Criminele kenmerken in het „schrift"
- Diet rich:
en 6, Maerz
eetzte ich ode]
Bheinisc^=Weart-
ch=Westf^li 8
ren Vorwurf
attda sa mir
Arbeit ein ELa
lob sa 8Chm&=
rnrf durch eine ansch*
ïg von Paralleien^Wer
a behaapte ich,dase S:
Ihnen aber Itffe bona
aen.Vor allen kann id
die? beanspruchenjias:
ir und einziger mnacï
untragbare subjektiri
is ai gen Beweiejlch ae1
in
Dat. grafologie van de
schrijfmachine - in dit
boek verwetenschappe
lijkt tot 'Dactylografolo-
gie' - geen onzin is, pro
beert Kring met voorbeel
den aan te tonen. Hij on
derscheidt met een loep
getypte letters van elkaar,
in dikte, zwaarte. In een
bijlage zijn veel proeven
van getypte tekst opgeno
men, typoscripten dus,
geplukt uit de dagelijkse
praktijk. Er zijn ook enke
le Nederlandse voorbeel
den bij, jammer genoeg
anoniem. Met die voor
beelden laat hij zien hoe
zeer mensen verschillen in
de manier waarop ze zin
nen aan het eind van de
regel afbreken. Het ver
korten van aanspreekvor
men (mevr. in plaats van
mevrouw in de aanhef)
duidt op een vluchtig ka
rakter, mogelijk zelfs op
minachting. Toevoegin
gen tussen de regels in
handschrift duiden op
trouwhartigheid. Maar te
veel opsmuk wijst op
geestelijke armoede en ij
delheid. En wie stelselma
tig spaties weglaat na een
leesteken, is niet alleen
slordig maar ook gemak
zuchtig, ja mogelijk cri
mineel. Zo presenteert
Alfred Kring een casus
van een persoon aan
wiens 'tikschrift' men al
zou kunnen zien dat hij
plagiaat gepleegd had,
'letterdiefstaE. Ook man
nen of vrouwen, jongeren
of ouderen onderscheiden
zich in hun schrijfmachi
nehand, aldus Alfred
Kring.
M
i
ii
Afb. 21. 5 Knipsels uit een brief. De schrijver werd op grond
van onweerlegbare bewijzen van plagiaat beschuldigd (Publiceren van
andermans geestelijk eigendom onder eigen naam). Zijn schrift toont
naast het „gemengde", aan criminelen en asocialen eigen, ook nog
andere bijzonderheden. Volgens de aanslag moet schrijver linkshan
dig zijn. „a", „w" tonen over 't algemeen een zwaarder aanslag
dan ,,o", „1" (toetsen voor de rechterhand), het omgekeerde
dus van de normale verhouding tussen rechter- en linkerhand. Aan
slag is in 't algemeen veranderlijk.
I en II: „Gemengd schrift" (afwisselend „a" en „ae" voor „a".
en voor hetgeen er op wijst, dat het den schrijver
onverschillig is welke wegen hij bewandelt om zijn doel te bereiken
en hij niet kieskeurig is ten opzichte van de ingeslagen weg en de
morele betekenis ervan. (Vervolg op blz. 12.)
119
Uitwerking van "Criminele kenmerken in het "schrift". Uit: "De grafologie van de
schrijfmachine", (oppag. 119, afb. 21)
schik) ook "ein wenig pe-
dantisch ",21
J—Jet boek kreeg een se
rieuze bespreking in
Het Vaderland.22 Uit Mea
Verweys briefwisseling
met de auteur blijkt dat
Kring een naar Zwitser-
34
FARBBANDER
45 45,x 26 cn grcfl enthalt 30 Dutzend
k"?? fer fn piomblerten Metalldosen und wiegt
brutto durchschnitt 1 ich §4 Xg
Far verschiedene Schroibmaschinen3ysteme (Royal
■emlngton, L.C. Smith Bros. u. a.) gelten lnfolêe
der schwereren Spuien höhere Gewichtssatze
1 Karton enthaltend
Nr. 13 und 4
Nr. 15, 13 und 14
KOHLEPAPIER
100 Blatt wiegt brutto:
325 g
385 g
Kr,hïStS X 80 50 Cm epoC enthalt 360 Kartons
«ohlepapier und wiegt brutto-
Nr. 1, 3 und 4
Nr. 15, 13 und 14
170
190
kg
kg.
land uitgeweken Duitse
emigrant was, zijn werk
was in meer talen ver
taald. Voor de Nederland
se editie droeg Mea Ver-
wey Nederlands illustra
tiemateriaal aan: 'tik
schrift' van Nederlandse
auteurs en zakenpartners
van de uitgeverij. In het
boekje zonder namen,
maar dankzij het archief
weten we nu dat het om
materiaal gaat van onder
anderen Albert Verwey,
en van de vermaarde ar
chitect Th. Wijdeveld.
Het materiaal van profes
sor Rümke, een vooraan
staand psychiater, moest
op zijn eigen verzoek toch
maar buiten beschouwing
blijven. Hij zag de bui al
hangen. De analyse van
het schrijfmachineschrift
van Albert Verwey luidde
dat het deze scribent aan
energie ontbrak. Daar zat
in elk geval een kern van
waarheid in want Verwey
was in 1937 overleden.
Hij moest overigens niet
veel van schrijfmachines
hebben. Aan het begin
van de eeuw had hij tijde
lijk de schrijfmachine van een vriend in huis, maar het
werken erop beviel hem niet, en hij zou tot zijn dood
zweren bij de pen aldus zijn dochter. De wonderlijke
analyses van Alfred Kring hebben niet tot een nieuw
vakgebied geleid. Handschriftelijke grafologie wordt al
geruime tijd niet meer serieus genomen, laat staan die
van schrijfmachine.
]\/|ea Verwey kon ook toen zij haar uitgeverij al niet
meer actief runde, geen genoeg krijgen van haar
Toevoeging van de redactie:
Vinkenbaan 1, waar de uitgeverij Mees sedert 1930 was gevestigd, is nu Vinkenbaan 33. De naam De Eikhof wordt
niet meer gebruikt. Daarvoor, van 1920 tot 1930, was de uitgeverij Mees gevestigd in Santpoort-Noord. Het toen
malige adres was Brederoodscheweg 1; dit is nu Middenduinerweg 2.
Afb. 69.
Afb. 69. Uitgesproken klaar en harmonisch „schriftbeeld", in 't
bijzonder is gelet op duidelijkheid uit egards voor de lezer; (duidt op
grondigheid, objectiviteit)
Voorbeeld van harmonisch schriftbeeld. Uit: "De grafologie van de schrijfmachi
ne "door Alfred Kring (1939)
stokpaardjes. Daar gebruikte ze voortaan de plaatselijke
krant voor. Het archief telt menige ingezonden brief van
haar hand aan de Haarlemse Courant over uiteenlopen
de onderwerpen zoals wapenleveranties, het onder
scheid tussen schildpaddensoorten, het huwelijk van Be
atrix en Claus. Tot op hoge leeftijd bleef ze dus actief
meedenken over maatschappelijk problemen in Neder
land en elders. Tijd voor een plaquette op de Vinken
baan.
Noten
1 Zie ook Inge de Wilde,De dames van De Spieghel. Over de uitgeefsters Tine van Klooster en Koos Schregardus
in Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis 12 (2005) 145-161.
2 Jan Fontijn, 'Een bond van genieën om de wereld te redden'Hollands Maandblad, jrg. 1991, afl. 12, p. 4-15. In
2004/2005 heb ik met studenten van de Universiteit van Amsterdam onderzoek gedaan naar enkele fondsonderde
len van uitgeverij C.A. Mees, hetgeen resulteerde in verslagen waarvan hier gebruik is gemaakt. Zie ook: Lisa
Kuitert, 'Mea Verwey en uitgeverij C.A. Mees (1919-1968): Een bolwerk van beschavingin Jaarboek voor Ne
derlandse Boekgeschiedenis 12 (2005) 131-145.
3 Brief Nine van der Schaaf aan Mea Verwey, 'zondag' z.d., z.j. UBA
35