Kees Verwey (1900-1995), Moeders theetafel op haar 79"' verjaardag, 1951, aquarel op papier (47 x 50 cm.), in bezit van de
Stichting Kees Verwey
30
Kees Verwey (1900- 1995)
Pim Boer
Kees Verwey was kunstschilder, aquarellist en tekenaar.
Hij heeft tot zijn 27stc in Santpoort gewoond, Vinkenbaan 25. Daar kreeg hij naar eigen zeggen te
veel adviezen van beroemdheden als de kunstenaar Richard Roland Holst en zijn ooms Albert Ver
wey (dichter, letterkundige) en Berlage (architect). In hun gesprekken kwam de creatieve ontwik
keling van Kees ook ter sprake. Ze probeerden hem zodanig te stimuleren dat dit verstikkend was
voor hem. Berlage heeft voor hem een aanbouw ontworpen die als atelier diende.
Verwey kwam daarna in de leer bij de Haarlemse beroemdheid Henri Boot (1877-1963). Hij was
gefascineerd door diens stillevens. De strenge leermeester had grote invloed op hem. Later studeer
de hij aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam.
Vanaf 1941 tot zijn dood woonde hij in "Het Scheepje" Spaame 108, Haarlem.
Zijn stijl komt voort uit het impressionisme en is beïnvloed door o.a. Breitner en I. Israels. Later is
hij beïnvloed door Duitse expressionisten als Kirchner en allerlei kunststromingen van na 1945.
In 1970 begon hij aan een grote serie atelierstillevens die een doorbraak betekende in zijn ontwik
keling. Het atelier in zijn woonhuis diende als decor. Opvallend in deze werken is de weergave van
de ruimte, de plaatsing van de voorwerpen, het prachtig invallende licht en de verzadigde Ver-
wey-blauwe kleuren. De directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam beschouwde deze
schilderijen, vaak groot van formaat, als het hoogtepunt van zijn werk.
Verwey heeft al zijn werk aan de gemeente Haarlem nagelaten, waar tegenover moest staan dat de
gemeente hem en zijn vrouw levenslang zou verzorgen. De Stichting Kees Verwey ging het werk
beheren en heeft de bovenverdieping van de oude sociëteit Trou moet Blijcken op de Grote Markt
laten verbouwen voor de inrichting van de Verweyhal.
Moeders theetafel op haar 79ste verjaardag
Vinkenbaan 25, The Briars (de wilde rozen), heeft Verwey gedeeltelijk geërfd en later heeft hij de
andere erfgenamen uitgekocht. Tot op hoge leeftijd dronk hij er af en toe een kopje koffie.
Het is een van de oudste (1877) nog bestaande huizen aan deze weg.
Zijn vader Cornelis Verwey, broer van Albert Verwey en zwager van H.P. Berlage, trouwde met
Jacqueline Bienfait. Het echtpaar betrok de villa in 1908. Hun dochter, M. De Savornin
Lohman-Verwey, heeft de villa tot 1988 bewoond.
In het begin van de vorige eeuw bestond hier een druk cultureel trefpunt van kunstenaars op veler
lei gebied, in die kringen wel De Salon van Velsen genoemd. Marie Bienfait, zuster van Jacqueline,
was getrouwd met Berlage. Door deze familieband kwam Berlage hier vaak. Hij heeft als esthetisch
adviseur zijn bijdrage geleverd aan het ontwerp van "Het gegoten huis", Vinkenbaan nr. 14.
Op de "Eikhof' nr.33, woonde tot 1981 de schrijfster Mea Nijland-Verwey, dochter van Albert
Verwey en Kitty van Vloten. Zij was eerst getrouwd met C.A. Mees, uitgever te Santpoort (zie De
Zandpoort, 2006, p.40).
Regelmatige bezoekers van de Salon van Velsen waren de schrijver Frederik van Eeden
(1860-1932) en de schilder Willem Witsen (1860-1932): beiden waren getrouwd met een zuster
van Kitty Verwey-van Vloten, de moeder van Mea.
In de directe nabijheid van het station werd vanaf 1876 een aantal villa's gebouwd aan een zandpad
dat nu Vinkenbaan heet. Aanvankelijk werden ze alleen 's zomers bewoond. Door de 19e eeuwse
verstedelijking wilde de vermogende bovenlaag de drukte ontvluchten. Later ging men hier perma
nent wonen. Waarschijnlijk hebben hier ook Engelse ingenieurs gewoond die werkten aan de aan
leg van het Noordzeekanaal.
De Vinkenbaan is een van de eerste villaparken in Nederland waar men bij het ontwerp uitging van
de natuurlijke omgeving en deze zoveel mogelijk intact wilde laten.
Maar de natuur kon bewoners soms ook in de weg zitten: Het verhaal gaat dat de moeder van
Kees Verwey op een nacht zo veel last had van de uitbundige zang van nachtegalen, dat ze haar
haarborstel uit het raam gooide om ze te doen zwijgen.
31