Het kohier of gaardersboek van 1732/33 geeft Laurens de Beer 21 ara Finande van Holland, inv. nr. 528 nr. 5 reeds aan als eigenaar van de blekerij Zorgvrij. De blekerij 22 gav ora 969 fo. i42r en ora 974 fo. 87r wordt dan omschreven als 'een lijnwaatblekerij met daarbij een stalling, wagenhuis en een schuur'. Verder bezit hij twee huizen: de eerder genoemde boerenstolp en de woning Hardenberg21. In 1743 wordt bij de verkoop van Laurens de Beer aan Cornelis Malefijt de blekerij als volgt omschreven: "een leijnwaat blekerije, met desselfs huijsinge, stallinge, schuur, staande en gelege voor in de Santpoort onder deze Ambagte (Velsen) met de velden (bleekvelden), boomgaart daar annex, volgens de caerte daar van gemaakt door Anthony Velsen geswore landmeter, groot 6 morgen 348 roeden. Alsmede twee grootte droogbergen int duin (Molenduinen) en de andere geregtigheden int duin, Item een huijs en werf genaamd Hardenberg, staande en de gelegen ten noorden van de voornoemde blekerije. Alsmede een stuk landt groot 4 morgen gelegen ten zuijden van de voornoemde bleekvelden en eijndelijk een huijs en bos volgens het verpondings boek 750 roeden, staande en degelegen ten westen de bleekvelden" 22 Voor het geheel werd 16.000 gulden betaald. De twee genoem de droogbergen bestaan nog steeds. Ze liggen aan de Wüste- laan. Op één ervan staat de voormalige bewaarschool. Het huis Hardenberg heeft gestaan op de zuidelijke hoek van de Johan van Beemlaan en de Hoofdstraat. Met het huis en het bos, groot 750 roeden worden de eerder genoemde boeren stolp en het bos 'het Coerland' bedoeld. De vermelde ligging westelijk van de bleekvelden is niet geheel juist, dit moet zuid westelijk zijn. Het vermelden van windrichtingen gebeurde in deze tijd niet altijd even nauwkeurig. In de verkoopakte wordt ingegaan op het betalen voor het gebruik van het water uit de beek en voor het onderhoud van de beek volgens het akkoord van 1622 (zie hieronder). We zien, dat afspraken, die gemaakt Zorg om het water23 Voor de exploitatie van een blekerij was het van groot belang te kunnen beschikken over de toevoer van schoon water. Blekerij Zorgvrij kreeg het water uit de Bosbeek (eigenlijk "Watering"), een aftakking van de deels nog bestaande, deels drooggevallen Brederoodse beek. De huidige Bosbeek wordt onder de naam Greppel aangegeven op de schetskaart van Adriaan de Bruijn van omstreeks 1610. In 1633 heeft Quirijn van Napels, eigenaar van de blekerij Spaarnberg, een geschil met Claes Anthonisz, eigenaar van Zorgvrij. Blekerij Spaarnberg werd door de watering of welsloot (langs het huidige chalet) van water voorzien en blekerij Zorgvrij door de watering die door de Wildernis of de Molenduinen liep. Volgens Quirijn onttrok deze watering te veel water aan de welsloot, waardoor hij genoodzaakt was geweest veranderingen aan te brengen in zijn blekerij. Zo had hij onder andere een wasbak moeten verplaatsen 24. Genoemde watering is waarschijnlijk de Greppel geweest. De benaming Greppel duidt mogelijk op het feit dat de wate ring gegraven is om blekerij Zorgvrij van water te voorzien. Volgens een akkoord van 1622 met de eigenaar van de hofstede Duijvesteijn moest de eigenaar van de Leijnwaetblekerij Zorgvrij voor het gebruik van het water uit de Greppel of watering 6 gulden per jaar betalen 25. Mogelijk is de Greppel door Claes Anthonisz in 1622 verbreed en op zodanige wijze verbeterd dat hij meer water kon leveren aan blekerij Zorgvrij. Dit ging hoogstwaarschijnlijk ten koste van de Brederoodse beek en dus van de aanvoer van water richting hofstede Duijvesteijn. Deze hofstede lag in "de groene long" ofwel het Vlugthovengebied. Het akkoord wordt in 1702 als volgt omschreven gelijk als in eerdere acten:deze cooper zal de beeck vant heek ofte heul van de Princelaan af, oostaan ten eeuwigen dagen moete onderhouden 23 Zie ook: De Zandpoort, Orgaan van de Stichting Santpoort, Duinrellen vroeger en nu, B.J.Oosterop, 1995 p.9,17-19, 24-26 24 GAH Notarieel inv. nr. 133 fo. 262 en 331, getuigen verklaring. 25 GAV ORA 968 fo. 207v en 208v, ORA 969 fo. 188r

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 1999 | | pagina 9