nemerland met bossen, doolhoven, boomgaarden, terrassen (Het Terras), waterkommen, amfitheaters, vazen en beel
den, en een sterrenbos waar nu de Voorplaats ligt. Er waren drie monumentale toegangshekken met extra ingangen bij
het driehoekige plein voor het huis.
Tussen de Kruidbergerweg en Middenduinerweg loopt een voet- of kerkepad (Kerkweg), dat het oude recht van over
pad garandeert voor voetgangers. Door de buitenplaats stroomt de Schipbroekenbeek, die via kronkelige beekjes de ij-
vers en de swarte tuin (moestuin) van helder water voorziet en de afvoer van overtollig water regelt.
(Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-2805)
Pleintje bij Vlugthoven noordzijde
Hoofdstraat met herberg de Groene Valck (zie blz. 57)
Deze bekende herberg, die eerder De Valck en de Rode Valck heette, stond op de plaats waar nu Hoofdstraat 186 is en
waar de Terrasweg begint. De Hoofdstraat was rond 1752 nog steeds onderdeel van de belangrijkste verbindingsweg
door Holland en dus was er behoefte aan herbergen. Zo waren er rond 1752 drie herbergen: De Groene Valck, de Weij-
man en de Wildeman. In de herbergen werden de legale loterijen gehouden, zoals het verloten van een os, een paard ot
een varken, waarbij de schout aanwezig hoorde te zijn. Winnaar en verloter behoorden beiden de deelnemers op een
half anker wijn, een twintigtal flessen wijn, te trakteren en 7 gulden in de Velsense armenkas te storten.
(Noord-Hollands Archief, afbeelding no. 53-4854 K)
Pleintje bij Vlugthoven oostzijde
Vergierdeweg in Santpoort met koets en voetgangers (zie blz. 58)
De Vergierde of Verkeerde weg maakte tot 1814 deel uit van de hoofdweg van Haarlem naar Alkmaar en verder. De
meeste mensen liepen naar hun plaats van bestemming. Voor verdere bestemmingen was er de postkoets, die twee maal
per dag op vaste tijden passagiers vervoerde tussen Haarlem en Alkmaar. Goedkoper waren de open personenwagens
en voor vrachtvervoer waren er de wagenaars, die om elke vracht moesten loten, leder van de wagenvoerders mocht
post vervoeren met de verplichting deze onmiddellijk na aankomst te bezorgen.
Door de lage ligging stond de Vergierdeweg een groot deel van het jaar onder water. Men kon ook over Bloemendaal en
de Jan Gijzenvaart naar het noorden, maar wie de kortste weg wilde volgen moest door het water. In de verte ligt het
dorp Spaarndam.
(Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-4861)
Pleintje bij Vlugthoven zuidzijde
Hoofdstraat met doorrijschuur van De VVeijman (zie blz. 59)
De houten doorrijschuur behoort bij de herberg De Weijman. In deze herberg looft de herbergierster Maria van Schui-
lenburg-Sebouts op 1 augustus 1752 een zilveren zweep uit voor de winnaar van de harddraverij, die onder toezicht van
de schout wordt gehouden onder strikte voorwaarden. Men reed "van de deken", dus zonder zadel en een zweep ot kar
wats was niet toegestaan. Ook populair is het ringsteken, dat tegelijk met de kermis wordt gehouden. Dit steekspel, dat
oorspronkelijk door ridders werd beoefend is in later eeuwen een zeer geliefd vermaak voor "het gewone volk" gewor
den.
Het grote gebouw op de achtergrond is de schuur die behoorde bij blekerij Zorgvrij; deze schuur staat er nu nog. Wei
man is een andere woord voor jager.
(Noord-Hollands Archief, afbeelding no. 53-4848)
Pleintje bij Vlugthoven westzijde
Gezicht op het duingebied met de Kruidberg (zie blz. 60)
Tegen de duinen aan lag de Kruidberg, ook wel Princenbosch genoemd. Het is vooral het jachtgebied geweest van de
stadhouders, zoals Willem III, de latere koning van Engeland.
De grote buitenplaatsbezitters kochten vaak een groot stuk duingebied om verzekerd te zijn van een goed jachtgebied.
Voor het duingebied golden strenge regels in verband met dreigende verstuivingen, de overlast van konijnen en strope
rij. Toezicht werd gehouden door duinmeiers. De Zeewech die we hier zien is een van de doorgaande wegen richting
het dorp Velsen.
(Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-004827)
52
",jrtttns
\rruertj
jfck
Westerni
Azc,\
rit/tuis
\Veu/t*£
Sluis
7 'etferi
(hoe* r*
-Aten ScftieJtroeA
tfWB* i
ÏDüin
\leet fn
"stjes
y. Vele
