nemerland met bossen, doolhoven, boomgaarden, terrassen (Het Terras), waterkommen, amfitheaters, vazen en beel den, en een sterrenbos waar nu de Voorplaats ligt. Er waren drie monumentale toegangshekken met extra ingangen bij het driehoekige plein voor het huis. Tussen de Kruidbergerweg en Middenduinerweg loopt een voet- of kerkepad (Kerkweg), dat het oude recht van over pad garandeert voor voetgangers. Door de buitenplaats stroomt de Schipbroekenbeek, die via kronkelige beekjes de ij- vers en de swarte tuin (moestuin) van helder water voorziet en de afvoer van overtollig water regelt. (Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-2805) Pleintje bij Vlugthoven noordzijde Hoofdstraat met herberg de Groene Valck (zie blz. 57) Deze bekende herberg, die eerder De Valck en de Rode Valck heette, stond op de plaats waar nu Hoofdstraat 186 is en waar de Terrasweg begint. De Hoofdstraat was rond 1752 nog steeds onderdeel van de belangrijkste verbindingsweg door Holland en dus was er behoefte aan herbergen. Zo waren er rond 1752 drie herbergen: De Groene Valck, de Weij- man en de Wildeman. In de herbergen werden de legale loterijen gehouden, zoals het verloten van een os, een paard ot een varken, waarbij de schout aanwezig hoorde te zijn. Winnaar en verloter behoorden beiden de deelnemers op een half anker wijn, een twintigtal flessen wijn, te trakteren en 7 gulden in de Velsense armenkas te storten. (Noord-Hollands Archief, afbeelding no. 53-4854 K) Pleintje bij Vlugthoven oostzijde Vergierdeweg in Santpoort met koets en voetgangers (zie blz. 58) De Vergierde of Verkeerde weg maakte tot 1814 deel uit van de hoofdweg van Haarlem naar Alkmaar en verder. De meeste mensen liepen naar hun plaats van bestemming. Voor verdere bestemmingen was er de postkoets, die twee maal per dag op vaste tijden passagiers vervoerde tussen Haarlem en Alkmaar. Goedkoper waren de open personenwagens en voor vrachtvervoer waren er de wagenaars, die om elke vracht moesten loten, leder van de wagenvoerders mocht post vervoeren met de verplichting deze onmiddellijk na aankomst te bezorgen. Door de lage ligging stond de Vergierdeweg een groot deel van het jaar onder water. Men kon ook over Bloemendaal en de Jan Gijzenvaart naar het noorden, maar wie de kortste weg wilde volgen moest door het water. In de verte ligt het dorp Spaarndam. (Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-4861) Pleintje bij Vlugthoven zuidzijde Hoofdstraat met doorrijschuur van De VVeijman (zie blz. 59) De houten doorrijschuur behoort bij de herberg De Weijman. In deze herberg looft de herbergierster Maria van Schui- lenburg-Sebouts op 1 augustus 1752 een zilveren zweep uit voor de winnaar van de harddraverij, die onder toezicht van de schout wordt gehouden onder strikte voorwaarden. Men reed "van de deken", dus zonder zadel en een zweep ot kar wats was niet toegestaan. Ook populair is het ringsteken, dat tegelijk met de kermis wordt gehouden. Dit steekspel, dat oorspronkelijk door ridders werd beoefend is in later eeuwen een zeer geliefd vermaak voor "het gewone volk" gewor den. Het grote gebouw op de achtergrond is de schuur die behoorde bij blekerij Zorgvrij; deze schuur staat er nu nog. Wei man is een andere woord voor jager. (Noord-Hollands Archief, afbeelding no. 53-4848) Pleintje bij Vlugthoven westzijde Gezicht op het duingebied met de Kruidberg (zie blz. 60) Tegen de duinen aan lag de Kruidberg, ook wel Princenbosch genoemd. Het is vooral het jachtgebied geweest van de stadhouders, zoals Willem III, de latere koning van Engeland. De grote buitenplaatsbezitters kochten vaak een groot stuk duingebied om verzekerd te zijn van een goed jachtgebied. Voor het duingebied golden strenge regels in verband met dreigende verstuivingen, de overlast van konijnen en strope rij. Toezicht werd gehouden door duinmeiers. De Zeewech die we hier zien is een van de doorgaande wegen richting het dorp Velsen. (Noord-Hollands Archief, afbeelding no.. 53-004827) 52 ",jrtttns \rruertj jfck Westerni Azc,\ rit/tuis \Veu/t*£ Sluis 7 'etferi (hoe* r* -Aten ScftieJtroeA tfWB* i ÏDüin \leet fn "stjes y. Vele

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2009 | | pagina 28