Tot de hofstede Hoogsigtenburgh behoorden toen een huis, stal, wagenhuis, boerenhuis en de daarbij gelegen landerijen. De omvang van de hofstede bedroeg nu echter 20 morgen en werd in het oosten begrensd door de Heerewech, ten zuiden en westen door de Wildernis en ten noorden door de gronden van Hendrik Renst.18 Frederik Berewout was een rijk reder, bankier en importeur te Amsterdam en was getrouwd met Maria du Peyro. Hij was het die de naam van de hofstede Hoogsigtenburg wijzigde in Jachtlust, aangezien ook zijn plan tages in Suriname en Berbice (nu een gedeelte van Guyana) deze naam droegen. In 1734 voegde Frederik Berewout een gedeelte van de hofstede Velserend dat tegen het duin was aangelegen aan zijn bezittingen toe. In 1762 kocht hij het ontbrekende deel, waarop het herenhuis was gesitueerd, aan en voegde dit eveneens aan Jachtlust toe. De vermogende Amsterdamse Maria Johanna Grangé de Neufville kocht in 1779 de hofsteden Jachtlust en Velserend van Frederik Berewout. Zij kocht in 1788, eveneens, de in 1777 afgebroken hofstede Duin en Berg waarmee de oorspronkelijke drie hofsteden langs de huidige Velserenderlaan en de Duin en Kruidbergerweg in één hand verenigd werden.10 In 1781 bracht zij verbeteringen aan de hofstede want in dit jaar werd de verpon ding met 2,10 verhoogd.20 Na haar overlijden op de hofstede Jachtlust op 7 mei 1812 verviel de hofstede Velserend bij gerechtelijke 32 toewijzing aan Jan ter Hofstede en Jacobus Boom, respectievelijk afkomstig uit Bloemendaal en Haarlem.21 Wie eigenaar werd van de hofsteden Jachtlust en Duin en berg is onduidelijk. Jachtlust kwam op een tot nu toe onbekende wijze in bezit van makelaar Christiaan Stumphius uit Beverwijk, die de hofstede op 21 maart 1818 aan Willem Frederik van der Burcht van Lichtenberch verkocht.22 Deze was in 1817 al eigenaar geworden van de hofstede Hartenlust in Bloemendaal. Hij was weduwnaar van de in 1811 overleden Barbara T.R van der Put en trad voor de tweede maal in het huwelijk met de vermogende Louisa W. van den Broeck. Het huwelijk was echter geen succes want in 1817 liet hij zich van haar scheiden. Hierna huwde hij met Maria van Steendijk met wie hij op Hartenlust ging wonen. In 1824 verhuisde Willem Frederik met zijn gezin naar Zeeland en verkocht Hartenlust aan Cornelis Izaak van der Vliet. In 1828 overleed zijn derde vrouw, waarna hij hertrouwde met Grietje Goudzwaard. Willem Frederik overleed op 27 december 1845 op 68-jarige leeftijd. Uit zijn vier huwe lijken kwamen 19 kinderen voort.23 In opdracht van Willem Frederik maakte landmeter F.J. Nautz een zakatlas waarin de plattegronden van diens bezittingen waren afgebeeld, waaronder zich een fraaie plattegrond van de hofstede Jachtlust bevindt.24 Op deze plattegrond is te zien dat het herenhuis in het middelpunt van een sterrenbos is gelegen. Een sterrenbos is één van de formele tuinstijlen uit de achttiende eeuw en bestaat uit een bos doorsneden door rechte lanen die zich vanuit één centraal punt in een stervorm uitstrekken. Het geheel reikte tot achter de hofstede Meer en Berg, terwijl een ander deel zich in een lange punt in de richting van de duinen uitstrekte. In het zuidelijk deel bevond zich een waterpartij, c.q. duinrel, waarlangs een laan naar het duin met de 'Blaauwe trappen' liep; nu de Brederodeberg genoemd.25 Op de plattegrond is duidelijk te zien dat men vanuit het herenhuis via de centrale hoofdlaan in het sterrenbos uitzicht had op de ruïne van Brederode. Nog steeds is deze laan in het landschap aanwezig en geeft uitzicht op de ruïne. Deze opzet was één van de kenmerken van de tuinaanleg uit deze periode.26 Ook op het minuutplan van F.J. Nautz uit 1832 is deze laan duidelijk aangegeven. Het minuutplan geeft de situatie uit 1832 nauwkeu rig weer. Op het minuutplan is de totale omvang van Jachtlust en Middenduin door middel van perceel-aandui dingen weergegeven. In de bijlage bij het minuutplan wordt aan de hand van de perceelnummers de aard van deze percelen omschreven.27 33 Kaart uit het boek Zegepralend Kennemerland' uit 1729. Gemeentearchief Velsen, KV III I47-A3. 18 GAV, Oud Rechterlijk Archief inv.nr. 967 fo. 55 v. 19 S. Rolle, Gisteren haast onherkenbaarIJmuiden 1982, p 35 (in het vervolg aangeduid als Gisteren haast onherkenbaar, p..). 20 Algemeen Rijksarchief Den Haag, Gaardersboek Financie van Holland, inv. 528 no. 5. 21 Gisteren haast onherkenbaar, p 35. 22 GAV, Nieuw notarieel archief, inv. nr. 5099, fo. 23 Wim Post, HartenlustHaarlem 1988, p 47 t/m 49 (in het vervolg aangeduid als Hartenlust, p Gemeentearchief Haarlem, kaarten afdeling. 24 Gemeentearchief Haarlem, kaartenafdeling. 25 Zie hiervoor het artikel van Jan Morren verderop in deze aflevering van 'De Zantpoort'. 26 L.H. Alders, Landgoederen van Zuid-KennemerlandAmsterdam 1984, p Tl. Tl GAV, Kadastrale legger, boek 1 art. 175, boek 3 art. 361, boek 5 art. 633.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1995 | | pagina 17