Enige citaten uit zijn werk:
"Het geloof is een stok om op te steunen, niet om
anderen mee te slaan."
"Men kan niemand kwaad doen zonder zichzelf kwaad
te doen."
"Ge kunt de vriend van uw vader worden, van moeder
blijft gij steeds het kind."
Hj had een bijzondere band met zijn moeder: hij
heeft zo lang zij leefde, met uitzondering van zijn
studententijd, met haar samengewoond. Illustratief is het
volgende gedicht:
Toewijding
Aan mijne moeder
Wat ik in 't diepst der ziel gevoelde,
Wat mij verkwikt heeft of gedrukt,
Wat zorg en vrees mijn hart doorwoelde,
Wat vreugd en hoop mij heeft verrukt,
Mijn denken doen, geheel mijn leven,
Heb 'k aan deez' blaadjes toevertrouwd,
Ze spreken van mijn geest en leven,
En zijn met tranen soms bedauwd.
'k Leg, moeder! in uw handen neder
Wat 'k heb gedacht, wat 'k heb gedicht,
En 't is me nu, of nog eens weder
Mijn hoofd aan uwen boezem ligt.
En is het u misschien bij 't lezen,
Als voelt ge iets, u van ouds bekend,
Denk dan: de kussen zullen 't wezen,
Die, met dit boek, mijn kind mij zendt.
(Uit: Voorwoord bij Lessen en liederen eener moeder,
1882)
8 Frans Netscher
Frans Netscher (1864-1923) was zoon van een oud
resident in Oost-Indië. Hij was v.a. 1891 stenograaf in
de Tweede Kamer; hij leerde daar veel politici kennen
van wie hij rake portretten schreef. Hij was een groot
promotor van de wielersport en hoofdredacteur van het
ANWB-blad De Kampioen. In 1900 verhuisde hij naar
Santpoort, Wüstelaan 95 (1), en werd eerst vrijzinnig-
democratisch raadslid en later wethouder in de gemeente
Velsen. Hij hield zich vooral bezig met politieke en
economische vraagstukken.
Netscher was medewerker van het literaire tijdschrift
van de "Tachtigers": De Nieuwe Gids. Bekende figuren
die tot deze vernieuwende beweging in de literatuur
behoorden, waren o.a. Willem Kloos, Jacob van Looy,
Lodewijk van Deyssel, Frederik van Eeden, Albert Verwey
en Willem Witsen. De laatste drie bezochten de Salon
van Velsen, op de Vinkenbaan (2).
Netscher introduceerde het naturalisme in Nederland,
een literaire stroming die gebaseerd was op theorieën
van de Fransman Emile Zola. Lodewijk van Deyssel,
invloedrijk criticus, was aanvankelijk enthousiast over
14
het impressionistisch proza van Netscher, maar knakte
diens carrière met een vernietigende en onbillijke kritiek.
Hij vond Netscher een epigoon: "Zola is de kip die
achter de Hollandse duinen het ei Netscher is komen
leggen." Hij noemde hem: "de herkauwer van Zolaas
tabakspruimen." Netschers reputatie als schrijver was
vernietigd!
Hj publiceerde later journalistieke schetsen in o.a. Het
Handelsblad, Het Vaderland, de Nieuwe Rotterdamse
Courant en De Gids.
f4HNMJ.il1 n LH S|J Hf ülïfUI HmUi IJt-Jf
Uitg. J. P. Nauta te Velsen, (Holland),
Santpoort Fröbelschool. HL 304.
15
(1 In 1874 is het kerkhof alsnog aangelegd: De Biezen, in
Santpoort-Noord, de oudste begraafplaats in de gemeente. Het park
is ontworpen door de bekende tuinarchitect L.P. Zocher, een van
de bekendste tuin- en landschapsarchitecten in ons land. Louis P.
Zocher was, samen met zijn vader Jan D. Zocher, gespecialiseerd
in de meer romantische Engelse landschapsstijl (Zie hierover ook
artikel 9 Een liefde in Kennemerland
Zocher heeft veel bekende tuinen aangelegd, zoals het Vondelpark
de Keukenhof en de begraafplaats Westerveld in Driehuis.
De Biezen is een provinciaal monument. De parkaanleg, het
toegangshek (1874) en de doodgraverswoning uit 1907 zijn
beschermd. Verspreid over het terrein zijn zeven oorlogsgraven te
vinden.
(2) De Dorpskerk in Santpoort, Henk Reefhuis, Santpoort 1994
Afb.8 Stationsweg Bosbeek in 1903, nu Wüstelaan genoemd
(Collectie W. Metselaar).
(1) De Wüstelaan is vernoemd naar de Amsterdamse koopman
Justus Rudolf Wüste gehuwd met baronesse Olga Von Gotsch.
Wüste was in Amsterdam gemeenteraadslid. Olga Von Gotsch
werd in 1879 eigenaresse van Spaarnberg (3). In 1894 vestigde het
echtpaar zich op Spaarnberg. Het tweetal was zeer betrokken bij het
sociale leven in Santpoort. In opdracht van de baronesse werd in
1890 een "bewaarschool" gebouwd, met een onderwijzerswoning in
de Chaletstijl. Deze school staat nog steeds aan de Wüstelaan 77
79. Het echtpaar was beschermheer en -vrouw van het muziekkorps
Wilhelmina. Het kinderloze echtpaar is begraven op begraafplaats
De Biezen in Santpoort-Noord. De belangrijkste noord-
zuidverbindingen liepen via de Rijksstraatweg en de Hoofdstraat of
via de Wüstelaan en de huidige Bloemendaalsestraatweg.
(2) Zie voor de Salon van Velsen het artikel Madeion Székely-
Lulofs
(3) Over Spaarnberg: zie het artikel Jacobus Craandijk wandelde
naar Spaarnberg
Afb.9 Bewaarschool gebouwd door mevrouw Wüste (Archief familie Vorstman).