D e NSB (Nationaal-Socialistische
Beweging) wil wel bijspringen door
een geschikt huis te vorderen, maar
hier wordt door de zusters niet op
ingegaan. Wat zij wel doen is voedsel
en zo nodig ook onderdak bieden aan
De naam Maranatha past goed
bij de christelijke achtergrond van
beide zusters en de idealen die zij
in het dagelijkse leven trachten te
verwezenlijken.
Het pand aan de Burgemeester Enschedélaan blijft
intussen niet ongebruikt. Het verzet zoekt contact met
de zusters van Maranatha, zij hebben immers nog de
sleutels van het pand dat ze helaas hebben moeten
verlaten. Zo kan het verzet het vroegere onderkomen
gebruiken voor huisvesting van
onderduikers en daar wordt ook het
bekende illegale pamflet van Trouw
gestencild.
Afb. 4 Maranatha in villa Valckenhoef aan de J.T. Cremerlaan in de winter van 1942
Nu Roos en Beeklaan 37. Bron: Archief familie Groeneveld
In dit huis is, althans voorlopig, voldoende ruimte. Maar
hun levenshouding, hun liefdevolle inzet en empathie
met een ieder van welke komaf dan ook, werpen hun
roem vooruit. Het aantal kraamvrouwen dat Maranatha
bezoekt, stijgt snel.
Maranatha heeft twee verschillende
betekenissen, naar gelang de manier
waarop men het aantal letters splitst.
Maran atha betekent: "Onze Heer is
gekomen", of duidelijker: "Jezus is als
onze Heer gekomen". Dit staat gelijk
met een geloofsbelijdenis betreffende Jezus' aardse leven.
Hij is onze Heer.
Splitst men het woord echter anders en leest men
marana tha, dan betekent dit: Onze Heer, kom! Dit is
dan een dringende bede, gericht tot Christus, waarbij
raakt vol, soms zo vol, dat de zusters
zelf af en toe een plekje op de grond
moeten zoeken om te kunnen slapen
en zodoende weer twee extra plekken
te creëren.
Maran atha of Marana tha
Afb. 6 De moeder van Rie Groeneveld in 1934 in de tuin van Val
ckenhoef bezig met verstelwerk. Bron: Archief familie Groeneveld
men vraagt om zijn wederkomst in heerlijkheid. Hoe dan
ook, de instelling gaat met de naam Maranatha als één
woord door het leven.
In de oorlog
In december 1942 moet Maranatha op last van de Duitse
bezetter uit de villa weg. Zaak is nu een gelijkwaardig
onderkomen te vinden en dat is niet makkelijk.
Uiteindelijk verhuizen de zusters naar villa Veelzicht op
Afb. 5 J.H. Groeneveld-Mosmans in 1940 aan het
werk in de tuin van Valckenhoef. Bron: Archief
familie Groeneveld
En dan breekt de oorlog uit. Op 10 mei 1940 volgt de
eerste evacuatie van IJmuiden. Vele kraamvrouwen uit
die plaats worden opgenomen in Maranatha. De villa
22
"noordgangers", onderduikers, kinderen uit het dorp en
andere personen uit de omtrek die ernstig van de honger
Afb. 8 Rob Groeneveld en tante Rie bij Veelzicht. Bron:
Archief familie Groeneveld
te lijden hebben. Begrijpelijk dat het huis steevast vol zit.
Villa Zorgvrij biedt uitkomst
Afb. 7. Villa Veelzicht, Burg. Enschedélaan 37, op de hoek van de
Terrasweg. Bron: Foto D. Groeneveld
de vijfsprong aan de Burgemeester Enschedelaan 37, waar
ze hun werk voortzetten met het gereduceerde aantal van
17 patiënten.
Er volgt een nieuwe evacuatie in september 1941.
Santpoort-Noord moest worden ontruimd. Het lijkt er
op, dat de zusters Dolleman en Groeneveld hun werk
moeten stilleggen. Ze wijken uit naar Haarlem-Noord,
waar zij twee oude patiënten verzorgen. De rest hebben
zij blijkbaar toch elders weten onder te brengen.
Het verzet
Maar het tij keert. Begin 1945 kunnen
zij terugkeren naar hun "oude stek" aan
de Burgemeester Enschedélaan. Daar
komen uiteindelijk zoveel aanvragen
binnen, dat het huis te klein wordt.
Afb. 9. Villa Zorgvrij, later genoemd Huize Us Honk. Bron: Verzameling www.santpoort.
inoudeansichten.nl van Willem Metselaar
üüüüüiiwmjf ijs
In september 1944 moet de heer Lieuwe Bangma, al
meer dan twintig jaar de eigenaar en bewoner van de
villa Zorgvrij aan de Wüstelaan 94, vanwege zijn illegale
activiteiten onderduiken. Ook vinden er weer evacuaties
plaats. Het huis komt daardoor leeg te staan. Zuster
23
