Het was dan ook goed te vernemen dat Natuurmonumenten het complex Middenduin dit
jaar van de Provincie zal gaan kopen zodat Middenduin nu de bescherming krijgt die ze
verdient.
Dat actie voeren goed kan samengaan met historisch onderzoek blijkt wel uit het project
Middenduin, naast de actie die tot doel had om het complex te behouden is indertijd
door de Stichting Santpoort de werkgroep Middenduin in het leven geroepen. In deze
werkgroep waren o.a. ons bestuurslid L. Kloek, de Archeologische Werkgroep Velsen,
leden van de Provinciale Staten en de heer S. Rolle, de gemeente archivaris vertegen
woordigd. Uit de resultaten van het onderzoek, van de opmetingen en van het uitgebreide
archief onderzoek kon een belangrijk deel van de historie van Middenduin worden
gereconstrueerd.
Spaarnberg.
De Stichting heeft rond 1982-1983 veel gedaan tegen de verloedering op het Landgoed
Spaarnberg nadat het seminarie Lavigerie College werd beëindigd en het terrein met
gebouwen onder beheer kwam van de Stichting Spaarnberg. Geleidelijk aan kreeg de
Stichting Spaarnberg financiële problemen. Langs min of meer illegale weg, zonder
formele toestemming van het Gemeentebestuur die een oogje dicht kneep, ontstonden
allerlei activiteiten zoals het kamperen in het kader van schoolkampen, kappen van
bomen voor meer ruimte en het vergraven van de bodem. Deze gebeurtenissen leidden
ertoe dat de Stichting Santpoort in overleg trad met de gemeente om dit "gedoogbe
leid" aan de kaak te stellen. Toen bleek dat er een illegale camping zou komen, die nota-
bene geopend zou worden door de wethouder, heeft de Stichting een kort geding aange
spannen. Dit vond plaats op 26 juli 1983. Het vonnis werd een maand later gesproken
waarbij de Stichting in het gelijk werd gesteld. De plannen voor de camping werden
afgeblazen. In 1984 kocht Macobouw te Amsterdam het landgoed Spaarnberg met
gebouwen voor 2,4 miljoen van de failliete Stichting Spaarnberg.
Op 1 oktober 1987 werd door Maco een bouwaanvraag ingediend voor het oprichten van
een gebouw met 40 appartementen op Spaarnberg. Door veranderingen van bestemming
en van bouwvlak was er een artikel 19 procedure nodig voor de aanvraag van goed
keuring door de provincie. De Provincie stelde twee voorwaarden:
1. geen toename van het bouwvolume dan het bestemmingsplan (uit 1976) maximaal
toestaat.
2. handhaving van het huidige karakter van het gebied.
Tegen het eerste bouwplan maakte de Stichting bezwaar vanwege het volume (ruim 30%
teveel), de stijl en de plaats van het gebouw.
Bij het tweede bouwplan (juli '88) was het volume teruggebracht tot 21 .OOOrnA voor 32 in
plaats van 40 appartementen. Aan de stijl en de bouwplaats veranderde niets.
Uiteindelijk is in mei 1990 een verklaring van geen bezwaar verleend door Provinciale
Staten en heeft het college van B&W van Velsen goedkeuring verleend voor de oprichting
van het complex met 32 appartementen. Het gemeentebestuur en Maco zijn tot
overeenstemming gekomen t.a.v. eigendom, beheer, indeling en restauratie van het
park Spaarnberg. Van het 8,5 hectare grote park zal 6 hectare bij de gemeente in
eigendom en beheer komen nadat Maco, volgens afspraak, op eigen kosten de beno
digde restauratie heeft uitgevoerd. Het gedeelte van de gemeente wordt openbaar
park als uitloop van het Burgemeester Rijkenspark. Na jarenlange verwaarlozing van
Spaarnberg (Stichting Santpoort kwam herhaaldelijk met klachten daarover bij eige
naar en gemeente) zal het park t.z.t zoveel als mogelijk is, afgewerkt worden in
overeenstemming met het oorspronkelijke plan van J.D.Zocher.
Van de blekerij "Spaer en Bergh uit de 16e eeuw, via een landgoed in de 19e eeuw, naar
een seminarie voor missionarissen in Afrika in 1950 en tenslotte naar een luxe
appartementengebouw in 1992! In elk geval is de Stichting verheugd dat een groot deel
van het park openbaar zal worden.
De Stichting zal ernaar blijven streven dat t.z.t. het Noordwestelijk gedeelte van de Witte
10
Paters eveneens bij het park wordt gevoegd en openbaar toegankelijk wordt. De
gemeente Velsen kocht in 1930 het overbos (nu Burgemeester Rijkenspark) na de dood
van baronesse Olga Wüste- von Gotsch. Na de oorlog had de gemeente, voor relatief
weinig geld, Spaarnberg kunnen kopen. Binnen het bestand aan landgoederen in
Velsen zou Spaarnberg een schitterende aanvulling geweest zijn. Vooral door de
unieke ligging maar zeker ook door het ontwerp van de beroemde J.D.Zocher van
zowel het huis met de Duinen, als het landgoed en het overbos met het Chalet.
Caravanopslag Handgraaf.
De Stichting Santpoort heeft vanaf 1977 getracht de illegale opslag van caravans op het
terrein van Handgraaf aan de Wüstelaan ongedaan te maken. Ondanks overleg met de
betrokken wethouders en hun beloften tot beëindiging leverde het feitelijk geen resultaat
op. Ondanks een strijd tot bij de Raad van State tegen legalisering van de opslag won de
heer Handgraaf op basis van het feit dat er reeds langdurig (20 jaar) sprake was van een
gedoogsituatie door de Gemeente. Ook de Provincie Noord-Holland was tegen legali
sering maar ondanks dat bleef de situatie ongewijzigd. Een bittere pil voor de Stichting
en de omwonenden. Een blijvende schandvlek voor de politiek en het landschap.
Structuurvisie Gemeente Velsen.
In 1992 heeft Stichting Santpoort veel reacties verzameld met betrekking tot de
structuurvisie die de Gemeente aan het ontwikkelen was. Het rapport moest een
belangrijke planologische visie weergeven van de situatie die zich tot 2005 zou
mogen/moeten ontwikkelen. Een spraakmakend aspect in de discussie was de Zuid
westelijke randweg ter ontsluiting van "Het strandplan". De Stichting Santpoort heeft
t.a.v. de structuurvisie Velsen in 1992 een aantal activiteiten ontplooid. Deze waren:
1. Een extra nieuwsbrief over de concept structuurvisie aan alle donateurs.
2. Een Gemeentelijke informatie- en inspraakavond ten aanzien van het ontwerp
structuurvisie, in de IJmond M.T.S. De organisatie was vrijwel geheel in handen van
de stichting. Jaap Gouda gaf, uit naam van de Stichting Santpoort en de andere
dorpsorganisaties, een toelichting aan de hand van dia's over bestaande bezwaren
en alternatieven. Er waren ca. 550 belangstellenden.
3. Een avond van de Stichting Santpoort in de IJmond M.T.S. met een prachtige
dialezing over "Landschap en cultuur in Santpoort" door Joke van der Aar.
Daarnaast werd een toelichting op de Structuurvisie gegeven door Jaap Gouda.
Ten slotte werd aandacht besteed aan de mogelijkheden van railvervoer in ver
band met de Zuid Tangent, door verkeersdeskundige Boudewijn Bach, ver
bonden aan de universiteit van Delft. De opkomst was met ruim 300 belang
stellenden zeer goed te noemen.
Verkeers en vervoersplan Velsen.
In 1995 presenteerde de Gemeente Velsen een Verkeers en vervoersplan.
Uitgangspunt was dat het grootste deel van de verkeersstroom via de Kanaaldijk in
IJmuiden zou moeten lopen. De route via Driehuis moest minder aantrekkelijk gemaakt
worden. Hiertoe waren een groot aantal rotondes gepland op deze "nevenroute". Dit
zou betekenen dat in de dorpskern van Santpoort-Noord de verkeersafwikkeling mid
dels een rotonde centraal zou komen te staan. De Stichting heeft toen contact opge
nomen met de winkeliersvereniging van Santpoort-Noord om een alternatief plan voor
een Plein te bespreken. Tot verbazing van de Stichting bleek dat de winkeliersvereni
ging inmiddels tot een vergelijkbaar plan was gekomen. In onderling overleg is toen
besloten de Gemeente via allerlei kanalen te bewegen om te komen tot een
"Broekbergenplein" in de dorpskern van Santpoort-Noord. En met succes! De huidige
plannen van de wethouder gaan inderdaad in de richting van een gezellig en groen plein.
11
