fTfaf. JEtóttöïtK Nelissen). Tevens werd naast de kerk een eigen begraaf plaats aangelegd. Een aanvullende maatregel die genomen moest worden - zo bleek enkele weken na de opening van de nieuwe kerk - was de aanleg van een kerkplein en een paardenstal ten behoeve van de boeren en buitenlui die zondags - in grotere getale dan verwacht - per paard en wagen naar de kerk kwamen. In november 1859 werd de buitenplaats Sparen Hoven verkocht, waartoe een landstrook van 5 bunders behoor de die zich uitstrekte van de Schoterstraatweg (de naam geeft aan dat de straat inmiddels bestraat is) tot aan de Straatweg van Velsen aan de Jan Gijzenvaart (ongeveer ter hoogte van de huidige kruising/aansluiting Bloemen- daalsestraatweg en Wüstelaan). Over deze strook land liep de laan waarover de inwoners van Jan Gijzen naar de kerk van Schoten kwamen. Deze laan lag destijds wat verder zuidwaarts van de Jan Gijzenvaart en heette de Hodsonlaan (zie toelichting in het kader). Verkoop van de grond bracht het risico met zich mee dat de laan niet meer door derden gebruikt zou mogen worden. Om bij de kerk te komen zouden de inwoners van Jan Gijzen dan een behoorlijke omweg over Santpoort Dorp (Sant poort-Noord) moeten gaan maken. Het kerkbestuur vroeg toestemming aan de bisschop om met de eigena ren van Sparen Hoven te onderhandelen over de aankoop van deze grond, hetgeen na diverse pogingen lukte. De koopprijs bedroeg 7.250 gulden. De naam van de weg werd van Hodsonlaan veranderd in Kerklaan en weer later in Schoterkerkpad. In dat laatste geval is de laan opgeschoven in noordelijke richting, tot vlak naast de vaart en heeft de kerk de grond ten zuiden ingericht als volkstuinen die men verhuurde. Toen de ambitie van een "eigen kerk" voor Schoten en Jan Gijzen was vervuld, werd de blik gericht op het onderwijs: zou het niet mooi zijn als we ook een eigen R.K. school zouden hebben? Een beetje onzin want Schoten had een goede openbare school en omdat vrijwel de gehele schoolgaande jeugd katholiek was, kon men deze school praktisch als een katholieke school beschou wen. Voor en na de les werd op katholieke wijze gebeden en ook het onderwijzend personeel was in de regel katho liek. Maar goed, levend in een tijd van verzuiling ging de wens tot een eigen R.K. school dus de goed werkende praktijk te boven. Vanaf 1880 werden er al voorbereidingen getroffen voor het stichten van een eigen school. Er werd een school fonds gesticht dat grotendeels zijn inkomsten moest ont lenen aan de kweek en verkoop van bollen, gekweekt op een stuk land dat de heer A. Faase aan de Jan Gijzenvaart 1 welwillend had afgestaan aan de kerk voor de bollen teelt'. De eerste verkoop van bollen - te Jan Gijzen - leverde 608 gulden op. Ook werden er collecten gehou den en werd door particulieren aan het schoolfonds gedoneerd. Ook een bekende bron van inkomsten was de 'pinkenveiling'. Het duurde tot de komst van pastoor Diekmann in 1900 alvorens het project voortvarend werd aangepakt. In 1901 meldde deze aan de bisschop dat er al 5000 gulden in het schoolfonds zat. Omdat de opbrengst van de bollen daarin een groot aandeel had, werd besloten om deze cultuur voort te zetten. Eind december 1905 werd besloten tot de bouw van de school, waartoe het kerkbestuur in westelijke richting grond langs de Kerklaan beschikbaar had gesteld. Omdat bij de bouw van de Bavokerk de bewoners van Jan Gijzen zich tekort voelden gedaan, moest de school meer richting Jan Gijzen worden gebouwd. Niet alleen de kerk, ook de school diende dus het gezamenlijke belang. De bouw werd gegund aan de Santpoortse aannemer de heer P. Rings, die met 19.000 gulden de laagste aanbieder was. In augustus 1906 kon de school in gebruik worden genomen. De school begon met 5 lokalen, 174 leerlingen, jongens en meisjes. Deels kwamen zij van de openbare school aan de Rijksstraatweg en deels van de openbare school in Bloemendaal. In 1916 was de groei van de school zodanig dat een zesde lokaal moest worden bijgebouwd (door P. Rings, voor 6.000 gulden). In 1928 was sprake van een volgende uitbreiding, maar bleek dat uitbreidingsplannen van de school niet haalbaar waren door plannen van de gemeente zelf. Er werd besloten een nieuwe school te bouwen in de buurt van de kerk, welke i.s.m. de gemeente werd gebouwd tegenover de Rijn straat. Deze school werd in 1930 in gebruik genomen. Het gebouw aan de Kerklaan kwam leeg te staan. Het gehele complex plus drie hectare grond (de strook Kerk laan tot aan de Delft) werd aan de gemeente Haarlem verkocht voor 98.000 gulden. Binnen een jaar werd de nieuwe school uitgebreid en netjes verdeeld in een - zo hoorde dat toen - aparte school voor jongens en meisjes. Het oude schoolgebouw werd in gebruik genomen als jeugdherberg Jan Gijzen, nu de StayOkay. Aan de oudbouw van de jeugdherberg is de oude school nog goed herkenbaar. Na de annexatie van Schoten door de gemeente Haarlem in 1927 speelde door de uitbreiding van Haarlem Noord met nieuwe wijken, de bouw van een nieuwe, grotere kerk en een passende pastorieruimte. Naast de pastoor werkten er nu ook twee kapelaans. Daarbij was het onderhoud de laatste decennia niet je dat geweest: "de kerk stond erbij als een oud paard". Toen in 1932 de nieuwe pastoor Van Eeden aantrad werd er snel een vergadering met het kerkbestuur belegd ten behoeve de bouw van een nieuwe kerk. De nieuwe kerk kwam deels op de grond van de oude te staan en dus moest de bouw met afbraak beginnen. Toen de oude torenspits op 12 mei 1935 sneuvelde meende de oude Schotenaren (de annexatie door Haarlem was al een feit): nu is ons oude Schoten weg. Op 16 augustus 1935 kon de nieuwe kerk, met losstaande toren, worden inge wijd. De gemeente Haarlem annexeerde Schoten in april 1927. Omdat er toen binnen de stad sprake was van twee St. Bavokerken (feitelijk drie: de oude Bavo op de Grote Markt, maar dat was toen een hervormde kerk, de kathe drale basiliek St. Bavo aan de Leidsevaart en de St. Bavo te Schoten/Haarlem Noord) werd besloten om de oud Schotense kerk om te dopen tot de O.L. Vrouw van Zeven Smarten. De omvang van de parochie was sterk veranderd door het stichten van de Elizabeth en Barbara- kerk aan de Kloosterstraat, het H. Hart in het Kleverpark, de H. Liduina aan de Zaanenstraat, hoek Rijksstraatweg, de O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand te Santpoort (Noord) en de H. Drievuldigheid te Bloemendaal. Al deze vijf kerken zijn (grotendeels) voortgekomen uit de kerk/parochie van St. Bavo te Schoten. Wim van Hooff Groei van de kerk in Schoten in aantallen parochianen in de eerste 100 jaar: 1845: 500; 1870: 800; 1890: 1200; 1900: 1500; 1920: 1208; 1930: 3257; 1943: 6801. I nm Afb. 6 De voormalige Bavoschool als jeugd herberg, 1935. Bron: Schoten, toen Haarlem-Noord nog Schoten was. 44 Afb. 7. De Bavokerk bij de sloop in 1935. Bron: Historisch Schoten Afb. 8. De nieuwe Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten. Bron: Schoten, van boerendorp tot Haarlem-Noord. 1W» i 45

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2013 | | pagina 23