Sint-Patrick, de zendeling laat de heilige grot ommuren en voorzien van een afsluitbare poort. De sleutel gaf hij aan een abt van een nabijgelegen klooster. Gespannen verwachtingen Wat mag een pelgrim zoal verwachten bij een bezoek aan het eiland Ulton? De duur van de ceremoniële handelin gen was 40 dagen, nl. de lengte van de vastentijd vooraf gaande aan Pasen. Bij aankomst moet men blootsvoets verder naar het nabi jgelegen klooster waar men 15 dagen een ritus ondergaat van vasten, bidden en het zich voorbereiden op de toedi ening van de heilige sacramenten. Daarna pas volgt het bezoek aan de donkere grot waar de pelgrims gezamenlijk de nacht doorbrachten om de straffen, voorpoorten der hel, gade te slaan. Door het aanroepen van Christus als redder, kon men echter gereinigd worden van zonden, wat de kans op een enkele reis naar dit oord aanzienlijk verkleinde. In de vroege ochtend werd de toegang tot de grot door de monniken ontsloten. De pelgrims worden na deze beproevingen teruggeleid naar het klooster, alwaar zij in de kerk opnieuw 15 dagen God eren met lofzang en gebed, op weg naar Pasen. Geloven Wie twijfelt aan het waarheidsgehalte van deze afschuwe lijke taferelen die zich voor het oog van de pelgrims voltrokken, kan wellicht milder worden gestemd door de omstandigheden waaronder de pelgrims de ceremoniën ter boetedoening ondergingen. Allereerst bevinden we ons in een periode van de geschie denis, de middeleeuwen, die doordrenkt is van religieus besef en grote macht van de roomse kerk. Dan de lange en vermoeiende reis naar de plaats van bestemming, gevolgd door de prelude vol liturgische, waarschijnlijk sterk beïnvloedende rituelen van monnik en, voorafgaande aan het bezoek aan de grot, gelegen in drassig gebied met moerasdampen. Tel daarbij op de hoeveelheid pelgrims in deze kleine grot die, na zo lang naar dit reisdoel te hebben uitgekeken, alle de wens en ook de wil bezaten die nacht de schrikbeelden te ervaren, waarover men zoveel gehoord had. En dan nog de wetenschap, dat men alleen door het aanroepen van Jezus als redder kon voorkomen mee te worden gezogen in deze hete helse poel der ondergang. Hoeveel meer is er nodig om uiteindelijk in massale vervoering deze schrik beelden voorbij te zien trekken? Tja, en wie dan na zo'n nacht toch tot de conclusie komt niets gezien, gehoord noch ervaren te hebben, heeft deze lange reis voor niets gemaakt: een zinloze pelgrimage! Kom daar maar eens mee thuis. Als afsluiting volgen dan opnieuw 15 dagen in het klooster om de "opgedane ervaringen" met de monniken en mede pelgrims te delen, God lof te brengen en te danken voor de vermanende beelden, alsook ter reiniging van zonden. Sint-Patriciuskapel Dat de pelgrimage op Jan van Brederode een diepe indruk heeft gemaakt, blijkt uit het feit, dat hij betrekkelijk snel na zijn terugkomst in 1399 een kapel laat bouwen ter ere van Sint-Patrick. Het was niet ongewoon in die tijd, dat vermo gende edelen kapellen stichtten of kerkelijke giften deden uit dankbaarheid voor verhoorde gebeden of met het doel missen te laten opdragen voor hun eigen zielenheil en dat van hun familieleden. Deze kapel wordt gebouwd op de kruising Hoofd straat-Huis ten Biltstraat, waar nu modezaak Hop staat. Op die plek is dan nog nauwelijks sprake van bebouwing. De tegenoverliggende Vlugthovenstraat leidde vroeger rechtstreeks naar slot Brederode. De kapel staat op meer dere kaarten ingetekend. Bij ingebruikname van de kapel stelt Jan Van Brederode gelden beschikbaar "in die eer Gods ende Sinte Patricius mit twee missen ter weeck". De Brederodes beheerden de kapel tot 1450; het patro- naatsrecht en de vicarie worden dan overgedragen aan het Carmelietenklooster in Haarlem. Het gebouw en bijbe- Afb. 2: Huidige winkelpand Hop. Onder de muur aan de westzijde, evenwijdig aan de Hoofdstraat, is een één meter dikfundament gevonden van gele en rode baksteen van rond 1400. Foto: J.O. Baron 43

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

De Zandpoort | 2016 | | pagina 45