Zeg Jet, zet de knop eens op twee
Jos Diekstra
Ais abonnee kan men Hilversum I en II ontvangen.
Volgens Chris Pieterse
ONGESTOORD
GENOT
fiADIOCENTRALER
Na de oorlog wordt de radiocentrale door de PTT over
genomen. Vader Pieterse ontvangt een gunstige uit
koopsom. De PTT gebruikt de centrale nog een aantal
jaren.
W'ic in de i loofdstraal op weg tv naar diverse winkels,
rijdt gemakkelijk voortnj aan pand nummer 199, een
van tic weinige hut/en in de Hoofdstraat met een voor
tuin. Het pand, eertijds nummer 179, werd in 193" door
de familie P Pieterse volgens de koopakte gekocht van
Anlhotnus Johannes de Graaf, timmerman en aannemer
voor 11 7000,- De achtertuin was een overdekte werk
flaats.
n dit deels nog authentieke huis woont momenteel de
zoon van Piet Pieterse, C'hns (86 jaar) Hij vertelt over
de eerste en enige Sanlptx»rtsche Radio-Centrale van
zijn vader
Ken nieuw fenomeen in Santpoort
\\/'e spreken over 1925. Vader Pieterse beefl tot dan
een smederij in Santpoort-Zuid (vroeger Jan (iijsen-
vaart geheten) in het pand, waar nu een snackhar geves
tigd is.
Hij doet de smeden; van de hand en koopt twee pandjes
tegenover de smederij aan In een van die twee is café
I>e Wiide Weide gevestigd met Trijntje I landgraaf als
uitbaatster. Later zouden de/e pandjes gesloopt worden
om plaats te maken voor drie andere, waarin zich o.a.
een slager en een groenteman zouden vestigen.
verkoop van de smeden; en <te aankoop van de
overliggende panden gebeurt me*, zonder resten Va
der Piet Pieterse wil daar in eigen beheer een nuhocen-
trale oprichten Die komt er, nadat hi| vergunning heeft
gekregen van burgemeester Rijkers l)e Santpoortxche
Radio-Centrale i\ een feit.
Deze voorziet in een behoefte, de bewoners bezaten im
mers in die dagen tksorgaans nog geen eigen radio.
J-Jij is echter niet de eerste In 1924 tnstalleerde A L.
Hauling uil Koog aan de Zaan al luidsprekers bij zijn
buren en verbond deze met zijn eigen radiotoestel. Zo
konden de luisteraars meegenieten met het door Hauling
ontvangen signaal Hij vroeg in ruil een bijdrage om de
kosten te dekken Na 4 jaar echter was hij directeur van
6 radiocentrales met het respectabele aantal van 3500
abonnees.
Heen en weer
(Foto winter 1932)
Voor het pand links, waar de fam iet er se sinds 193 7 woont, is nog hel hord van de vo
rige eigenaar, A L de Graaf, timmerman-aannemer te zien Hel huis ernaast (met phutc
bovenhevel) de Santpoortsche Radio-Centrale en winkel Mos-der f'ieterse staat in de
linkerdeuropening Achter de rechterdeur bevond zich de gang, waar 'hris zijn platen
uurtje verzorgde, Aan de ges-el fuxngt als uithangbord een grote lamp
Op het linkerpaneel in de. hos-c.ngcs-el staat AANLEG san LICHT, KRACHT.
KACHFL-ISSTAI.l.A TIF. S RADIO - P.PIETERSE Links op ooghoogte het emaillen
bord SAMI'OORTSC HF RADIO 'ENT RALE P PIETERSE Rechts san het hun san
de fam Pieterse ligt auto-garage Maarschalk met benzinepomp Daarnaast carrosse-
rie-wagenhsnew Th. Janssen ges-olgd door de winkel \\m de firma Hop
piet Pieterse krijgt zijn
klanten zowel uit Zuid
als Noord Omdat er rela
tief meer klandizie in
Noord zit, plaatst hij ook
daar versterkers en wel in
de schuur achter de toen
malige boerderij van de
firma Schoorl aan de Ha-
gelingerweg.
l)at betekent wel, dat hij
elke avond de wandeling
Zuid Noord v.v moet ma
ken om de verschillende
versterkers te bedienen
Uiteindelijk wordt in 1930
het pand Hoofdstraat 467
volgens de koopakte voor
de som van fl. 6<XX>,-
aangekocht van de firma
Peereboom, die handelt in
meubels en tapijten, waar
na de centrale definitief
naar Santpoort-Noord ver
huist.
I)it pand knjgt overigens
later tot twee keer toe een
ander huisnummer, res
pectievelijk 181 en uitein
delijk 201.
14
Voor 50 cent muziek
piet Pieterse plaatst twee zware versterkers (speciaal
gemaakt door Philips) in de gang. Resterende appara
tuur stelt hij op in de
winkel. Achter in de tuin
wordt een antenne van 25
meter opgericht, die het
radiosignaal uit Hilver
sum opvangt. Die hoogte
is nodig om storing door
passerende auto's uit te
sluiten.
Abonnees kunnen voor 50
cent per week of 2 gulden
in de maand aangesloten
worden. Dat gebeurt via
kabels.
Onder de grond worden
hoofdkabels gelegd waar-
Toekomstige Inwoners
Indien U zich vestigt
in Santpoort sluit U
dan aan bij de
Radio Centrale
D* goedkoopste weer
gave voor ongeveer
7 CENT PER DAG
Eigen Gramofoonmuziek
Een keur van buiten-
landsche programma»
Beleefd aanbrvelend
N.V.Santpoortsche Radiocentrale
Hoofdst 18. Telef. 22850, Santpoort!dorp»
van dunnere kabels zich aftakken en bovengronds via
houten "telefoonpalen" naar de huizen van de abonnees
worden geleid. Eenmaal binnen worden ze aangesloten
op een kastje aan de wand met luidspreker, volumeknop
en schakelaar voor Hilversum I en II.
Schakelknop voor de be
schikbare zenders
Luidsprekerkastje uit de
jaren '30
Volgens Chris Pieterse werd er een grote ondergrondse
hoofdkabel aangelegd via de Wüstelaan om Noord
met Zuid te verbinden. Deze ligt er volgens hem nog
steeds.
Het zekere voor het onzekere
Vader Pieterse beheert de centrale samen met zijn ge
lijknamige oudste zoon Piet en twee knechten. De
laatste werken voor fl. 12,50 per week. Om het inkomen
niet enkel op één pijler te laten rusten, verkoopt moeder
in de winkel o.a. lampen, strijkijzers en stofzuigers
(waaronder het bekende merk Hoover met de grote zak
aan de steel).
Later richt vader Pieterse met de firma Metselaar, die
eveneens een radiocentrale in Velsen-Noord bezit, en de
firma Schuurman in Alkmaar een NV op. Zo wordt ex
tra geld in de zaak Pieterse gestoken en deelt men in de
winst. In de hoogtijdagen zijn er zo'n 500 abonnees in
Santpoort op de centrale aangesloten.
Santpoortse arbeidsvitaminen
kon echter door een spe
ciale combinatie van dra
den ook nog een derde
kanaal worden verkregen,
dat niet alleen enkele bui
tenlandse zenders door
gaf, maar ook te gebrui
ken was als lokale zender.
In die tijd verzorgt zoon
Chris tussen 19.00 en
20.00 uur het z.g. Platen-
uurtje.
Dat gaat op een aparte
manier: Chris mag de pla
ten niet met titel en com
ponist aankondigen, enkel
het nummer (getal) van
de plaat mag hij oplezen.
Dit bij de plaat behorende
nummer werd namelijk
weer doorgegeven aan
een persoon in Sant
poort-Zuid, die zorgde
voor de afdracht aan
BUMA-STEMRA.
Zwanenzang
GEEFT
"Neem distributie.
Geen gekraak,
geen geknetter.
Alleen muziek,
alleen maar spraak."
(reclame voor radiodistri
butie in 1937)
'jVjdens de Tweede Wereldoorlog worden uitzendingen
door de bezetter verboden: deze is bang dat er onge
wenste, gecodeerde boodschappen uitgezonden worden.
Daarna valt definitief het doek voor de Santpoortsche
Radio-Centrale.
Bronvermelding
- Het geheel is opgetekend uit de mond van de heer Chris Pieterse, zoon van Piet Pieterse, de oprichter van de Sant
poortsche Radio-Centrale
- Encyclopaedic voor radio-luisteraars, samengesteld door J.J.L. van Zuylen
Radio door een draadje, de draadomroep in voor- en tegenspoed door Hans Knot
15
