Voorwoord
Kindertehuis "De
Lichthoeve"
Geachte lezers,
Deze uitgave van de "Zandpoort" van 2009 is in meerdere opzichten weer een heel speciale
uitgave. Het is een extra dik nummer, zo'n 60 pagina's dik, waarin naast het hoofdartikel
uitgebreid wordt stilgestaan bij het jubileum van de Santpoortse Kortebaandraverij.
Het blad opent met een prachtig artikel over De Lichthoeve, een bijzonder huis dat onder de
leiding van twee bijzondere vrouwen vele jaren als tehuis heeft gediend voor honderden kin
deren die om de een of andere reden hun eigen thuis hadden verloren. Kinderen vanaf baby
tot aan het volledig op eigen benen kunnen staan vonden er onderdak en werden er met veel
liefde en aandacht opgevoed. Ook vrouwen die vanwege ziekte, de kraamtijd, of overver
moeidheid bijzondere aandacht nodig hadden, vonden er tijdelijk een zorgzaam onderkomen.
Vijfjaren van archiefonderzoek, interviews afnemen, foto- en filmmateriaal verzamelen, ging
vooraf aan de publicatie van dit artikel. Al het onderzoekswerk is gedaan door Rob Reurings
en Cor Moolenaar; Jos Diekstra is vooral bezig geweest met het schrijven van het artikel.
Het tweede deel is helemaal gewijd aan Santpoort rond 1752.
Het jaar 2009 is voor Santpoort met enkele grote jubilea een bijzonder jaar. Met veel feeste
lijkheden en de plaatsing van een kunstwerk viert de Harddraverijvereniging Santpoort e.o.
de 250ste Kortebaandraverij. Muziekvereniging Soli viert haar 100-jarig bestaan.
De Stichting Santpoort heeft op verzoek van de Harddraverijvereniging meerdere bijdragen
geleverd aan de feestelijkheden.
Gedurende een half jaar staan in het dorp op twee plaatsen een achttal levensgrote afbeel
dingen, die weergeven hoe Santpoort er rond 1752 op die bepaalde plek uit zag. Het idee, de
keuze van de afbeeldingen en de bijbehorende teksten zijn door de Stichting aangedragen.
In deze Zandpoort zijn ze terug te vinden, zodat u er nog van kunt genieten als de borden in
het dorp alweer zijn weggehaald.
Voor de Jubileumkrant ter gelegenheid van de 250sle Kortebaandraverij die huis aan huis is
bezorgd, heeft de Stichting een serie historische artikelen gemaakt van de "brave" buurt de
Zandpoort rond 1752. De schrijvers zijn Jos Abbing, Karei Ackema, Lieke Baron, Hugo Strik
en Wim Veenendaal. In deze uitgave worden naast nieuwe onderwerpen, ook dezelfde onder
werpen in uitgebreidere vorm beschreven. Heel bijzonder is de kaart van Jos Abbing, waarop
de situatie van 1752 is geprojecteerd op de plattegrond van Santpoort anno 2009. Daarmee
krijgt u een goede indruk van de verschillen tussen 1752 en 2009. De bronvermelding vindt u
ofwel bij het artikel ofwel helemaal achteraan in een totaaloverzicht dat is gemaakt bij de se
rie artikelen over Santpoort.
Mocht u vragen en/of aanvullingen hebben, dan houden wij ons aanbevolen.
Wij wensen u veel plezier bij het lezen van dit extra dikke nummer.
Het bestuur van de Stichting Santpoort
2
Een gezin van 80 kinderen in Santpoort-Noord
Rob Reurings - Cor Moolenaar - Jos Diekstra
JJit artikel beschrijft de periode van het kindertehuis in
Santpoort-Noord (1923-1942) uitvoeriger dan die in
^7ie vanaf de Hagelingerweg de smalle en bochtige
Kweekerslaan ingaat, passeert rechts een rij karakte
ristieke kleine woningen. De laatste drie huizen met uit
zicht op het open landschap van De Biezen, zijn in de
vorige eeuw 2 decennia lang het toneel geweest van lief
de, zorg, vreugde, verdriet, financiële problemen,
lachende kinderstemmen en een godsvruchtige inslag.
Op de gevel van het laatste huis staat met grote letters
nog duidelijk de naam: De Lichthoeve. En daar is het
waar dit artikel over gaat: kindertehuis "De Lichthoe
ve".
"De Lichthoeve" is het levenswerk van Zr. Kuyck en
haar vriendin Zr. Verkerk, die zich volledig hebben
ingezet voor "allen die barmhartigheid behoeven". De
zusters werden sterk gedreven door hun sociale bewo
genheid en hun geloofsovertuiging.
Kinderen die door omstandigheden niet meer bij hun va
der of moeder terecht konden, werden door de zusters
en hun personeel opgevoed en voorbereid op het mo
ment dat zij op eigen benen konden staan. Ongehuwde
moeders werden er tijdelijk opgenomen om te bevallen.
Indien gewenst konden ze na de bevalling hun kind in
het tehuis achterlaten.
De kinderen werd een soort gezinssituatie geboden,
waarin ze liefde en aandacht kregen.
In Santpoort-Noord werden meer dan 1300 kinderen en
enkele honderden volwassenen opgevangen en verzorgd
door zuster Kuyck en haar medewerkers.
Dit gebeurde in een tijd waarin geen enkele sociale
voorziening of bijstand vanuit de overheid was te ver
wachten.
het Veluwse plaatsje Garderen, waar de geschiedenis in
1988 eindigt.
Uit privacyoverwegingen worden achternamen van de
kinderen, die in "De Lichthoeve" hebben gewoond, op
een uitzondering na, niet genoemd.
Zuster Kuyck
Jacqueline Theodora Kuyck, de oprichtster van "De
Lichthoeve", werd op 21 februari 1892 te Amsterdam
geboren als dochter van Otto Hendrik Kuyck en Joanna
Adriana Vandevelde. Ze was de jongste van een welge
steld gezin.
Ze had twee zussen en een broer (Wouter Gerhard
Kuyck, die later directeur werd van het telecommunica-
Zuster Kuyck aan het breien
Zuster Kuyck met baby.
