergenlaan, waar wij ook dit verhaal over de Hoofdstraat moeten beëindigen. (De plattegronden reiken ook niet verder!). Over het aan de andere zijde van het kruispunt gelegen -nog zeer lange- gedeelte van de Hoofdstraat (tot dicht bij het punt waar de Santpoortse Dreef op de parallelweg van de Rijks weg uitkomt) zullen we het later nog wel eens hebben. Er staan nog enkele historisch belangwekkende karakteristieke dorpswo ningen die op de Rijks- of gemeentelijke monumentenlijst thuis horen, maar ook een groot aantal niet zo oude maar wél voor het behoud van het prettige woonklimaat van dit deel van Santpoort waardevolle panden. Hier geldt nog steeds geen bestemmingsplan en dat betekent dat er nog veel bedorven kan worden. Want de gemeentelijke bouw verordening biedt onvoldoende bescherming. Wél is er de Wel standscommissie die él te ver gaande inbreuken op het karakter van de omgeving van een bouwplan kén afremmen, maar dat kan zij alleen indien zij meent dat niet voldaan wordt aan "redelijke eisen van welstand" en dat is een erg vaag begrip! 49

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1986 | | pagina 26