Na de opening van het Velserbeekpark op 28 maart 1925 kon men voor 2xh cent met een herstelde trekpont- verbinding naar het eilandje gebracht worden om het dramatische levensverhaal te vernemen van een vroegere kluizenaar die wegens liefdesverdriet daar zijn tijd eenzaam doorgebracht zou hebben. Ter opluistering van het verhaal kon men een pop in een monnikspij, de heremiet, aanschouwen. De veerbaas toonde enige beenderen, die van het skelet van de heremiet zouden zijn overgebleven. In 1949 verdwenen de aanlegsteigers en het pontje wegens slecht onderhoud en omdat de waterstand in de vij ver om de hermitage zó laag was, dat het pontje daarin niet kon varen. Dit deel van de vijver heeft dan ook geen enkele toevoerader meer en het stroomafwaartse deel langs de Engelmunduskerk is vermoedelijk al sinds de vorige eeuw verdwenen. De Lievendaalse beek (kaart B nr.6) Voordat de Lievendaalse beek van zijn oorsprong werd afgesneden, bleek deze beek alleen niet in staat te zijn om de vijvers om het hertenkamp in het park Velserbeek van voldoende water te voorzien. Daarom werd in 1930 nabij de Lievendaalse beek (naast de muziektent) een bron geslagen om het water in de vijvers op peil te houden. De diepte van de boring zal zo'n 30 a 40 meter geweest zijn. De Lievendaalse beek ontsprong aan de voet van de hoge duinen bij Westerveld. De bovenloop van deze beek, dat wil zeggen tussen Westerveld vanaf de spoorlijn en de aansluiting op de slingervormige vijver van Schoonenberg, was voor een gedeelte gerioleerd door de aanleg van de Hofdijklaan begin dertiger jaren. In 1938 werd de duiker onder de Zeeweg (=Valeriuslaan), in verband met een rattenplaag, afgedicht met een schildmuurtje. Verder werd, vanwege te hoge onderhoudskosten, een groot deel van de beek nabij het park Schoonenberg (langs de sportvelden) vervangen door een ondergrondse duiker. De afdelingen Groenvoorziening en Stedelijk Beheer en Ontwikkeling (SB&O) bleken in het geheel niet op de hoogte van deze riolering. Buurtbewoners hebben hiertegen indertijd wel protest aangetekend, maar dit heeft niet mogen baten. Op een kaart van de leggers der wegen van de gemeente Velsen (1925 no.2&5) is duidelijk te zien hoe de zij tak (kaart B nr.5) van de Lievendaalse beek aan de zuidkant van de Tolsduinerweg liep. In vooroorlogse jaren werd in het gedeelte tussen de spoorlijn en aansluiting op de Lievendaalse beek nog gezwommen in een ver breed stuk van de beek. Stroomopwaarts kwam deze beek via een reeds gedempte waterkom (rond het plant soen aan de Lijsterlaan), die eens behoorde tot de tuinaanleg van Tolsduin, in het vroegere gebied van de bui tenplaats Plakkersbos uit. Er zijn hier nog sporen van een beekbedding zichtbaar. Een vrij diepe en brede bedding nabij het zwembad de Heerenduinen loopt nog steeds langs de aldaar gelegen moestuintjes. Dit stukje beekbedding is begroeid met veel bomen en struiken. Helaas is er ook het nodige niet- organisch afval gestort en staat er zelfs een bouwvallig tuinhuisje in de beekbedding! De in westelijke richting lopende beekbedding is niet meer zo diep, maar wel duidelijk aanwezig. Aan de zuidkant tegen deze vroegere beek staat een lange rij van beuken, een overblijfsel van het vroegere landgoed. De droge beekbedding houdt op bij het fiets-crossterreintje, maar komt, na het tennispark de Heerenduinen, bij de blokhutten van de scoutinggroep 'de IJmond Trekkers' weer te voorschijn. 12 Van hieruit gaat de bedding in zuidwestelijke richting verder tot ongeveer de betonnen tankval. Dit laatste deel van de beek wordt op een kaartje uit 1823 'afwaterende beek van het Soersaap' genoemd. Dit kaartje was een 'bijlage der verhandeling over het toegangbaar maken der duinvalleijen' door Mr.D.T.Gevers. Deze ver handeling is kennelijk niet meer aanwezig9. Uit de voorgaande gegevens kan geconcludeerd worden dat de duinvalleien zeer vochtig geweest moeten zijn. Tegenwoordig zijn de duinen in het bewuste gebied volkomen verdroogd, waardoor veel plantensoorten verdwenen zijn (vliegden, de kleine ruit, de keverorgus, de doornappel etc.). De oorzaak is nagenoeg alleen het onttrekken van grondwater aan het gebied voor de drinkwatervoorziening, waardoor het grondwaterpeil in de afgelopen tachtig jaar meters is gezakt. De ondergrond is bovendien vervuild geraakt door vroegere nabij gele gen vuilstorten, waardoor men nu overweegt de waterwinning in dit gebied te staken. 13 B t-c e s it uji Gedeelte van de kaart van de afwatering van Soersaap in de gemeente Bloemendaal en Velsen (sept. 1823). Behalve de afwaterende beek van het Soersaap is ook een gedeelte van de 'ringsloot' om de Breesaap en het water uit Breesaap naar zee - genaamd 'het Watergat' - weergegeven. Op de kaart is niet de beekaansluiting langs Plakkersbosch aangegeven, maar wel een beekgedeelte die zeer waarschijnlijk rechtreeks op 'de Tussenbeek' uitkwam. Opmerkelijke details boven de krui sing aansluiting oude Hagelingerweg op Driehuizerkerkweg) zijn het torentje en de vinkenbaan van Westerveld. In het verlengde van de oude Hagelingerweg lag vroeger de Ratelsweg (nu Zeeweg). 9 RANH, foto A(284.926.2) nr.3, kaart no. 4, 1:15000, sept. 1823.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1995 | | pagina 7