Voorwoord
Geachte lezers,
Dit jaar vieren we het 40-jarig bestaan van de Stichting Santpoort. Ook is 2016 het Brederodejaar, waarin in drie
gemeentes, Velsen, Vianen en Heerhugowaard, speciale aandacht wordt besteed aan de familie Van Brederode.
De Stichting Santpoort heeft uiteraard een bijdrage geleverd aan Het Brederodejaar. In samenwerking met de
Engelmunduskerk in Oud-Velsen is een serie kaarslichtlezingen en excursies in de regio georganiseerd onder de bekende
naam Het Brede Rode Lint. Ook was er een busexcursie naar Vianen, de andere Brederodestad.
In Velsen hebben - naast de Ruïne van Brederode- ook de Engelmunduskerk in Oud-Velsen, waar Willem van Brederode
en zijn vrouw Hillegonda van Voorne begraven zijn, de molen De Zandhaas, de Jan Gijzenvaart en de Wildernisse, het
duingebied van Zuid-Kennemerland, te maken met deze familie.
In De Zandpoort 2016 besteden we aandacht aan zowel het 40-jarig bestaan van de stichting als aan de familie
Van Brederode.
In het eerste artikel, Bescherming van een stukje "Zegepralent Kennemerland", wordt in vogelvlucht het ontstaan van de
stichting en de vele activiteiten in de loop van de veertig jaar beschreven. Duidelijk is, dat er heel veel werk is verzet met
soms heel mooie resultaten, maar dat men ook regelmatig met teleurstellingen te maken krijgt. We kunnen wel stellen,
dat Santpoort er zonder de inspanningen van de stichting anders zou hebben uitgezien, waarschijnlijk minder groen en
met minder bijzondere panden en gebieden, terwijl dat juist Santpoort zo aantrekkelijk en interessant maakt als plek om
te wonen en te genieten.
In Santpoort staat de ruïne van het zeven eeuwen oude stamslot van de Brederodes. Deze familie heeft regelmatig een
belangrijke en roemruchte rol gespeeld in onze vaderlandse geschiedenis. Ze bevindt zich meestal dicht bij de politieke
machthebbers, maar verliest tegelijk het eigenbelang niet uit het oog.
Het kasteel in Santpoort hebben de Brederodes in die honderden jaren in feite maar relatief korte periodes bewoond.
Na de laatste verwoesting in 1572 is het kasteel niet meer herbouwd, de familie kiest kasteel Batenstein in Vianen als
vaste woonplaats; ze verblijven in Huis ter Kleef in de Heerlijkheid Schoten als zij in deze regio hun zaken komen regelen.
Als leenheren hebben de Brederodes uiteraard grote invloed gehad op allerlei gebied vanwege hun "heerlijke rechten",
zoals bij voorbeeld het windrecht en de molendwang, het jacht- en visrecht en de rechtspraak.
In een viertal artikelen wordt in deze uitgave beschreven, wat de invloed van de Heren van Brederode in Santpoort en
omgeving is geweest en wat we daar nu nog van terug kunnen vinden.
We wensen u veel plezier bij het lezen en ontvangen graag uw reacties en aanvullingen.
Het bestuur van de Stichting Santpoort, 19 november 2016
