Voorwoord
In memoriam Line Deinum
Geachte lezers,
Met het nummer van 2008 zet de Stichting Santpoort een eerste stap op weg naar het volgen
de tiental uitgaven. In de artikelen komt zowel oudere als jongere historie aan bod.
Het is treffend dat de eerste twee artikelen, die gaan over de historie van twee kleerblekerijen
in Santpoort-Zuid, verschijnen op het moment dat er grootscheepse plannen worden ontwik
keld voor het Nova-terrein in het dorpscentrum van Santpoort-Zuid. Jan Morren beschrijft
het ontstaan, de bloei en de veranderingen na het verdwijnen van de blekersnering van de
blekerij Middenvaart en de Blekerij 63."Het is interessant om te zien hoe veel familienamen
al gedurende enkele honderden jaren in Santpoort voorkomen en hoe een aantal karakteristie
ke "panden aan de Bloemendaalse straatweg direct teruggaan op de blekerijenperiode. Het
bijbehorende kaartmateriaal laat zien, hoe talrijk de watervoorzieningen waren voor de ble-
kersactiviteiten. Het centrumgebied van Santpoort-Zuid wordt nog steeds bepaald door de
ligging tegen de steilrand aan van de zandafgraving uit de 16e eeuw, waarvandaan het water
via de duinrellen en de Jan Gijzenvaart wordt afgevoerd naar de Delft en het Spaarne.
In het derde artikel besteedt Jos Diekstra aandacht aan de firma Hop, die dit jaar 80 jaar be
staat. Van kruidenierszaak naar modekleding, in de Hoofdstraat nam het winkelbedrijf al die
jaren een prominente plaats in.
Een heel ander onderwerp is 'Sporen van cultuurhistorie in het Nationaal Park Zuid-Kenne-
merland' (NPZK). De schrijver van dit artikel, drs. Arjen Molenaar, heeft voor PWN onder
zoek gedaan in het kader van het vaststellen van toekomstige beheerplannen. Naast de histo
rie van de aanplant van de dennenbossen beschrijft hij de cultuurhistorische waarden, die bij
het huidige en toekomstige beheer een rol zouden moeten spelen. Hij gaat kort in op de re
cente archeologische vondsten en op de vroegere akkerbouw in het duingebied. Ook belicht
hij de rol van Jacques P. Thijsse, schrijver van de beroemde Verkadealbums, in dit prachtige
natuurgebied.
Tot slot de reacties:
De eerste reactie is van mevrouw H. Beelen-Van Amerongen op het artikel over Najade/Mar-
anatha in De Zandpoort van 2007. Zij vertelt over de oorlogsperiode, waarin de Santpoortse
kinderen les kregen in Maranatha nadat de villa, die vanafl933 dienst deed als kraamkliniek,
in 1943 werd gevorderd door de bezetter (zie De Zandpoort nr. 20 op pag. 26). Voor de kin
deren was het een heerlijke tijd en het maakt duidelijk hoe het Maranathabosje voor altijd
staat gegrift in de hoofden van vele Santpoorters.
Als tweede reactie ontvingen we van mevrouw A. Rings-Nederkoorn een prachtige foto met
beschrijving van het Terrasbos in wintertijd van eind jaren dertig van de vorige eeuw.
Opnieuw zien we hoe mooi en bosrijk Santpoort vroeger was en wat een speelmogelijkheden
er waren voor de jeugd.
Mocht u zelf ook willen reageren met een verhaal, een foto of een aanvulling, dan zijn deze
zeer welkom. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met redactie en bestuur.
Wij wensen u veel plezier bij het lezen van deze jongste uitgave van De Zandpoort.
Het bestuur van de Stichting Santpoort
2
Levenslustig, strijdvaardig en nooit tevreden met het gewone.
Afgelopen mei bereikte ons het droeve bericht van het overlijden van mevrouw Line Deinum.
Hoewel zij de laatste jaren in Bilthoven woonachtig was, is er altijd contact tussen haar en de
Stichting Santpoort gebleven. Hoe kan het ook anders met iemand die zich zo intens en zo
langdurig heeft beziggehouden met de ontwikkelingen in Santpoort op het gebied van ruimte
lijke ordening, het monumentenbeleid, de infrastructuur en het landschap.
Line is geboren in Semarang op Java en heeft daar naar eigen zeggen een heerlijke jeugd ge
had. Na de middelbare schooltijd volgde ze de Rietveldacademie in Amsterdam, wat ver
klaart dat zij zich gedurende een aantal jaren als bestuurslid heeft ingezet voor de Stichting
Felison, een stichting ter bevordering van de beeldende kunsten in Velsen. Deze stichting or
ganiseerde aanvankelijk kunsttentoonstellingen in een oud schoolgebouw in de Heidestraat
en kreeg uiteindelijk haar domicilie op de zolderetage van het noordelijk koetshuis op Bee-
ckestijn. Ook heeft mevrouw Deinum een tijdlang als docent kunstzinnige vorming op het
Ichtuscollege in Driehuis gewerkt.
In 1976 behoort Line bij het groepje mensen, dat besluit tot oprichting van de Stichting Sant
poort. Zij zagen met lede ogen hoe er steeds meer van de fraaie karakteristieke bebouwing,
het natuurschoon en het dorpskarakter verdween en dat protesten vanuit de bevolking daarte
gen weinig tot niets hielpen. Op 2 maart 1976 is de Stichting een feit.
Het is uiteraard ondoenlijk alle activiteiten te noemen, waarmee Line zich heeft beziggehou
den gedurende de meer dan 20 jaren dat zij als vice-voorzitter, voorzitter en bestuurslid was
verbonden aan de Stichting. Een aantal willen we hier echter noemen:
De beschermde status van de bewaarschool aan de Wüstelaan, delen van Spaarnberg als
groen rijksmonument, de redding van het boerderijcomplex Middenduin, het voorkomen van
een busbaan voor de Zuid-Tangent door de Johan van Beemlaan en Velserhooftlaan, het
voorkomen van een fusieziekenhuis in de weilanden tussen Spaarnberg en de randweg, enz.
Bij voortduring is door Line aangedrongen op een deugdelijk monumenten- en archeologisch
beleid. Voor Santpoort is door haar de monumenteninventarisatie in 1977 in gang gezet en
deels zelf uitgevoerd, wat tot resultaat had dat er in Santpoort in 1989 veel historische bebou
wing vroegtijdig is beschermd. Ook was zij namens de Stichting Santpoort jarenlang lid van
de gemeentelijke Monumentencommissie, die in 1984 na veel aandringen van o.a. Stichting
Santpoort is geïnstalleerd.
Ter bescherming van het dorpskarakter, landschap en groen heeft zij steeds een bijdrage gele
verd aan de conserverende bestemmingsplannen voor Santpoort-Zuid en -Noord. Ook
oprecht bezorgd was zij over de instandhouding van het gebied van De Biezen.
Natuurlijk zijn niet alle zaken met succes afgesloten, maar Santpoort zou er op dit moment
beslist anders hebben uitgezien, als niet Line Deinum en haar Stichting al die jaren met grote
inzet hadden geijverd voor het behoud van het vele bijzondere en mooie in Santpoort.
Persoonlijk leed is haar zeker niet bespaard gebleven, maar met het citaat in haar overlijdens
bericht: "Levenslustig, strijdvaardig en nooit tevreden met het gewone", wordt duidelijk hoe
ze zoveel heeft kunnen betekenen voor haar omgeving.
Wij denken met dankbaarheid en grote waardering aan haar terug
Lieke Baron
Santpoort, september 2008
3
