het verleden aansloot op de toegangsweg naar Huize Duin en Kruidberg. In oostelijke richting voerde deze laan, J.T. Cremerlaan, naar de spoorlijn met een speciaal voor de familie Cremer gebouwd stationnetje. Trekt men deze laan door, wat vroeger het geval was, dan sluit deze aan op de huidige J.T. Cremerlaan die naar het dorp voert. De huidige Duin- en Kruidbergerweg die vroeger westelijker liep werd in 1896 opgeschoven naar het oosten en kwam te lopen over een van de andere lanen van dat sterrebos die haaks staat op de beukenlaan. Kadastraal wordt het eigendom Kennemergaarde omschreven als "huis, schuur en tuin". De kippenschuur blijft en wordt later vermeld als "hoenderschuur". Sierlijke accenten Het meest in het oog springende neorenaissancistische kenmerk, van welke richting je het huis ook benadert, zijn de trapgevels. In de oorspronkelijke situatie keerden deze in het klein ook in de dakpartij terug, zoals te zien is op de afbeelding. De vensters zijn alle voorzien van een zandstenen sierlatei die samen met sluitstenen op de hoeken het kozijn inkaderen. Dat geldt eveneens voor de ronde vensters in de trapgevels. De kozijnen zijn aan de bovenkant afgewerkt met een boog van 3 stenen. Deze witte toetsen vindt men ook elders in de gevel terug. Elke trede van de trapgevel bijvoorbeeld is voorzien van een afdekplaat van dezelfde steensoort. De schoorsteenko lom die aan de gevelwand lijkt te hangen, wordt opge vangen door een kolossale bewerkte siersteen. Door de contrastwerking is het aanzicht van het huis weliswaar strak, maar tegelijkertijd ook licht van karakter. Verder vallen de decoratieve muurankers op. In de oude situatie vond men her en der kleurige vensterluiken met zandlo permotief die een frisse noot aan het huis gaven.Bij de hoofdingang, die inmiddels verdwenen is, valt de zware fraai bewerkte latei op. Rond het huis werd een prachtige tuin in een mengvorm van Engelse en Frans-classicisti sche landschapsstijl aangelegd, naar ontwerp van de landschapsarchitect L.A. Springer die ook de het park rond huize Duin- en Kruidberg ontworpen had (zie kader "Engelse landschapsstijl"). In 1919 blijken er plannen te zijn om Kennemergaarde te verkopen. In een brief daterende van 28 augustus 1919, schrijft Herbert Cremer: "Kennemergaarde. Ik verzoek u met de verkoop van Kennemergaarde evenwel zo mogelijk te verhu ren. Frits (Herberts broer) zou er voor niets kunnen wonen. In geen geval wil ik het huis echter verkoopen of verhuren om dienst te doen als ziekenhuis voor zenuwpatiënten al zouden die naar buiten niet lastig of abnormaal zijn!" 6 Mogelijk doelde Herbert op het nabijgelegen Provinciaal Ziekenhuis, dat eerder terrein van Jagtlust had gekocht en daar een klein zwembad en openluchttheater had gepland. In 1920 vraagt Herbert Cremer toestemming voor het veranderen van de woning. In november van datzelfde jaar laat hij een stal met koetshuis en twee dienstwoningen naast huize Kenne mergaarde bouwen, naar ontwerp van architectenbureau J. Mulder en J.A. van Asdonk uit Bloemendaal. Het geheel is thans in gebruik als manege. Het huis op de hoek van de beukenlaan en de Duin- en Kruidbergerweg (nr. 47 naar ontwerp van J. Kuit en in een landelijk aandoende stijl gebouwd, bestond al in 1903 en had de functie van portierswoning, behorende bij huize Duin en Kruidberg. Het maakte dus geen onder deel uit van Kennemergaarde. Het huisje heeft een ver vooruitstekende daklijst en houten zuiltjes bij de entree, wat een veranda-achtig aanzien geeft. Huize Kennemergaarde wordt in 1922 uitgebreid met een veranda. In 1923 sterft J.T. Cremer. Duin- en Kruid berg gaat over naar de erfgenamen. Herbert gaat verder in het bedrijf (Deli Maatschappij), dat gevestigd is in Amsterdam. Maar ook in huize Duin en Kruidberg, waar hij na het overlijden van zijn vader is gaan wonen, houdt hij kantoor. Nauwelijks een jaar later overlijdt zijn moeder, Hermine Hogan. Haar lichaam wordt bijgezet in het familiegraf op Westerveld, dat Herbert heeft aan gekocht. Uiteindelijk houdt Herbert zijn domicilie op huize Duin en Kruidberg. Dochter Jetske Janssen-Cremer neemt dan haar intrek in Kennemergaarde. In de Tweede Wereldoorlog gebruiken Duitse bezetters Huize Kennemergaarde als onderkomen, gevolgd door de Canadezen. De villa raakt totaal uitgewoond. Repatrianten Aa n het eind van de Tweede Wereldoorlog komen repa trianten uit Nederlands-Indië naar Nederland. Vijf gezin nen worden gehuisvest in Kennemergaarde, waaronder de familie H.J. Goutbestaande uit een echtpaar met 8 kinderen. Henk Gout was boswachter op Sumatra en beheerder van rubberplantages. Aangezien het gezin rooms-katholiek is, gaan de kinderen lopend via de Duin en Kruidbergerweg naar de school Sint- Engelmundus in Driehuis. Het gezin bewoont het linkergedeelte van het huis en beschikt over een woonkamer op de begane grond met gebruik van keuken en enkele grote slaapka mers op de eerste verdieping. In 1952 vertrekken zij naar Den Bosch waar hij een baan krijgt. In huize Duin en Kruidberg was niet, zoals in Kennemer gaarde, sprake van zelfstandige huishoudens. De repa trianten werden daar opgevangen in afwachting van een definitief verblijf elders. Twee repatrianten die op Duin en Kruidberg en/of Kennemergaarde gewoond hebben, geven hun herinneringen weer in "Repatriant in Neder land" (zie elders in deze uitgave op pagina 13). De chronisch zieke Ai in 1953 besloten B en W van Velsen tot een onder zoek naar de mogelijkheid om binnen de gemeentegren zen een verpleeginrichting voor langdurig zieken te vesti gen. Eind 1957 wordt daartoe een beslissing genomen, 7 Afb.2. Herbert Cremer, oudste zoon en opvol ger van J.T. Cremer in de Deli Maatschappij Afb.3 Huize Kennemergaarde (detail). Duidelijk zijn de neorenaissancistische sier- elementen rond de voorname hoofdingang en de raampartijen te zien. Hier nog de mooie ruitverdeling in de vensters. Na een grondige verbouwing zullen die vervangen worden door twee functionele boven elkaar geplaatste ruiten Afb. 4. De beukenallee (vroegere J.T.Cremerlaan) die naar huize Duin en Kruidberg voerde. Aan de rechter zijde van deze laan verrijst huize Kennemergaarde. Op de achter grond zijn vier pilaren te zien. De achterste twee vormen de toegang tot Duin en Kruidberg, de voorste twee de toegang tot Kennemergaar de. (foto: Noord-Hollands Archief)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2013 | | pagina 4