Maranatha: kliniek vol rust
en leven
7. Wederopbouwdatabank Rijksdienst voor
Cultureel Erfgoed
Ongeveer 10 jaar geleden heeft de Rijksdienst voor het
Cultureel Erfgoed (RCE), de voormalige Rijksdienst
Monumentenzorg, een onderzoek in gang gezet naar wat
er uit de wederopbouwperiode monumentwaardig is en
nog niet als zodanig was vastgesteld. Er mochten
ongeveer 200 nieuwe monumenten uit deze periode
bijkomen.
Het onderzoek is gedaan door literatuuronderzoek te
plegen en daarbij categoraal onderwerpen bij de kop te
pakken, bijv. spoorwegstations, kerken. Het resultaat was
een lijst met ongeveer 1000 objecten, die in allerlei
publicaties voorkwamen, zoals bijvoorbeeld in het
Bouwkundig Weekblad.
Wat betreft Velsen heeft het geleid tot 59 verwijzingen,
waarvan zeven in Santpoort. Van de voor Santpoort
genoemde objecten is alleen de villa Syrinx aan de
Harddraverslaan 60 in Santpoort-Zuid, gebouwd in 1960
naar een ontwerp van Rietveld, een provinciaal
monument.
De lijst van 1000 is niet volledig, en wordt alleen nog
passief beheerd. Iedereen kan zijn suggesties of
opmerkingen kwijt (info@cultureelerfgoed.nl) door met
nieuwe objecten te komen of onvolkomenheden of
wijzigingen te melden. Na controle door RCE worden
deze dan al dan niet opgenomen in de databank.
Twee objecten van de zeven Santpoortse objecten op de
lijst hebben wij opgenomen in ons verhaal, de politiepost
annex hulppostkantoor aan de Hoofdstraat/hoek
Wüstelaan en het station Santpoort-Noord.
Bronvermeldingen
Dick Groeneveld en Jos Diekstra
Geertruida Margaretha Dolleman en
Maria Groeneveld zijn twee zusters die
geloof als basis van hun leven zien,
een anker dat hen altijd houvast biedt.
Ook hun daaruit voortvloeiende visie
op mens en maatschappij delen zij. Ze
zien het als hun taak iedereen bij te
staan, ongeacht godsdienst of politieke
achtergrond.
maatschappelijk werk, dit zonder enige vorm van subsidie. Het vrijstaande
huis, gebouwd in 1903 naar een ontwerp van de Haarlemse architect C.
Smink jr, krijgt de naam "Rusthuis Kennemerland".
Aangezien hun hart ook bij het pasgeboren leven ligt, besluit Maria
Groeneveld een opleiding tot kraamverzorgster te volgen. In 1933 heeft zij
het begeerde diploma in haar schort. Het rusthuis raakt al snel bekend in de
wijde omtrek, met als gevolg dat er binnen twee jaar een nijpend gebrek aan
ruimte ontstaat.
Villa Valckenhoef
In 1933 krijgen de zusters de mogelijkheid hun intrek te nemen in een veel
ruimere behuizing aan de J.T. Cremerlaan: villa Valckenhoef, opgetrokken in
1905 in Engelse bouwstijl (momenteel opgesplitst in twee wooneenheden en
liggend aan de Roos en Beeklaan 37). Nu duikt ook de naam "Maranatha"
op. De villa wordt grotendeels omringd door bos. Het bosje, dat nu tussen
Dr. De Grootlaan en de Santpoortse Dreef ligt, wordt nog steeds het
Maranathabos genoemd.
Zusterwerk
Velen van ons zullen in het ouderlijk huis tijdens
een thuisbevalling zijn geboren of wellicht in het
dichtstbijzijnde ziekenhuis. Of verder nog.
Een groot aantal ouderen uit Santpoort en omgeving
heeft echter het levenslicht gezien in de kraamkliniek
Maranatha, geleid door twee gepassioneerde zusters.
Dit artikel neemt u niet alleen mee
langs de verschillende locaties waar
Maranatha was gevestigd, maar laat
u ook de strijd zien die de zusters
hebben gevoerd. En dat alles in het
Santpoortse.
In den beginne "Rusthuis Kennemerland"
Op 1 augustus 1931 starten de zusters, van wie
Geertruida Dolleman in 1921 een studie heeft gevolgd
in het Academisch Ziekenhuis in Groningen, in een
pand aan de Hoofdstraat 119 (nu 133) hun sociaal en
21
Afb. 16 Station Santpoort-Noord, 1958. Bron: foto Utrechts Archief
(1) Marshallplan - Wikipedia en vele andere publicaties
(2) Dick Visser - interview door J.O.Baron, 22 januari 2015
(3) Rapport over Santpoort - Monumentencommissie Velsen,
1989, door mevr.drs. J.A.van der Aar. Hieruit historie en opbouw
van Santpoort.
(4) "Velsen herrijst-Basisplan van de Wederopbouw in
Velsen, 1946 - hieruit de basisplankaarten Santpoort-Noord en
Santpoort-Zuid, en copieën van documenten.
(5) Noord Hollands Archief, Jansstraat, Haarlem -
vergaderverslagen van de Commissie voor de Wederopbouw van
Velsen 1945 - 1949. Toegangsnr. 1844, nrs C2489 en C2490.
(6) www.santpoort.inoudeansichten.nl - verzameling Willem
Metselaar. Bewijs doorbraak Terrasweg naar Hoofdstraat vóór 1940.
(7) NHA Jansstraat Haarlem - projectdossiers.
- toegangsnr. 1844 C2625 Westindische buurt, Santpoort
Noord
- idem C2690 Burg.Weertsplantsoen, Santpoort-Noord
- idem C2662/3 van Dalenlaan 1953 - 1955
- idem C2665/6 van Dalenlaan 1954- 1960
- idem C2688/9 v.d. Bergh van Eijsingaplantsoen 1958 - 1961
Santpoort-Zuid
- toegangsnr. 1836 nr. 899 v.d. Bergh van Eijsingaplantsoen
1964 - 1966 Santpoort-Zuid
(8) Stations en Dienstwoningen Nederlandsche Spoorwegen
Publicaties door Victor Lansing, Utrecht
- www.issuu.com/railtrash/docs/spoorwegstations/1
- http://www.railtrash.net/wodw.html
(9) Brederoderoute, uitgave Stichting Santpoort 2001, over
naamgeving Santpoort-Noord en Santpoort-Zuid
(10) De Zandpoort nr. 16 najaar 2003 Villa Syrinx (Rietveld in
Santpoort) door Pim Boer
(11) Wederopbouwdatabank van de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed, www.wederopbouwdatabank.nl
20
Afb. 2 Rusthuis "Kennemerland" in 1933,
Hoofdstraat 119. Bron: Archief familie Van
Duyn
Afb. 1 De twee zusters in de 1940 in de tuin van de villa Valckenhoef. Links zuster
Dolleman en rechts zuster Groeneveld. Bron: Archief familie Groeneveld
