achter de jonge duinen, in cultuur werden gebracht. Namen als Berkenrode, Brederode, lepenrode herinneren ons aan de omzetting van deze woeste gronden in landbouw gronden. In dit cultuurlandschap werden de beekjes recht getrokken en opgenomen in een afwateringsysteem van kwelslootjes. Met name in de 16e en 17e eeuw werd dit, dicht tegen de duinrand aanliggende, afwateringssysteem sterk geïntensiveerd door de zich hier vestigende laken- en kleerblekersnering. Een laatste fase in de ontwikkeling van het cultuurlandschap langs de Santpoortse binnenduinrand betekende de vestiging van buiten-plaatsen op de terreinen van voormalige hofsteden en blekerijen. Hierbij kregen in de 17e en 18e eeuw grote delen van het landschap, door de aanleg van landhuizen en landschapstuinen op de oude weide- en akkerbouw-gronden, een meer parkachtig aanzien. 18 3. De vegetatie. De vegetatie die op de cultuurgronden van het binnenduinlandschap is ontstaan is uniek. De graslanden die hier ten gevolge van de ontginningen zijn ontstaan zijn vrij kruidenarm. Kenmerkend voor dergelijke graslanden is het voorkomen van droogte-indicatoren als Duizendblad, Zachte ooievaarsbek en Schapezuring. De kwelsloten herbergen een bijzonder goed ontwikkelde water- en oevervegetatie. Kranswier, Sterrekroos, Stijve waterranonkel en de kwelindicatoren Brede waterpest en Paarbladig fonteinkruid bepalen hier het aspect van de watervegetatie. De oevervegetatie is soortenrijk met onder andere Gevleugeld hertshooi, Moerasmuur en kwelindicerende soorten als Holpijp, Beekpunge en Kleine egelskop. Op grond van een analyse van de vegetatie in het Santpoortse binnenduingebied concludeerde de provincie in de 'Relatienota' van de provincie Noord-Holland (november 1992) dat de kwelsloten in dit gebied tot de rijkste van Zuid-Kennemerland behoren. Door de hoge kwaliteit van de kwelsloten dragen niet alleen de overige sloten, maar ook de hier aanwezige graslanden een hoge potentie in zich. Mede daarom werd in de nota vastgesteld dat een herstel van de zich hier bevindende natuurlijke waterhuishouding gewenst is. In dit verband achtte de provincie de relatie van dit gebied met het Nationaal Park Zuid-Kennemerland - waar dit gebied in de toekomst mogelijk deel van zal uitmaken - van groot belang. De binnenduinrand 4. Toekomstige bedreigingen. De belangrijkste bedreigingen waaraan dit landschappelijk en cultuur-historisch zo rijke gebied in de toekomst zal worden bloot gesteld zijn de stedebouwkundige plannen van de aangrenzende gemeenten Velsen en Bloemendaal en de aanleg van enkele ontsluitingswegen. De bouwplannen betreffen het terrein van het vroegere natuurzwembad Velserend, dat ligt ingeklemd tussen het Nationaal Park Zuid- Kennemerland en het voormalig Provinciaal Ziekenhuisterrein (gemeente Bloemendaal) en de weilanden rondom de Ruïne van Brederode. Ondanks het feit dat woningbouw op dit 19 0ver2ichtskaart van de historische elementen die nog in het landschap aanwezig zijn. Herenhuis Duin en Kruidberg 1909 o Herenhuis Kennemergaarde 1912 a Ijskelder Duin en Berg 1845 o Restant van een moestuinmuur 18 de-19 de eeuw Boerderij de Kruidberg, restant van het herenhuis de Kruidberg Restanten van de vijver rond de boomgaard in de Kruidberg 17 de eeuw Restanten van het sterrenbos in de Kruidberg 17 de eeuw <j Heuvel waar mogelijk de koepel van de Kruidberg op heeft gestaan 18 de eeuw Restanten tuinaanleg door L.A. Springer in Duin en kruidberg rond 1909 g Restanten tuinaanleg door L.A. Springer in Kennemergaarde rond 1912 ig Open stroken die ongeveer de oude tracé s van de Duin en Kruidbergerweg markeren

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1996 | | pagina 11