I
Sporen van cultuurhistorie in het
Nationaal Park Zuid-Kennemerland
Jj)e firma Hop stond ook
bekend om zijn klein
schalige modeshows, ge
houden als eerste op 28
oktober 1955 in De Wei
man, later ook in Zomer-
lust, De Uilenboom
(Hoofdstraat) en Velse-
rend. Het begon met de zg.
foundation (korsetten en
bh' s) en lingerie, later
aangevuld met de nodige
confectie. De modeshows
trokken veel publiek uit
Santpoort en omgeving.
Twee decennia lang was
Iefke lady-speaker en wer
den de evenementen muzi
kaal omlijst door pianist
Joop van Os.
[n 1988 bestond Hop
Mode 60 jaar. Aat ver
zorgde een expositie in de
etalage met o.a. foto's van De eigentijdse zaak Hop Co in 2008
diverse verbouwingen en
"dagboeken" (bestellingenboeken) met namen van klan
ten, aankopen, data en het bedrag dat zij (nog) moesten
betalen. Deze dagboeken zijn nog steeds in bezit van de
familie.Tien jaar later werd de expositie herhaald.
]\[a een kleine 40 jaar de zaak met hart en ziel gedreven
te hebben vonden Aat en Iefke het welletjes. Toch
betekende dit niet het einde van het familiebedrijf, dat al
sinds 1928 in hartje Santpoort stond. Zoon Nico Hop en
zijn vrouw Sandra namen de zaak in 2000 over. Zoals
gewoonlijk bij overname werd het pand grondig ver
bouwd en opnieuw ingericht. De ingang werd naar de
Huis ten Biltstraat verplaatst. Tevens werd het dak ver
nieuwd. Het zijgedeelte in de Huis ten Biltstraat (vroe
gere Westlaan 2) werd afgestoten en als pand aan een
projectontwikkelaar verkocht.
y^nno 2008 staat in de dorpskern nog steeds een zaak
met eigentijdse mode, waarvan de eigenaren kunnen
terugblikken op een welvarend verleden van 80 jaar ne
ring in Santpoort.
- Bovenstaande gegevens op basis van mondelinge informatie en aantekeningen van Aat Hop
- "Santpoort", monumentencommissie velsen - 1989.
Foto's en archiefmateriaal: Aat Hop, Jos Diekstra, Jan Morren
drs. Arjen Molenaar
Jn het verleden zijn er verschillende pogingen geweest
om het duingebied van het NPZK te ontginnen. Al
vanaf het moment dat de duinen (zoals wij ze nu ken
nen) gevormd zijn, hebben hier mensen gewoond. Vanaf
de 5e eeuw hebben zij het duingebied gecultiveerd. In
dit artikel wordt gezocht naar sporen van cultuurhistorie
in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (NPZK; zie
kader: 'Geschiedenis Nationale Parken'). Daarbij wordt
voornamelijk ingezoomd op het gedeelte dat ten westen
van Santpoort is gelegen, maar ook het overige deel van
het Park komt aan bod. De volgende onderwerpen wor
den in dit artikel behandeld:
In het duinzand liggen archeologisch waardevolle
schatten verborgen.
In het bodemprofiel van de duinen zijn direct on
der de oppervlakte sporen aangetroffen van bo
dembewerking in verband met akkerbouw.
In het duinreliëf zijn nog contouren van akkertjes
aan te treffen, die in de 19e eeuw en het begin van
de 20e eeuw werden gebruikt voor de teelt van
aardappelen.
In de negentiende en twintigste eeuw werden de
len van het huidige NPZK ontgonnen ten behoeve
van bosbouw voor houtproductie.
J)e gedachte achter een Nationaal Park is ontstaan in de
Verenigde Staten. Daar denkt parkontwerper
Olmstedt in 1865 een plan uit om van Yosemite een Na
tionaal Park te maken. Volgens zijn opvatting moet in
een Nationaal Park de natuur centraal staan en het men
selijk ingrijpen zeer beperkt blijven. In 1872 wordt Yel
lowstone National Park (VS) het eerste Nationaal Park
ter wereld. Van oudsher is een Nationaal Park een be
schermd natuurgebied met een relatief grote oppervlakte
aaneengesloten natuurgebied. In het algemeen zijn de
hoofddoelstellingen recreatie, natuureducatie en natuur
bescherming. De mate waarin Nationale Parken be
schermd worden verschilt per land. Verschillende Natio
nale Parken zijn door de Unesco aangewezen als 'World
Heritage Site'.
Jn 1930 stelt Natuurmonumenten het eerste Nationaal
Park in Nederland in: Nationaal Park Veluwezoom. In
1934 richten andere particulieren het tweede Nationaal
Park in Nederland op: Nationaal Park De Hoge Veluwe.
Dit zijn de enige twee Nederlandse Nationale Parken die
niet door de minister van LNV zijn ingesteld. In 1950
stichten de rijksoverheid, de provincie Noord-Holland
en de gemeenten Amsterdam en Haarlem ten westen
-
Nationaal Park
Zuid-Kennemerland
Toegangsbord van het Nationaal Park Zuid-Kennemer
land bij de ingang Duin en Kruidberg in Santpoort.
van Bloemendaal 'Het Nationale Park de Kennemerdui-
nen'. Nederland heeft inmiddels twintig Nationale Par
ken. Momenteel worden geen nieuwe Nationale Parken
ontwikkeld. Een Nationaal Park wordt gedefinieerd als
een natuurgebied van tenminste duizend hectare, geken
merkt door een karakteristiek landschap met bijzondere
planten en dieren. Sommige Nationale Parken werken
wel aan gebiedsuitbreiding. De Nationale Parken richten
zich op:
bescherming en ontwikkeling van natuur en land
schap;
natuurgerichte recreatie;
educatie en voorlichting;
Onderzoek.
J-Jet Nationale Park de Kennemerduinen is op 24 no
vember 1995 opgegaan in het door de minister van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) ingestel
de Nationaal Park Zuid-Kennemerland (NPZK). Dit
Park, met een oppervlakte van ca. 3.800 hectare, omvat
van noord naar zuid de Duinen van Velsen, Duin- en
Kruidberg, Midden Herenduin, Heerenduinen, Kenne
merduinen, De Erebegraafplaats aan de Zeeweg, het
Wethouder van Gelukpark in Zandvoort, Het Kraans-
vlak, Middenduin, Duinlust, Koningshof en Elswout.
Het Park wordt beheerd door een samenwerkingsver
band van PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland, de
Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de ge
meenten Bloemendaal, Haarlem en Velsen en een aantal
kleinere eigenaar/beheerders. Het NPZK ontvangt per
jaar ca. 1,5 tot 2 miljoen bezoekers.
Waarom is er aandacht gekomen voor de cultuurhistorie
in het NPZK?
Ten eerste maakt het NPZK deel uit van een Bel-
vedèregebied. De Nota Belvèdere is een beleidsnota
31
Modeshows
Bronvermelding
30
Inleiding
Geschiedenis Nationale Parken
Verc.iging
Natuurmonumenten
Duin en Kruidberg P 150 m
Cultuurhistorie in het Nationaal Park Zuid-Ken
nemerland