Deze sectie is voor een deel gebaseerd op het artikel van R. Rentenaar, De Neder landse duinen in de middeleeuwse bronnen tot omstreeks 1300 - K.N.A.G. Geogra fisch Tijdschrift XI (1977) Nr. 5 het kasteel Brederode beschermd door de duinen en de natte vallei, in de 16dc eeuw vestigden blekerijen zich er vanwege het schone kwelwater en de hoge duinen, in de 18de eeuw was het afwisselen de landschap uitermate aantrekkelijk voor de aanleg van een bui tenplaats en vanwege het landgoederenlandschap met een park was het halverwege de 19de eeuw de ideale plaats voor vestiging van een krankzinnigengesticht. Ondanks de vooral naoorlogse bouwac tiviteiten vormen de oude lijn- en vlakrelicten (=overblijfselen) te zamen met de andere elementen nog een goed leesbaar en een uniek beeld van het cultuurlandschap door de verschillende tijden heen. De Brederoodse duinen3 De duinen zijn van bepalende invloed geweest op de inrichting en het gebruik van het gebied. Meer en Berg ligt in een vallei en wordt omgeven door duinen. Voor een goede interpretatie van het landschap is een korte beschrijving van de vorming van de duinen noodzakelijk. 'Enkele duizenden jaren voor Christus begon de zee in West-Nederland zandige strandwallen af te zetten. In de loop der eeuwen ontstonden een aantal parallelle zandige stroken die daar met klei en veen opgevulde strandvlakten van elkaar ge scheiden werden. Als een rug eenmaal hoog genoeg boven de zee spiegel uitgerezen was, konden aanzienlijke hoeveelheden stuifzand op de strandwallen afgezet worden. Deze duinen worden 'Oude Duinen' genoemd. Omstreeks het begin van de jaartelling trad er een stilstand in de duinvorming op die tot ongeveer 1100 voortduurde. Daarna ontstonden de jonge duinen, die een deel van de strandwallen bedekken. In de 13de tot en met de 17de eeuw wer den grote hoeveelheden zand gedeponeerd die door de wind tot hoge duinen gevormd werden. De meer landinwaarts gelegen oude duinen werden geheel of gedeeltelijk met jong duinzand oversto- ven. In deze periode kreeg het duinlandschap in hoofdzaak zijn huidige morfologische structuur. De begrenzing aan de landzijde wordt op vele plaatsen gevormd door een zeer kenmerkende steile binnenduinrand met duintoppen tot meer dan 30 meter hoogte. Meer en Berg ligt in een vallei, die in het westen door de steile binnenduinrand (de Brederode Berg) en in het oosten door oude duinen (de Molenduinen) wordt begrensd. Vanaf Bloemendaal (Aelbrechtsberg) tot aan de kasteelruïne van Brederode ligt deze vallei, die dus ingesloten wordt door oude en jonge duinen. Deze duinen behoorden tot de zgn. Brederoodse Duinen en werden in het zuiden begrensd door de limiet van de provincies Noord- en Zuid-Holland (tegen Noordwijkerhout en Langeveld), in het oosten door de hoge heerlijkheid van Brederode en in het noorden tot het midden van de Breesaap (en Schoorl). In de lange tussenperiode van het jaar 0 tot 1100 raakte de kust- 31

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2002 | | pagina 33