Dieuwke Fontein overleed op 9 december 1879. In 1881 ging Spaarnberg
in successie over naar Olga Emma Alexandra Eleonora von Gotsch.
Olga Emma Alexandra was Pruisische barones die op 2 maart 1868 was
gehuwd met de Amsterdamse koopman Justus Rudolf Wüste. Justus
werd al op zeer jonge leeftijd in de zaak van zijn vader opgenomen;
het handelshuis in tabak 'Wüste en Hintzen'Na de dood van zijn vader
werd hij hier mede-firmant
Na 6 jaar onttrok hij zich aan de feitelijke leiding van het
handelshuis. Zijn zakelijke activiteiten mochten dan minimaal zijn
geworden, dit betekende echter nog niet dat hij zijn leven in
ledigheid doorbracht. Integendeel. In 1886 trad hij aan als liberaa
gemeenteraadslid in Amsterdam, hij was vele jaren bestuurslid van de
Vereniging Rembrandt, van Natura Artis Magistra, van de Stichting
Kostelooze Amsterdamse Polikliniek, van de Inrichting voor Doofstommen
Onderwijs en andere organisaties op cultureel en maatschappelijk
terrein. Ook was hij voorzitter en mede-oprichter van de Nederlandse
Koloniale Vereniging en mede-directeur van de Maatschappij tot
Bevordering van Natuurkundig Onderzoek der Nederlandse Koloniën. In
1884 - 1885 liet het echtpaar het herenhuis, naar een ontwerp van L.F.
Ritter, verbouwen. Aan de westzijde van het huis werd een open
48
veranda aangebouwd terwijl naast de veranda, voor de ingang van de
oranjerie, een pergola werd aangebracht.1" Het frontaal aanzicht van
het huis na de verbouwing werd weergegeven op een afbeelding van
P.A. Schipperus112
Vrijwel gelijktijdig met de verbouwing bracht Keizerin Elisabeth van
Oostenrijk, beter bekend als Keizerin Sisi, van 2 mei tot 12 juni 1884
een bezoek aan Spaarnberg. Zij kwam hier voor een gezondheidskuur aan
zee en kreeg van baronesse Olga von Gotsch het Zwitsers chalet als
verblijfplaats aangeboden. Tijdens de verbouwing verbleef het echtpaar
Wüste zelf niet op de buitenplaats. Later in het jaar, of in 1885,
werd ook het Zwitsers chalet verbouwd, en werd dit geschikt gemaakt om
te dienen als huis en bewaarschool."3
In de jaren tachtig maakte J. Craandijk wandelingen door Nederland en
beschreef deze wandelingen. Hieronder waren ook wandelingen door Zuid-
Kennemerland. Over Spaarnberg maakte hij een schitterende beschrijving
die een goed beeld geeft van deze buitenplaats aan het eind van de 19e
eeuw. Deze beschrijving luidt als volgt:
'Spaarnberg ligt juist op de grens van de lage groene vlakte die zich
uitstrekt langs de zoom van de golvende, bosrijke zandige voet van de
duinen. Aan een zijde ziet men uit over het ruime veld en aan de
andere kant op de dennen die staan op de ruig begroeide hoogten. Het
dichte hout op de buitenplaats maakt één geheel met het wilde geboomte
op de heuvels en duinhellingen. De vorsse lijnen van de buitenplaats
met zijn dichtbegroeid hout rijzen op uit de frissen en welige
weilanden. Dit geeft een rijke afwisseling van grond en gewas en een
rijke verscheidenheid van uit- en doorzigten die voortdurend de
aandacht boeien. Er prijken langs de brede paden en waterwerken die
zich door de grootse aanleg slingerenprachtige sparren, zware
beuken, eiken en linden die in lange, deftige lanen zijn geplantof
in smaakvolle groepen over de gazons zijn verspreidafgewisseld door
kloeke heester partij en
Langs de bosrand legt een door trotsche stammen overschaduwd en door
een heldere wetering van het weiland gescheiden pad, dat op den
straatweg met het R.C. kerkje en de Haarlemse St. Bavo uitziet[Dit
uitzicht kan men gehad hebben van de laan die langs de zuidzijde van
Spaarnberg loopt].
Aan de kant van Santpoórd licht op de buitenplaats een met een
waterpartij omringde hertenkamp tussen krachtig geboomte, waarbij zich
een opmerkelijk hoog en dicht seringenbos aansluitDaar grenst de
buitenplaats aan een weide die op zijn beurt begrensd wordt door het
donkere hout rond het witte huis van het buitenverblijf ZorgvrijIn
de nabijheid hiervan is er een doorzicht op het bosrijke terrein van
de overplaats met het chalet, eertijds het studeervertrek van de heer
van der Hoop. Dit doorzicht is tussen het hoge hout opengehouden. Aan
alles wordt blijkbaar zorgvuldig de hand gehouden, en al is de
eigenaar de heer Wüste niet hier, want pleegt zich hier doorgaans maar
korte tijd op te houden, geeft het geheel toch de indruk van een
49
AJb. 21 Rechtsonder, Spaarnberg na 1855. Ontleend aan de publicatie van J. Craandijk, Wandelingen door Nederland
108 Kadaster en de Openbare Register van het Directoraat Noord-Holland, Amsterdam (Droogbak) Notaneel nr. 1222 -
107 en 108.
109 GAV, OAS nr. 103-104. Siebe Rolle, p. 43-47.
110 GAV, OAS nr. 103-104 en GAV, Persdocumentatie Spaarnberg - Amstelodamum, jrg. 1916.
111 Kadaster en de Openbare Register van het Directoraat Noord-Holland, Amsterdam (Droogbak) tekening nr. 12. Het
jaar waarin de bouw gereed kwamen was 1885 en werd geregistreerd in 1886. G.A.V., Persdocumentatie Spaarnberg -
Haarlems Dagblad, dd. 18 april 1940 en Llmuider Courant, dd. 20 oktober 1948.
112 P. Craandijk, Wandelingen door Nederland, Haarlem 1888, (dl. Ill Noord-Holland). Met illustraties van P.A.
Schipperus.
113 Siebe Rolle, p. 43-47. Kadaster en de Openbare Register van het Directoraat Noord-Holland, Amsterdam (Droogbak)
tekening nr. 12. Het jaar waarin de bouw gereed kwam was 1885 en werd geregistreerd in 1886.