de beek, terwijl het nu opgeheven pomp- of filterstation aan het begin van Bosbeek regelmatig spoelwater loosde. Als de gemeente Bloemendaal op het voormalig PZ-terrein met behoud van het duinrelstelsel aldaar water- toevoerende maatregelen t.b.v. de Brederoodsebeek kan nemen, dan kan misschien door de grachten van de ruïne van Brederode en de gehele benedenstroom van de Bosbeek naar de Delft wellicht weer water vloeien. 6 Spaarnberg is het meest aangetast door de toenmalige bouw van het seminarie van de Witte Paters in 1952, waarbij het oude gebouw afgebroken werd. Na de sloop van het seminarie is in 1992 een zeer groot appartementen complex op de rand van het landgoed verrezen. Het dominante karakter van het complex veroorzaakt een visuele verstoring van het beschermde veen-weidegebied. In 1993 is getracht om de samenhang tussen het Burgemeester Rijkenspark en Spaarnberg te herstellen. Hierbij is door "Bureau van Empelen van Aalderen Partners BV" een quasi Zocher/Springer-achtig parkontwerp gemaakt. Kennelijk is niet uitgegaan van enig historisch herstel van de paden (waar mogelijk). Het pad of wagenweg langs het voormalige koetshuis naar het zuidelijk deel van Spaarnberg tot het bruggetje over de watering of beek is helaas verwijderd. Dit privéterrein is, met het nieuwe smeedijzeren hek en de in nov. 1992 illegaal opgeworpen aarden wal en vergraven beek, een enclave binnen het park geworden. 7 Het op het genoemde privéterrein staande voormalige koetshuis is eind 80-er jaren ingrijpend verbouwd tot woonhuis. Behalve de gedenksteen en de globale vorm van het gebouw, herinnert zich niets meer aan het oorspronkelijke koetshuis. 8 Het aangrenzende terrein van de Witte Paters, dat tot eind 80-er jaren deel uitmaakte van Spaarnberg, is recentelijk verkocht. De ongeveer 15 overgebleven Witte Paters in Nederland gaan in een ouderentehuis in Leidschendam wonen. Het gebied vormt met het huidige Spaarnberg nog steeds een landschappelijke eenheid, zodat minimaal het behoud daarvan gewaarborgd dient te worden. Het zou een goede zaak zijn, als dit gebied weer bij het park Spaarnberg wordt gevoegd en openbaar toegankelijk wordt. De meest in het oog springende historische elementen in de parken zijn: 1 De bouwwerken en objecten: Het Zwitserse Chalet met een oude varenbeuk, twee kanonlopen als wegmarkering, grenspaal, slangemuur, smeedijzeren spijltjeshek en hekpalen, het in Zwitserse stijl gebouwde Boschbeek met monumentale bomen. 2 De waterpartijen. In het gebied van de Witte Paters is de vijver met een eilandje zeer karakteristiek te noemen. Ook tegenover de woning Boschbeek is een vijver met een dicht begroeid eilandje te bewonderen (typisch Zocher- stijl). Aan de rand van de vijver bij het chalet zijn de rhododendrons een typisch onderdeel van de 19-de eeuwse landschapstijl. Nabij de watering of beek op Spaarnberg zijn enige jaren terug rhododendrons aangeplant. 3 In Bosbeek en het Burgemeester Rijkenspark een aantal oudere rechte paden en twee open terreinen. Verder nog de doorbroken wal met eikenhakhout als restant van de vroegere grens tussen Spaarnberg en Zorgvrij. 4 In Bosbeek een gedeelte van een licht gekromde beukenlaan (Zocher), op Spaarnberg nog groepjes bomen en het middenterrein met een aantal monumentale bomen (o.a. paardekastanjes, platanen, beuken, linden) en de contouren van het vroegere hertenkamp. In het aan sluitende terrein van de Witte Paters is nog een gedeeltelijke structuur te herkennen in een rijtje van paardenkastanje- en vleugelnotenbomen (allemaal over gebleven uit de aanleg van Zocher Jr). 5 Het aanzicht over de Venen tegen de dorpskern van Santpoort, dwz. het totale gebied als groene gordel tussen de woonwijken richting duinen. Het plattelandskarakter van de Venen dat overgaat in bossages, waarna de parken met waterpartijen (als onderdeel van de binnenduinrand) via onder meer de Brederoodsebeek, aansluiting vinden bij de duinen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1999 | | pagina 21